КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
КӘСІПОРЫНДЫҚ ВЕНТИЛЯЦИЯ
5В073100 -«Тіршілік қауіпсіздігі және
қоршаған ортаны қорғау» -
мамандығы бойынша оқитын студенттер
үшін курстық
жұмысты орындауға арналған әдістемелік
нұсқаулар
Алматы 2013
ҚҰРАСТЫРУШЫ: Абдимуратов Ж.С., Кәсіпорындық вентиляция: 5В073100 - «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі» мамандығы бойынша оқитын студенттер үшін курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар - Алматы: АЭжБУ, 2013. - 22 б.
Бұл әдістемелік нұсқауда курстық жұмысты даярлау үшін материалдар қарастырылған, онда жұмыстың және құрылғылардың сипаты келтірілген, курстық жұмысты даярлап өңдеудің және жүргізудің әдістері көрсетілген және ұсынылған әдебиеттер тізімі берілген. Әдістемелік нұсқаулар 5В073100 - «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі» мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған.
Без.-10, кесте- 9, әдебиеттер көрсеткіші – 8 атау.
Пікір жазушы: ЖУӘК мүшесі, доцент С.К. Абильдинова
«Алматы энергетика және байланыс университетінің» коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2012 ж. жоспары бойынша басылады.
© «Алматы энергетика және байланыс университетінің» КЕАҚ, 2013 ж.
Кіріспе
Кәсіпорындық вентиляция қазіргі замандағы кәсіпорындарда қалыпты деңгейде жұмыс істеу үшін маңызды сипатқа ие. Кәсіпорындардағы өндіріс бөлмелерінде қалыпты жұмыс жасау үшін микроклимат параметрлерін қалыпты деңгейде ұстап тұру керек. Желдеткіш процесі жалпы түрде тазалық талаптарына жауап беретін бөлмедегі ластанған ауаны тазалауға және оны таза ауамен ауыстыруға табыстырады. Бөлме ішіндегі ауа алмасулар табиғи желдету жолымен жүруі мүмкін. Табиғи ауа алмастыру әдетте көлемі бойынша үлкен емес кездейсоқ факторлармен байланысты. Сондықтан ол ұйымдастырылмаған деп аталады. Ұйымдастырылған ауа алмастырулар ауаны қозғалтатын желдеткіштер болатын желдеткішке жетеді. Әдістемелік нұсқау ауа өткізгіштер мен ауаны таңдау есептік әдістерінен тұрады. Желдеткішке арналған ауа өткізгіш есептеу әдісі өндірістік орындар мен желдетуді жобалаудағы талап етілген ауа алмастырулар есептеу мысалдарында жете көрсетіледі. Желі сипаттамалары мен желдеткішті қолдану әдістерінде желдеткішті таңдау ұсынылады.
Жұмыстың мақсаты- ауа өткізгішті есептеу жолында құбыр ұзындығы және жергілікті кедергісі бойынша шығындар қысымын анықтау, сонымен қатар желдеткіштің желі сипаттамасын желдеткіш сипаттамасына салу жолымен студенттерден икемділік пен дағдылықты алу.
1 Курстық жұмысты орындау үшін тапсырмалар
1.1 Төмендегі кестелерге (1.1,1.2,1.3-кестені қараңыз) сәйкес нұсқа нөмірін таңдау.
1.2 Ауа өткізгіштің диаметрін және әр учаскесіне арналған қысым шығынын есептеу.
1.3 Ауа өткізгішті есептеуде алынған мәліметтерді кестеге толтыру (2.1-кестені қараңыз).
1.4 Торап сипаттамасын салу және желдеткіш түрі мен параметрлерін анықтау.
1.1 кесте – Бөлімшелер (а, б, в, г, д) ұзындықтарының мәні l, м
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Бөлімшелердің әріптік белгілері |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
а |
6 |
5 |
7 |
5 |
6 |
4 |
3 |
4 |
7 |
8 |
б |
4 |
6 |
5 |
4,5 |
5 |
6 |
7 |
6 |
4 |
3 |
в |
2,5 |
3 |
3 |
2 |
3 |
2,5 |
3 |
2 |
3 |
4 |
г |
2 |
2 |
3 |
2 |
3 |
2 |
3 |
2 |
3 |
2 |
д |
12 |
12 |
11 |
12 |
12 |
14 |
11 |
11 |
12 |
11 |
1.1 кестенің жалғасы
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Бөлімшелердің әріптік белгілері |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
а |
9 |
10 |
8 |
7 |
6 |
5 |
7 |
8 |
9 |
10 |
б |
3 |
2 |
2 |
3 |
3 |
6 |
4 |
3 |
4 |
2 |
в |
2 |
2 |
4 |
4 |
5 |
4 |
2 |
3 |
2 |
3 |
г |
2 |
3 |
4 |
3 |
4 |
3 |
3 |
4 |
3 |
2 |
д |
12 |
11 |
10 |
12 |
11 |
11 |
13 |
12 |
11 |
12 |
1.2 кесте -Бөлімшелердегі (а, б, в, г, д) ауа жылдамдығы v,м/сек
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Бөлімшелердің әріптік белгілері |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
а |
12 |
5,0 |
6,5 |
1,5 |
9,5 |
15 |
4,0 |
7,5 |
3,5 |
2,0 |
б |
11,8 |
5,1 |
6,3 |
1,1 |
9,3 |
14,7 |
3,7 |
7,2 |
3,3 |
1,8 |
в |
12,1 |
4,9 |
6,7 |
1,9 |
9,8 |
15,2 |
4,3 |
7,8 |
3,7 |
2,1 |
г |
12,1 |
4,8 |
6,7 |
1,9 |
9,8 |
15,2 |
4,3 |
7,7 |
3,7 |
2,1 |
д |
13,0 |
6,0 |
7,0 |
2,0 |
10,0 |
16,0 |
5,1 |
8,2 |
4,0 |
2,5 |
1.2-кестенің жалғасы
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Бөлімшелердің әріптік белгілері |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
а |
16 |
20 |
10 |
8,0 |
5,5 |
9,5 |
5,0 |
22 |
19 |
8,0 |
б |
15,7 |
19,8 |
9,5 |
7,5 |
5,3 |
9,2 |
4,8 |
21 |
18,8 |
7,7 |
в |
16,3 |
20,1 |
11 |
8,2 |
5,6 |
9,7 |
5,3 |
21,1 |
19,2 |
8,5 |
г |
16,3 |
20,1 |
11 |
8,2 |
5,6 |
9,6 |
5,3 |
21,1 |
19,2 |
8,5 |
д |
17,0 |
22 |
12 |
8,5 |
6,0 |
10,0 |
5,6 |
22 |
20 |
9,0 |
1.3 кесте - Бөлімшелердегі (а, б, в, г, д) шығындар мәні q,м3/сағ
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Учаскелердің әріптік белгілері |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
а |
1600 |
140 |
500 |
160 |
1020 |
2000 |
150 |
400 |
220 |
460 |
б |
1570 |
185 |
460 |
105 |
1480 |
1960 |
115 |
355 |
165 |
400 |
в |
1870 |
215 |
700 |
215 |
1890 |
2300 |
215 |
500 |
370 |
580 |
г |
1870 |
215 |
700 |
215 |
1890 |
2300 |
215 |
500 |
370 |
580 |
д |
2030 |
330 |
915 |
260 |
2290 |
2500 |
300 |
610 |
190 |
390 |
3-кестенің жалғасы
Студент тапсырмасы үшін нұсқа нөмірлері (тізім бойынша) |
||||||||||
Учаскелердің әріптік белгілері |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
а |
1020 |
950 |
2900 |
5500 |
1100 |
5200 |
2000 |
1300 |
1200 |
500 |
б |
880 |
740 |
2300 |
6300 |
1590 |
6590 |
2740 |
1600 |
1450 |
615 |
в |
1300 |
1100 |
3180 |
6700 |
2190 |
7000 |
3010 |
2250 |
2040 |
910 |
г |
1300 |
1100 |
3180 |
6700 |
2190 |
7000 |
3010 |
2250 |
2040 |
910 |
д |
950 |
850 |
1870 |
5900 |
1750 |
5400 |
1590 |
1400 |
1530 |
690 |
2 Курстық жұмысты жасауға арналған әдістемелік нұсқау
2.1 Ауа өткізгішті есептеудің әдістері
Әр учаскелердің l ұзындықтарының мәндері, ∑ζ жергілікті кедергілердің және шығындардың (жүктемелердің) q қосынды коэффициенттері, сондай-ақ v жылдамдықтар мәндерінің алдын ала реттеудің берілгендер кезінде ауа өткізгішті есептеудің нәтижесінде d диаметрлері мен p қысымының шығындары анықталады. Диаметр келесі шығындар теңдеуімен анықталады:
(2.1)
ал ауа өткізгіштің әр учаскесіне арналған қысымның шығыны келесі формула бойынша анықталады:
p = , (2.2)
мұнда үйкеліс коэффициенті λ жалпы жағдайда d және v байланысты.
Ауа өткізгіштің осындай есебінің қарапайым әдісі әр учаскеге берілген l, ∑ ζ (∑ ζ мәні тұрақты 2.1-кестеде берілген), q және v мәндері бойынша есептейді немесе d,, (А қосымшасын қараңыз) мәндерін кестелерден табады, содан кейін соңғы формула бойынша p мәнін есептеп шығарады.
Мысалы – осы объектіге қызмет көрсету үшін ауа өткізгіш жобаланған. Есептік магистральдың учаскелері әріптермен (а, б, в, г, д – 2.1 кестенің 1 графасын қараңыз) белгіленген. Масштаб бойынша салынған сұлбаға (2.1-суретті қараңыз) сәйкес учаскелердің ұзындығы (l - м, 2.1 кестенің 2 графасын қараңыз) және жергілікті кедергілер коэффициенттерінің (∑ζ, 2.1 кестенің 3 графасын қараңыз) қосынды мәндері табылған.
а учаскесінде кірісіндегі қысым шығыны, екі бұрмасында және үштармақта тармақтану шығындары болады. Алынған сорғыш құрылғыға арналған кірістің жергілікті кедергісі коэффициенті анықтауыш бойынша 0,7-ге тең етіп алынған. Дөңгелек бұрма (екеуі де бірдей) 900 бұрышпен және дөңгелектің 2 радиусымен жобаланған.
Оның жергілікті кедергі коэффициенті ζ=0,15-ке тең. Қосынды жергілікті кедергі коэффициенті а учаскесінде келесіге тең:
∑ζ = 0,7 + 2 ·0,15=1,0 . (2.3)
б және в жинақы учаскелерінде қысымның жергілікті шығындары тек үштармақтарда болады, олар аз түрінде ескерілмейді.
2.1 сурет – Ауа өткізгіштің есептік сұлбасы
г учаскесіндегі қысым шығыны өтпелі келтеқұбырда желдеткішпен
∑ζ = 0,1 жергілікті кедергі коэффициентімен бағаланады (желдеткіштің және ауа өткізгіш учаскесінің шығатын тесігінің мөлшері әлі анықталмаған).
2.2 сурет – Жазық экранмен шахтаны шығару
д учаскесінде түсірме шахта орналасқан, жергілікті кедергі коэффициенті шығатынын ескере отырып, алынған құралымға 2,4 (жазық экранымен және оның салыстырмалы жоюымен 0,33) алынған (2.2-суретті қараңыз). Өйткені үштармақтағы қысымның шығындарын алмаймыз, сонда д учаскесінде Σζ=2,4 аламыз.
Әрі қарай есепті желдеткіштен қашықталған а учаскесінен бастаймыз, өйткені тапсырмаға сәйкес 13-14 м/сек ретіндегі жылдамдыққа бағдарланамыз.
Осы учаскеге v=13 м/сек жылдамдықты бере отырып (бұл мәнді 1 кестенің 6 графасына жазамыз), q=1000 м3/сағ шығына сәйкес ауа өткізгіштің диаметрін табамыз:
м=165 мм. (2.4)
Есепті қосымша кесте бойынша жеңіл және ыңғайлы болады (А қосымшасын қараңыз). Ол үшін кестенің сол жақтағы вертикаль графасында 13 м/сек жылдамдықты табамыз, ал сәйкес жолда берілген шығынға жақын 995 м3/сағ мәнін табамыз. Жолдағы осы санның қасында мәні көрсетілген, оны 8 графаға жазамыз. Осы екі сан ұқсас стандарттық 165 мм диаметрі бар мәнді 5 графаға жазамыз.
Қосымша кестенің екінші вертикаль графасына 13 м/сек алынған жылдамдықпен бірге табамыз және есептік кестенің 7 графасына динамикалық қысымның сәйкесті мәнін жазамыз.
кг/м2. (2.5)
б учаскесінде 13 м/сек жылдамдық бойынша қосымша кестеде 235 мм диаметрі үшін 2030 м3/сағ шығынын табамыз. 235 мм диаметрінде 2000 м3/сағ есептік шығынына келесі жылдамдық:
v=13=12,8 м/сек (2.6)
және динамикалық қысым
сәйкес келеді.
Бұл интерполяция кестенің аралас берілгендері бойынша ойда дұрыс есептелуі мүмкін.
2030 м3/сағ шығынына сәйкес келетін мәнін бұл жағдайда шығармау керек, яғни ол шығыннан (жылдамдықтан) байланыспайды.
Ауа өткізгіштің қалған учаскелері үшін диаметрлерін анықтап, динамикалық қысымның жылдамдықтарын, сондай-ақ мәндерін белгілейміз.
Одан әрі берілген және есептелген мәліметтер бойынша қысым шығындарын келесі формула бойынша анықтаймыз:
p=(l) . (2.7)
Есептеуді жеңілдету үшін алдымен 2 және 8 бағандарының нәтижелерін көбейту жолымен l (9 баған) анықтаймыз, содан кейін 9 және 3 бағандарын қосып (l) – 10 баған анықтаймыз және одан әрі 7 және 10 бағандары нәтижелерін көбейту жолымен р (11 баған) табамыз.
12 бағанда қорытындыларын өсіріп, қысым шығындарын сәйкесті учаскелердің соңына дейін магистральдарға жазамыз.
Есептелген ауа өткізгіштегі қысымның жалпы шығыны магистральдың барлық учаскелеріндегі қысым шығындарының қосындысымен, яғни 65,3 кг/мг анықталады. 3000 м3/сағ өнімділігі және осы қысымы бойынша желдеткішті таңдау жасалады.
2.1 к е с т е – Ауа өткізгішті есептеудe алынған мәліметтер
Бөл. № |
l, м |
q, м3/сағ |
d мм |
v, м/с |
кг/м2 |
1/м |
l |
p кг/м2 |
p/ кг/м2 |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
а |
7 |
1,0 |
1000 |
165 |
13,0 |
10,4 |
0,102 |
0,71 |
1,71 |
17,8 |
17,8 |
б |
5 |
0 |
2000 |
235 |
12,8 |
10,0 |
0,068 |
0,34 |
0,34 |
3,4 |
21,2 |
в |
2,5 |
0 |
3000 |
285 |
13,1 |
10,5 |
0,053 |
0,13 |
0,13 |
1,4 |
22,6 |
г |
2 |
0,1 |
3000 |
285 |
13,1 |
10,5 |
0,053 |
0,11 |
0,21 |
2,2 |
24,8 |
д |
12 |
2,4 |
1500 |
195 |
14,0 |
12,0 |
0,084 |
1,0 |
3,4 |
40,5 |
65,3 |
Ауа өткізгішті есептеудің басқа да тәсілдері бар. Солардың біреуі жергілікті кедергілердегі шығындар үйкеліс шығындарына әкеледі (жоғарыда айтылған әдісте және басқа да, үйкеліс қысымының шығындары жергілікті кедергінің коэффициентіне әкеледі).
Жергілікті кедергі қысымының шығындары мен өзгеріссіз динамикалық қысым кезіндегі үйкеліс қысымының шығындарын ұсынайық, яғни
ζ , (2.8)
осыдан эквиваленттік ұзындығы:
, (2.9)
ал учаскедегі қысымның жалпы шығыны:
p=(l+). (2.10)
Есептің сол немесе басқа әдісін таңдау тек пайдалану ыңғайлығымен анықталады және нәтиженің дұрыстығына әсер ете алмайды.
2.2 Желідегі желдеткіш жұмысының негізгі жағдайлары
Желдеткіштер, әдетте атмосферадан бөлмеге ауаның орнын ауыстырады, сол бөлмедегі қысым сондай болады.
Желі деп желдеткішке қосылған құбырды атайды. Желі бір құбыр түрінде қарапайым болуы мүмкін, оның әр учаскесі ауаның сол бір санын өткізеді және күрделі - әр учаскеде ауаның әртүрлі саны қозғалып тұрады.
Желдеткішке қосылған құбырдағы қысымды өлшейік және желіде толық РП және статикалық РСТ қысымдарының үйлестіру сызбасын құрастырайық (2.3 суретті қараңыз). Осы қысымдардың әртүрлігі өзінен динамикалық қысымды (РД = РП – РСТ) білдіреді.
Жеке желдеткішке қосылған желіні екі негізгі бөлікке бөледі: желдеткішке дейін – соратын және желдеткіштен кейін – қысымдайтын (ауаның қозғалыс бағытына қарай есептеп) айтады. Егер желінің басы мен соңы қоршаған атмосферада, артық қысымы нөлде болса, онда толық қысымы сорудың барлық ұзындығы бойынша кері, ал желінің қысымдайтын бөлігінде оң болады.
Желінің басында толық қысым нөлге тең, ал соңында (құбырдың шығысында) – динамикалық қысымға тең болады, яғни РСТ=0.
Сору жолындағы шығысында статикалық қысым, сондай-ақ кері, өйткені осы кері қысымның абсолюттік шамасы толық қысымнан жоғары болады. Қысымдаудағы статикалық қысым толық қысымнан динамикалық қысымның шамасына (РСТ = РП – РД) аз болады, бірақ соңғысының мәнінен байланысты ол оң және теріс болуы мүмкін.
2.3 сурет-Желдеткішке қосылған желідегі қысымды үйлестіру сұлбасы
Желдеткіштен пайда болатын толық қысым РВ желінің ΔРС шығындарымен анықталады және сору (всасывание) мен қысымдау (нагнетание) учаскелеріндегі толық қысымның айырымына тең болады.
ΔРС = РB = РНП - РПВС. (2.11)
Бұл шама қысымдаудағы толық қысымның және сорудағы толық сиретілуінің қосындысына сандық тең болады.
ΔРС = РB = РНП +|- РПВС|. (2.12)
Желі сипаттамасы деп тораптағы толық жоғалуы мен шығындарының тәуелділігін атайды.
Бұл тәуелділік аналитикалық жолмен анықталуы мүмкін немесе графикалық өрнектеледі.
Тораптағы «басылған» дейтін қысымның өзгеруі жергілікті кедергілер мен үйкелістер күштерін жеңуге арналған шығындармен байланысты болады.
Үйкеліс кедергісі гидравлика курсынан белгілі формула бойынша анықталады.
R, кг/м2 , (2.13)
мұнда λ – үйкелістің жылдамдығынан, құбырдың мөлшерінен және оның бұдырлық дәрежесіне байланысты болатын кедергі коэффициенті;
l және d – құбыр диаметрі мен ұзындығы, м;
v – орта жылдамдығы, м/сек;
g = 9,81 м/сек2.
Егер учаске ұзындығын құбырдың бір диаметріне тең етіп алсақ, яғни l=d, онда λ коэффициентінің физикалық мағынасын қарастыра отырып, бір диаметрге (калибрге) тең ұзындықты құбырдағы үйкеліс күшін жеңуге жіберілетін динамикалық қысымның санын λ көрсететінін атап кетуге болады.
Жергілікті кедергілер ауаның тікелей және қалыпты қозғалысы бұзылған жағдайында (мысалы, бұрып әкететін жерлерде, иіндерде, үштармақтарда бағыты өзгерген кезде, диффузорларда жылдамдықтар өзгерген кезде және т.б.) пайда болады.
Жергілікті кедергілерді жеңетін қысымның шығындары келесі формула бойынша анықталады
Z = Σζ, кг/м2 , (2.14)
мұнда ∑ζ - жергілікті кедергілер коэффициенттерінің қосындысы.
Жергілікті кедергілер коэффициенті динамикалық қысым санын көрсетеді, ол жергілікті кедергілерді жеңуге шығындарды қарымталайды.
Тораптың әр учаскесіндегі қысым шығыны келесі формуламен өрнектеледі
∆, кг/м2 . (2.15)
Тораптағы қысымның жалпы шығыны келесіні құрайды.
∆ , кг/м2 . (2.16)
Формулаға кіретін, v басқа, барлық шамалар белгілі болғандықтан, ол келесі түрде жазылуы мүмкін:
ΔРс=Кν2 кг/м2. (2.17)
Жылдамдығы мен шығыны келесі тәуелділікпен байланысты:
L=vF м3/сек. (2.18)
Осыны ескере отырып, қысымның жалпы шығынының формуласы келесідей болады:
ΔРс=K1L2. (2.19)
Бұл өрнек координаттар басындағы төбесі бар (2.4 суретті қараңыз) 1 квадраттық парабола теңдеуі болып табылады. Атмосферадан ауаны сорып және оны бөлмеге беретін желдеткішке қосылған торап сипаттамасының түрі болады, оның қысымы, сондай-ақ атмосфералық қысымға (егер λ коэффициенті тұрақты мәнін сақтаған жағдайда) тең болады.
2.3 Сипаттама жасау тәсілі
Желі сипаттамасын пайдалана отырып, егер жалпы графикке (2.5 суретті қараңыз) желі сипаттамасы (1) мен желдеткіштің сипаттамасын (р-L), екі сипаттама координаталары масштабын бірдей алып, (2) айналымдарының саны белгілі болған кезде қойсақ, желдеткіш жұмысының күйін анықтауға болады.
Осы екі сипаттамалардың қиылысу нүктесі (3) қарастырылған желідегі желдеткіш жұмысының режімін, яғни қысымы рр мен өнімділігін Lр анықтайды.
Егер N-L (қуаттың) және η–L (П.Ә.К.) жолдарын (желілерін) қосатын желдеткіштің толық сипаттамасына торап сипаттамасын салсақ, сонда берілген тораптағы желдеткіш жұмысын сипаттайтын барлық параметрлерін, яғни өнімділігінен және қысымынан қуаты N және П.Ә.К. η басқа параметрлерін анықтауға болады. Бірақ қисық қуаты мен П.Ә.К. бар торап сипаттамаларының қиылысу нүктелері торапқа ешқандай қатынасы жоқ, ол тек желдеткіштің өнімділігінен байланысты жұмысының параметрлерін ғана анықтайтынын ескеру керек. Сондықтан қуаты мен П.Ә.К. анықтаған кезде ординатада жұмыстық Lр мәндерге сәйкес келетін нүктелерді табуға болады.
Сипаттамаларды қабаттастыру (салу) тәсілі торапта желдеткіштің жұмыс режімінің, олардың сипаттамалары өзгерген кезде түрлі өзгерістерін қарап, жеңіл тексеруге болады.
2.4 сурет - Ауа қозғалысының 2.5 сурет -Тораптағы
турбуленттік режімінде қысымдауыш
торапты сипаттау жұмысының қалпын анықтау
Нақты жағдайларда торап сипаттамасы тұрақты болып табылмайды. Желдеткіш тораптарын пайдалану барысында торап бөлігін ажыратудың, тұтынуды үлкейткеннің салдарынан қысымның жойылуы мен шығындарының өзгерістері байқалады. Торап сипаттамасы, оны қайта құрумен байланысты өзгере береді.
3 Жұмыс орнындағы ауа алмасу бойынша теориялық мәліметтер
3.1 Жұмыс орнындағы зиянды заттардан қорғану
Әртүрлі технологиялық процестерді өткізген кезде өндірістік бөлменің ауасында көптеген зиянды заттар бөлінеді. Қазіргі даму тәсілімен жұмыста және күнделікті тұрмыста зиянды заттар адам ағзасымен түйіскенде өндіріс жарақатын алуы мүмкін, кәсіптік аурулар немесе денсаулық ауытқуынан болатын аурулар табылады (МЕМСТ 12.1.007-88).
Зиянды заттар адам ағзасына тыныс жолдары, ас қорыту, тері қабаты, және ауыз қуысы арқылы өтуі мүмкін.
Арнайы алдын алу шаралары жасалмағандықтан, зиянды заттар кәсіптік улануға алып келуі мүмкін. Өндірістік жағдайлардағы уланулар жедел және созылмалы болып бөлінеді. Жедел уланулар аяқ асты қауіпті жағдайда (мысалы, апаттық жағдайда) болуы мүмкін, ал созылмалы уланулар адам ағзасына ұзақ уақыт зиянды ортада жүргеннен болуы мүмкін.
Адам ағзасының улануы 4 сатыдан тұрады (МЕМСТ 12.1.007-88):
1- қатерлі қауіпті заттар (бензин, сынап, қорғасын, озон, фосген және т.б.);
2 - өте қауіпті заттар (азот оксиді, бензол, йод, марганец, хлор, сілті т.б.);
3 - қауіпті заттар (ацетон, күкіртті, ангидрид, метил спирті және тағы басқалар);
4 - аз қауіпті заттар (аммиак, көміртегі оксиді, этил спирті, мүсәтір және тағы басқалар).
Аса қауіпті емес улы заттар ұзақ мерізімде тұрғанда өте қауіпті болуы мүмкін соны есте сақтау керек.
Улану дәрежесі ол заттардың химиялық құрамына, уақытына, қоршаған ортаға тарауына байланысты болады. (МЕСТ12.1.005-88). Қазіргі таңда мұндай регламентациялар үш сатыда жүргізіледі:
1) әсердің жобаланған қауіпсіз деңгейін түсіндіру (ӘЖҚД);
2) шекті рұқсат етілген консентрация (ШРК) түсіндіру;
3) жұмысшылардың еңбек шарттарын және олардың денсаулығын ескеріп, ШРК түзету жұмыс зонасы ауасындағы зиянды заттардың шекті рұқсат етілген МЕМСТ 12.1.005-88-та көрсетілген. Жұмыс аймағының ауасы. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары, олардың қауіптілік класында көрсетілген.
Зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациялық жұмыс аймағының ауасында осындай концентрациялар күнделікті 8 сағат жұмыс уақытында немесе басқа ұзақтықта, бірақ 41 сағаттан аспайтын аптасына бүкіл жұмыс өтілінде аурулар мен адам денсаулығының ауытқуын, жаңа әдістермен табылып, оны жұмыс процесінде анықтап немесе өмір ұзақтығының қазіргі немесе одан кейінгі ұрпақтарының ШРК мг/м3 өлшенеді.
Жұмыс аймағын 2 м биіктікте еденмен немесе жұмысының уақытша тоқталуы арақашықтығымен есептеу керек.
МЕМСТ 12.1.005-88 токсикалық затқа ШРК бекітілді.
, (3.1)
мұндағы С1,С2 ... Сn улы заттардың жұмыс аймағының өлшенген концентрациясы;
ШРК1, ШРК2...ШРКn – зиянды заттардың шекті рұқсат етілгені (МЕМСТ 12.1.005-88).
Өндіріс аурулары және уланулардың ескертілуі:
а) жаңа технологиялық процестерді жетілдіру үшін зиянды заттарды қолдануға шектеу қойып, зиянды заттарды зиянсыз заттарға ауыстыру. Жұмыс орнындағы ауаның құрамына зиянды заттардың кірмеуіне жақсы герметизация, тұйықталған процестерді вакуумның ішінде жүргізу, технологиялық циклдің, технологиялық процестердің үздіксіздігі, ескірген қондырғыларды жаңа қондырғыларға ауыстыру;
б) өндіріс процестерінің механизациясына және автоматизациясына, ара қашықтықта басқаруды қолдану;
в) қондырғының оқшауламасы мен зиянды технологиялық процестері бар ғимараттар;
г) өндіріс ғимаратын желдету.
Ауаның бірқалыпты ауысуы, лас ауа орнына таза ауа енуі деп аталады.
Желдету арқылы ауаның қозғалысын механикалық және табиғи деп бөледі. Олардың мүмкін болатын бірігуі – аралас желдету.
Ауа алмасуының ұйымдастыру әдісі бойынша ол жергілікті және жалпы болып бөлінеді.Тұрақты және жалпы көлемді уақыт іс-әрекеті бойынша – тұрақты әрекет ету және апаттық.
Табиғи желдету (аэрация) бөлме ішіндегі жылы ауаның және бөлме сыртындағы суық ауа тығыздығының айырмашылығы есебінен, сондай-ақ осы бөлмелердің ішкі және сыртқы ауа қысымы айырмашылығының арқасында қажетті ауа алмасуды жасайды.
Механикалық желдету кезінде электрқозғалтқышын қозғалысқа әкелетін желдеткішпен құрылатын қысымның айырмашылығы арқылы ауа алмасу жасалынады;
3.1 кесте - Зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы
Зат |
Шекті рұқсат етілген концентрациясы мг/м3 |
Аммиак |
20 |
Ацетон |
200 |
Бензин |
300 |
Бензол |
20 |
Күкіртті газ |
10 |
Күкіртті сутегі |
10 |
Күкіртті көміртегі |
10 |
Скипидар |
300 |
Этил спирті |
1000 |
Бутил спирті |
200 |
Метил спирті |
50 |
Толуол |
50 |
Фенол |
5 |
Формальдегид |
1 |
Хлорбензол |
50 |
Дихлорэтан |
10 |
Трихлорэтан |
10 |
Хлорлы сутегі |
5 |
Хлор |
1 |
Этилді, диэтилді эфир |
300 |
Көміртегі оксиді |
20 |
д) егер де техникалық және санитарлы техникалық шаралар зиянды заттардың әсерін толық залалсыздандырмаса, онда жеке қорғау құралдарын қорғау керек.
Улы заттардан қорғану үшін, қажетті қорғаныс (ҚҚ) тыныс алу жолы (газдан қорғаныс, аэрозолдан қорғаушы респираторы) арнайы киім, арнайы аяқ киім, қолды қорғау құралы (резеңкелі қолғап, қорғаныс пастасы) бет- әлпет, көз (қорғаныс көз әйнегі).
Ауа ортасында санитарлы бақылау үшін келесі сараптау әдісі қолданылады:
а) фотометрлік, яғни боялған сұйықтықта жарық жұту қасиетімен негізделеді;
б) люменеценттік әдіс бұл - әртүрлі заттардың жарық жұтылу энергиясын жарық ағыны ретінде берілуі;
в) спектркөшірмелі әдіс бұл - элементтердің ғимарат жалын вольттік доғасының (3500-4000 о С) спектрлік сәуле шашылуын анықтау;
г) полярографиялық әдіс - диффузиялық ток мүмкіндігін өлшеу электролизде қолданылатын сынап ертіндісінің электродтары арқылы анықтау;
д) хромотографиялық әдіс - әртүрлі ертінді компоненттерінде газ араластырғышпен органикалық ертіндіде.
Жұмыс ғимаратындағы ауасында зиянды заттардың құрамын бақылау үшін тездетілген әдіс анализі қолданылады.
а) колометрикалық әдіс - бұл сұйықтың, сүзгілік қағаз немесе жылтыраған қатты сорбент арқылы құрамындағы зиянды заттарды ауадан соруы негізделген және мәнерлеу жолымен және мәнерлеу стандартты шкаласымен салыстырғандағы қарқындылығын өлшеу;
б) сызықты колористикалық әдіс мидинаторлық қондырғы арқылы ауа таратуын тексеру және боялған ұнтақ қабатының алдын ала дайындалған шкала арқылы ұзындығын өлшеу, яғни осы ұзындықтағы концентрациялық заттың тәуелділігін көрсетеді. Сараптау УГ-1,УГ-2 аспабында қолданылады.
Әмбебап бұрмалы аспап – газоанализатор УГ-2 экспрессиялық сандық анықталған зиянды заттардың өндіріс ғимаратының ауасына арналған индикатор ағартқыштың қысқаша сипаттамасы, газоанализатор УГ-2 комплексіне кіреді 3.2- кестеде көрсетілген.
3.2 кесте – Зиянды заттардың тізбесі газоанализатор УГ-2 және индикатор сипаттамасымен қатар анықталады
Анықталатын зат |
Ауа көлемінің сарапталуы |
Ағартқыш жарамдылығы, ай |
Арнайы индикатор ағартқыш реагені |
Аммиак |
200 100 |
8 8 |
Көк бромфенол |
Ацетилен |
300 |
24 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
Ацетон |
300 |
10 |
Соляноксил гидроксаламині, көк бромфенол |
Бензин |
300 |
24 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
Бензол |
300 |
24 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
Ксилол |
300 |
12 |
О-дианизидин |
Азот оксиді |
300 |
16 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
Көміртегі оксиді |
200 |
18 |
Иодат каллий, крахмал, иод, иодид сынабы |
Күкірт сутегі |
300 100 |
20 20 |
Свинц ацетаты, хлорлы барий |
Толуол |
300 |
24 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
3.2-кестенің жалғасы
Мұнай көміртегі |
300 |
24 |
Калий иодаты, күкірт қышқылы |
Хлор |
300 |
24 |
Флуоресцеин, калий бромиді |
Этил эфирі |
400 |
15 |
Хромды ангидрид, күкірт қышқылы |
Күкірт диоксиді |
300 |
8 |
Калий иодаты крахмал, йод, |
Өндіріс ғимаратындағы микроклиматты қадағалау жұмыс аймағындағы микроклимат параметрлерін келесі аспаптармен өлшеу арқылы жүргізіледі.
Ауа температурасын анықтау үшін термометрлер (сынапты және спитртті), термографтар, термоанемометрлер қолданылады. Жұлулық сәлелену кезінде екі термометрден тұратын булық термометрлер қолданылады. Термометрдің бірінде резервуар беті қараға боялған, ал екіншісі күміспен жалатылған.
Ылғалдылықты анықтау үшін желдеткіш (вентиляторлы) (Ассман) немесе желдеткішсіз (Август) психрометрлер қолданылады. Екі жағдайда да психрометр екі термометрден – құрғақ және ылғалды термометрлерден тұрады. Термометрді ылғалдандыру термометрлердің бірін матамен қапталған шарикті сумен сулау арқылы жүзеге асады. Ассманның аспирационды психрометріндегі термометрлер металды негізге орнатылған, жылулық сәулелену кезінде өлшеулер алу үшін термометрлердің шарлары екі қабатты гильзаларға орнатылған, ал желдеткіш басқа ауа ағындарының әсерін болдырмайды. Екі термометрдің көрсетуі негізінде эмпирикалық формула арқылы, біріншіден, ауаның абсолютті, содан соң салыстырмалы ылғалдылығы есептеледі. Салыстырмалы ылғалдылықты құрғақ және ылғалды термометрлердің көрсетулері бойынша және номограммалар арқылы анықтауға болады.
Ауа қозғалысының жылдамдығын анықтау үшін ауа ағыны энаргиясы әсерінен айналатын айналманың (вертушка) айналу санын санау негізінде жұмыс істейтін анимометрлер қолданылады. Ауа қозғалысының жылдамдығы 1–10 м/с болғанда қанатты анемометр, 10–30 м/с дейін табақты анемометрлер қолданылады. Ауа қозғалысының жылдамдығы 1 м/с төмен болғанда кататермометр қолданылады (немесе термоанемометр), өйткені қарапайым анемометрлердің механизмдерінің инерттілігі салдарынан үлкен ауытқулар пайда болады.
Атмосфералық қысымды өлшеу үшін барометр–анеройдтардың әртүрлі модельдері қолданылады.
А қосымшасы
Ауа өткізгішті есептеу үшін кестелерде:
Бірінші көлбеу жол – ауа өткізгіш диаметрі (d,мм);
Екінші көлбеу жол – ауа өткізгіштердің қиылысу ауданы (F=2 , мм2);
Бірінші вертикальды жол - ауа жылдамдығы (v , м/сек);
Екінші вертикальды жол - динамикалық қысым (, кг/м2);
d және v сәйкес бағандар:
Бірінші сан - шығын (q , м3/сағ); екінші сан - шартты қажалу коэффициенті ; t =200-та стандартты ауаға келтірілген; В=760 мм cын. бағ.; φ= 200,
В=760 мм сын. бағ.; φ= 0,5 (γ=1,2 кг/м2).
А.1 кесте
υ, м/с
|
d , мм |
100 |
115 |
130 |
140 |
150 |
165 |
195 |
215 |
||||||||||
|
0,0078 |
0,0103 |
0,0132 |
0,0153 |
0,0176 |
0,0213 |
0,0298 |
0,0363 |
|||||||||||
1,0 |
0,06 |
28 |
0,305 |
37 |
0,275 |
48 |
0,235 |
55 |
0,208 |
63 |
0,189 |
77 |
0,17 |
105 |
0,14 |
130 |
0,134 |
||
1,5 |
0,14 |
42 |
0.285 |
55 |
0.240 |
71 |
0.208 |
83 |
0.192 |
95 |
0.175 |
115 |
0.158 |
160 |
0.129 |
196 |
0.115 |
||
2,0 |
0,24 |
56 |
0.270 |
74 |
0.228 |
95 |
0.192 |
110 |
0.180 |
125 |
0.165 |
195 |
0.148 |
215 |
0.122 |
260 |
0.108 |
||
2,5 |
0,38 |
70 |
0.260 |
93 |
0.218 |
120 |
0.187 |
140 |
0.172 |
160 |
0.158 |
190 |
0.142 |
270 |
0.117 |
325 |
0.103 |
||
3,0 |
0,51 |
85 |
0.250 |
110 |
0.210 |
140 |
0.182 |
165 |
0.166 |
190 |
0.153 |
230 |
0.137 |
320 |
0.113 |
390 |
0.099 |
||
3,5 |
0,75 |
100 |
0.240 |
130 |
0.205 |
165 |
0.177 |
195 |
0.162 |
220 |
0.148 |
270 |
0.133 |
375 |
0.109 |
455 |
0.096 |
||
4,0 |
0,98 |
115 |
0.235 |
150 |
0.200 |
190 |
0.172 |
220 |
0.158 |
255 |
0.144 |
305 |
0.130 |
440 |
0.106 |
520 |
0.094 |
||
4.5 |
1.24 |
125 |
0.230 |
165 |
0.195 |
215 |
0.168 |
250 |
0.155 |
285 |
0.141 |
345 |
0.127 |
480 |
0.103 |
590 |
0.092 |
||
5.0 |
1.53 |
140 |
0.226 |
185 |
0.191 |
240 |
0.165 |
275 |
0.152 |
315 |
0.138 |
385 |
0.124 |
535 |
0.101 |
655 |
0.090 |
А.1-кесте жалғасы
υ, м/с
|
d , мм |
100 |
115 |
130 |
140 |
150 |
165 |
195 |
215 |
||||||||||
|
0,0078 |
0,0103 |
0,0132 |
0,0153 |
0,0176 |
0,0213 |
0,0298 |
0,0363 |
|||||||||||
5.5 |
1.85 |
155 |
0.222 |
205 |
0.188 |
260 |
0.162 |
305 |
0.149 |
350 |
0.136 |
420 |
0.122 |
590 |
0.099 |
720 |
0.088 |
||
6.0 |
2.20 |
170 |
0.219 |
220 |
0.185 |
285 |
0.159 |
330 |
0.146 |
380 |
0.134 |
460 |
0.120 |
645 |
0.097 |
785 |
0.087 |
||
6.5 |
2.59 |
185 |
0.216 |
240 |
0.183 |
310 |
0.157 |
360 |
0.144 |
410 |
0.132 |
500 |
0.118 |
700 |
0.096 |
850 |
0.086 |
||
7.0 |
3.00 |
195 |
0.213 |
260 |
0.181 |
335 |
0.155 |
385 |
0.142 |
445 |
0.130 |
535 |
0.116 |
750 |
0.095 |
915 |
0.085 |
||
7.5 |
3.44 |
210 |
0.210 |
280 |
0.179 |
355 |
0.153 |
415 |
0.140 |
475 |
0.128 |
575 |
0.114 |
805 |
0.094 |
980 |
0.084 |
||
8.0 |
3.92 |
225 |
0.207 |
295 |
0.177 |
380 |
0.151 |
440 |
0.138 |
505 |
0.126 |
615 |
0.112 |
860 |
0.093 |
1050 |
0.083 |
||
8.5 |
4.42 |
240 |
0.204 |
315 |
0.175 |
405 |
0.149 |
470 |
0.136 |
540 |
0.125 |
650 |
0.111 |
910 |
0.092 |
1110 |
0.082 |
||
9.0 |
4.96 |
253 |
0.202 |
335 |
0.173 |
430 |
0.147 |
495 |
0.1354 |
570 |
0.124 |
690 |
0.110 |
965 |
0.091 |
1180 |
0.081 |
||
9.5 |
5.53 |
270 |
0.200 |
350 |
0.171 |
450 |
0.145 |
520 |
0.134 |
600 |
0.123 |
730 |
0.109 |
1020 |
0.090 |
1240 |
0.080 |
||
10 |
6.12 |
280 |
0.198 |
370 |
0.169 |
475 |
0.144 |
550 |
0.133 |
635 |
0.122 |
765 |
0.108 |
1070 |
0.089 |
1310 |
0.079 |
||
11 |
7.41 |
310 |
0.195 |
410 |
0.166 |
520 |
0.142 |
605 |
0.130 |
700 |
0.120 |
845 |
0.106 |
1180 |
0.087 |
1440 |
0.077 |
||
12 |
8.82 |
340 |
0.192 |
445 |
0.163 |
570 |
0.140 |
660 |
0.127 |
760 |
0.118 |
920 |
0.104 |
1290 |
0.086 |
1570 |
0.076 |
||
13 |
10.35 |
365 |
0.189 |
480 |
0.160 |
620 |
0.138 |
715 |
0.125 |
825 |
0.116 |
995 |
0.102 |
1390 |
0.085 |
1700 |
0.075 |
||
14 |
12.00 |
395 |
0.186 |
520 |
0.157 |
665 |
0.136 |
770 |
0.123 |
885 |
0.114 |
1070 |
0.101 |
1500 |
0.084 |
1830 |
0.074 |
||
15 |
13.78 |
425 |
0.184 |
555 |
0.155 |
715 |
0.134 |
825 |
0.121 |
950 |
0.112 |
1150 |
0.100 |
1610 |
0.083 |
1960 |
0.073 |
||
16 |
15.68 |
450 |
0.182 |
590 |
0.153 |
760 |
0.132 |
880 |
0.120 |
1020 |
0.110 |
1230 |
0.099 |
1720 |
0.082 |
2090 |
0.072 |
||
17 |
17.70 |
480 |
0.180 |
630 |
0.151 |
810 |
0.130 |
935 |
0.119 |
1080 |
0.108 |
1300 |
0.098 |
1820 |
0.081 |
2220 |
0.071 |
||
18 |
19.35 |
510 |
0.178 |
665 |
0.150 |
855 |
0.129 |
990 |
0.118 |
1140 |
0.107 |
1380 |
0.097 |
1930 |
0.080 |
2350 |
0.070 |
||
19 |
22.11 |
535 |
0.176 |
705 |
0.149 |
905 |
0.128 |
1050 |
0.117 |
1200 |
0.106 |
1450 |
0.096 |
2040 |
0.079 |
2480 |
0.069 |
||
20 |
24.50 |
565 |
0.174 |
740 |
0.148 |
950 |
0.1257 |
1100 |
0.116 |
1270 |
0.105 |
1530 |
0.095 |
2150 |
0.078 |
2610 |
0.068 |
||
21 |
27.00 |
595 |
0.173 |
780 |
0.147 |
1000 |
0.126 |
1160 |
0.115 |
1330 |
0.104 |
1610 |
0.094 |
2250 |
0.077 |
2740 |
0.068 |
||
22 |
29.60 |
620 |
0.172 |
815 |
0.146 |
1050 |
0.125 |
1210 |
0.114 |
1400 |
0.103 |
690 |
0.093 |
2360 |
0.076 |
2870 |
0.067 |
||
23 |
32.20 |
650 |
0.171 |
850 |
0.145 |
1100 |
0.124 |
1270 |
0.113 |
1460 |
0.102 |
1760 |
0.092 |
2470 |
0.075 |
3000 |
0.067 |
||
24 |
35.20 |
680 |
0.170 |
890 |
0.144 |
1140 |
0.123 |
1320 |
0.112 |
1520 |
0.101 |
1840 |
0.091 |
2580 |
0.074 |
3130 |
0.066 |
А.2-кесте
υ, м/с
|
d , мм |
100 |
115 |
130 |
140 |
150 |
165 |
195 |
215 |
||||||||||
|
0,0433 |
0,0551 |
0,0637 |
0,0804 |
0,1104 |
0,1520 |
0,1924 |
0,2332 |
|||||||||||
1.0 |
0.06 |
155 |
0.113 |
200 |
0.097 |
230 |
0.090 |
290 |
0.078 |
400 |
0.065 |
545 |
0.053 |
695 |
0.046 |
840 |
0.041 |
||
1.5 |
0.14 |
235 |
0.103 |
300 |
0.089 |
345 |
0.082 |
435 |
0.072 |
595 |
0.060 |
820 |
0.049 |
1040 |
0.043 |
1260 |
0.038 |
||
2.0 |
0.24 |
310 |
0.097 |
400 |
0.084 |
460 |
0.077 |
580 |
0.068 |
795 |
0.057 |
1090 |
0.046 |
1390 |
0.040 |
1680 |
0.036 |
||
2.5 |
0.38 |
390 |
0.093 |
500 |
0.080 |
575 |
0.074 |
725 |
0.065 |
995 |
0.055 |
1370 |
0.044 |
1730 |
0.038 |
2100 |
0.034 |
||
3.0 |
0.55 |
470 |
0.090 |
595 |
0.077 |
690 |
0.072 |
870 |
0.062 |
1190 |
0.052 |
1640 |
0.042 |
2080 |
0.037 |
2520 |
0.033 |
||
3.5 |
0.75 |
545 |
0.087 |
695 |
0.075 |
800 |
0.070 |
1010 |
0.061 |
1390 |
0.050 |
1910 |
0.041 |
2420 |
0.036 |
2940 |
0.032 |
||
4.0 |
0.98 |
625 |
0.084 |
795 |
0.073 |
915 |
0.068 |
1160 |
0.059 |
1590 |
0.049 |
2190 |
0.040 |
2770 |
0.035 |
3360 |
0.031 |
||
4.5 |
1.24 |
700 |
0.082 |
895 |
0.072 |
1030 |
0.066 |
1310 |
0.057 |
1790 |
0.048 |
2460 |
0.039 |
3120 |
0.034 |
3780 |
0.030 |
||
5.0 |
1.53 |
780 |
0.081 |
995 |
0.071 |
1150 |
0.065 |
1450 |
0.056 |
1990 |
0.047 |
2740 |
0.038 |
3460 |
0.033 |
4200 |
0.030 |
||
5.5 |
1.85 |
860 |
0.080 |
1090 |
0.070 |
1260 |
0.064 |
1590 |
0.055 |
2190 |
0.046 |
3010 |
0.038 |
3810 |
0.033 |
4610 |
0.029 |
||
6.0 |
2.20 |
935 |
0.079 |
1190 |
0.069 |
1370 |
0.063 |
1740 |
0.054 |
2390 |
0.045 |
3280 |
0.037 |
4150 |
0.032 |
5030 |
0.029 |
||
6.5 |
2.59 |
1010 |
0.078 |
1290 |
0.068 |
1490 |
0.062 |
1880 |
0.053 |
2590 |
0.044 |
3560 |
0.037 |
4500 |
0.032 |
5450 |
0.028 |
||
7.0 |
3.00 |
1090 |
0.077 |
1390 |
0.067 |
1600 |
0.061 |
2030 |
0.053 |
2790 |
0.044 |
3830 |
0.036 |
4850 |
0.031 |
5870 |
0.028 |
||
7.5 |
3.44 |
1170 |
0.076 |
1490 |
0.066 |
1720 |
0.060 |
2170 |
0.052 |
2980 |
0.043 |
4100 |
0.036 |
5200 |
0.031 |
6300 |
0.028 |
||
8.0 |
3.92 |
1250 |
0.075 |
1590 |
0.065 |
1830 |
0.059 |
2320 |
0.051 |
3180 |
0.043 |
4380 |
0.035 |
5550 |
0.031 |
6720 |
0.027 |
||
8.5 |
4.42 |
1330 |
0.074 |
1690 |
0.064 |
1940 |
0.058 |
2460 |
0.051 |
3380 |
0.042 |
4650 |
0.035 |
5900 |
0.030 |
7130 |
0.027 |
||
9.0 |
4.96 |
1400 |
0.073 |
1790 |
0.063 |
2060 |
0.057 |
2600 |
0.050 |
3580 |
0.042 |
4920 |
0.034 |
6250 |
0.030 |
7550 |
0.027 |
||
9.5 |
5.53 |
1480 |
0.072 |
1890 |
0.062 |
2180 |
0.056 |
2750 |
0.050 |
3780 |
0.041 |
5200 |
0.034 |
6590 |
0.030 |
8000 |
0.026 |
||
10 |
6.12 |
1560 |
0.071 |
1990 |
0.061 |
2290 |
0.055 |
2900 |
0.049 |
3980 |
0.041 |
5450 |
0.034 |
6930 |
0.029 |
8400 |
0.026 |
||
11 |
7.41 |
1720 |
0.070 |
2180 |
0.060 |
2520 |
0.054 |
3180 |
0.048 |
4380 |
0.040 |
6000 |
0.033 |
7620 |
0.029 |
9250 |
0.026 |
||
12 |
8.82 |
1870 |
0.069 |
2380 |
0.059 |
2750 |
0.053 |
3470 |
0.047 |
4770 |
0.039 |
6500 |
0.032 |
8310 |
0.028 |
10100 |
0.025 |
||
13 |
10.35 |
2030 |
0.068 |
2580 |
0.058 |
2980 |
0.053 |
3760 |
0.046 |
5170 |
0.039 |
7100 |
0.032 |
9000 |
0.028 |
10900 |
0.025 |
||
14 |
12.00 |
2180 |
0.067 |
2780 |
0.057 |
3210 |
0.052 |
4050 |
0.045 |
5570 |
0.038 |
7650 |
0.031 |
9700 |
0.028 |
11750 |
0.025 |
||
15 |
13.78 |
2340 |
0.066 |
2980 |
0.056 |
3440 |
0.052 |
4340 |
0.045 |
5970 |
0.038 |
8200 |
0.031 |
10400 |
0.027 |
12600 |
0.024 |
А.2-кестенің жалғасы
υ, м/с
|
d , мм |
100 |
115 |
130 |
140 |
150 |
165 |
195 |
215 |
||||||||||
|
0,0433 |
0,0551 |
0,0637 |
0,0804 |
0,1104 |
0,1520 |
0,1924 |
0,2332 |
|||||||||||
16 |
15.68 |
2500 |
0.065 |
3180 |
0.056 |
3670 |
0.051 |
4630 |
0.044 |
6360 |
0.037 |
8750 |
0.031 |
11100 |
0.027 |
13450 |
0.024 |
||
17 |
17.70 |
2650 |
0.064 |
3380 |
0.055 |
3900 |
0.051 |
4920 |
0.044 |
6760 |
0.037 |
9300 |
0.031 |
11800 |
0.027 |
14300 |
0.024 |
||
18 |
19.85 |
2810 |
0.063 |
3570 |
0.055 |
4120 |
0.050 |
5210 |
0.043 |
7160 |
0.036 |
9850 |
0.030 |
12500 |
0.026 |
15100 |
0.023 |
||
19 |
22.11 |
2960 |
0.063 |
3770 |
0.054 |
4350 |
0.050 |
5500 |
0.043 |
7560 |
0.036 |
10400 |
0.030 |
13150 |
0.026 |
15950 |
0.023 |
||
20 |
24.50 |
3120 |
0.062 |
3970 |
0.054 |
4580 |
0.049 |
5790 |
0.042 |
7950 |
0.036 |
10950 |
0.029 |
13850 |
0.026 |
16800 |
0.023 |
||
21 |
27.00 |
3280 |
0.062 |
4170 |
0.053 |
4800 |
0.049 |
6080 |
0.042 |
8360 |
0.035 |
11500 |
0.029 |
14550 |
0.025 |
17650 |
0.023 |
||
22 |
29.60 |
3430 |
0.061 |
4360 |
0.053 |
5030 |
0.048 |
6370 |
0.041 |
8750 |
0.035 |
12050 |
0.029 |
15250 |
0.025 |
18500 |
0.023 |
||
23 |
32.30 |
3590 |
0.061 |
4560 |
0.052 |
5270 |
0.048 |
6660 |
0.041 |
9150 |
0.035 |
12600 |
0.028 |
15950 |
0.025 |
19300 |
0.022 |
||
24 |
35.20 |
3750 |
0.060 |
4760 |
0.052 |
5500 |
0.047 |
6950 |
0.040 |
9550 |
0.034 |
13100 |
0.028 |
16600 |
0.024 |
20200 |
0.022 |
||
25 |
38.20 |
3900 |
0.060 |
4960 |
0.051 |
5730 |
0.047 |
7240 |
0.040 |
9950 |
0.034 |
13650 |
0.028 |
17300 |
0.024 |
21000 |
0.022 |
Әдебиеттер тізімі
1. Байзакова А.А.,
Бегимбетова А.С., Санатова Т.С., Дюсебаев М.К. Охрана труда. Методические
указания к выполнению лабораторных работ.-
Алматы. АИЭС, 2004.
2. Безопасность жизнедеятельности. / Под ред. С.В. Белов, А.В. Ильницкая и др. - Москва: Высшая школа, 1999. - 448с.
3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности. – М.: Высшая школа, 1999.
4. Бобков А.С., Блинов А.А., Роздин И.А. и др. Охрана труда и экологическая безопасность в химической промышленности: Учебник для вузов. – М.: Химия. 1998.
5. Стрижко Л.С., Потоцкий Е.П., Бабайцев И.В. и др. Безопасность жизнедеятельности в металлургии: Учебник для вузов. – М.: Металлургия, 1996.
6. Метрологическое обеспечение безопасности труда: справочник./Под ред. Сологяна И.Х. Том 2. -М.: Изд-во стандартов, 1989.
7. ГОСТ 12.1.005-88 ССБТ. Воздух рабочей зоны. Общие требования.
8. Ткачук К.Н. Безопасность труда в промышленности. - К.: Техника, 1982. – 136 с.
Мазмұны
Кіріспе
1 Курстық жұмысты орындау үшін тапсырмалар
2 Курстық жұмысты жасауға арналған әдістемелік нұсқау
2.1 Ауа өткізгішті есептеу әдістері
2.2 Желідегі желдеткіш жұмысының негізгі жағдайлары
2.3 Сипаттама жасау тәсілі.
3 Жұмыс орнындағы ауа алмасу бойынша теориялық мәліметтер
3.1 Жұмыс орнындағы зиянды заттардан қорғану
А қосымшасы
Әдебиеттер тізімі
2012 ж. жоспар, реті 57