Коммерциялық емес акционерлік қоғам

АЛМАТЫ  ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Автоматты электрбайланыс кафедрасы 

 

 

 

КОММУТАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР

5В071900 – Радиотехника, электроника және  телекоммуникация мамандығының күндізгі бөлімінде оқитын студенттер үшін курстық жұмысқа арналған әдістемелік нұсқау

 

 

 

Алматы 2010

Құрастырушылар: А.Д.Мухамеджанова, К.С.Асанова. Коммутациялық жүйелер. 5В071900-Радиотехника, электроника және телекомуникация мамандығының күндізгі бөлім студенттері үшін курстық жұмысқа арналған тапсырмалар мен әдістемелік нұсқаулар. - Алматы: АЭжБУ, 2010, -28б. 

 

Әдістемелік нұсқау курстық жұмысты орындауға арналған тапсырмалар мен әдістемелік нұсқаулардан тұрады, сонымен қатар негізгі жобалау тапсырмаларын шешу принциптерін түсіндіретін материалдар және қолданылатын мәліметтер көрсетілген.

Әдістемелік нұсқау радиотехника, электроника және телекомуникация мамандығының күндізгі бөлімінде оқитын студенттерге арналған.

 

Кіріспе

Байланыс жүйесінде цифрлық және есептеу техникасын кең енгізілу қажеттілігі ескертілді және перспективалық коммутация техникасына және басқаруға, микропроцессорлардың коммутация жүйесіне жетілдірулерге студенттер дайындау. Берілген бағыт коммутацияның цифрлық техникасы, басқару, ақпараттарды үлестіру және байланыс желілер, ондағы өте маңызды негіз болатын  сұрақтар, яғни коммутацияның цифрлық жүйесінің негізін құру және техника мен ғылымның жаңартылған жетістіктерімен байланыс желілер аймағында маманданған білім қамтылған.

Коммутацияның бағыт жүйесі және электробайланыс желісі студенттерді желі байланысы және коммутация жүйелер мамандығын тереңдетіп дайындауға арналған. Курс ертеректе оқылған пәндерден құралған: Цифрлық коммутацияның техникасы, Ақпараттарды үлестіру теориясы. Курс жоспарлау үшін теориялық негіз құруға және электробайланыс желісін техникалық эксплуатациялау үшін бағытталған.

Бағдарламалаумен сәйкес, курста әртүрлі комутациялық жүйелерде  коммутациялық жолдар құру, сигналдар жүйесі, басқару құрылғыларын құру, жоспарлау негіздері және автоматикалық коммутацияның цифрлық жүйесін есептеу, байланыс желісінің жалпы мінездемесіне қатысты сұрақтар,  талдау сұрақтары және коммутациялық және коммутациялық емес желілерді талдау, желілерді оптималдау әдісі, қызметтердің интеграциясымен желілерді табу принципі, желілердің техникалық эксплуатациялық сұрақтары кеңінен қарастырылған.

Курсты оқудың негізгі тәсілі оқулық жәрдемақылармен және оқулықтармен өзіндік жұмыс болып саналады. Курс бойынша курстық жұмысты орындау қарастырылған. Студенттің білімін анықтау үшін теориялық және практикалық түрде курс бөлімінде емтихан тапсырылады.

 

1 Жалпы көрсеткіш және нұсқа таңдау

 

Курстық жұмысты орындау Цифрлық коммутацияның техникасы және Ақпараттарды үлестіру теориясы пәндерін оқу кезінде алған білімдерін, сонымен қатар “Курстық жұмыстың мазмұны” параграфында көрсетілген нақты тапсырмаларды шешу бойынша алған дағдыларды одан әрі дамытуға арналған.

Курстық жұмыс телефондық желілеріндегі цифрлық АТС-ті коммутациялық жабдықтауды жоспарлау өзіне берілген нұсқа бойынша. Студент дербес немесе жеке өзі станса түрін таңдау қажет. Сәйкесінше өзіне берілген нұсқа бойынша АТСЭ-ні желіге енгізу кезінде түсіндірулер жүргізу керек.

Жұмыстың орындалу тізбегі және тапсырмаларға түсіндірмелер әдістемелік нұсқауларда берілген. Түсіндірілетін жазбалар әрбір беттің бір жағында жазылады, ақ қағазда(сызықсыз).

Курстық жұмыста қажетті түсіндірулер келтірілген, яғни қабылданған шешімдер, орындалған есептеулер, функционалды сұлбалар, кестелер және графиктер. Жобада оқулықтарда және оқу әдістемелерінде бар суреттеме материалдарды орналастыру қажет емес. 

Әрбір студент курстық жұмысты өз нұсқасымен орындайды, нұсқа нөмірі студенттік билеттің соңғы екі номерімен анықталады. Дәл осы мәліметтер 2 және 5 кестелерінде таңдалады, ал 3 және 4 кестесінен мәліметтер ең соңғысының алдыңғы саны бойынша таңдалады. 

 

2 Курстық жұмыстың түсіндіру жазбасының мазмұны

 

Түсіндірілетін жазбада мына шарттар қарастырылуы керек: курстық жұмыстың мақсатын түсіндіру, сәйкесінше шығыс мәліметтерімен есептеулер жүргізу және қорытындысында жасалған жұмысқа қорытынды жасау.

 

2.1 Курстық жұмысқа тапсырмалар

 

2.1.1 ОАКТС-ң екі жақты зонасында жеті мәнді нөмірлеумен желі құрылымын келтіру, олардың әрқайсысы екі жергілікті желі бойынша орналасады, зоналар арасындағы байланысты көрсету керек. Айналма жолдарды бірінші класты екі УАК көмегімен құрастыру. Жергілікті желілердің сыйымдылығы мен типтері 1-кестеде көрсетілген. Стансалардың жергілікті желілердің саны мен сыйымдылығы былайша таңдалады: желі құрылымын  көрсету және абоненттерді нөмірлеу үшін. 

2.1.2 Жергілікті желінің нөмірін жабық жүйенің нөмірін қабылдап, абоненттерге беру. Жергілікті желінің кодын және жеті мәнді нөмірленген зонаның кодын таңдау.

2.1.3 Таңдалған нөмірге сәйкес сандар тізбегін жазу, яғни жүзеге асыру кезінде теріп алады:

а)  жергілікті байланыс;

б) зона ішілік байланыс;

в)  қала аралық байланыс;

         2.1.4 АТСЭ S-12 таңдауына анықтама беру, негізгі техникалық сипаттамасына шолу жасау.  АТСЭ S-12 қысқаша негізгі блоктары және түйіндерімен құрылымдық сұлбасын көрсету. Мәліметтерге сәйкес электронды АТС S-12 енгізетін қалалық жергілікті сұлбасын құру.  АТС, АМТС, АТСЭ және  ПСЭ қалалық жергілікті желі өлшемдері 2 кестеде көрсетілген. Стансалар арасындағы арақашықтық еркін таңдалады. Әрбір АТС желісі үшін абоненттік линияны нөмірлеу қажет.

         2.1.5 Телефондық интенсивті артықша жүктеуді  есептеу. Интенсивті артықша жүктеу есептеуінің біреуі ЭЕМ арқылы жүзеге асырылады. Артықша жүктеудің интенсивтілігінің орналасу сұлбасын және матрицасын құру.

         2.1.6 АТС-ті барлық АТС желілерімен, арнайы қызметтерімен және АМТС-пен байланыстыратын ИКМ сызықтарының кіріс және шығыс талап етілген мәндерін есептеу.

1Кесте-Стансалардағы жергілікті желілердің саны мен сыйымдылығы

Студенттік билеттің ең соңғысынан алдыңғы нөмірі

Жеті мәнді нөмірлер зонасындағы жергілікті желілердің типтері мен сыйымдылығы

Студенттің билетінің соңғы саны

Жеті мәнді зонасындағы 2

жергілікті желілердің типтері мен сыйымдылығы

1

СТС  8 мың.

ГТС  60 мың.

1

ГТС  120 мың.

ГТС  45 мың.

2

ГТС  70 мың.

СТС  9 мың.

2

СТС  7 мың.

ГТС  135 мың.

3

ГТС  80 мың.

ГТС  45 мың.

3

СТС  11 мың.

ГТС  85 мың.

4

СТС  14 мың.

ГТС  55 мың.

4

ГТС  90 мың.

СТС  16 мың.

5

ГТС  60 мың.

СТС  17,5 мың.

5

ГТС 150 мың.

СТС  10 мың.

6

СТС  12 мың.

ГТС  90 мың.

6

ГТС  145 мың.

СТС  17,5 мың.

7

СТС  8 мың.

СТС  10 мың.

7

ГТС  95 мың.

СТС  35 мың.

8

СТС  7 мың.

ГТС  65 мың.

8

СТС  20 мың.

ГТС  145 мың.

9

ГТС  45 мың.

СТС  17  мың.

9

ГТС  90 мың.

СТС  9,5 мың.

0

ГТС  85 мың.

ГТС  30 мың.

0

ГТС  100 мың.

СТС  16,5 мың.

 

         2.1.7  Негізгі станционарлы құрылғының көлемін есептеу. СД және ЦК-дағы МАЛ МЦЛ орналасуының кестесін құру. Жобаланушы АТС S-12-тің функционалды сұлбасын сызу.

         2.1.8  Алынған есептеулер бойынша жобаланған АТСЭ сұлбасын құру. АТСЭ құрылғысының сұлбасының орналасуын автономды залға көшіру.

2.1.9 Цифрлаудан кейінгі телекоммуникацияның перспективті желісінің сұлбасын құру.

2.1.10 SDH технологиясын желіде қолданудағы мүмкіндіктерге шолу жасау.

2.1.11 Желінің топологиясын таңдау.

2.1.12 Мультиплексор таңдауда анализ жасау.

2.1.13 Транспорттық желі сұлбасын құру.

2 К е с т е - ҚТЖ және жобаланған АТСЭ стансасының және телефонды желінің түйіндер аймағы жайында мәліметтер

Берілген өлшем

Студенттік билеттің соңғы саны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

Әрекеттегі ГТС саны (мың. номер)

150

147

165

158

147

138

154

145

159

138

УВС-1-та жұмыс жасайтын стансалар саны

5

6

5

5

6

6

5

6

6

5

Сонымен қатар: АТСЭ

 

3

3

2

3

4

3

2

5

4

3

АТСКУ

2

3

3

2

2

3

5

1

2

2

Жобаланушы АТСЭ көлемі (мың. Номер)

8

6

6

7

9

8

7

8

9

7

ПСЭ саны

2

1

1

1

1

1

2

1

1

1

АТСЭ проектілеуде қолданылған ПСЭ-тердің жаоры саны, включаемых в проектируемую АТСЭ (тыс, номеров)

2

1

2

2

1

2

2

1

1

2

ПСЭ саны

2

1

1

1

1

1

2

1

1

1

Рр-мен аяқталатын шақырулар үлесі

0,5

0,52

0,55

0,58

0,60

0,5

0,52

0,55

0,58

0,60

 

3 К е с т е - АТСЭ жобалаудағы процентпен берілген артық жүктеу көзінің құрылымды құрамы

Аппарат категориясы

Студенттік билеттің соңғы саны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

Халықтық-тұрмыстық сектор апараттары олардан :

45

48

50

35

37

38

42

37

40

32

Жиілік жиынымен

42

30

35

55

25

40

45

25

45

48

Пәтерлік апараттар, олардан:

53

50,2

48,5

57,5

62,5

59,5

56

60,5

57,5

65,5

Жиілік жиынымен

10

15

16

18

30

10

25

15

10

32

Таксофондар, олардан:

2

1,8

1,5

2,5

2,5

2,5

2,0

2,5

2,5

2,5

Жиілік жиынымен

15

10

6

10

10

6

5

15

10

9

 

4 К е с т е - ЖЖУ-ге бір артық жүктеуге тең өтетін С шақыруларының

орташа мәні

Аппарат категориясы

Студенттік билеттің соңғы саны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

Халықтық-тұрмыстық сектор аппараттары

2,8

2,6

2,4

3,0

3,1

3,0

2,9

3,0

2,9

3,2

Пәтерлік аппараттар

1,2

1,1

1,2

1,1

0,9

1,0

1,0

1,1

0,9

0,9

Таксофондар

10

10

10

9

9

8

9

8

9

8

 

5 К е с т е - Т,с бір сөйлесудің орташа ұзақтығы

Аппарат категориясы

Студенттік билеттің соңғы саны

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

Халықтық-тұрмыстық сектор аппараттары

85

90

85

85

90

90

85

90

90

85

Пәтерлік аппараттар

105

100

100

105

130

115

110

125

120

130

Таксофондар

10

10

10

9

9

8

9

8

9

8

 

Ескерту. 4 және 5 кестелерінде тапсырыс байланыс сызықтары (ЗСЛ) бойынша құрастыру жүктемесі ескерілмеген, яғни қала арлық шығу жүктемесі. Оның мөлшері есептеу бойынша бір абонентке  0,0024 Эрл-ге тең деп санауға болады. Стансаға кіріс қалааралық байланыс сызығы (СЛМ) бойынша шығыс байланыс сызығы ЗСЛ бойынша жүктемені тең деп қабылдайды Yслм=Yзсл.

 

3 Курстық жұмыстың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау

 

2 кестеде АТС жобалаудың негізгі функционалды сұлбасын құруға қатысты шығыс мәліметтері және жүктеменің интенсивтілігін туғызатын есептеулер келтірілген. Жұмыстың басқа бөлімдерін орындау (телефондық хаттамалар жиынын үлестіру, стансалық және сызықтық жабдықтаудың көлемін есептеу) іске асырылатын нормалармен және басқа техникалық әдебиеттер негізіндегі нәтижелер бойынша жүзеге асырылады.

Телефон желісін құрастыруда аудандық АТС ТТС өзара УВС арқылы байланысқандығын, ішкі түйіндік аймақта “әрқайсысы әрқайсысымен” принципі бойынша байланысқандығын есепке алған жөн. Олардың көлемдері студент жағынан әрбір АТС нөмірі 10000-нан аспайтындай етіп, 2 кестеден нұсқа бойынша таңдалады. Станса аралық байланыс ИКМ линиясы арқылы немесе физикалық линия арқылы іске асырылады деп қарастырылады. Курстық жұмыста физикалық линия байланысында сым таңдау болмайды. Жобаланатын станса электронды типті АТСЭ. Стансаның жалпы сыйымдылығы түпкі АТС-тің абоненттік линияларынан және ПСЭ абоненттік линия абоненттерімен топтастырылады. 2 кестедегі нұсқаға сәйкес ПСЭ сыйымдылығын 1000 аз болатындай шартты қанағаттандыратындай студент жағынан таңдалады. Жұмыстың жеке бөлімдерін курстық жұмыстың тапсырмаларында көрсетілген реті бойынша орындау керек.

Жобаның жауапты бөлігі болып ЖЖУ-де туындайтын артық жүктеу, оны барлық бағыт бойынша және байланыстыру құралдарына орналастыру. Бұның мәні ЖЖУ-дегі артық жүктеу интенсивтілігі стансаның коммутациялық және сызықты құрылғысының көлемін анықтау негізіне кіретінімен түсіндіріледі. Бұл сұрақты шешудегі жіберілген қате көп жағдайда курстық жұмыстың көп бөлігін қайта жасауға тура келеді немесе тіпті жобаның барлық бөлімдерін қайта қарап шығу керек.

Сондықтанда есептеулерді мұқият толтырып және шешім қабылдауда асығудың қажеті жоқ.

Артық жүктеуді келесі тәртіппен есептеген жөн. Алдымен жобаланып жатқан АТС-тің цифрлық коммутациялық (ЦКП) кірісінде артық жүктеуді анықтау. Есептеу жұмыстарының көлемін азайту үшін барлық секция абоненттерінің құрылымды құрамы 3 кесте нұсқасындағыдай, бірдей түрде қабылданады.

Содан кейін артық жүктеуді стансаларға орналастыру орындалады. Мұнда абоненттердің құрылымды құралы және алшақтаған артық жүктеу (бір абонентке келген артық жүктеу) стансалар жобаланып жатқан стансадағыдай қабылдайды. Осы жерде жобаланып жатқан стансаға АТС желісі жағынан кіріс артық жүктеу өлшемі анықталады. Жергілікті артықша жүктеу есептеулерін телефондық ағымның ішкі станциондық бағытта орналастыруымен бітеді. Қалааралық хабарламалардың кіріс және шығыс ағымын анықтағаннан кейін ауыр жүктеудің матрицасы немесе матрица құрылады.

 

4 Курстық жұмыс бөлімдеріне әдістемелік нұсқау

 

4.1.1 Сұлбада екі жергілікті желі орналасқан (СТС және ГТС) 6 сандық нөмірленген екі зоналық құрылымдық сұлбасы келтірілген. Онда жергілікті желінің және стансаның сыйымдылығы және типі көрсетілген. ГТС және СТС бес таңбалы нөмірлеу үшін желіні құрудағы ерекшеліктерді көрсете алатындай көлемдегі стансаны көрсету керек.  ГТС үшін  әрбір аудан түйінінде алты мәнді нөмірлеумен екі-үш, бірақ одан көп емес стансаларды көрсету қажет.

4.1.2 Сұлбада  ЗСЛ, СЛМ, СЛ бойынша жіберіліп жатқан сандар тізбегі және арнамен абоненттер арасындағы байланысы кезіндегі әртүрлі желілер келтірілген. Сызбада қолданылған көрсеткіштер:

ГТС – қалааралық телефондық желі;

АМТС – қалааралық автоматтық станса;                                 

СТС – ауылдық телефондық желі;

УИС,  УВС –  ҚТЖ-ң шығыс және кіріс түйіндерінің байланысы;

ЦС,  УС,  ОС –орталықтанған, түйінді және соңғы СТС стансалары;

АТС – ҚТЖ автоматты телефонды станса;


УАК1,  УАК2 –
автоматты коммутацияның бірінші және екінші класты түйіндері.

 

4.1.3 Телефонды желіде нөмірлеудің ашық және жабық жүйелері қолданылады. Бірінші жағдайда кез келген екі абонент арасында бірдей мәнде нөмір теріледі. Екінші жағдайда нөмір таңбасы саны байланысу түріне тәуелді. Мысалы, станса ішілік байланыс қысқартылған түрде жүзеге асуы мүмкін, ал өзге стансамен байланыс орнату үшін нөмірді толығымен тереді.

Нөмірлеудің ашық жүйелері шығыс индекстерімен болуы да, болмауы да мүмкін.

Бүкіл мемлекеттік автоматты коммутирленген телефондық желіде сәйкес желіде одан жоғарырақ иерерхиялық деңгей зоналық, қалааралық, халықаралық желіде шығыс индексімен нөмірленеді.

ҚТЖ-те ішкі байланыста нөмірлеудің жабық түрі қабылданған. АТЖ-де ашық жүйенің әртүрлі түрі жиі қолданылады. Қазіргі таңда мемлекет территориясы әрқайсысына үш таңбалы АВС код берілген, жеті таңбалы нөмірленетін зоналарға бөлінген. А орнында 1 және 2-ден басқа кез келген сан, ал В және С кез келген сан. Зона ішінде әрбір абонент жеті таңбалы ав ххххх зоналық нөмірге ие. а-ның орнына 0 және 8-ден басқа барлық сан болуы мүмкін. Абоненттік нөмірлердің жүз мыңыншы тобында бес таңбалы ххххх нөмір. Зонада жүз мыңыншы нөмір тобы нөмірлеуде 80 аса алмайтындықтан, зоналық желінің сыртқы көлемі 8млрд нөмір болады.

Желі көлеміне байланысты  ҚТЖ-де нөмірлеу  5-6 және 7 таңбалы болады. Қалалық телефон стансасының көлемінің негізгі бірлігі он мыңдық АТС сондықтанда абоненттік нөмір АТС х кодынан және 4 таңбалы нөмірден (0000-9999) тұрады. Егер желі сыйымдылығы он мыңнан немесе сексен мың нөмірден аспаса, онда 5 таңбалы нөмірлеу қолданылады.

Аймақталған желі жағдайында  УВС-пен (сыйымдылығы сегіз жүз мың нөмірге дейін) алты таңбалы в ххххх нөмірлеу жүргізіледі, мұнда в-жүз мыңыншы аудан кодын анықтайды, х-АТС коды. Егер аймақталған желі ҚТЖ және ШТЖ (сыйымдылығы  8 млн нөмірге дейін) қарастырылса, онда ав ххххх жеті таңбалы нөмірлеу қолданылады, ав-жүз мыңыншы аудан коды. Мұндай ҚТЖ бір уақытта жеті таңбалы нөмірлеу зонасы болып табылады.

ҚТЖ -де бірінші нөмірдің бірінші саны 8 және 0-ден басталмауы керек. 8 саны халықаралық автоматты телефонды стансаға  (АМТС) шығу индексі, ал 0 саны  төтенше жағдайлардағы нөмірдің бірінші таңбасы.

4.1.4 Зоналық желіге шығуда (АВС коды бар өзге зона нөмірімен жергілікті желі байланысында) ҚАТС-ке шығу индексі теріледі, одан кейін абоненттік қалааралық 10 таңбалы нөмірі  АВС- ав- ххххх теріледі.А саны 2-ге тең болмауы керек, 2 және  1 зоналық желіге шығу индексі (зона ішіндегі индекс), 10 автоматты коммутацияланатын халықаралық желіге шығу индексі. Нөмірлеудің  ашық индекссіз жүйесі желі иерерхиясының әртүрлі деңгей байланысында әр түрлі сан тереді. АТЖ-де қолданылады. Нөмірлеудің мұндай жүйесі мемлекеттің барлық желісінде қолданылуы мүмкін. Онда жергілікті, зоналық және қалааралық нөмірлердің бірінші сандары бірдей болмауы керек, А=а= х .

АТЖ–ге арналған индекссіз жүйеден басқа ТС және ОС-ке шығатын индекстерімен ашық жүйе қолданылады. Мұнда станса аралық байланыс үш таңбалы нөмір терумен жүзеге асырылады. Мұндай жүйелер абонент үшін онша қолайлы емес және АТЖ нөмір сыйымдылығын азайтады. Сондықтанда нөмірлеудің бес таңбалы жабық жүйесі АТЖ үшін өте тиімді болып табылады. 

4.1.5 АТСЭ S-12 ның ерекшеліктері мен сипаттамасы. S-12 жүйесі 1982 жылы АҚШ, Италия, Германия, Белгия фирмаларының қатысуымен ALKATEL фирмасында дамытылған және 90 – жылдардың ортасында Ресейдің телефондық желілерінде бүкілхалықтық қолданылды.

Коммутация жүйесі әмбебап болып келеді және 512 ден 100 мыңға дейінгі сыйымдылықта сапалық қалалық АТС-терде, 60 мыңға дейінгі сыйымдылықта сапалық қалааралық және халықаралық стансаларда абонент сызықтарын қосу сызықтар және арналар және де ауылдық АТС-терде де қолданылады. 25 мыңға дейінгі Эрланг жүктеме көлемінде сағатына шақырулар 750 мың өңдеу қалпында (жағдайында), соңғы модификациясында сағатына 2 млн.ға дейін.

Унификацияланған екі жақты коммутациялық элементті қолдануы және басқарудың терең бөлшектенуі жүйенің негізгі қасиеті болып табылады.

Құрылғылардың соңғы модулі бойынша бөлшектенудің басқару жүйесі іске асырылады. Мұндай қасиетпен адрестік ақпаратты басқару  абоненттік апараттардан қабылданады және  абонентік модульде анализденеді немесе көпжиілікті. Бұл ақпараттың негізінде басқару сигналдары цифрлық коммутациялық өрісте (ЦКӨ) өндіріледі, сол арқылы әрбір элемент ЦКӨ бір – бірінен байланыссыз қосылуларды орнатқызады, жоғары сенімділікке ие, кез келген элементтің қатардан шығуы, барлық жүйені аварияға келтірмейді.

Цифрлық коммутациялық өріс әрқайсысы ИКМ бір сызығының берілісі 32 тракттан және қабылдауы 32 тракттан тұратын екі жақты бірегей коккутационды элементтің (КЭ) негізінде құрылады. Екі жақты элементтің болуы ЦКӨ өткізу қабілетінің көбеюіне ықпал ететін іздеу сатысының әр түрлі саны арқылы байланысын орнатуға мүмкіндік береді. ЦКӨ құру үшін біртекті КЭ болуы жүйе жұмысының өзгерісінсіз ЦКӨ өткізгіштік қабілеттерін және сыйымдылығын өсіруге мүмкіндік береді.

Аналогтық цифрлық хабарламаларды жіберу бөлек такттар бойынша емес, ал біртекті ЦКӨ бойынша өткізіледі ол құрылғының жалпы көлемін азайтуға мүмкіндік береді. ALCATEL 1000 S-12 стансасының құрылымдық сұлбасы 4.2 суретте келтірілген.

- ASM (Analogue Subscriber Module) - аналогтік абоненттердің модулі;

- ISM {ISDN Subscriber Module) - ISDN абоненттердің модулі;

- IRIМ (Remote Subscriber Unit Interface Моdulе) – RSU модулінің қосылуы,  IRSU интерфейсі;

- HCCM (High Performance Common Channel Modulе) – OKC модулі, сегіз арнаға дейін өңдей алады;

- SCM (Service Circuit Мос!и1е) – көпжиілікті сигнализацияның модулі, DTMF және MF сигнализациясын басқару;

- ТТМ (Trunk Test Module) – тестілеу арнасының модулі;

- DTM (Digital  Trunk  Module) – цифрлық қосылу сызықтарының модулі

 

 

 

  4.2 Сурет  – ALCATEL 1000 S-12 стансасының құрылымдық сұлбасы

 

- P&L (Peripheral & Load Module) - барлық периферияны қамтиды:

PC,MTU, HDD,

- C&T (Clock & Tone Module) – такттік жиілікті генерациялайды (8.192Мгц);

- DIAM (Digital Integrated Announcements Module) – хабарландыруды қамтамасыз етеді;

- DLM (Data Link Module) – екі аналогтік модемдік қосылуды өңдеуі мүмкін;

- IPТМ (Integrated Packet Trunk Module) жеті нөмірін өңдеуді қамтамасыз етеді, Х25, ISDN (PRI);

- АСЕ (Auxiliary Control Element) – қосымша басқару құрылғысы.

Телефонның функциялары, аппараттық және бағдарамалық бөлімдерден тұратын арнайы модульдерде жинақталған. Мысалы, Аналогты Абненттердің Модулі (ASM), Цифрлық Арналардың Модулі  (DTM ) және т.б.

Барлық модульдер бірдей құрылымға ие. Олар екі бөлімнен тұрады: Терминал және Терминалды Басқару құрылғысы (ТСЕ - Terminal Control Element).

Терминал әртүрлі тапсырмаларды орындау үшін арнайы терминалды сұлбалардан тұрады, мысалы: аналогты сызықтарды және цифрлық арналарды қамтамасыз етеді.

ТСЕ – нің аппараттық бөлігі барлық модульдерде ұқсас. ТСЕ логикалық тізбектерді және терминал жадысымен басқаруды қамтамасыз етеді; DSN және терминалмен байланыс үшін стандартты интерфейстері бар. ТСЕ – нің негізгі өзегі бұл – микропроцессор.

Қосымша мүмкіндіктер мен басқару қуаттылығын ТСЕ –нің аппараттық бөлігіне ұқсас аппараттық бөлігі бар, бірақ терминалмен  байланыспаған қосымша басқару құрылғыларын қамтамасыз етеді АСЕ Auxiliary Control Element). Олар тек бағдарламалық тапсырмаларды орындайды. 

Әрбір модульде сол құрылғының жадыдан және басқарушы логикадан тұратын терминалды  басқару құрылғылары бар (ТСЕ). Қосымша басқару элементтері (АСЕ) ТСЕ – нің функцияларын орындауға арналған. Ол спецификалық тапсырмаларды шешеді. Мысалы, қателерді өңдеу, префиксті талдау, жергілікті абонентті идентификациялау. Ол өзара DSN арқылы стандартты интерфейспен байланысады.

DSN және модульдің өзара интерфейсі екі жақты 32 – арналық ИКМ сызықтарды қолданады. DSN – ді тек қана жүйе терминалдар арасында мәліметтерді тасымалдауға қолданылмайды, сонымен қатар СЕ модульдердің байланысын, байланыс жолын орнатпай – ақ қамтамасыз етеді. Бұл, яғни жүйелік шиналарды пайдаланбауға болады, бұл деген АТС – тің сыйымдылығының кеңейтілуіне мүмкіндік береді.   

Аналогты абоненттік сызықтар модулі (ASM) аналогты абоненттік сызықтарға мүмкіндік беретін басқару элементінен және сызықтық құрылғылардан тұрады. Абоненттік орнатуларда көптеген түрлер (қарапайым таксофондардар, жоғары приоритетті абоненттер және т.б.) сол бір байланыс сызықтарына кешенді түрде қосыла алады.

Цифрлық абоненттер модулі (ISM) DSN – ге қатынас жасаудың базалық интерфейсі бар, максимальды 64 цифрлық абоненттерді қосатын функцияны орындайды. Интерфейс цифрлық тарату және абоненттік қабылдауды екі ақпараттық арна арқылы жүзеге асыруға мүмкіндік береді, 64кбит/с (В - арна) және мәліметтерді тасымалдауды сигнализациялайтын 16кбит/с (Д – арна).

Цифрлық трактілер модулі (DTM) DSN коммутациялық стансалар бағытында цифрлық байланыс сызықтарын байланыстырады. Жылдамдығы 2Мбит/с ИКМ тактілер интерфейсі болып табылады және 4 Мбит/с жылдамдығы бар стансалардың ішкі үзбесі, ал кейбір жағдайларда бұл модуль станционарлық басқару және модульде қолданылатын сигнализация аралық интерфейс болып табылады.

Абоненттік шығыс блогының интерфейс модулі аналогты және цифрлы (GUM) абоненттер үшін қызмет істейді. Концентратор аз мөлшердегі қолданушыларға қатынасты және коммутациялық станса болады.

Жоғары өнімді (НССМ) – жалпы арна модулі ОКС-7 сигнализация жүйесінде форматтауды және  хабарламалардың расшифровкасын қамтамасыз етеді. Қабылдағыш блоктарының дұрыстығын тексереді және екіпорттық жадыға ақпаратты жібереді, бұл арқылы ол ОВС процессорын жарықтандырады. ОВС хабарламаларды оқиды және көрсетілген адрес бойынша жіберу процесін жалғастырады.

Олай болса, ол хабарлама (СЮ) арнасының идентификаторына сәйкес келетін, сөз арнасы бар DTUA – ға бағыттайды немесе бұл хабарламаны көрсетілген адреске жеткізетін сигналдың шығыс арнасына сәйкес келетін  SLTA блогына бағыттайды.

(DIAM) авто жауап беруші модулі абоненттерге әртүрлі өзгертулер жайында хабар беру үшін қолданылады, мысалы, шақырылған абоненттің нөмірінің басқаға өзгергендігі жайында және т.б. Ол сонымен қатар уақыт хабарламасы рөлін де атқарады, яғни “сөйлейтін сағат”

Қызмет кешендері модулі (SCM) көп жиілікті сигнализация сигналын өңдейді. Бұл модуль тастатурлы телефондық апаратты байланысу сызықтары мен кіретін ИКМ кодтау әдісі бойынша тональды сигналдарды анализдейді және оларды цифрға айналдырады.

Такт және тон модулі (С&Т) керек болғанда сыртқы, негізгі тактілі сигналды синхрондауды ұсынуда қолданылады. Модуль бұдан басқа аккустикалық сигналдарды станса үшін генерирлейді және уақыт датчигіне ие.

Перифериялық құрылғылардың модулі мен (P&L) жүктеу - S-12 аппараттық және программалық жабдықтарының техникалық қызмет көрсету функциясын жүйемен қызмет көрсету персоналының әсерін қамтамасыз ететін, сонымен қатар стансаның программалық қамтамасыздығын жүктеу үшін арналған перифериялық құрылғылардың сыртқы жадын басқаруды орындайды. Бұл модуль әртүрлі перифериялық құрылғылардың (адам – машина байланысының бейнетерминалдарын, принтерлердің, дискі қозғағыштардың және т.б.) сонымен қатар сигнализациялардың панелі мен шамының іске қосылуын қамтамасыз етеді. Олар істен шығу сигнализациясының басты панеліндегі істен шығу сигнализациясына қызмет көрсетеді. Әр стансаға міндетті түрде белсенді/қосалқы режімінде жұмыс жасайтын екі модулмен жабдықталады.

Деректер буынының модулі (DIM). ALCATEL 1000 S-12 жүйесінің модулі модемдерді қосуды ұстамайды. Сондықтан, аналогты модемді (мысалы, коммутациялық пакетті желі арқылы деректерді өңдеудің электронды орталығымен байланыс немесе ОКС – 7 аналогты сигнализациясын қолдану үшін байланыс) іске қосу қажет болса, онда қосымша модуль: M3D  қосылады. ОКС – 7 сигнализациясының хабарламасы HCCM модулінде немесе ГРТМ қалыптасады. Одан шығып олар V.24. интерфейсінің көмегімен модемге қосылатын DLM модуліне тікелей беріледі.   

Тестілік желі қосу (ТТМ) апат кезіндегі жағдайда желі қосуды тексеру үшін және периодты пайдаланымды тексеруге арналған.

4.1.6 Телефон жүктемесінің интенсивтілігін есептеу. Әртүрлі приборға және желіге түсетін жүктеменің интенсивтілігін есептеу стансаға кірмейтін желі сыйымдылығының құрылымы, жүктеменің негізгі құрамды құрылымы және жүктеменің параметрлері анықталғаннан кейін шығарылады. Қалалық телефондық желінің құрылымды сұлбасын қарастырайық, бес АТС: электронды АТСЭ-77,  сыйымдылықты нөмірлі, электронды АТСЭ-78 сыйымдылығы  нөмірі, координатты АТСКУ-74 сыйымдылығы  нөмірлі, координатты АТСКУ-75 сыйымдылығы  нөмірлі және координатты АТСКУ-79 сыйымдылығы  нөмірлі. S – 12 жүйесінің жобаланған сыйымдылығы  АТСЭ-71  нөмірлі бір ПС қосылған сыйымдылығы  нөмірді құрайды. Желінің сыйымдылығы  нөмірлі.

Абоненттік линиялар нумерациясы ҚТЖ-де алтытаңбалы. Алтытаңбалы нөмірдің бірінші саны бағытты анықтайды, екіншісі – түйінді және қалған төртеуі берілген АТС – тің абонентті топтағы сыйымдылығын 10000 нөмірлерін анықтайды. АМТС – ке шығу “8” шығу индекс кодын теру жолы арқылы орындалады, әр түйінге шығу арнайы қызметтерде  (УСС) - «0».

Арнайы қызмет түйіні мен желінің және АМТС құрылымдық сұлбасы  4.3. суретте келтірілген.

         Барлық АТС “әрқайсысы - әрқайсысымен” принципі бойынша жалғанған. Барлық бірігулер цифрлық қосылу линялары бойынша іске асырылады (ЦҚС), сол үшін цифрлық линия бойынша байланысты қамтамасыз ететін электромеханикалық жақта ИКМ аппартурасына аналогты – цифрлық түрлендіргіш құрылғысы орнатылады.

Абоненттік линияның нөмірленуі 4.1кестеде көрсетілген.

 

 4.1 Кесте.- АТС желісінде абонеттік линияларын нөмірлеу көрсетілген

АТС коды

Нөмірлік сыйымдылығы

Абоненттік линияның нөмірленуі

АСТКУ-42

10000

420000-429999

АТСЭ-48

10000

480000-489999

АТСЭ-47

10000

470000-479999

АСТКУ-44

10000

440000-449999

АСТКУ-41

10000

410000-419999

АТСЭ-43

6000

430000-435999

ПСЭ-436

1000

436000-436999

 

ㇽ瘾⑘आ쇕

 

4.3 Cурет – Қалалық телефон желісінің құрылымдық сұлбасы

 

4.1.7 Жүктеме көздерінің категориясын анықтау

Берілген мәліметтер бойынша берілген түйіндік аудандағы аппараттың категориясын анықтаймыз:

 

                                                        (4.1)

 

мұнда   i аймағындағы аппараттар саны;

          i аймағындағы абоненттердің пайыздық үлесі.

 

                                                            (4.2)

 

мұнда   i аймағындағы аппараттың  j тәсілі бойынша нөмір теру саны;

 i аймағындағы  j тәсілі бойынша абонент нөмір теруінің бөлік пайызын айтамыз.

 

          Халық шаруашылық аймағының аппараты:

т.а.

Жиіліктік терім бойыша:

т.а.

декадтық қасиет бойынша:

т.а.

 

          Пәтерлік аймақтық аппараттары:

т.а.

Жиіліктік терім  бойыша:

т.а.

декадтық тәсіл бойынша:

т.а.

 

Таксафондар:

т.а.

Жиіліктік теріммен

т.а.

Декадтық тәсіл арқылы

т.а.

 

4.1.8  Абоненттерден  түсетін жүктемені есептеу

Телефондық күштің интенсивтілігі бұл АТС қондырғысының барлық түрінің көлемін анықтайтын негізгі өлшем. Сондықтан, басқа АТС пайда болған және кіріс телефонды желінің жүктемесін есептеу, жобалайтын стансаны іздеу сатыларына және олардың бағыттары бойынша орналастыру өте маңызды мәселе болып табылады.

Жобаланатын АТС байланыстыратын құрылғылардың барлық түйіндеріне түсіп отыратын жүктемелердің интенсивтілігін анықтау үшін осы стансаның функционалдық сұлбасын, байланысты ұйымдастыру сұлбасын, АТС түрі мен сыйымдылығын білу керек.

Пайда болған жүктемені абоненттен түсіп отыратын шақыруларды және кейбір уақытқа стансаның әртүрлі байланыстырғыш құрылғыларын алатын шақырулар құрады.

Технологиялық жобалауға сәйкес қоректену кезінің үш категориясын айыру қажет: халық шаруашылығы, пәтерлік және таксафондар. Бұл кезде жергілікті пайда болған жүктеменің интенсивтілігі келесі негізгі өлшемдер белгілі болса ғана анықтауға болады:

іскер пәтерлік және таксафонды секторлардағы телефондық аппараттардың саны;

 i – лі категорияның бір қорек көзінен ЖЖУ-ге түсетін шақырулардың орташа саны;

 i – лі категориялы абоненттердің сөйлесуінің орташа ұзақтығы.

Эрлангпен белгіленген i – лі категорияның қорек көздерінен пайда болған жүктеменің интенсивтілігі:

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                               (4.3)

 

мұнда  бір арна босамауының  орташа ұзақтығы, с:

 

                                                                (4.4)

 

Формулаға кіретін орнатылған байланыстар бойынша бөлек операциялардың ұзақтығы келесідей болады:

-стансаның жауап сигналын тыңдау уақыты с;

-ТА дискіліктің нөмірін n белгілерді таңдау уақыты с;

-тастатурлы ТА нөмірінен n белгілерді таңдау уақыты;

-болып жатқан әңгіме кезінде шақырылған абонентке шақыруды беру уақыты  с,

-формула бойынша есептеуден мынаны алу мүмкін:  с.

Дискілік нөмір терілуі мен тастатурлы ТА бар абоненттердің қатынасы студенттердің өздерімен таңдалады.

 - коэффициенті аяқталмаған әңгімені шақыратын құралдардың орналасу ұзақтығын есептейді. Оның шамасы негізінен Ti әңгімесінің орташа ұзақтығына және Рр әңгімесін аяқтайтын шақырулардың үлесіне тәуелді, 4.4 – суреттің графигі бойынша анықталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


4.4 Сурет - α коэффициентінің  Ti және Pp ға байланысы

 

Халық - шаруашылық аймағы үшін:

Декадты терімі бар ТА үшін:

 с,

 Эрл.

Жиілікті терімі бар ТА үшін:

 с,

 Эрл.

 

Пәтерлік аймақ үшін:

Декадты терімі бар ТА үшін :

 с,

 Эрл.

Жиілікті терімі бар ТА үшін:

 с,

 Эрл.

Таксофондар үшін:

Декадты терімі бар ТА үшін:

 с,

 Эрл.

Жиіліктік терімі бар ТА үшін:

 с,

 Эрл.

 

Сондықтан, жобаланатын  стансаға  қосылған ЦКӨ кірісінде пайда болатын абоненттер категориясында жергілікті жүктеме мына теңдікпен анықталады:

 

 ,                                                   (4.5)

 

 Эрл.

 

ЦКӨ жүктемесі тең болады:

 

                                                (4.6)

 

Келіп түсетін жүктеме  интенсивтілігі  келесі бағыттар бойынша таралады:

а) Арнайы қызмет жүктемесінің мәні  0,03- тен  тең бойынша:

 

                                          (4.7)

 

 

б) станса ішіндегі жүктеме өзінің станса абоненттері бойынша:

                                         (4.8)

 

 мұнда  - станса ішіндегі хабар коэффициенті. Ол станса салмағы коэффициенті  бойынша анықталады.  мәнін кестеден аламыз:

 

                                   (4.9)

 

в) ЖЖУ – ге бір абоненттен ЗСЛ бойынша келіп түскен қалааралық және халықаралық кіріс жүктеме  Эрл. тең болады. Онда АМТС – ке келіп түсетін жүктеменің интенсивтілігі:

 

                                         (4.10)

 

г) жобаланатын АТС-тен басқа АТС жүйелеріне қосынды шығыс жүктемеcі келесіге тең болады:

 

                                    (4.11)

 

Нұсқа мәліметтері бойынша:

 Эрл.

 Эрл.

%.

4.4( 1) кестеден

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

Жүктеме көзінің құрылымы бірдей алынғанын ескере отырып,  абоненттерден басқа стансаларға келетін жүктеменің интенсивтілігі стансалардың сыйымдылықтарына пропорционал:

 

                                            (4.12)

 

АТСКУ-41,42 үшін:

 

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

%.

 4.4 (1) кестеден  

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

 

АТСЭ-44,45,46,47,48 үшін:

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

%.

 4.4 (1)-кестеден  

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

 

АТСЭ-49  үшін:

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

%.

 

 4.4 (1)-кестеден  

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

 

ПСЭ-436 үшін:

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

%.

 

4.4 (1)–кестеден

 Эрл.

 Эрл.

 Эрл.

 

4.2 Кесте – УСС және АМТС-ке ішкістансалық жүктеменің интенсивтілігін есептеу нәтижелері

АТС коды

Сыйымдылық

Yi,Эрл

ηс,%

η, %

Yij,Эрл

Yjсп, Эрл

Yjзсл, Эрл

Yjж, Эрл

АТСЭ-43

6000

215,30

4,19

20,05

43,16

6,46

18

165,67

АТСКУ-41

7000

251,18

4,89

20,38

51,19

7,53

21

192,45

АТСКУ-42

7000

251,18

4,89

20,38

51,19

7,53

21

192,45

АТСЭ-44

5000

179,42

3,54

19,8

35,52

5,38

15

138,51

АТСЭ-45

5000

179,42

3,54

19,8

35,52

5,38

15

138,51

АТСКУ-46

5000

179,42

3,54

19,8

35,52

5,38

15

138,51

АТСКУ-47

5000

179,42

3,54

19,8

35,52

5,38

15

138,51

АТСКУ-48

5000

179,42

3,54

19,8

35,52

5,38

15

138,51

АТСКУ-49

4000

143,54

3,54

19,38

27,82

4,30

12

111,41

ПСЭ-436

1000

71,76

1,45

18,4

13,20

2,15

6

56,41

 

4.1.9 Жүйенің стансалары үшін шығыс жүктемелер ағынының анықтамасы

Қарама-қарсы станса типін ескере отырып, әр АТС-тен жүйенің барлық басқа стансаларын (түйіндік район) сызық түйіндеріне келіп түсетін, бастапқы  хабарлар ағынының мәндерін табуға және алынған нәтижелер бойынша стансааралық жүктемелердің толық матрицасын құруға болады. Осы мәселенің шешілуін талап етпей-ақ, жобаланатын АТСЭ және ПСЭ үшін кіріс және шығыс жүктемелердің  матрицаларын есептеумен шектелуге болады.

Жобаланатын АТС ЦКП кірісіндегі басқа стансаларға бағытталатын жүктеме олардың жалпы шығыс хабарында осы стансалардың шығыс ағындар бойымен пропорционалды орналасады.

і-ші стансаға бағытталған жүктеме өлшемі келесі формуламен есептеледі:

                                 (4.13)

Басқа түйіндік райондардан келіп түсетін жүктеме: 

 Эрл.

АТСЭ-43-тен АТСКУ-41,42 және АТСЭ 44, 45,46,47,48,49-ға:

 Эрл.

 

АТСЭ-43-ден АТСЭ-44:

 

ПСЭ-436-дан АТСКУ-41,42  және  АТСЭ-44,45,46,47,48,49-ға:

 Эрл.

ПСЭ-436-дан АТСЭ-41:

 Эрл.

Эрл.

ПСЭ-436-дан АТСЭ-43:

Эрл.

 

         АТСКУ-41,42-ден АТСЭ-43-ке:

 

АТСКУ-41,42-ден ПСЭ-436-ға:

АТСКУ-4142-ден АТСЭ-44,45,46,47,48,49-ға және АТСКУ-42-ге:

Эрл.

Эрл.

АТСЭ-44,45,46,47,48-ден АТСЭ -43-ке:

Эрл.

АТСЭ-44,45,46,47,48-ден ПСЭ-436-ға:

Эрл,

АТСЭ-44-тен АТСЭ-45,46,47,48,49-ға және АТСКУ-41,42-ге:

Эрл,

Эрл,

             АТСЭ-49-дан АТСЭ-43-ке:

   Эрл.

   АТСЭ-49-дан ПСЭ-436-ға:

 

Эрл.

АТСЭ-49-дан АТСЭ-44,45,46,47,48-ге және АТСКУ-41,42-ге:

Эрл,

Эрл.

 

4.1.10 Көпжиілікті қабылдау-таратқышқа жүктеменің интенсивтілігін есептеу.

КЖҚТ келіп түсетін жүктемені есептеу үшін, нөмірді жиілікті беру әдісімен қызмет көрсетуші телефондық аппараттар, КЖҚТ орташа орын алу уақытын анықтау қажет.

ГТС абоненттерімен байланыс кезінде КЖҚТ     уақыты алынады  және абоненттік нөмірді теру уақыты:

                                      (4.14)

 

Арнайы қызметін шақыру кезінде КЖҚТ  уақытына алынады және екі нөмірді теру уақыты:

                                      (4.15)

МЧПП ішкізоналық және қалаішілік байланыс кезінде АТС жауабын тыңдау уақытына, АМТС-ке шығу индексін теру (8 цифр), АМТС жауабын тыңдау уақытына, ішкізоналық байланыс индексін теру (2 цифр) және ішкізоналық байланыс  жеті санды зоналық нөмірін немесе қалааралық байланыс кезінде он санды қалааралық нөмір теру уақытына орын алып қойылады. АМТС-ке келіп түсетін жүктеме ішкізоналық және қалаішілік байланыс арасында шамамен тең бөлінеді.

 

4.3 кестеЖүктемелер матрицасы

Қайда

Қайдан

АТСЭ-43

АТСКУ-41

АТСКУ-42

АТСЭ-44

АТСЭ-45

АТСЭ-46

АТСЭ-47

АТСЭ-48

АТСЭ-49

ПСЭ-436

УСС

АМТС

ΣYij

АТСЭ-43

43,16

18,1

18,1

13,03

13,03

13,03

13,03

13,03

10,48

5,31

5,9

18

184,20

АТСКУ-41

18,38

51,19

21,35

15,37

15,37

15,37

15,37

15,37

11,81

6,26

13,69

30

260,53

АТСКУ-42

18,38

18,20

51,192

15,37

15,37

15,37

15,37

15,37

11,81

6,26

13,69

30

240,38

АТСЭ-44

12,83

15,37

15,37

35,52

10,73

10,73

10,73

10,73

8,5

4,37

13,69

30

178,57

АТСЭ-45

12,83

15,37

15,37

10,73

35,525

10,73

10,73

10,73

8,5

4,37

13,69

30

178,57

АТСЭ-46

12,83

15,37

15,37

10,73

10,73

35,525

10,73

10,73

8,5

4,37

13,69

30

178,57

АТСЭ-47

12,83

15,37

15,37

10,73

10,73

10,73

35,525

10,73

8,5

4,37

13,69

30

178,57

АТСЭ-48

12,83

15,37

15,37

10,73

10,73

10,73

10,73

35,525

8,5

4,37

13,69

30

178,57

АТСЭ-49

10,17

11,81

11,81

8,5

8,5

8,5

8,5

8,5

27,82

3,46

13,69

30

201,26

ПСЭ-436

5

6,16

6,16

4,18

4,18

4,18

4,18

4,18

3,36

13,20

2,73

6

79,68

 

УСС

5,9

13,69

13,69

13,69

13,69

13,69

13,69

13,69

13,69

2,74

-

-

-

АМТС

18

30

30

30

30

30

30

30

30

6

-

-

264

ΣYij

183,14

226,0

229,15

178,5

178,585

178,58

178,585

178,585

144,47

65,08

118,5

264

 

 

Үлкен қателікті ескерместен автоматты коммутацияланатын қалааралық желіге келіп түсетін жүктеме интенсивтілігінде халықаралық телефон желісіне келіп түсетін жүктеме де ескерілген. Осыны ескере отырып, ол келесі теңдеумен есептеледі: 

 

                                (4.16)

 

Нөмірді жиіліктік әдісімен беру телефондық апараттарға қызмет көрсететін, МЧПП –ға келіп түсетін жүктеме интенсивтілігі келесі теңдеумен анықталады:

   (4.17)

 

 

Мұндағы  - МАЛ абоненттік сызықтарының орын алу уақыты;

                                    (4.18)

 

 жиіліктік әдіспен нөмірді беру телефондық аппараттары бар абоненттерден келіп түсетін жүктеме интенсивтілігінің үлесі:

                                      (4.19)

 

Қарастырылып отырған мысал үшін (4.14-4.19) теңдеулеріне сәйкес келесі мәндерді аламыз:

 

 с.

 с.

с.

 с.

 Эрл.

МЧПП, қызмет көрсетуші шығыс және кіріс байланыстырушы сызықтары қалған нөмірді беру уақытына таңдап алынған АТС-ке бағытты анықтайтын АТС  кодын тергеннен соң орын алынып қойылады:

 

                                       (4.20)

 

Мұнда он алтылық итерация кезінде .

Орын алу уақытын қайта есептеуді ескере отырып МЧПП-ға жүктеме кіріс және шығыс жүктемесіне пропорционалды:

 

                             (4.21)

 

Мұнда  және - ЦСЛ бойынша жобаланатын АТС-ке кіріс және шығыс жүктемесі. Біздің мысал үшін:

 с.

 Эрл.

 

4.2 ИКМ байланыс сызықтарын есептеу

 

Құрылғының көлемін есептеу әр бағытта арналар санын, сандық сызықтық қажетті модульдері санын, абоненттік сызық модульдерін, көп жиілікті қабылдау-таратқыштарды, әр түрлі мақсатты сандық коммутаторлардың басты сатылар жазықтығының санын анықтаудан тұрады.

 

4.2.1 Арналар санын анықтау

АТСЭ-дан шығыс арналарын есептеу Г [1] қосымшасында келтірілген  Эрлангтың бірінші формуласы арқылы жүзеге асырылады. АТС арасындағы арналар үшін он алтылы нөмірлі желі үшін р=0,01, ЗСЛ үшін  р=0,005, СЛМ үшін р=0,002 және УСС арналары үшін р=0,0001.    

 

(4.22)

 

Жоғалтулар ықтималдығының мәндері толық қамды түйіндермен бағыттар үшін Р=0,001 сәйкес келеді. Мұндай бағыттарға жобаланатын стансаның КП блогына келіп түсетін барлық кіріс және шығыс байланыстары кіреді. Стансааралық байланыс кезінде хабарды тікелей және кері жіберу бір арна түйіні арқылы жүзеге асырылады: шығыс байланыс кезінде шығыс түйінде, ал кіріс байланыс кезінде – кіріс түйін ИКМ сызықтарында.

Қажетті дәлдікпен есептеу үшін Е=0,001 абсолютті қателік мәндері енгізіледі.

 арна,

 арна,

 арна,

 арна,

 арна.

 

АТСЭ арасында байланыс екі жақты орын алу арналарымен іске асырылады.   

 арна,

арна,

арна,

арна,

арна,

арна.

 

Ішкі станса және АТСЭ-43 арасындағы арналар саны Р=0,01 кезінде анықталады. 

 арна.

 

АТСК-дан арналар саны тиімді қол жеткізу әдісімен анықталады. q=2 кезінде минималды қол жеткізу ГИ 80x120x400 блогы үшін мынаған тең болады:

.

 

Блоктың бір кірісіне жүктеме интенсивтілігі b=0,65 Эрл деп қарастырайық. Онда қол жеткізушіліктің математикалық күтуі келесіге тең болады:

.

 

Q=0.75 эмпирикалық коэффицент кезінде эффективті қол жеткізушілік келесіге тең болады:

.

 

 және Р=0,01 жоғалтулар кезінде О’Делла формуласы көмегімен арналар санын анықтаймыз. Мұндағы    және   

,                                                  (4.23)

 арна,

арна.

 

Жобаланатын АТСЭ-43-ге енгізілген шығыс және кіріс қосынды арналар саны тең болады:

 

 арна.

 

Әр ИКМ сызығы 30 ақпараттық арналардан тұрады, сондықтан әр бағыт үшін ИКМ сызықтарының саны тең болады:

 

                                              (4.24)

 

Мұндағы  ][ белгісі ең жуық бүтін санын көрсетеді.

 сызық,

 сызық,

 сызық,

 сызық,

 сызық,

 сызық,

сызық,

сызық,

сызық,

 сызық,

 сызық.

 

4.3 Таңдалған жүйенің терминалды модульдер санын есептеу

 

S-12 негізінде әртүрлі модульдер қосылатын цифрлық коммутациялық өріс жатыр. ASM аналогты абоненттер модулінің көлемі 128 абоненттік сызықтарға дейін қосылуды қамтамасыз етеді. Бұл модуль аналогты сигналдарды цифрлы сигналдарға түрлендіреді. Олар 32-арналы ИКМ – трактте цифрлық коммутациялық өріс арқылы 4 Мбит/с жылдамдықпен жіберіледі.

Абоненттік сызықтар бағытында модуль цифрлық сигналды аналогты сигналға түрлендіреді. Молдульдің басты функциясы сызықтардың күйін, байланысты орнату мен үзуді бақылау болып келеді. 6000 нөмірлі станса көлеміне ASM санын есептейміз:

                                        (4.25)

 

мұндағы N-жобаланатын станса сыйымдылығы.

 

 ASM модулі.

 

DTM цифрлық байланыс сызықтарының модулі басқа АТС-дің кіріс және шығыс цифрлық БС (СЛ) -ді жобаланатын АТС-43 DSN цифрлық коммутациялық өрісіне қосуға мүмкіндік береді. Бұл БС (СЛ) ИКМ тракттер түрінде құрылған. DTM бір модуліне 30 сөйлесу арнасы қосылады.

 

                                    (4.26)

 DTM модулі.

 

(SCM) қызмет көрсету комплетісінің модулі көп жиілікті сигнализация сигналын өңдейді. Бұл модуль ИКМ әдісімен кодталған тональді сигналдарды анализдейді. Олар байланыс сызықтарынан және тастатурный нөмірді терумен телефондық аппараттармен кіретін, және оларды цифрлыққа түрлендіреді. Бұл модуль керек кезде  конференц – байланысты орнатады.

МЧПП саны жүктеме интенсивтілігі р=0,001 және қол жеткізерлік қосылу кезінде анықталады.

 

,

.

 

Әр МЧПП терминалдық модулі 30 көп арналық қабылдау-таратқыштан тұрады, сондықтан терминалдық модульдер саны тең болады:

,

.

SCM модульдері резервтеуді ескерумен болады.

Басқарудың қосымша элементтерінің санын есептеу

Басқарудың қосымша элементтері (БҚЭ) (АСЕ –нің ағылшынша аббревиатурасы) басқарудың терминалдық элементтері үшін қосымша қызметтерді атқарады. Осындай қызметтерге келесілер кіреді:

- шақыруларға қызмет көрсету;

- тарификация бойынша деректер жинау;

- деректер жинау және басқару сызықтары ресурстарын басқару;

- административті басқару кезінде АСЕ қорғау.

- оператордың қызмет көрсетуі және басқа қызметтер.

Қосымша элементтер санын V арқылы өрнектейміз.

АСЕ шақыруға қызмет көрсету кезінде келесі қызметтерді орындайды:

- префикс анализі және есеп элементін анықтау -;

- қалалық абонентті идентификациялау - ;

- тарифті анализдеу  - ;

- тракт ресурстарын үлестіру - ;

- трактар ресурстарын координациялау - ;

-бірігіп жұмыс істеуші құрылғылар деректерін анализдеу - ;

-қарапайым және қиын ДВО-ны өңдеу - ;

Бірінші үш қызметтерді іске асыру үшін қосымша элементтер саны Alcatel фирмасының ұсынылған өрнегімен анықталады.

,         (4.27)

,

деп аламыз.

Төртінші және бесінші қызметке басқарудың қосымша элементтері келесі өрнекпен анықталады:

Қалған қызметтерді орындау үшін бір АСЕ және  бір резервті қолдану ұсынылады. Қосымша қызметтерді қамтамасыз ету.

-  тарификациясы бойынша деректер жинау АСЕ ;

-  ресурстармен басқару және деректер жинау үшін АСЕ ;

-административті басқару кезінде ACF қорғау   ;

-тапсырыс берушімен келісім бойынша басқа қосымша қызметтер үшін АСЕ .

Барлық АСЕ

Нақты жобаларда АСЕ-ні есептеу сыйымдылығы 6000 абоненттік сызықтары құрайтын, ішкі топтарың қызмет көрсетілуін ескере отырып жүргізіледі.

S-12 типті кез келген стансалар жабдықталған жүйелік басқару модульдеріне кіреді:

- перифериялық құрылғылар модулі (P&L). Әр стансада міндетті түрде P&L екі модулі орнатылады. Олар активті/резервті режімде жұмыс істейді; 

- Тактілі және тональді сигналдар модулі (С&Т). Әр стансада міндетті түрде С&Т модулі орнатылған. Ол активті/ыстық резерв режімінде жұмыс істейді;

- мониторлық модуль АСЕ (MONI). Әдетте стансада бір MONI модулі болады, ол симплексті режімде жұмыс істейді;

-байланыс сызықтарын тестілеудің жетілдірілген модулі (ITTM). Әдетте стансада бір ITTM модулі болады, ол симплексті режімде жұмыс істейді.

Әртүрлі хабарларды беру үшін стансада DIAM модульдері орнатылады. DIAM модульдер саны абоненттен берілетін хабардың ұзақтығы мен санымен анықталады. Стансаларда әдетте екіден төртке дейін осындай типті модульдер орнатылады. 

 

4.3.1 Басты қатынау жазықтықтар санын

Қосарланған қол жеткізу коммутаторы (СД) 8..11 порттары арқылы басты қатынау жазықтығына қосылады. Екі басты қатынау жазықтығы кезінде 69 Эрл-ге дейін жүктемеге қызмет көрсете алады. Онда сегіз МАЛ-ға дейін немесе төрт МЦЛ-ге дейін болуы мүмкін.

 

                                     (4.28)

 

мұндағы  - ЦСЛ-дың бір арнасына келіп түсетін жүктеменің орташа интенсивтілігі.

 Эрл.

 Эрл.

20% артық жүктемені ескере отырып:

 Эрл.

Осыдан, басты ступеньде төрт жазықтық болу қажет, өйткені олар 159 Эрл жүктеме интенсивтілігіне дейін қызмет көрсете алады.

СД абоненттік сызықтары модулдерімен жүктеу (МАЛ).

мұнда

Есептеулер нәтижесі берілген жазықтықта төрт және берілген меншікті СД-да 2 МАЛ-ға дейін жүктемені қосуға болады.

 

4.3.2 Коммутациялық өріс элементтерін есептеу.

Әрбір спаренный цифрлық коммутатор (ЦК) ступені 0..7 порттарына қол жеткізу сегіз терминалдық  модульдерге дейін қосылу мүмкін. Сегізінші шығыстар нөльдік жазықтықтың ЦК бірінші звеносына қосылады, тоғызыншысы – біріншіге, оныншысы – екіншіге және он біріншісі – үшінші жазықтыққа қосылады. Осы кезде, егер ЦК СД шығысының біреуі басты ступеньнің бірінші кірісіне қосылады. Мұнда l=0,1,2,3, онда сол сияқты ЦК басқа кірісінен қосылу бірінші звеноның бірінші және төртінші ЦК қосылады. 12..15 СД шығыстары МЧПП және қосымша басқару үшін қолданылады. Біздің мысалда, М есептеу коэффициенті көрсетілген, СД 2 МАЛ дейін қосылу мүмкін. Сондықтан, МАЛ қосылулары үшін СД саны тең болады:

 

.

АТС-ке әр ИКМ ЦСЛ цифрлік байланыс сызықтары (МЦЛ) модульдеріне қосылады. Мультипортқа төрт МЦЛ дейін қосыла алады. Сондықтан мультипорттар саны тең болады:  

,

.

Бір жазықтық ступень екінші және үшінші ЦК звено санын былай деп аламыз: 

 , .

 

4.3.3 АТС-ң функционалдық сұлбасы

10000 нөмір үшін құрамында 134 СД қосылған 79 МАЛ бар АТСЭ-41 функционалдық сұлбасы  4.6 суретте көрсетілген, 40 СД және 533 МЦЛ қосылған.

Бір жазықтықта басты стуепньнін бір секциясы бар, бірінші қоңырау шалуда қырық төрт ЦК және екінші қоңырау шалуда қырық төрт коммутаторы бар. 4.3 кестеде келтірілген СД және ЦК1 МАЛ және МЦЛ үлестірілген.

 

 

 

 

4.3 Кесте. Абоненттік және қосылыс арналарының модульдерінің қосылуы.

МАЛ

8

8

8

8

8

8

 

 

 

 

 

 

МЦЛ

 

 

 

 

 

 

4

4

4

4

0

0

Нөмер СД

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

 

 

ЦК 1

0

1

2

 

  

Әдебиеттер тізімі 

1.  Система Alcatel 1000 S-12. Концепция и технология. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 1999. – 415 с.

2. Alcatel 1000 S-12. Техническое описание. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 2000. – 245 с.

3. Обзор Alcatel 1000 S-12. – Алматы: Учебный отдел «Казактелеком», 1999. – 356 с.

4. Корнышев Ю.Н., Фань Г.Л. Теория распределения информации: Учебное пособие для вузов. - М.: Радио и связь, 1985. -184 с., ил.

5.  Корнышев Ю.Н., Пшеничников А.П., Харкевич А.Д. Теория телетрафика.- М.: - Радио и связь, 1996.-272 с.

6.  Маркин Н.П. Принцип построения и проектирование системы С-12. –М.: МТУСИ, 1994.-21с

7.   Попова А.Г., Пшничникова А.П. и др. Зарубежные системы автоматической коммутации.-М.:1991.-80 с.

8. Буланова А.В. и др. Основы проектирования электронных АТС типа АТСЭ-200/МИС.-М.: 1988.-60 с.

9. Захаров Г.П, Симонов М.В., Яновский Г.Г. Службы и архитектура широкополосных цифровых сетей интегрального обслуживания.-М.: Экотрендз, 1993.-102 с

10. Беллами Дж. Цифровая телефония / Пер. с англ.- М.: Радио и связь, 1986.- 544 с.

11. Баркун М.А., Ходасевич О.Р. Цифровые системы синхронной коммутации. - М.: Эко-Трендз, 2001.- 192 с.

12.  Гольдштейн Б.С., Системы коммутации. – СПб.: БХВ - Санкт-Петербург, 2003.-318 с.

 

 

Мазмұны 

Кіріспе

3

1 Жалпы көрсеткіш және нұсқа таңдау

3

2 Курстық жұмыстың түсіндірме жазбасының мазмұны

4

3 Курстық жұмысты орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар

8

4 Курстық жұмыс бөлімдеріне әдістемелік нұсқаулар

8

4.1 Жеті санды нөмірлеу екі аумағының құрылымдық сұлбасының мысалы

9

4.1.2 Телефондық желілерде ашық және жабық қолданылады

10

4.1.3 Зоналық желіге шығу үшін

10

4.1.4 АТСЭ S-12-ның сипаттамасы және басты ерекшеліктері

11

4.1.5 Телефондық жүктеменің интенсивтілігін есептеу

15

4.2 ИКМ байланыс сызықтарын есептеу

28

4.3 Таңдалған жүйе терминалдық модульдерінің санын есептеу

32

Әдебиеттер тізімі

38

А қосымшасы

40

Б қосымшасы

42

 

А қосымшасы

Р жоғалтуларға байланысты U-сызықты түйіні үшін У келіп түсетін жүктеме интенсивтілігінің Эрлангтың бірінші формуласының кестесі

 

U

Р

0,1%

1%

5%

8%

1

2

3

4

5

 

6

7

8

9

10

 

11

12

13

14

15

 

16

18

20

22

24

 

26

28

30

32

34

 

36

38

40

42

 

 

0,000

0,014

0,087

0,235

0,452

 

0,73

1,05

1,42

1,83

2,26

 

2,72

3,21

3,71

4,24

4,78

 

5,34

6,50

7,70

8,95

10,2

 

11,5

12,9

14,2

15,6

17,0

 

18,5

19,9

21,4

22,8

0,001

0,046

0,194

0,439

0,762

 

1,15

1,58

2,05

2,56

3,09

 

3,65

4,23

4,83

5,45

6,08

 

6,72

8,05

9,41

10,8

12,2

 

13,7

15,2

16,7

18,2

19,7

 

21,3

22,9

24,4

26,0

0,005

0,105

0,349

0,701

1,13

 

1,62

2,16

2,73

3,33

3,96

 

4,61

5,28

5,96

6,66

7,38

 

8,10

9,58

11,1

12,6

14,2

 

15,8

17,4

19,0

20,7

22,3

 

24,0

25,7

27,4

29,1

0,008

0,135

0,418

0,810

1,28

 

1,81

2,36

2,99

3,63

4,29

 

4,97

5,67

6,39

7,12

7,86

 

8,61

10,1

11,7

13,3

14,9

 

16,6

18,2

19,9

21,6

23,3

 

25,0

26,7

28,5

30,2

 

 

 

А кестесінің  жалғасы

 

0,1%

1%

5%

8%

44

46

48

50

52

54

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

200

210

220

230

240

250

300

350

400

450

500

600

700

800

900

 

24,3

25,8

27,3

28,9

30,4

31,9

32,7

36,6

40,6

44,6

48,6

52,7

56,8

60,9

65,1

69,3

77,7

86,2

94,8

103,4

112,1

120,8

129,6

138,4

147,3

156,2

165,1

174,0

183,0

192,0

201,0

246,4

292,3

338,4

385,4

431,4

525,2

619,5

714,3

809,4

 

 

30,8

29,3

30,9

32,5

34,2

35,8

36,6

40,8

45,0

49,2

53,5

57,8

62,1

66,5

70,9

75,2

84,1

93,0

101,9

110,9

119,9

129,0

138,1

147,3

156,4

165,6

174,8

184,1

193,3

202,6

211,9

258,6

305,7

353,0

400,5

448,2

543,9

640,1

736,6

833,3

 

 

30,8

32,5

34,2

36,0

37,7

39,5

40,4

44,8

49,2

53,7

58,2

62,7

67,2

71,8

76,3

80,9

90,1

99,4

108,7

118,0

127,4

136,8

146,2

155,7

165,2

174,6

184,2

193,7

203,2

212,8

222,4

270,4

318,8

367,2

415,8

464,5

562,3

660,4

758,7

857,2

 

 

31,9

33,7

35,5

37,2

39,0

40,8

41,7

46,2

50,7

55,3

59,8

64,4

69,1

73,7

78,3

83,0

92,3

101,7

111,2

120,6

130,1

139,7

149,2

158,8

168,4

176,0

187,0

197,2

206,9

216,6

226,2

274,8

323,6

372,5

421,6

470,7

569,3

668,2

767,2

 

Б қосымшасы

 

және Р әртүрлі мәндерінде α және β коэффиценттерінің өлшемдері

Р = 0,001

Р = 0,005

α

β

α

β

4

5,62

1,5

3,76

1,2

5

3,98

1,9

2,88

1,6

6

3,16

2,3

2,41

2,0

7

2,68

2,7

2,13

2,4

8

2,37

3,1

1,93

2,7

9

2,15

3,15

1,80

3,0

10

1,99

3,8

1,70

3,3

11

1,87

4,2

1,62

3,6

12

1,78

4,5

1,55

3,9

13

1,71

4,8

1,50

4,2

14

1,64

5,1

1,46

4,4

15

1,58

5,4

1,42

4,6

16

1,54

5,7

1,39

4,8

18

1,47

6,3

1,34

5,2

20

1,41

6,9

1,30

5,6

22

1,37

7,3

1,27

6,0

24

1,33

7,7

1,25

6,4

26

1,30

8,1

1,23

6,8

28

1,28

8,5

1,21

7,2

30

1,26

8,9

1,19

7,5

32

1,24

9,3

1,18

7,7

36

1,21

10,1

1,16

8,1

40

1,17

10,9

1,14

8,5

50

1,15

12,2

1,11

10,0