АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖЄНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ

 

¤ндіріс экономикасы, ±йымдастыруы мен басќару кафедрасы

 

 

БИЗНЕС ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ

Бақылау  жұмыстарына арналған  бағдарлама, әдістемелік нұсқаулар

(сырттай оқитын  студенттер  үшін)

 

 

 

Алматы 2006

 

ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР: Г.Б. Валиева, Е.С. Жусупов. Бизнес жєне ќ±ќыќ. Бақылау  жұмыстарына арналған  бағдарлама, әдістемелік нұсқаулар  (сырттай оқитын  студенттер  үшін) -  Алматы:  АЭжБИ,  2006.-13 б.

 

 

Берілген әдістемелік  нұсқау "Бизнес жєне ќ±ќыќ" пәні  бойынша өздік жұмысының  жұмыс бағдарламасын,  негізгі және қосымша әдебиеттер тізімін сырттай оқитын  студенттердің бақылау  жұмыстарын орындауларына арналған әдістемені  және бақылау  жұмыстарының  мєтіндерін ұсынады.

 

 

Пікірші: экон.ѓыл.канд., доц. Лещинская  Э.М

 

 

 

Алматы энергетика жєне байланыс институтыныњ 2006 жылѓы жоспары  бойынша басылады.

 

 

 

 

© Алматы энергетика жєне байланыс институты, 2006 ж.

Кіріспе

Бизнес жєне ќ±ќыќ пәнін  оқу  экономикада  ерекше орын алып келеді. Меншікті иелену формасының тұрғызылуымен қатар Қазақстанда кәсіпкерліктің негізі қаланады.

Курс мақсаты  - ҚР кәсіпкерлік  заңдарының негіздерін  меңгеру.

Курсты оқытудың  бағыттары - пәнді оқығанда  сырттай  оқитын студент білуі ќажет:

-  ҚР кәсіпкерліктің  заңдарын, тарихын  мен дамуын;

-       шаруашылық субъектілерінің  құқықтық негіздерін; 

-       негізгі заң процедураларын  іске асыру (мемлекеттік  заңды тұлғаны

тіркеу, лицензиялау).

Бұл пәнді меңгеру үшін керекті  пәндер тізімі:

-              кұқық  негіздері;

-              єлеуметтану;

-              экология негіздері;

-              еңбекті қорғау;

-              экономика, өндірісті басқару және ұйымдастыру.

Бизнес жєне ќ±ќыќ пәнін  комплексті әдістемелік  жабдықталуының  мәнін әртүрлі  көзқараспен айтуға болады. Біріншіден, Қазақстан  экономикасы кәсіпкерліктіњ меншікті иелену формасының тұрақталуы мен дамуын, сонымен қатар  экономикалық реформа нарықтық  экономиканы бастан  кешіріп  жатыр. Екіншіден,  құқықтық  мемлекетті құрумен  қатар  азаматтардың  заңды білу  деңгейлері  көтеріледі. Үшіншіден,  сырттай оқитын студенттер  үшін өз бетімен єдебиеттерсіз дайындалулары  ќиындау болуы м‰мкін.

 

Бизнес жєне ќ±ќыќ пәні бойынша  жұмыс бағдарламасы

Бизнес жєне ќ±ќыќ курсы бойынша  тақырыптар тізімі:

1 - тақырып  Тарих,  Қазақстан Республикасында  бизнес даму  заңдарының  жағдайы және дамуы;

2 - тақырып  Қазақстан Республикасының  жер және қойнаулары туралы заңдары;

3 - тақырып  Қазақстан Республикасының  салық заңдары;

4 - тақырып  Бизнес сферасындағы  мемлекеттік  басқару жүйесі;

5 - тақырып  Құқық және еңбек нарыѓы.

 

Тарих,  Қазақстан Республикасында  бизнес даму  заңдарының  жағдайы және дамуы

Қазақстанда бизнеспен  кәсіпкерлік  құқығының  дамуы. ҚР заң базасы – бизнеспен  кәсіпкерліктің  дамуының  негізі. “Шағын  кәсіпкерлікті  қорғау”  ҚР заңы, оның мазмұны мен  мәні. “Жеке кәсіпкерлік туралы” ҚР заңы. Жеке кәсіпкерліктің  түрлері. Бірлескен  кәсіпкерліктің  формалары. Жеке кәсіпкерлік  істі лицензиялау. Жер учаскелерін, өнеркәсіп  объектілерін  және алаңдарын  сатуды  ұйымдастыруды, кәсіпкерлік субъектілерін  несиелеу жүйесін реттейтін  заң актілері.

 

2  Қазақстан Республикасының  жер және қойнаулары туралы заңдары

№ 2778,22.12.98 ж. заң күшіне енген  ҚР Президентінің  “Жер туралы”  жарлығы. Жарлықтың негізгі  баптарының  мазмұны /6,8,14,18 және т.б/ № 2828 27.01.1996 ж/ заң күшіне енген  ҚР Президентінің  “Жер қойнаулары  және оларды игеру”  туралы жарлығы. Жер туралы заңдарын  жетілдіру.

 

3  Қазақстан Республикасының  салық заңдары

ҚР салық заңдарының  қазіргі  жағдайы мен  жетілдіру  жолдары. ҚР Президентінің  заң күші бар  “Салықтар  және  бюджетке  төленетін басқа  да  салымдар” туралы  жарлықты қабылдауының  мәні. Шаруашылық субъектілеріне салық салу.

 

 

 

4 Бизнес сферасындағы  мемлекеттік  басқару жүйесі

Кәсіпкерлік істерді бақылайтын  органдардың  түрлері мен  функциялары. Бақылайтын  органдар жұмысына байланысты бизнес субъектілерінің мәселелері.

Құқық және еңбек нарыѓы

ҚР  жұмыс нарыѓыныњ  құқықтық  ұйғарымының қалыптасуы. Жұмыспен қамсыздандыруды  құқықтық реттеу. Жалға жұмыс істейтіндердің  сандық табысының  статистикалық нұсқауы. “Еңбек” туралы және “Халықты жұмыспен қамту” туралы заңдар.

 

 Бизнес жєне ќ±ќыќ курсы бойынша  зертханалық жұмыстар таќырыптары.

1 Кәсіпкерді мемлекеттік  тіркеуге  алу үшін  құжаттарды  рәсімдеу.

2 Еңбек келісімінің жобасын әзірлеу.

3 Лизинг келісімін,  қ±рал-жабдықты жалға алу келісімін,  өнімді (қызмет көрсетуді) жарнамалау келісімін,  сату, сатып алу  келісім шарттарын  жасау.

4 Айыпты төлеуді,  шығынды өтеу туралы  дау арыздармен және  наразылықтың  негізгі реквизитті формаларының  мазмұнымен  танысу.

5                        Бюджетке бөлінетін  салық соммаларын  есептеу.

6                        Жеке іспен айналысуға  алынатын патент  бағасын есептеу.

7                        АҚ және ЖШҚ құжаттарының  жобасын  құрастыру.

8                        Экологиялық  экспертизаны ұйымдастыру және қоршаған ортаны  ластағаны үшін төленетін ақы.

9                        Тұтынушылар құқығын қорғайтын  қоғамды ұйымдастыру.

10                   Электр және  жылу энергиясын  тұтыну, жіберу, тарату, сату-сатып алу келісім  шарт жобаларын дайындау.

11                   Экономикалық  істерде істелінетін  қылмыстар  үшін  жауапкершілікке тарту шаралары.

 

Әдебиеттер тізімі

1.          Нұрмагамбетов А.М. Рынок труда: правовые проблемы  и перспективы. - Алматы: Баспа, 1998.

2. Романкова И.В. Проблемы правового регулирования предпринимательства граждан в РК. – Алматы, 1997.

3. Перспективы ВЭД Казахстана: право и международный опыт. – Алматы: Ғылым, 1998.

4. Твои права, предприниматель (документ т комментарии). – Алматы, 1997.

5. Законодательные акты РК с дополнениями и изменениями.

6. Периодические издания: "Предприниматель и право" и "Экономика  и предпринимательство", "Казахстанская правда", "Панорама", "Деловая неделя",  "Азия – экономика и жизнь", "Аль – Пари", журнал "Малый бизнес Казахстана".

7. Юридические,  экономические словари и словари  иностранных слов.

8. Лапуста М.Г. Малое предпринимательство.- М.: Инфра М, 1997.

9. Кодекс законов о труде /по состоянию  на 1.01.1998 года/. - Алматы, 1998.

10. Налогообложение индивидуальных предпринимателей. – Алматы, 1999.

 

 

Бизнес жєне ќ±ќыќ пәні бойынша  бақылау жұмысын жазу әдістемесі

Оќу жоспарына сєйкес сырттай оќитын студенттер алтыншы курста "Бизнес жєне ќ±ќыќ"  курсы бойынша бір  баќылау ж±мысын орындайды. Бақылау жұмысы  сырттай оқитын  студенттің  өздік  жұмысының  негізгі  түрінің  бірі болып  саналады. Жұмысты  орындағанда  студент оқу процесінің  бөлек сұрақтарын  өздік оқуға  машықтанады. Бақылау жұмысты  орындау  үшін  негізгі  ақпаратты  заң және толықтырулар  мен өзгерістер  енгізілген  нормативті  актілермен  бірге  периодикалық  басылымдардан алу ұсынылады. Периодикалыќ басылымдар,  "Экономика и предпринимательство" және "Предприниматель и право"  журналдары  Ќазаќстандаѓы  кєсіпкерлер жаѓдайы, бизнес ортасында болып жатќан µзгерістерге байланысты µзгерістер туралы соњѓы  аќпаратты алуѓа болады.

Бақылау жұмыстарды орындауға қойылатын талаптар

1 Бақылау жұмыстың көлемі  оқушылық дәптердің 12-16 парағынан  тұруы керек.

2 Сырттай  оқитын студент бақылау жұмысты  орындағанда оқулық пен  оқу-әдістемелік  нұсқаулармен шектелмей, толықтырулар  мен өзгертулер енгізілген  заң актілерін  және  әртүрлі  периодикалық   басылымдардан  алынған ақпаратты  қолдануы керек.

3 Бақылау жұмысы – сырттай оқитын  студенттің өздік жұмысының  маңызды түрі, сондықтан  ол шығармашылықпен, сауаттылықпен және  қатаң шифрмен  орындалуы  керек.

4 Бақылау  жұмысты  тексеру  жоғарыда айтылған  пунктер  бойынша орындалады.

Бақылау жұмысты  орындау  келесі кезеңдерден тұрады:

-       сұрақтарды таңдау;

-       ақпарат көздерін іздену;

-       заң актілері, оқулықтар, оқу құралдарының  мазмұнымен танысу ;

-       бақылау жұмысын  орындау ;

-       бақылау жұмысын  рәсімдеу.

Бақылау  жұмысты орындауға  арналған  сұрақтарды  таңдау сырттай оқитын студенттерге арналған "Бизнес жєне ќ±ќыќ бойынша бақылау жұмыстар  сұрақтары" бөлімінен алынады. Сұрақтарды  таңдау студенттің  сынақ кітапшасының  соңғы екі саны  бойынша анықталады. Бақылау жұмысты  орындауға  арналған сұрақтар сұлбасы  әдістемелік нұсқаулардың  аяғында көрсетіледі.

Студент, бақылау жұмысының сұрақтарын  таңдағаннан  кейін, сәйкес  әдебиеттерді  алады. Ќ±ќыќ  базасыныњ жиі жањаруына  байланысты, жањадан ќабылданѓан зањдарды, ЌР Президентініњ жарлыќтарын,  зањдарын жєне нормативті материалдарды ќолдану ±сынылады. 

Сырттай оқитын студенттерге  арналған “Бизнес жєне ќ±ќыќ пәні бойынша  бақылау  жұмыс сұрақтары” әдістемелік  бөлімінде  сәйкес сұрақтарға арналған  негізгі  әдебиеттер  ұсынылады.  Осыған қоса өздік көзқараспен  сұраққа немесе   экономикалық  мәселеге жауап  беруге болады.

Ақпараттармен танысқан кезде  көбінесе  Қазақстандық  оқулықтармен, оқу құралдарына, ҚР заң актілеріне  және республикалық  периодикалық  басылымдарға  көңіл бөлген жөн.

Бақылау жұмыстың  сұрақтарының  жауаптары  толық және  дәлелді  болуы керек.

Бақылау жұмысты  келесі талаптар  бойынша рәсімдеу  маңызды:

1 Жұмыс қаламмен  және  грамматикалық  қатесіз   жазылуы керек.

2 Дәптер парақтары  нөмірленген, жолақтар мен сұрақтар  арасында  белгілі ара қашықтық сақталып, мұғалім байқауларына орын қалдырылуы тиіс.

3 Дәптер бетінде  студент аты–жөні, мекен-жайы және сынақ кітапшасының  шифры жазылуы керек.

4          Бірінші парақта бақылау жұмысќа жауап  берілген сұрақ нөмірлері  жазылады.

5          Мәтінде әр сұрақты белгілеу қажет.

6          Мәтін  жазылғаннан кейін әдебиеттер тізімі жазылады, оған  негізгі

әдебиетпен  қоса, студент  қолданған  қосымша әдебиет те кіреді.

Бақылау жұмысы  мұғалімнің  студентпен  сәйкес сұрақтарды  талдағаннан кейін  қабылданады. Егер бақылау  жұмысында мазмұны немесе  рәсімделуі бойынша  ескертулер  болса, жұмыс студентке  толықтырылуға қайтарылады. 

 

Баќылау ж±мысыныњ с±раќтары

ЌР азаматтыќ кодексі

1 Жалѓа беру. М‰лікті жалѓа беру келісімі.

2 Сату - сатып алу. Сату- сатып алу келісімі.

3 Келісім- аныќтама, шарт, µзгерту, б±зу.

4 Электр энергетикадаѓы мемлекеттік басќару.

5 Энергия баѓасын  мемлекеттік  басќару.

6 ¦лттыќ электр энергетикалыќ ж‰йе жєне  орталыќ диспетчерлік басќару.

7                         Т±тынушыларды электрмен ќамсыздандыруды ±йымдастыру.

8              Электр энергетика мекемелерініњ ќызметін ±йымдастыру.

9              Электр энергетика мекемелерініњ  істеуін  ќамтамассыз ету.

ЌР энергетика туралы зањы.

10         Энергосаќтау облысындаѓы мемлекеттік басќару.

11         Білім, аќпаратпен ќамтамассыз ету жєне ѓылыми зерттеулер

Ќоршаѓан орта туралы ЌР зањы.

12         Ќоршаѓан ортаны ќорѓаудыњ негізгі принциптері

13         Ќоршаѓан ортаны ќорѓау  облысындаѓы  азаматтардыњ  ќ±ќыќтары жєне міндеттері.

14         Ќоршаѓан ортаны ќорѓау  органдарыныњ  ж±мыстары.

15         Табиѓатты пайдаланушылардыњ міндеттері.

16         Табиѓат ресурстары жєне  ќоршаѓан ортаны  ќорѓаудыњ  механизімі жєне мемлекеттік  мониторингі. Акционерлік ќоѓам  туралы Ќазаќстан Республикасыныњ  зањы.

17         АЌ ќ±ру.

18         АЌ ќаржысы.

19         АЌ акциялары жєне басќа да  баѓалы ќаѓаздар.

20         АЌ ќ±рылтай ќ±жаттары.

21         АЌ акцияларын  орналастыру тєсілдері.

22         АЌ дивиденттерді тµлеу  тєртібі.

23         Ќоѓамды басќару.

24         Акцияларды ќосымша  эмиссиялау.

25                   АЌ жою, ќайта ±йымдастыру. Жауапкершілігі  ќосымша жєне шектеулі  серіктестіктер  туралы ЌР зањы.

26         ЖШС ќаржысы.

27         ЖШС м‰лкі.

28         ЖШС-і басќару.

29         ЖШС-і ќ±ру.

30                   ЖШС -і жою, ќайта ±йымдастыру. Баѓалы ќаѓаздар нарыѓы туралы ЌР зањы.

31         Баѓалы ќаѓаздар нарыѓын  мемлекеттік басќару.

32         Баѓалы ќаѓаздарды  біріншілік  басќару.

33         Баѓалы ќаѓаздар нарыѓында кєсіптік істер.

34         Баѓалы ќаѓаздардыњ ±йымдастырылѓан  нарыѓы "ЌР баѓалы ќаѓаздармен жасалынатын  келісімдерді тіркеу" туралы ЌР зањы.

35         Баѓалы ќаѓаздарды номиналында ±стау.

36         Баѓалы ќаѓазды ±стаушыныњ реестрді ж‰ргізу ќызметі.

37         Кастиодалды ќызмет.

38         Брокер-дилерлердіњ ќызметі.

39         Орталыќ депозитарий.

40         Баѓалы ќаѓаздармен  жасалынатын  келісімдерді  тіркеу тєртібі

Халыќты ж±мыспен ќамту туралы ЌР зањы.

41                    Ќызметті лицензиялау.

42                    "Т±тынушылар ќ±ќыѓын ќорѓау" туралы зањ.

43                    "Банкроттыќ" туралы зањ.

44                    Несие берушілердіњ  жиналысы мен  ±йымы.

45                    Сотта банкрот істерін  ќарау.

46                    Аќтау процедурасы.

47                    Ілімдік келісім.

48                    Дєрменсіз борышќорды жою.

49                    Банкроттыќ процедураларды  ыќшамдау.

50                    Сот сыртындаѓы процедуралар.

51                    "Жеке кєсіпкерлік" туралы зањ.

52                    "Табиѓи монополиялар" туралы зањ.

53                    "Жылжымайтын м‰лік ипотекасы" туралы ЌР Президентініњ  зањ к‰ші бар  жарлыѓы.

54     Атом энергиясын пайдаланѓанмен байланысты  ќызметті лицензиялау

"Азия-Экономика и жизнь" газеті, 1997.

 

Шифр

 

 

Шифр

 

 

Шифр

 

 

1

24

20

34

17

19

18

43

24

2

25

21

35

16

18

19

44

23

3

26

22

36

15

17

20

45

21

4

27

23

37

14

16

21

46

22

5

28

24

38

13

15

22

47

20

6

29

25

39

12

14

23

48

19

7

30

26

40

11

13

24

49

18

8

31

27

41

10

12

25

1

17

9

32

28

42

9

11

26

2

16

10

33

29

43

8

10

27

25

15

11

34

30

44

7

39

28

24

14

12

35

31

45

6

40

29

23

13

13

36

32

46

5

41

30

22

12

14

37

33

47

4

42

31

21

11

15

38

34

48

3

9

32

20

10

16

39

35

49

2

8

33

19

9

17

40

36

1

26

7

34

18

8

18

41

37

2

27

6

35

17

7

19

42

38

3

28

4

36

16

6

20

43

39

4

29

5

37

15

5

21

44

40

5

30

3

38

14

4

22

45

41

6

31

2

39

12

3

23

46

42

7

32

1

40

11

35

24

47

43

8

33

49

41

10

34

25

48

44

9

34

48

42

9

33

26

49

45

10

35

47

43

8

32

27

1

46

11

36

46

44

7

31

28

23

47

12

37

45

45

6

30

29

22

48

13

38

44

46

5

29

30

21

49

14

39

43

47

4

28

31

20

1

15

40

38

48

3

27

32

19

2

16

41

37

49

2

26

33

18

3

17

42

36

1

13

25

 

 

 

                                                                   2006 ж. ќосымша жоспары, реті 56

 

Гульжан Бабатаевна Валиева

Ермек Сейілханович Жусупов

 

 

БИЗНЕС ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ

Бақылау  жұмыстарына арналған  бағдарлама, әдістемелік нұсқаулар

(сырттай оқитын  студенттер  үшін)

 

 

 

Редакторы Ж.А. Байбураева

 

 

 

 

Басуѓа ќол ќойылды                                           Пішімі 60х84 1/16

Таралымы  50 дана                                             №1 типография қағазы

Кµлемі      оқу-басп.т.                                         Тапсырыс    

Баѓасы       тењге

 

 

Алматы энергетика жєне байланыс институтыныњ 

кµшірмелі- кµбейткіш бюросы

050013, Алматы, Байтурсынулы, 126