АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ

Эрл.

Кірістік және шығыстық қосу жолдарды қызмет ететін КЖБҚ АТС-тер нөмірін (индексін) терген соң бос болмайды:

, (3.22)

мұндағы n₁ бес санды нөмірлену кезінде 1-ге тең.

КЖБҚ-ға түсетін жүктеме кіріс және шығыс жүктемелерге пропорционал:

, (3.23)

Жобаланатын кіріс шығыс АТСЭ-нің - цифрлық коммутациялық жүйе ішіндегі жүктемесі.

Біздің мысалымыз үшін:

Эрл.

4 ЖАБДЫҚТАР КӨЛЕМІН ЕСЕПТЕУ

Жабдықтардың көлемін есептеу ол әр бағыттағы арналар санын, сандық (цифрлық) жолдар модулінің керекті саны, абонентті жолдар модулі, көпжиілікті бергіш-қабылдағыштардан, әртүрлі міндеттерге арналған сандық коммутаторлардың басты қадамына жазықтықтар санын анықтау болып келеді.

4.1 Арналар санын есептеу

АТСЭ-ден шығатын арналар санын есептеу Эрлангтың бірінші формуласымен жүргізіледі (В қосымша), шығындар Г қосымшада келтірілген, онда желіде бес санды нөмірлену кезінде АТС арасындағы арналар үшін жоғалыс р=0.01, тапсырыс бойынша қосу жолына (ЗСЛ) жоғалыс р=0.005, қалааралық қосылу жолына (СЛМ) жоғалыс р=0.002 ал арнайы қызмет торабына жоғалыс р=0.0001 тең.

(4.1)

арна,

арна.

АТСЭ араларында байланыс екі жақты байланыстағы арнамен іске асады.

арна.

АТСЭ-4 станциясымен қосалқы станция (ПС) арасындағы арналар саны р=0.001 шамасымен анықталады.

арна, арна.

АТСДШ-дан шығытын арналар саны О’Делл формуласымен р=0.01 және Д=10 анықталады. α және β коэффициенттері Д қосымшада келтірілген.

(4.2)

арна.

АТСК-дан шығытын арналар саны тиімді мүмкіндік әдіспен анықталады (метод эффетивной доступности). ТІ (ГИ) блогы 80х120х400 q=2 тең болғанда ең аз мүмкіндік:

Блоктың бір кірісіне түсетін жүктеменің екпінділігі b=0,65 деп жорамалдайық. Онда математикалық күтудің мүмкіндігі:

Q=0.75 эмперикалық коэффициент кезіндегі тиімділік мүмкіндігі:

Шығындар р=0.01 және D=20.88 кезінде О’Делл формуласын пайдаланатын арналар санын анықтаймыз, мұнда α=1.24, β=5.11 және Y=41,94 Эрл.

арна.

Жобаланатын АТСЭ-4-ке қосылатын кіріс және шығыс арналар санының қосындысы тең болады:

Әр ИКМ жолы 30 аппараттық арнадан құралған, сондықтан ИКМ жолдарының саны әр бағыт үшін мынаған тең болады:

, (4.3)

мұндағы таңбасы жақын бүтін санын көрсетеді.

Мысалы:

ИКМ жолдарының және арналар санының есептеу нәтижелері 4.1кестеде келтірілген.

4.1- кесте. Станция арлық арналар және ИКМ жолдар саны

Қайда Қайдан	АТСЭ-1	АТСКУ-2	АТСДШ-3	АМТС	УСС	ПС	Барлығы
АТСЭ-4	141/5	(54+57)/4	(63+84)/5	(40+42)/3	24/1	170/6	675/24

4.2 Таңдап алынған жүйенің терминалдық модулдер санын есептеу

S-12 станциясының негізінде цифрлық коммутациялық өріс жатыр, оған әр түрлі модулдер қосылады. Аналогты абоненттер модулінің ASM сыйымдылығы 128 абоненттік линияға дейін қосылуға мүмкіндік береді. Бұл модул аналогты синалдарды, 32 арналық ИКМ трактісінде цифрлық коммутациялық өріс арқылы 4 Мбит/с жылдамдықпен берілетін цифрлық түрге түрлендіреді.

Абоненттік линиялар модуліне бағытталған цифрлық сигналдар аналогты түрге түрленеді. Модулдің негізгі функциясы линияның қалпын, байланысты орнатудың басынан аяғына дейін бақылайды. Станция сыйымдылығы 7000 нөмірге ASM модулінің санын есептейміз:

, (4.4)

мұндағы N – жобаланатын станцияның сыйымдылығы.

DTM цифрлық жалғастырғыш линияларының модулі желідегі басқа АТС-дан кірістік және шығыстық цифрлық жалғастырғыш линияларды жобаланатын АТС-4 станциясының DSN цифрлық коммутациялық өрісіне қосады. Бұл жалғастырғыш линиялар ИКМ трактісі түрінде ұйымдастырылған. Бір DTM модуліне 30 сөйлесу каналы қосылады.

(4.4)

Қызмет көрсету комплектілерінің (SCM) модулі көпжиілікті сигналдар сигнализациясын қорытады. Бұл модуль жалғастырғыш линиялары мен тастатуралық нөмір тергіші бар телефон аппараттарынан келіп түсетін, ИКМ әдісімен кодаланған тоналды сигналдарды талдайды және оларды цифрға түрлендіреді. Бұл модул керек жағдайда конферец-байланысты жүзеге асырады.

МЧПП санын жүктеме екпінділігі бойынша р=0,001 кезінде және толық қатынасты қосылумен анықталады.

Әрбір Μ41 111 терминалдық модуль 30 көпжиілікті қабылдап таратқыштан тұрады, сондықтан да терминалдық модулдер саны мынаған тең:

;

Резервті ескере отырып SCM модулі үшеу болады

4.3 Қосымша басқару элементтерінің санын есептеу

Терминалдық басқару элементтері үшін қосымша функцияларды іске асыру қосымша басқару элементтері (ҚБЭ-қосымша басқару элементтері-АСЕ) арқылы жүзеге асырады.

Ондай функцияларға жатады:

– шақыруларды қызмет ету;

– тарификация арқылы мәлімет жинау;

– ҚБЭ-ні қорғау және администрациялық басқару;

– оператордың қызмет етуі және т.б.

Қосымша элементтерінің санын V арқылы белгілейміз.

ҚБЖ шақыруларға қызмет еткенде келесі функцияларды орындайды:

1) префиксті талдау және тапсырма элементтерін анықтау - V_АЛ;

2) префикс талдауы және тапсырма элементтерін табу – V_АП;

2) қалалық абонентті идентификациялау - V_ИГА;

3) тарифтік талдау - V_АТ;

5) тракт ресурстарын орналастыру – V_РРТ;

4) тракт ресурстарын координациялау - V_КРТ;

5) құрылымның өзара әсерлесу мәліметін талдау - V_аву;

6) ҚҚК (қосымша қызмет көрсету-ДВО) - күрделі және жай қорыту - V_ОУ.

Alcatel фирмасының ұсынысы бойынша бірінші үш функциялары үшін қосымша элементтер санын келесі түрде таба аламыз:

V_ОВ1=4 деп аламыз.

Төртінші және бесінші функциялары үшін келесі мағынасында көреміз:

V_ОВ2= V_РРТ+ V_{КРТ.шығ} +V_{КРТ.кір} =(Y_ж /15+Y_ж /23,7+ Y_кір/21)/t_аб=

=[265.025/15+265.025/23.7+251.61/21]/79.87=1.73≈2.

Қалған функцияларды орындау үшін бір ҚБЭ(ДЭУ) және бір резервті V_ОВ3= V_аву+ V_оу=1+1=2 алуға ұсынады.

Қосымша функциялардың қамтамассыз етілуі:

– тарификация арқылы мәлімет жинау ҚБЭ-V_трф=2

– ресурстарды басқару және мәлімет жинау ҚБЭ- V_сд=2

– ҚБЭ-ді қорғау және административті басқару ҚБЭ-ті V_оу=2

– қосымша функциялар ҚБЭ-і V_дз=2

Барлық ҚБЭ(ДЭУ) саны:

V_АСЕ= V_ОВ1+ V_ОВ2 +V_ОВ3+ V_ТРФ+ V_СД+ V_АУ +V_ДЗ=2+2+2+2+2+2+2=14.

Аќиќат жобаларда АСЕ есептеу ќызмет атќарылатын топтардыњ ескерілуімен ж‰зеге асырылады, олардыњ сыйымдылыѓы 9600 абоненттік ж‰йелер ќ±райды.

S-12 түрлі кез-келген станция жабдықталатын жүйелік басқару модулдеріне келесілер жатады:

– перифериялық құрылғылар модулі (P&L). Әр станцияға міндетті түрде активті/резервті режимдерде жұмыс істейтін екі P&L модулімен жабдықталады;

– тактілік және тоналді сигналдар модулі (С&Т). Әр станция міндетті түрде активті/ыстық резервті режимде жұмыс істейтін екі С&Т модулімен жабдықталады;

– АСЕ мониторлық модулі (MONI). Әдетте, станцияда симплексті режимде жұмыс істейтін бір MONI модулі болады;

– жетілдірілген жалғастырғыш линияларын тестілеу модулі (ITTM). Әдетте, станцияда симплексті режимде жұмыс істейтін бір ITTM модулі болады.

Әр түрлі хабарларды беру үшін станцияда DIAM модулдері орнатылады. DIAM модулдерінің саны абоненттерден берілетін хабарлардың ұзақтығы мен санымен анықталады. Станцияларда екіден төртке дейін осы түрлі модульдерді орнатады.

Жаңғырықты тежегіш ЕСМ модулдері келесі жағдайларда қолданылады:

– алыс қашықтықтағы линияларда (халықаралық, қалааралық, спутниктік);

– GSM және DECT сияқты кодалау схемасы енгізілген, кедергісі бар линияларда.

ЕСМ модулдер саны келесі формула бойынша анықталады.

N_ECM=E_n, (4.6)

мұндағы N_ИКМ – жаңғырықты тежегішті қосуға қажетті, ИКМ трактілер саны;

«2» мәні – ЕСМ-нің бір модуліне қосылатын, ИКМ трактісінің саны.

OIM операторлар модулі халықаралық және қалааралық станцияларда орнатылады. Осы модульдердің әр қайсысы 15 цифрлық операторлық орындарға (DOP) дейін қызмет көрсете алады. Әрбір OIM-нің төрт модуліне тағы бір резервті модуль қосылады. Сондықтан да модулдер саны N_OIM келесі формуламен есептеледі.

N_OIM=E_n,(4.7)

мұндағы N_DOP – цифрлық операторлар орнының саны.

Көптеген қатысушылармен (30 дейін) конферец-байланысты ұйымдастыру қажет болған кезде, станцияда (ережеге сәйкес, қалааралықта) екі модулге дейін DCM орнатылады.

Жоғарыда қарастырылған жабдықтардан басқа станцияда келесілер орнатылады:

– енгізу-шығару құрылғысы – 2 магниттік және лазерлік дисководпен;

– магниттік лентадағы жинағыштар;

– екі жоғары сапалы магнитафон;

– сигнализацияның негізгі панелі;

– жүйелік монитор - 1 дана.;

– компьютерлер - 46 және принтерлер-2.

4.4 Басты саты жазықтығының санын анықтау

Қосарланған коммутатор рұқсат ету сатысы (СД) 8...11 порттары арқылы басты сатының жазықтықтарына қосылады. Егер басты сатының рұқсат ету сатысы екі жазықтық кезінде – 69Эрл дейін қызмет ете алады, ал үш жазықтықта - 110Эрл-ге дейін және төрт жазықтық кезінде – 159 Эрл-ке дейін. Рұқсат ету сатысы сегіз АЖМ-ге дейін немесе төрт ЦЖМ қосыла алады.

(4.8)

мұндағы - бір цифрлық қосылу жолына келіп түсетін орташа жүктеменің екпінділігі:

Эрл.

Онда Эрл.

20% - шамадан тыс салмақты ескере отырып.

Эрл.

Демек, басты сатыға үш жазықтық керек ол 110 Эрл-ге дейін жүктеменің екпінділігіне қызмет ете алады.

Жазықтықтар саны анықталғаннан кейін рұқсат ету сатысы абоненттік модулдердің (АЖМ) жүктемесін тексереді. Бұл үшін модулдік коэффициент М есептеледі, АЖМ максималды санын анықтау үшін 20% шамадан тыс салмақты ескере отырып рұқсат ету қадамы қосылуын есептеу үшін.

мұндағы Эрл - рұқсат ету сатысы бір абоненттік жолмен келіп түсетін шығыс және кіріс жүктеменің екпінділігі.

М есептеуінің нәтижесі көрсеткендей, егер үш жазықтықпен берілген меншікті жүктемені ескере рұқсат ету сатысыға 9 АЖМ қоса аламыз, сондықтан максималды мүмкіндік кезде сатыға сегіз АЖМ қосқан кезде ол біршама жүктелмеген болады. Тағы да бір вариант, онда бір рұқсат ету сатысына бір кезде АЖМ мен ЦЖМ бір бағытта қоса аламыз және ол рұқсат ету сатысын қолдануын көбейтеді.

4.5 Коммутациялық өрістің элементтерін анықтау

Әрбір жұпталған сандық коммутатордың рұқсат ету сатыларының 0....7 порттарына сегіз терминалдық модулдер қосыла алады. Сегізінші шығыстары басты сатылы нөлдік жазықтықты бірінші буынды сандық коммутаторға қосылады, Тоғызыншы біріншіге, 10-шы 2-ге және 11-сі 3-ші жазықтыққа. Егер сандық коммутаторға (СК-ЦК) рұқсат ету сатысы (РС-ступень доступа) басты сатының i-ші кірісіне қосылса, мұндағы і-міз 0,1,2,3.., онда арғы басындағы СҚРС 1 буынның СК і+4 кірісіне қосылады. Оны 4 суретте көре аламыз. 12....15 РС шығыстары қосымша элементтері бос қосу және КЖБҚ қосу үшін қолданады.

Қарастырылған мысалда, М коэффицентінің есептеу нәтижесі көрсеткендей, РС-қа 8МАЛ қосыла алады. Сондықтан МАЛ қосу үшін рұқсат ету сатысының санын келесі жолмен таба аламыз:

АТС-тегі әрбір сандық ИКМ қосу жолдары сандық жолдық модулге (МЦЛ-СЛМ) қосылады. Мультипортқа 4СЖМ (МЦЛ) қосыла алады. Сондықтан мультипорт саны келесі формуламен анықталады:

Басты сатының бірінші буынның СК-ның кірістеріне төрт РС қосыла алады. Сондықтан 1-ші жазықтықты және 1-ші буынды СК-ның саны келесі түрде таба аламыз:

Alcatel фирмасының ұсынысы бойынша СК-дың екінші және үшінші буынды саны 4.2 - кестеде келтірілген.

4.2 – кесте. Басты сатының әр түрлі буындағы СҚ-дың саны

Звено	Коммутаторлар саны
I	1	2	2	3	4-8	9	10	11-12	13-16	17-21	22-23	24	25-32
II		2	4	6	8	16	16	16	16	24	24	24	32
III		0				8	16	24	32	32	40	48	48

4.2 Кестеден алынған және қарастыратын мысал үшін аламыз: N_цк1=8,N_цк2=0

4.1- сурет. Станцияның функционалдық схемасы

4.6 АТС-тың функционалдық схемасы

Сегіз рұқсат етілген сатыға (РЕС-СД) кіргізілген 30 ЦЛМ және 15 РЕС-ға кіргізілген 118 АЛМ-нан тұратын 15 мың нөмірлі АТС-6,7 функционалды схемасы 4.1 суретте келтірілген. Бір станциядан тұратын басты саты, бірінші буында алты сандық коммутатор СК (ЦК) және бір жазықтықта екінші буын сегіз коммутатордан тұрады. РЕС және СК1-ге үлестірілген АЖМ және СЖМ 4.3 кестеде келтірілген.

4.3- кесте. РЕС блоктарға кіргізілген абоненттік модулдер және қосу жолдары

Саны	АЖМ	8888	8888	8888	888
Саны	ЦЖМ					4	4	4		4	4		2
Нөмір	РЕС	0123	4567	891011	121314	15	16	17	18	19	20	21	22
Нөмір	СК1	0	1	2	3	4					5

АТС2-мен байланысты ұйымдастыру үшін 15-ші РЕС төрт ЦЖМ кіргізілген(қосылған). АТС3-ке 2 СЖМ және АТС2 байланыс үшін 2 ЦЖМ 16 РЕС-қа кіргізіледі. АТС3-тің ЦЖМ-мі 17 РЕС-та тұр. АТС-4,5 4 ЦЖМ-дан РЕС 18 және РЕС19-ға кіргізілген. АҚТС(АМТС)-те үш ЦЖМ және АТС-4,5 бір ЦЖМ 20-да орналасқан.АҚТ (УСС)-ға екі ЦЖМ және АҚТС-ке екі ЦЖМ 21 РЕС-қа кіргізілген және ПС-қа екі ЦЖМ 22-ші РЕС-қа кіргізілген.

4.7 Стативтерге құрылғыны орналастыру

S-12 жүйесінің барлық құрылғылары 2,10х0,9х4,5 м өлшемдермен стативтерге орналастырылады. Әр статив алты кассетадан тұрады, статив құрылғыларын желдету үшін шағылыстырғыш ортасында бөлінген (4.2- сурет). Жоғарғы кассетада қорек блогы орналасқан, ал қалған алты кассетада 32 жұмыс орнынан тұратын жүйенің құрылғылар платалары орналасқан.

АТСЭ S-12 жүйеде стативтердің әртүрлі типі қолданылады, олардың әрқайсысы арналуы жалпы анықталған модулдер түрін орналасуы үшін, кассеталар мүмкіндігімен және модулдер, құрамына кіретін платалар саны сипатталады. Стативтерге негізгі құрылғының максималды модулдер саны 4.4 - кестеде келтірілген.

4.4 – кесте. Стативтерге негізгі құрылғының максималды модулдер саны

Статив атаулары

СҚ_1-2 буыны

СҚ₃ буыны

РЕС

АЖМ

ТЖМ

КЖБҚ

ҚЭБ

ЕА04

EJ01

EJ03

EJ04

EH00

EH04

EH06

Кестеде мүмкін, ЕА04 стативі абоненттік жолдар модулі орналасуы үшін қолданылады. Бұл стативте 2,4,6,8 кассеталарға ALCB абоненттік комплектілер 32 платадан орналасқан, олардың әрқайсысының 8АК-дан тұрады (5а - сурет). Үш және жеті кассеталарда коммутациялық құрылғы және басқару платасы орналасқан және олардың қатарына қатысты: RNGA шақыру платасының жабдығы, MCUA басқару терминал элементі, 0,8 А кернеуінің түрлендіргіші әр АЖМ-ға берілген. Бұдан басқа, бұл кассеталарда тұратын SWCH рұқсат етілген сатының екі платасы және қосымша басқару элементі (ҚБЭ).

EJ01 және EJ04 стативтерде бірінші және екінші буынның СҚ-лар платасы, цифрлық жолдар модулі және басқа құрал жабдықтар орналасады. Айтып кеткен стативтер үлкен сыйымдылықты АТСЭ қолданылады, сандық коммутаторлар үлкен сандармен үшбуынды коммутациялық өрістен тұрады.

ЕН стативі жүйеде СЖМ (МЦЛ) орналасуы үшін арналған, АҚТС, КХТ(УВС), ШХТ (УИС) цифрлық жолдардың үлкен сандардан тұратындықтан қасиетінде қолданады. 5б - суретте стативтер жабдығының орналастыруы мысал келтірілген. Негізгі жабдықты орналастыру үшін стативтерден басқа, АТС-те HZ03 электрқоректендіру стативі болуы керек, электрқорегінің бақылау аспабы және сақтандырғыш, күштік түзеткіштер блогы құраманы кіреді.

ЕН00 стативі жалпыстанциялық болып келеді, мұндағы жалпыстанциялық генераторлары, бағдарламалық магниттік дискілері, оператордың түйіндер құрылғысы және басқа құрал жабдықтар құрамына кіреді. Стативтің бос орындарына басқа модульдер платалары орналасады, мысалы басқару қосымша элементі, тактілі және тоналді модулі және т.б.

Біздің мысалымызда АЖМ орналастыру үшін ЕА04 стативі қолданылады, оның ішінде сегіз АЖМ-нан орналастырылады (5а - сурет). СЖМ-ді орналастыру үшін EJ03 стативі қолданады, орта сыйымдылықты АТС-тер үшін ең қолайлы, олардың әр қайсысы 16 сандық коммутатор платалардан, 10 СЖМ, екі КЖБҚ және құрылғылар орналасады (5в- сурет). 4.5-кестесінде стативтерге орналастыру құрылғылары келтірілген.

4.5 – кесте. Стативтерге құрылғыларды орналастыру

ТМ түрі	1,2 буын	РЭС	АЖМ	ЦЖМ	КЖБҚ	ҚЭБ
ТМ саны	(6+8)*3=42	15+8=23	118	30	5	15
Статив түрі
0.ЕА04		1	8			1
1. ЕА04		1	8
2. ЕА04		1	8			1
3. ЕА04		1	8
.......
11. ЕА04		1	8		1
12. ЕА04		1	8			1
13. ЕА04		1	8
14. ЕА04		1	6			1
15. ЕJ03	12	2		7		2
16. ЕJ03	12	2		6	1	2
17. ЕJ03	12	2		8	1	2
18. ЕJ03	6	2		9		2
Жалпы ТМ	1СК*3=42	23*2=46

4.8 Автозалдағы құрал жабдықтардың орналастырылуы

Автозал ауданы рационалды қолдануын және эксплуатациялық монтаждың жоспары стативтер қатарлары ыңғайлығын қамтамассыз ету керек. Стативтер қатарлары қабырғаларға перпендикуляр жарық қабылдағышпен орналасады.

Қабырға және қатарлар ұшы арасындағы ара қашықтық бір жағынан 75 см және екінші жағынан 130 см-ден кем болмауы керек. Қатарлар арасындағы арақашықтық 75 см-ден кем емес алынады. Төбенің биіктігі 2,8м. Еден астында кабельді орнату кезінде құрылғының 300 кг/м² салмақ кезінде бөлменің асып түсуді қосымша күшейтуді қажет етпейді. Стативтер алдыңғы аланатын және артқы панельдерден, қатты металдық каркастан тұрады. Қатардың индикатор сигализациясы әр қатардың соңында орналасады.

Жалпы аудан қуаттың, желдету тәсілі және станцияның қолданатын құрылғыларымен анықталады. Егер желдету салқындату ағынмен болса, онда 200Вт/м² құрайтын жылу жүктемесі мүмкін, егер ағынды ауа салқындатылмаса, онда 100Вт/м². Орталық қолданатын қуат бір каналға 2,2Вт құрайды.

4.3 - суретте біздің мысал үшін құралдардың орналасуы келтірілген, мұндағы барлық станциялық стативтер төрт қатарға орналастырылған. Басты өткел (проход) жолында HZ03, EF00 және ЕК00 стативтері орналасқан. Соңғы оператор мен құралдардың байланысы үшін арналған. Көрші бөлмеде кросстың сандық және аналогтық жолдары орнатылады.

Подпись: Оператордың орны

АЛ кроссы

ЦЛ кроссы

04

08

07

EF00

06

05

03

02

01

00

EK00

HZ

0.75

0.3

0.2

0.1

1.3

ЕА04

ЕJ03

4.3- сурет. Автозалдағы құрылғылардың орналасу жоспары

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Система Alcatel 1000 S-12. Концепция и технология. Оқу бөлімі. - Алматы: «Казактелеком», 1999. – 415 бет.

2. Alcatel 1000S-12. Техническое описание. Алматы: Оқу бөлімі. - «Казактелеком», 2000. – 245 бет.

3. Обзор Alcatel 1000 S-12. – Алматы: Оқу бөлімі «Казактелеком», 1999. – 356 бет.

4. Корнышев Ю.Н., Фань Г.Л. Теория распределения информации: Жоғарғы оқу орындары үшін оқу құралы. - М.: Радио и связь, 1985. -184 бет.

5. Корнышев Ю.Н., Пшеничников А.П., Харкевич А.Д. Теория телетрафика.- М - Радио және байланыс, 1996.-272 бет.

6. Маркин Н.П. Принцип построения и проектирование системы С-12. –М.: МТУСИ, 1994.-21с

7. Сборник учебных пособий по изучению системы Алкатель 1000 С-12 Алкатель том 1.....10

8. Попова А.Г., Пшеничникова А.П. и др. Зарубежные системы автоматической коммутаций.-М.;1991.-80 бет.

9. Буланова А.В. и др. Основы проектирования электронных АТС типа АТСЭ-200/МИС.-М., 1988.-60 бет.

10. Захаров Г.П, Симонов М.В., Яновский Г.Г. Службы и архитектура широкополосных цифровых сетей интегрального обслуживания.-М: Экотрендз, 1993.-102 бет.

11. Беллами Дж. Цифровая телефония / Пер. с англ.- М.: Радио және байланыс, 1986.- 544 бет.

12. Баркун М.А., Ходасевич О.Р. Цифровые системы синхронной коммутации. - М.: Эко-Трендз, 2001.- 192 бет.

13. Гольдштейн Б.С., Системы коммутации. – СПб.: БХВ - Санкт-Петербург, 2003.-318 бет.

Негізгі қысқартулар

АҚТС (АМТС) – автоматты қалааралық телефондық станция

АК – абоненттік комплект

АТС – автоматты телефондық станция

АТСЭ – электронды АТС

АТСДШ – декадты-қадамды АТС

АТСКУ – координатты усовершенственный АТС

ҮИС(БИС) – үлкен интегралды сұлба

ҚТЖ (ГТС) – қалалық телефондық желі

ТІ (ГИ) – топтық іздеу сатысы

БС (ГС) – іздеу басты сатысы

ҚҚК (ДВО) – қосымша қызмет көрсету түрі

ҚЭБ (ДЭУ) – қосымша элементтерді басқару

ТҚЖ (ЗСЛ) – тапсырмалы қосу жолдары

ИКМ – импулсті-кодты модуляциясы

КЭ - коммутациялық элемент

КЖБҚ(МЧПП) -көп жиілікті бергіш-қабылдағыш

АЛМ(МАЛ) - абоненттік линиялар модулі

ЦЛМ(МЦЛ) - сандық линиялар модулі

СС(ОС) - соңғы станция

ЖКС(ОКС) - жалпы канал сигнализациясы

ПС – подстанция

РЕС (СД) – рұқсат етілген сатысы

ҚЖ (СЛ) – қосу жолдары

ҚҚЖ (СЛМ) – қалааралық байланыстың қосу жолдары

ТА – телефондық аппарат

ТС, ТСЭ – транзиттік станция (Э – электронды)

КХТ (УВС) – кіріс хабарлар торабы

ТҚЖТ (УЗСЛ) – тапсырмалы қосу жолдар торабы

ШХТ (УИС) – шығыс хабар торабы

АҚТ (УСС) – арнайы қызмет торабы

ТС (УС) – торабтық станция

ҚАБТ (УСП) – қала-ауылдық байланыс торабы

СК (ЦК) – сандық коммутатор

СКӨ (ЦКП) – сандық коммутациялық өріс

ОС (ЦС) – орталық станция

ИҚСЖ (ЦСИС) – интеграциялық қызметпен сандық желі

СҚЖ (ЦСЛ) – сандық қосу жолдары

ЕҮЖС (ЧНН) – ең үлкен жүктеме сағаты

А Қосымша

А.1- кесте. 5-6 санды нөмірленуі бар ҚТЖ-ның абоненттік жолдардың ВНТП 112-98 мәліметтер бойынша жергілікті жүктемесі

№п/п	АЖ түрі	1 АЖ-ға ЕҮЖС кезіндегі шақырулардың орта саны		t секундта бос болмау орта ұзақтығы		1 АЖ-ға түсетін жүктеменің, ЕҮЖС кезіндегі орта екпінділік		Жүктемені есептеу уақыт шығыны
		5 санды нөмірлену	6 санды нөмірлену	5 санды нөмірлену	6 санды нөмірлену	5 санды нөмірлену	6 санды нөмірлену
1.	Жеке қолдану	0,65 0,9	0,8 1,1	99,6 100	99 98	0,018 0,025	0,022 0,030	Таң.ЕҮЖС Кеш.ЕҮЖС
2.	Ауыл шаруаш. сектор: Кәсіпкерлік Пәтерлік	3,5 1,1	4,0 1,2	56,6 82,0	63 90	0,055 0,025	0,070 0,030	Таң.ЕҮЖС Кеш.ЕҮЖС
3.	Жергілікті желі такс	7,5 8,0	9,5 10,5	144 90	76 93	0,15 0,2	0,2 0,27	Таң.ЕҮЖС Кеш.ЕҮЖС
4.	Қалааралық такс.(шығ.бай)					0,65	0,65	Таң.ЕҮЖС Кеш.ЕҮЖС
5.	Факс. 3 топ					0,15	0,15	Таң.ЕЖС

А.2 – кесте. ВНТП 112-98 мәләметі бойынша ТҚЖ(ЗСЛ) арқылы АҚТС-қа түсетін абоненттер жүктемесі

Қала тұрғындарының сипаттамасы	ТҚЖ-ға түсетін бір абоненттен түсетін орта жүктемесі,Эрл
Қала тұрғындарының сипаттамасы	2000ж	2005ж-ға дейін
20 мың адамға дейін	0,0056	0,0052
20 мыңнан 100 мың-ға дейін	0,0048	0,0046
100 мыңнан 500 мың-ға дейін	0,0049	0,0043
500 мыңнан 1 млн-ға дейін	0,0032	0,0029
1 млн. жоғары	0,0024	0,0023

ТҚЖ-нің бос болмауының орта уақыты – 150мс.

ҚҚЖ түйіндерінде жүктеме мәні 100 жеке аппарат кезінде 0,75Эрл-тан аспауы керек және 100 бірдей қосылған аппарат кезінде 0,44Эрл-тан аспауы керек. ҚҚЖ-нің бос болмауының уақыты – 126с.

Б Қосымша

Б.1 – кесте. Кең жолақты және тар жолақты ISDN қолданушылар үшін жүктеме сипаттамасы

Қызмет

Қолданушылар классы

Тарату жылдамдығы бит/с

Хабар ұзақтығы

с,

ЕҮЖС кезеңінде кіріс жүктеме, Эрл

ЕҮЖС кзеңіндегі шақырулар саны

Тар жолақты ИҚСЖ

Телефония

Пәтерлік сектор

Кәсіпкерлік сектор

ТАТС

64К

100

0,1

0,19

2,18

3,6

6,8

78,5

Факс (қара-ақты)

ДС

ТАТС

64К

0,0035

0,051

0,63

9,18

Файл тарату

ДС

ТАТС

64К

0,0001

0,0015

0,2

2,7

Мәтін

ДС

ТАТС

64К

0,0013

0,036

0,60

16,2

Құжат іздеу

КС

ДС

ТАТС

64К

300

0,030

0,048

0,730

0,36

0,57

8,7

Мәліметтерді алдын-ала сұрау

ДС

ТАТС

64К

0,058

0,80

3,5

48,0

Кеңжолақты ИҚСЖ

Телефония

КС

ДС

ТАТС

64К

100

0,1

0,4

4,5

3,6

14,4

162,0

Факс түрлі түсті

ДС

ТАТС

2М

0,03

0,01

12,0

Файл тарату

ДС

ТАТС

2М

0,20

2,70

10,8

Видео-телефония

КС

ДС

ТАТС

10М

100

0,02

0,10

0,72

3,60

Видеоны іздеу

КС

ДС

ТАТС

Орталық қызметі

10М

540

180

480

0,03

0,10

0,40

2,33

0,2

2,0

8,0

46,2

Құжат іздеу

КС

ДС

ТАТС

Орталық Қызметі

64К

300

0,05

0,25

0,50

2,30

0,6

3,0

6,0

39,6

Мәліметтерді алдын-ала сұрау

ДС

ТАТС

64К

0,20

0,60

24,0

72,0

В Қосымша

В.1 – кесте. Фиксациялық жоғалу кезіндегі V-жолдық Y жүктемесі түсетін екпінділігінің Эрлангтың 1 формуласы үшін кестесі

P Жоғалулар кезіндегі түсетін екпінділігі

0,0001

0,001

0,002

0,005

0,010

100

105

110

115

120

125

130

135

140

150

160

170

180

190

200

210

220

230

240

250

300

350

400

0,452

0,73

1,05

1,42

1,83

2,26

2,72

3,21

3,71

4,24

4,78

5,34

6,50

7,70

8,95

10,23

11,54

12,88

14,24

15,63

17,04

18,47

19,92

21,39

22,86

24,33

25,83

27,34

28,86

30,40

31,94

33,49

35,05

36,63

40,58

44,58

48,62

52,69

56,73

60,93

65,08

69,27

78,47

77,69

81,94

86,20

90,5

94,8

99,1

103,4

112,1

120,8

129,6

138,4

147,3

156,2

165,1

174,0

183,0

192,0

201,0

246,4

292,4

338,4

0,761

1,15

1,58

2,05

2,56

3,09

3,85

4,23

4,83

5,44

6,07

6,72

8,04

9,40

10,80

12,23

13,69

15,17

16,67

18,19

19,72

21,28

22,84

24,42

26,01

27,61

29,23

30,85

32,48

34,12

35,77

37,42

39,09

40,75

44,95

49,19

53,46

57,75

62,07

66,42

70,78

75,17

80,00

83,99

88,42

92,87

97,3

101,8

106,3

110,8

119,8

128,9

138,0

147,1

156,2

165,4

174,6

183,9

193,1

202,4

211,7

258,3

305,4

352,7

0,898

1,32

1,79

2,31

2,85

3,42

4,01

4,63

5,26

5,91

6,57

7,24

8,63

10,05

11,50

12,96

14,49

16,02

17,57

19,14

20,72

22,32

23,93

25,55

27,18

28,82

30,48

32,14

33,81

35,49

37,17

38,86

40,56

42,27

46,56

50,88

52,23

59,60

64,00

68,42

72,86

77,32

81,79

86,28

90,78

95,30

99,8

104,4

108,9

113,5

122,7

131,8

141,0

150,3

159,5

168,8

178,1

187,4

196,8

206,2

215,6

262,7

310,2

357,2

1,126

1,61

2,15

2,72

3,32

3,94

4,59

5,25

5,93

6,93

7,34

8,06

9,53

11,04

12,57

14,13

15,72

17,32

18,94

20,57

22,22

23,89

25,56

27,25

28,94

30,64

32,36

34,08

35,80

37,54

39,28

41,02

42,78

44,53

48,95

53,39

57,86

62,35

66,86

71,40

75,94

80,51

85,08

89,67

94,27

98,88

103,5

108,1

112,8

117,5

126,8

136,1

145,5

154,9

164,4

173,8

183,7

192,7

202,2

211,7

221,3

269,1

317,1

365,3

1,347

1,89

2,48

3,10

3,75

4,42

5,11

5,82

6,54

7,28

8,03

8,79

10,33

11,91

13,52

15,14

16,79

18,45

20,13

21,83

23,53

25,25

26,98

28,72

30,46

32,22

33,98

35,75

37,52

39,30

41,09

42,88

44,68

46,48

51,00

55,55

60,12

64,74

69,31

73,94

78,57

83,22

87,88

92,55

97,24

101,93

106,6

111,3

116,1

120,8

130,3

139,8

149,3

158,8

168,4

177,9

187,5

197,1

206,7

216,4

226,6

274,3

322,9

371,6

Г Қосымша

Қосу тракт учаскілеріндегі әр түрлі жоғалу нормалары

Д Қосымша

Әр түрлі D және P кезіндегі О’Делл формуласындағы α және β коэффицентері

P=0.001

P=0.005

P=0.01

5.62

3.98

3.16

2.68

2.37

2.15

1.99

1.87

1.78

1.71

1.64

1.58

1.54

1.47

1.41

1.37

1.33

1.30

1.28

1.26

1.24

1.21

1.19

1.15

1.5

1.9

2.3

2.7

3.1

3.5

3.8

4.2

4.5

4.8

5.1

5.4

5.7

6.3

6.9

7.3

7.7

8.1

8.5

8.9

9.3

10.1

10.9

12.2

3.76

2.88

2.41

2.13

1.93

1.80

1.70

1.62

1.55

1.50

1.46

1.42

1.39

1.34

1.30

1.27

1.25

1.23

1.21

1.19

1.18

1.16

1.14

1.11

1.2

1.6

2.0

2.4

2.7

3.0

3.3

3.6

3.9

4.2

4.4

4.6

4.8

5.2

5.6

6.0

6.4

6.8

7.2

7.5

7.7

8.1

8.5

10.0

3.16

2.51

2.15

1.93

1.77

1.66

1.58

1.52

1.46

1.42

1.39

1.37

1.33

1.29

1.25

1.23

1.21

1.19

1.17

1.16

1.15

1.13

1.12

1.09

1.1

1.5

1.9

2.2

2.5

2.7

2.9

3.1

3.3

3.5

3.7

3.9

4.1

4.5

4.9

5.3

5.6

5.8

6.0

6.2

6.4

6.8

7.2

8.2

МАЗМҰНЫ

Алғы сөз...........................................................................................................

1 Курстық жұмыстың түсіндірме қағазының мазмұны...............................

2 Курстық жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқау......................

3 Курстық жұмыстың бөлімдері бойынша әдістемелік нұсқау………….

3.1 АТСЭ S12 негізгі ерекшеліктері мен сипаттамалары............................

3.2 Жүктеме екпінділігін есептеу..................................................................

3.3 Желідегі станцияларға түсетін шығыстық жүктеме ағынын анықтау.

3.4 Кірістік жүктеме ағындарын анықтау.....................................................

3.5 Көп жиілікті бергіш-қабылдағышқа (КЖБҚ) түсетін жүктеменің екпінділігін анықтау..................................................................................................

4 Жабдықтар көлемін есептеу........................................................................

4.1 Арналар санын есептеу.............................................................................

4.2 Таңдап алынған жүйенің терминалдық модулдер санын есептеу........

4.3 Қосымша басқару элементтерінің санын есептеу..................................

4.4 Басты саты жазықтығының санын анықтау............................................

4.5 Коммутациялық өрістің элементтерін анықтау.....................................

4.6 АТС-тың функционалдық схемасы.........................................................

4.7 Стативтерге құрылғыны орналастыру....................................................

4.8 Автозалдағы құрал жабдықтардың орналастырылуы...........................

Әдебиеттер тізімі.............................................................................................

Негізгі қысқартулар........................................................................................

А Қосымша. 5-6 санды нөмірленуі бар ҚТЖ-ның абоненттік жолдардың ВНТП 112-98 мәліметтер бойынша жергілікті жүктемесі................

Б Қосымша. Кең жолақты және тар жолақты ISDN қолданушылар үшін жүктеме сипаттамасы................................................................................................

В Қосымша. Фиксациялық жоғалу кезіндегі V-жолдық Y жүктемесі түсетін екпінділігінің Эрлангтың 1 формуласы үшін кестесі...............................

Г Қосымша. Қосу тракт учаскілеріндегі әр түрлі жоғалу нормалары.......

Д Қосымша. Әр түрлі D және P кезіндегі О’Делл формуласындағы α және β коэффицентері...............................................................................................

Жоспар бойынша 2004 г., поз 70

Самал Ахметжановна Калиева

Елена Александровна Шкрыгунова

ЦИФРЛЫҚ КОММУТАЦИЯ

S-12 типті цифрлық коммутация жүйесін жобалау бойынша курстық жұмысқа әдістемелік нұсқау

(380140 «Байланыс желісі және коммутация жүйесі» мамандығының– күндізгі, сырттай оқу формасының барлық студенттері үшін)

Редакторы Ж.А.Байбураева

Басылымға қол қойылды Формат 60х84 1/16

Тиражы 50 дана. Типографиялық қағаз №

Көлемі 2.0 уч.-изд.л. Тапсырыс__Бағасы_96 тенге

Алматы энергетика және байланыс институтының көшірме-көбейту бюросы

480013. Алматы, Байтурсынов к., 126