Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

  АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА жјне БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ

 Ґнеркјсіптік жылуэнергетика кафедрасы

  

 


ЭЛЕКТРОХИМИЯ 

0718 – Электр энергетикасы,

5В0702 – Автоматтандыру және басқару мамандықтары бойынша

барлық оқу түрінің студенттері үшін есептік-сызба жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар 

 

 

Алматы  2010  

ҚҰРАСТЫРҒАНДАР:  А. А. Туманова, Қ. С. Идрисова.  Электрохимия. 5В0718 – Электр энергетикасы, 5В0702 – Автоматтандыру және басқару мамандықтары бойынша барлық оқу түрінің студенттері үшін есептік-сызба жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар. – Алматы: АЭжБИ, 2010. – 19б.

Электрохимиядан есептік-сызба жұмыстардың тапсырмалары 5В0718 – Электр энергетикасы, 5В0702 – Автоматтандыру және басқару мамандықтары бойынша оқитын бакалавриат студенттеріне арналған. Мұнда «Электрохимия» пәнінің бағдарламасы бойынша өзіндік жұмыстың тапсырмалары кірген.

 

Кіріспе 

Бұл тапсырмалар электрохимияны 1 кредит көлемінде 5В0718 – Электр энергетикасы, 5В0702 – Автоматтандыру және басқару мамандықтары бойынша оқитын бакалавриат студенттеріне арналған. Студент қойылған мерзімдерде жеке 1 есептік-сызба жұмысты орындап тапсырады.

Тапсырмалардың мазмұны электрохимияның оқу бағдарламасына сәйкес келетін бейорганикалық және жалпы химияның негізгі бөлімдерінің 5 блогынан тұрады.

Бұл тапсырмалар негізгі түсініктерді, заңдарды игеріп, оларды есеп шығаруда қолдана білу, оқу материалын жүйеге келтіре алатын деңгейге сәйкес келеді.

Ұсынылып отырған тапсырмаларды орындау электрохимиядан емтиханға дайындалуға көмектеседі.

Семестрлік жұмыстар АЭжБИ ҚР ФС 10352-1910-У-е-001-2002 фирмалық стандартының талаптарына сәйкес келтірілуі керек. 

 

Әр студент студенттік билетінің нөміріндегі ең соңғы екі санымен белгіленген тапсырмалардың нұсқасын орындайды. Мысалы, студенттік билеттің нөмірі 08(1)016, соңғы екі сан – 16.  Студент 1-ші, 2-ші, 3-ші, 4-ші, 5-ші тақырыптардағы нөмірі 16 есепті шығарады.

 

1 тақырып.   Атом құрылысы

 

I тапсырма. Элементтердің электрондық формулаларын, электрондардың негізгі және қозған күйлерінде валенттік орбиталдарын толтыруының графикалық сұлбаларын құрастырып, бұл элементтер қандай типке жататынын анықтаңыз.

 

 

1. B, Al, Th.

2. Po, Ba, Lu.

3. Mg, Pm, Be.

4. Br, Co, Hf.

5. C, Tm, As.

6. Nd, Ca, V.

7. Ta, O, Ce.

8. Y, Rb, S.

 

 

9. At, Xe, Lr.

10. Cs, U, H.

11. Cl, Cu, Bi.

12. Na, Ac, Fe.

13. Pb, Ra, Dy.

14. Ag, Re, In.

15. Cd, K, Pa.

16. P, Se, Li.

 

17. Yb, Mn, Sn.

18. Mo, La, N.

19. Pu, Ni, Sb.

20. Au, Np, Rn.

21. Cr, Tl, Cm.

22. Si, I, Zr.

23. Tb, Sr, Bk.

24. Fr, Ti, W.

 

25. He, Hg, Gd.

26. Pt, Ne, Sm.

27. Ga, Ru, Ho.

28. Sc, Pr, Os.

29. Ar, Ir, Eu.

30. Zn, Rh, Er.

31. Kr, Pd, Am.

32. Ge, Cf, F.

 II тапсырма. Берілген күйлерінде атомдардың электрондық формулаларын және валенттік орбитальдерді электрондармен толтырудың графикалық сұлбаларын құрастырыңыз.

 

 

33. Li+, C+2.

34. O-2, F-.

35. Na+, N-3.

36. Ca+2, C+4.

37. Al+3, B-3.

38. C-4, Ba+2.

39. S+6, P-3.

40. P+5, Cl-1.

 

41. I+5, Fe+3.

42. Be+2, Co+3.

43. Cr+6, Cu+2.

44. I-, P+3.

45. Cr+3, Br+3.

46. Ag+, Sn+4.

47. Zn+2, S-2.

48. K+, Fe+2.

 

49. Zr+4, Pb+2.

50. N+5, Br-.

51. Ni+2, Cl+5.

52. Se-2, Cs+.

53. Te-2, Sr+2.

54. Bi+3, Si-4.

55. B+3, Sc+2.

56. Mg+2, Mn+7.

 

57. Cd+2, Sn+2.

58. Nb+3, Hg+.

59. Tl+, V+3.

60. Ti+4, Mn+2.

61. Os+3, Au+3.

62. Rb+, Ce+3.

63. Fr+1, Y+3.

64. H+, Re+7.

 

  

III тапсырма. Валентті электрондардың күйіне сүйене отырып, элементтің нөлдік тотығу дәрежесіндегі электрондық формуласын құрастырыңыз. Бұл элемент Д.И.Менделеев кестесінің қай периодына жататынын анықтаңыз.

65. 4d1.

66. 3d10.

67. 4s13d10.

68. 5d2.

69. 6p2.

70. 6s14f145d10.

71. 4s23d5.

72. 4s13d5.

73. 7s26d1.

 

74. 5d3.

75. 6s24f2.

76. 6p1.

77. 5s14d5.

78. 4f3.

79. 6d15f3.

80. 5s24d5.

81. 5d8.

82. 5s14d10.

 

83. 5s24d10.

84. 5s2.

85. 5p3.

86. 6p4.

87. 4d6.

88. 5d6.

89. 5f7.

90. 5d6.

91. 5f2.

92. 4d7.

93. 5d14f7.

94. 4f10.

95. 3s23p5

96. 5p6.

97. 5f9

98. 4d8.

99. 4s1.

100. 4р3.

  

1 тақырып бойынша тапсырмаларды орындау мысалдары

[5 (4 тарау); 6 (1 тарау); 7 (II тарау] әдебиетінде келтірілген.

  

2 тақырып.  Тотығу-тотықсыздану реакциялары

 

I тапсырма. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының сұлбаларын аяқтап, теңдеулердегі коэффициенттерді қойыңыз.

1. MnO2 + KClO3 + KOH  K2MnO4 + KCl + …

2. HgS + HNO3 + HCl  S + NO + …

3 SO2 + Br2 + H2 H2SO4 + …

4. Mn(OH)2 + Cl2 + KOH  MnO2 + KCl + …

5. K[Cr(OH)4] + Br2 + KOH  K2CrO4 + …

6. Cl2 + S + H2 H2SO4 + …

7. K2MnO4 + Cl2  KMnO4 + …

8. KNO3  KNO2 + O2 + …

9. AgNO3  Ag + NO+ O2 + …

10. Pb(NO3)2  PbO + NO2 + O2 + …

11. NO2 + H2 HNO3 + NO + …

12. Ca(OH)2 + NO2  Ca(NO3)2 + Ca(NO2)2 + …

13. KClO3  KClO4 + KCl + …

14. I2 + Ba(OH)2  Ba(IO3) 2 + BaI2 + …

15. H2S + O2  SO2 + …

16. S + HNO3  H2SO4 + NO2 + …

17. C + HNO3(K)  CO2 + NO + …

18. NH3 + O2  NO + …

19. H2O2 + KMnO4 + H2SO4  O2 + …

20. K3[Cr(OH)6] + Br2 + KOH  K2CrO4 + …

21. H2S + K2Cr2O7 + H2SO4  S + …

22. KNO2 + KMnO4 + H2 KNO3 + …

23. KNO2 + KMnO4 + KOH  KNO3 + …

24. K4[Fe(CN)6] + H2O2 + H2SO4  K3[Fe(CN)6] + …

25. K3[Fe(CN)6] + H2O2 + KOH K4[Fe(CN)6] + O2 + …

26. Zn + KClO3 + KOH  K2[Zn(OH)4] + KCl + …

27. Al + KNO3 + KOH  K3[Al(OH)6] + NH3 + …

28. Al + NaOH + H2 Na3[Al(OH)6] + …

29. K2[Sn(OH)4] + KOH + Bi(NO3)3  K2[Sn(OH)6] + Bi + …

30. SnCl2 + HCl + HNO3  H2[SnCl6] + NO + …

31. SnCl2 + HgCl2 + HCl  Hg + H2[SnCl6] + …

32. KNO2 + KMnO4 + H2SO4  KNO3 + …

33. Cu2O + HNO3  NO2 + …

34. FeSO4 + KClO3 + H2SO4  KCl + …

35. CuCl2 + SO2 + H2 CuCl + …

36. CrCl3 + Br2 + KOH  K2CrO4 + …

37. H2O2 + KI + H2SO4  I2 + …

38. H2S + H2O2  H2SO4 + …

39. H2S + H2SO3  

40. H2O2 + HIO3  I2 + …

41. H2O2 + K2Cr2O7 + H2SO4 →…

42. K2Cr2O7 + H2S + H2SO4  SO2 + …

43. Hg2(NO3)2 + O2 + HNO3  Hg(NO3)2 + …

44. NaCrO2 + H2O2 + NaOH  Na2CrO4 + …

45. HBr + HBrO3  Br2 + …

46. HClO + H2O2  HCl + …

47. CrO3 + HCl  Cl2 + …

48. PH3 + KMnO4 + H2SO4  H3PO4 + …

49. NaBr + NaBrO3 + H2SO4  Br2 + …

50. SnS + HNO3  NO + …

51. HgI2 + H2O2 + H2SO4 → I2 + …

52. KMnO4 + MnSO4 + H2O → MnO2 + …

53. H2MnO4 → HMnO4 + MnO2 + …

54. Hg + HNO3(в.р.) → NH3 + …

55. K2Cr2O7 + SnCl2 + HCl → K2[SnCl6] + …

56. Na[Cr(OH)4] + NaClO3 + NaOH → Na2CrO4 + NaCl + …

57. FeS2 + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + …

58. Fe3O4 + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + …

59. Fe3O4 + H2SO4 → Fe2(SO4)3 + SO2 + …

60. CuFeS2 + HNO3 → FeSO4 + CuSO4 + NO + …

61. As2S2 + HNO3 → H3AsO4 + H2SO4 + NO + …

62. Zn + HNO3(в.р.) → N2 + Zn(NO3)2 + …

63. SnCl2 + Cl2 + KOH → …

64. MnSO4 + Br2 + H2O → HMnO4 + …

65. FeSO4 + KBrO3 + H2SO4(pазб) → …

66. Fe(OH)3 + Cl2 + KOH → KClO3 + …

67. HClO + KI → …

68. HClO + H2S → …

69. HClO4 + H2SO3 → …

70. HClO4 + C → …

71. K2S + KMnO4 + H2SO4(разб.) → …

72. P + KOH + H2O → K2HPO4 + …

73. NO2 + KOH → KNO3 + …

74. K2MnO4 + H2SO4(разб.) → MnO2 + KMnO4 + …

75. MnSO4 + NaBiO3 + H2SO4(разб.) → …

76. KMnO4 + NaI + H2O → …

77. MnSO4 + PbO2 + HNO3 → HMnO4 + …

78. MnSO4 + KClO3 + H2O → HMnO4 + …

79. KMnO4 + H2O2 + H2O → …

80. SnCl2 + NaBiO3 + HClp → SnCl4 + …

81. Cl2 + I2 + H2O → …

82. HBrO + HBr → …

83. Ca(ClO2)2 + NaI + H2SO4 → …

84. NaClO + Na2S + H2SO4(разб.) → …

85. NaIO3 + Cl2 + KOH → …

86. KClO3 + S → …

87. NaClO3 + MnO2 + NaOH → Na2MnO4 + …

88. H2O2 + NaI → …

89. H2O2 + CrCl3 + KOH → K2CrO4 + …

90. H2O2 + KMnO4 → MnO2 + …

91. H2O2 + K2Cr2O7 + HClp → …

92. H2S + KMnO4 + H2O → …

93. SO2 + KMnO4 + H2O → …

94. SO2 + K2Cr2O7 + H2SO4(разб.) → …

95. SO2 + Br2 + H2O → …

96. H2SO4(конц.) + Mg → H2S + …

97. H2O2 + SO2 → …

98. H2S + SO2 + NaOH → …

99. PH3 + KMnO4 + H2SO4(разб.) → H3PO4 + …

100. P + KOH → …

 

2 тақырып бойынша тапсырмаларды орындау мысалдары [5 (9 тарау)] әдебиетінде келтірілген.

  

3 тақырып.   Электролит ерітінділері

 

I тапсырма. Кестеде берілген ерітіндінің концентрациясын барлық мүмкін әдістермен көрсетіңіз.

  

Есеп

Зат

Ерітінді концентрациясы

Ерітінді тығыздығы, г/см3

1

H2SO4

15 %

1,1

2

H3PO4

2,79 моль/л

1,115

3

BaCl2

1,69 моль/л

1,28

4

FeSO4

0,3 г-экв/л

1,02

5

AlCl3

0,55 %

1,007

6

CaCl2

22 %

1,203

7

Na2CO3

0,39 моль/л

1,019

8

HCl

0,4 мол. %

1,002

9

KOH

3 мол. %

1,073

10

NaOH

13 %

1,142

11

Al2(SO4)3

0,15 г-экв/л

1,009

12

KMnO4

0,25 г-экв/л

1,027

13

K2Cr2O7

0,18 моль/кг

1,033

14

CrCl3

0,6 г-экв/л

1,022

15

CdCl2

0,5 моль/л

1,08

16

MnCl2

10 %

1,086

17

Hg(NO3)2

0,25 моль/л

1,174

18

ZnSO4

1,374 г-экв/л

1,107

19

KOH

34 %

1,336

20

MgSO4

20 %

1,219

21

H2SO4

1,56 моль/л

1,095

22

H3PO4

7,3 мол. %

1,181

23

NaBr

5,8 мол. %

1,21

24

NaCl

7,1 мол. %

1,147

25

HCl

17,4 мол. %

1,149

26

H2SO4

3,4 мол. %

1,109

27

KOH

6,3 мол. %

1,147

28

H2SO4

5,9 мол. %

1,18

29

KOH

8,107 г-экв/л

1,336

30

Pb(NO3)2

30 %

1,328

31

H3PO4

30 %

1,181

32

NaBr

26 %

1,21

33

NaCl

15 %

1,109

34

КОН

560 г/л

1,411

35

H3PO4

855 г/л

1,426

36

H3PO4

3 мол. %

1,08

37

HNO3

10,4 г-экв/л

1,31

38

H2SO4

40 %

1,303

39

ZnSO4

87 г/л

1,084

40

H2SO4

30 %

1,218

41

КОН

0,12 моль/кг

1,0

42

HNO3

10,4 н.

1,31

43

NH4OH

9 %

0,961

44

NaCl

4,5%

1,03

45

CuSO4

1,037 моль/кг

1,206

46

FeCl3

1,9 моль/л

1,234

47

NH4OH

10 %

0,957

48

H2SO4

20 %

1,139

49

H3PO4

24 %

1,14

50

BaCl2

10 %

1,092

  

2 тапсырма. Есептерді шығарыңыз:

 

51. Концентрациясы 2,36 моль/л  ерітіндінің 2 л дайындау үшін тығыздығы 1,8 г/см3  күкірт қышқылының 88 %-дық ерітіндісінің қандай көлемін алу қажет?

52. Тығыздығы  1,14 г/см3  калий гидроксидінің 15 %-дық ерітіндісінің 500 мл дайындау үшін СЭ= 12 моль/л КОН ерітіндісінің қанша мл алу қажет?

53. Концентрациясы 2,78 моль/л ерітіндісін дайындау үшін тығыздығы 1,35 г/см3   натрий гидроксиді 52 %-дық ерітіндісінің  200 мл-не судың қандай мөлшерін қосу қажет?

54. Концентрациясы 3 моль/л күкірт қышқылының ерітіндісінің тығыздығы  1,18 г/см3 құрайды. 12 %-дық ерітіндіні дайындау үшін бұл ерітіндінің 118 грамына судың қандай мөлшерін қосу қажет?

55. 14,5 %-дық ерітіндіні дайындау үшін тығыздығы 1,13 г/см3  тұз қышқылының 26 %-дық ерітіндісінің 125 мл-не қанша су қосу қажет?

56. 8 %-дық ерітінді дайындау үшін концентрациясы 2 г-экв/л, тығыздығы 1,2 г/смбарий хлориді ерітіндісінің  150 грамына қанша су қосу қажет?

57. Концентрациясы 2,6 % ерітіндінің 200 грамын дайындау үшін мольдік үлесі 0,01 (тығыздығы 1,025 г/см3) фосфор қышқылы ерітіндісінің қанша мл алу қажет?

58. Тығыздығы 1,04 г/см3  6 %-дық ерітіндінің 1,5 литрін дайындау үшін СМ=2,25 моль/л  калий хлориді ерітіндісінің қанша миллилитрін алу қажет?

59. СЭ= 0,08 моль/л  ерітіндінің 250 мл дайындау үшін концентрациясы 38 %, тығыздығы 1,189 г/см3  тұз қышқылы ерітіндісінің қандай көлемін алу қажет?

60. СЭ= 0,25 моль/л  ерітіндінің 2 л дайындау үшін концентрациясы 96 %, тығыздығы 1,84 г/см3 күкірт қышқылы ерітіндісінің қанша мл алу қажет?

61. Концентрациясы 10 %, тығыздығы 1,09 г/см3 ерітіндінің 2 л дайындау үшін калий гидроксидінің қанша грамын алу қажет?

62. СЭ= 0,1 моль/л ерітіндінің 500 мл дайындау үшін   концентрациясы 98 %, тығыздығы 1,837 г/смкүкірт қышқылының қандай көлемі қажет?

63. СМ= 0,5 моль/л ерітіндінің 1 л дайындау үшін СЭ= 3 моль/л фосфор қышқылының қандай көлемін алу қажет?

64. СЭ= 2 моль/л  сода ерітіндісінен  500 мл  СЭ=0,5 моль/л ерітіндісін қалай дайындауға болады?

65. 8,5 %-дық ерітінді дайындау үшін концентрациясы 25 %, тығыздығы 1,236 г/смкалий гидроксиді ерітіндісінің 300 мл-не қанша мл су қосу қажет? 66. СМ= 0,1 моль/л ерітіндінің 1 л дайындау үшін концентрациясы 56 %, тығыздығы 1,345 г/см азот қышқылы ерітіндісінің қандай көлемін алу қажет?

67. СЭ= 0,5 моль/л ерітіндіні дайындау үшін концентрациясы 48 %, тығыздығы 1,376 г/см3  күкірт қышқылының 100 мл-не қанша мл су қосу қажет?

68. Концентрациясы 4,5 %, тығыздығы 1,029 г/см3  ерітіндіні дайындау үшін СЭ= 1 моль/л  натрий хлориді ерітіндісінің 200 мл қандай көлемге дейін сұйылту қажет?

69. 15 %-дық ерітінді алу үшін концентрациясы 10 %, тығыздығы 1,09 г/см3  ерітіндінің 1 литріне натрий сульфатының қанша грамын қосу қажет?

70. 10 %-дық ерітінді алу үшін концентрациясы 32 %, тығыздығы 1,193 г/см3  азот қышқылы ерітіндісінің 200 мл-не  қанша су қосу қажет?

71. СЭ= 0,5 моль/л ерітіндінің 1 л дайындау үшін  концентрациясы 36 %, тығыздығы 1,179 г/см3  тұз қышқылы ерітіндісінің қандай мөлшері қажет?

72. СЭ= 0,25 моль/л ерітіндісін дайындау үшін СЭ= 2 моль/л  ерітіндінің 50 мл-не қанша су қосу қажет?

73. 20 %-дық ерітінді алу үшін тығыздығы 1,054 г/см3  СМ= 2,1 моль/л ерітіндінің 5 литріне аммоний хлоридінің қанша грамын қосу қажет?

74. Концентрациясы 10 %, тығыздығы 1,080 г/см3  ерітіндінің 2 литрін дайындау үшін натрий гидроксидінің қанша грамын алу қажет?

75. Концентрациясы 49 %, тығыздығы 1,5 г/см3  калий гидроксиді ерітіндісінен СЭ= 1 моль/л ерітіндінің  1 л қалай дайындауға болады?

76. Концентрациясы 80 %, тығыздығы 1,732 г/см3  күкірт қышқылы ерітіндісінен СМ= 6 моль/л ерітіндінің  2 л қалай дайындауға болады?

77. СЭ= 0,1 моль/л ерітіндінің 10 л дайындау үшін   концентрациясы 60 %, тығыздығы 1,503 г/смкүкірт қышқылы ерітіндісінің қандай көлемін алу қажет?

78. СМ= 0,25 моль/л ортофосфор қышқылы ерітіндінің 10 литрінен СМ= 6 моль/л ерітіндісін дайындау үшін судың қандай мөлшерін буландыру қажет? 79. Лабораторияда 20 кг 12 %-дық поташ ерітіндісі (K2CO3) бар. Бұл ерітіндінің концентрациясын 20 %-ға дейін жоғарлату үшін 8 % бөгде қоспалары бар техникалық поташтың қанша килограмын алу қажет?

80. 2 %-дық ерітіндінің 5 л алу үшін концентрациясы 10 %, тығыздығы 1,105 г/см3  натрий карбонаты ерітіндісінің қандай көлемі қажет?

81. СМ= 0,5 моль/л  ерітіндінің 600 мл дайындау үшін аммоний хлоридінің қанша грамы қажет?

82. СЭ= 0,2 моль/л ерітіндінің 300 мл дайындау үшін қорғасын (II)  нитратының қандай массасын алу қажет?

83. СЭ= 2 моль/л ерітіндінің 1 л дайындау үшін мыс(II) купоросы пентагидратының қанша грамын алу қажет?

84. Концентрациясы 36 %, тығыздығы 1,179 г/см3  тұз қышқылы ерітіндісінің 100 мл-не 200 мл су қосса, ерітіндінің массалық үлесі нешеге тең болады Концентрациясы 80 %, тығыздығы 1,732 г/см3?

85. Тығыздығы 1,221 г/см3 36 %-дық ерітіндінің 1 литріндегі азот қышқылының массасын табыңыз.

86. Тығыздығы 1,288 г/см3 30 %-дық КОН  ерітіндісінің 500 мл-не 500 мл су қосылды. Ерітіндінің массалық үлесін (%) есептеңіз.

87. Тығыздығы 0,96 г/см3 аммоний гидроксидінің 10 %-дық ерітіндісінің 2 литрін алу үшін  25°С және 120 кПа суда аммиактың қандай көлемін еріту қажет?

88. Тығыздығы 1,075 г/см3 8 %-дық ерітіндісінің 5 литрін алу үшін натрий сульфитінің қандай массасын алу қажет?

89. СЭ= 0,25 моль/л ерітінді алу үшін СМ= 2 моль/л ортофосфор қышқылы ерітіндісінің 50 мл-не қанша су қосу қажет?

90. Тығыздығы 1,04 г/мл 9 %-дық ерітінді алу үшін қалыпты жағдайға келтірілген хлорлы сутектің 67,2 л судың қандай көлемінде еріту қажет?

91. Сусыз натрий сульфатының 10 %-дық ерітіндісін алу үшін 800 мл суда Na2SO4. 10H2O тұзының қандай массасын еріту қажет?

92. Концентрациясы 1,455 моль/л  ерітіндінің 200 мл алу үшін калий хлоридінің қандай массасы қажет?

93. Концентрациясы 5 % барий хлориді ерітіндісінің 100 г дайындау қажет. BaCl2.2H2O қандай массасы қажет?

94. СЭ= 0,4 моль/л ерітіндінің 2 л дайындау үшін   концентрациясы 30 %, тығыздығы 1,12 г/см күкірт қышқылы ерітіндісінің қандай көлемі қажет?

95. Концентрациясы 20 %  аммоний гидроксиді ерітіндісін алу үшін 25°С-де және  Р=1 атм қысымында 1 л суда аммиактың қандай көлемін еріту қажет?

96. Мольдік үлесі 0,02 метанол ерітіндісін алу үшін СН3ОН  16 грамын судың қандай көлемінде еріту қажет?

97. Алюминий хлориді ерітіндісінің концентрациясы СЭ = 2 моль/л. Ерітіндінің молярлы концентрациясын есептеңіз.

98. 30 % бөгде қоспалары бар балқытылған натрий сульфидінің 1 тоннасынан 5 %-дық ерітіндісінің қандай мөлшерін алуға болады?

99. Кальций фосфаты ерітіндісінің СЭ= 2,18 моль/л (тығыздығы 1,08 г/см3).   Бұл ерітіндінің 50 грамына 35 мл су қосқанда  тығыздығы 1,044 г/см3 тең болды. Түзілген ерітіндінің массалық үлесін табыңыз (%).

100. СЭ= 0,7 моль/л күкірт қышқылы ерітіндісінің 200 мл-не 300 г су қосты. Ерітіндінің концентрациясын есептеңіз (г/л).

 

3 тақырып бойынша тапсырмаларды орындау мысалдары [5 (3 тарау), 7 (VI тарау)] әдебиетінде келтірілген. 

 

4 тақырып. Күшті және әлсіз электролиттер ерітінділерінің рН есептеу

 

1 тапсырма. Берілген күшті электролит ерітіндісінің pH анықтаңыз.

 

Есеп

Электролит

Ерітінді концентрациясы

Ерітінді тығыздығы, г/см3

1

Сa(OH)2

0,07 %

1,00

2

Ba(OH)2

0,5 %

1,003

3

H2SO4

0,01  %

1,0

4

Sr(OH)2

5×10-4 н.

1,0

5

HCl

1,36 %

1,005

6

H2SO4

1,73 %

1,012

7

KOH

0,577 %

1,003

8

H2SO4

5×10-4 моль/л

1,0

9

KOH

0,001 н.

1,0

10

HClO4

0,25 мол/л

1,013

11

NaOH

2,5×10-3 моль/л

1,0

12

HCl

1,0 %

1,003

13

HNO3

3 %

1,01

14

Ba(OH)2

5 %

1,04

15

HCl

0,3 %

1,0

16

KOH

5,8 г/л

1,004

17

H2SO4

0,05 г/л

1,0

18

KOH

0,6 г/л

1,0

19

Ba(OH)2

0,1 моль/л

1,02

20

H2SO4

0,1 н.

1,0

21

H2SO4

0,5 %

1,0

22

NaOH

0,5 %

1,0

23

HCl

0,01 н.

1,0

24

Сa(OH)2

0,02 н.

1,0

25

KOH

4 г/л

1,0

26

NaOH

5 г/л

1,0

27

H2SO4

0,005 моль/л

1,0

28

HCl

0,006 моль/л

1,0

29

LiOH

0,8 г/л

1,0

30

NaOH

0,1 г/л

1,0

31

RbOH

1 %

1,0

32

CsOH

0,5 %

1,0

33

HCl

0,02 мол. %

1,0

34

H2SO4

0,6 %

1,003

35

HNO3

0,7 мол. %

1,0

36

HClO4

0,08 мол. %

1,0

37

H2SO4

0,3 %

1,001

38

HNO3

0,05 г/л

1,0

39

HNO3

0,6 г/л

1,0

40

H2SO4

0,03 н.

1,0

41

Сa(OH)2

0,03 %

1,00

42

Sr(OH)2

0,3 %

1,001

43

Ba(OH)2

0,05 г/л

1,0

44

HCl

0,2 %

1,0

45

H2SO4

0,0012 моль/л

1,0

46

HNO3

0,06 г/л

1,0

47

Ba(OH)2

0,1 г/л

1,0

48

Sr(OH)2

0,02 н.

1,0

49

Сa(OH)2

0,09 г/л

1,0

50

CsOH

0,5 %

1,002

 

2 тапсырма. 25 °С-де рН-тың мәні бойынша берілген электролит ерітіндісінің концентрациясын әртүрлі әдістермен өрнектеңіз (ерітінділердің тығыздығы 1 г/см3).

 

Есеп №

Электролит

рН

Есеп

 №

Электролит

рН

51

Сa(OH)2

11,0

76

HClO4

2,35

52

Сa(OH)2

11,8

77

Ba(OH)2

13,8

53

Ba(OH)2

12,8

78

H2SO4

1,2

54

KOH

13,1

79

HCl

1,28

55

H2SO4

1,95

80

HNO3

3,1

56

NaOH

12,0

81

KOH

13,6

57

Sr(OH)2

10,7

82

HNO3

2,03

58

H2SO4

2,2

83

H2SO4

3,2

59

HCl

1,2

84

H2SO4

1,5

60

HCl

2,8

85

KOH

12,03

61

H2SO4

1,4

86

Сa(OH)2

10,9

62

LiOH

12,5

87

Ba(OH)2

13,3

63

KOH

13,0

88

Sr(OH)2

10,7

64

NaOH

11,4

89

H2SO4

1,9

65

H2SO4

3,0

90

Ba(OH)2

11,8

66

RbOH

13,0

91

H2SO4

1,49

67

KOH

11,2

92

HCl

3,26

68

CsOH

12,5

93

NaOH

12,1

69

HClO4

1,6

94

H2SO4

2,6

70

HCl

1,95

95

HCl

2,3

71

NaOH

11,5

96

HNO3

3,03

72

H2SO4

1,91

97

Сa(OH)2

11,4

73

HCl

1,56

98

Ba(OH)2

11,1

74

HNO3

1,41

99

CsOH

11,8

75

HNO3

1,32

100

Sr(OH)2

12,3

 

4 тақырып бойынша тапсырмаларды орындау мысалдары

[6 (7 тарау), 5 (8 тарау)] әдебиетінде келтірілген.

 

 

5 тақырып.  Электрохимиялық процестер. Металдардың коррозиясы және одан қорғау

 

1 тапсырма.

Берілген гальваникалық элементтің:

1)     Аноды мен катодын анықтаңыз;

2)     Анод пен катодта өтетін процестердің теңдеулері мен ток түзуші

реакциясын жазыңыз;

3)     Ток түзуші процестің энтальпиясы мен Гиббс энергиясын есептеңіз;

4)     Гальваникалық элементтің электр қозғаушы күшін екі әдіспен

есептеңіз.

 

Нұсқа

Гальваникалық жұп

Нұсқа №

Гальваникалық жұп

1

Н2, Pt / H+ // Zn2+/ Zn

16

Br2, Pt / Br -// Zn2+/ Zn

2

Cl2 , Pt /Cl- // Zn2+/ Zn

17

Cs / Cs+ // Cl- /Cl2, Pt

3

Ag / Ag+ // Zn2+/ Zn

18

Ni / Ni2+ // Fe2+/ Fe

4

Ni / Ni2+ // Zn2+/ Zn

19

Ag / Ag+ // Mg2+/ Mg

5

Mg / Mg2+ // Br- / Br2, Pt

20

Cu / Cu2+// Mg2+ / Mg

6

Sn / Sn2+ //  Ra2+ / Ra

21

Ag /Ag+ // OH-/ O2, Pt

7

Н2, Pt / H+ // OH-/ O2, Pt

22

Li / Li+ // Cl- / Cl2, Pt

8

Cd /Cd2+ // OH-/O2, Pt

23

Al / Al3+ // H+/  Н2, Pt 

9

Ni / Ni2+ // OH-/O2, Pt

24

Ni / Ni2+ // Mg2+/ Mg

10

I2, Pt  / I -// Cl- /Cl2, Pt

25

Н2, Pt  / H+ // Hg2+ / Hg

11

O2, Pt / OH- // Mg2+/ Mg

26

Be /Be2+ // Pt2+ / Pt

12

Ag / Ag+ // Fe2+/ Fe

27

Na / Na+ // Ge2+ / Ge

13

Н2, Pt / H+ // Pb2+/ Pb

28

Rb / Rb+ // Cr3+ / Cr

14

Cl2 , Pt / Cl- // Ni2+/ Ni

29

Ni / Ni2+ // Cd2+/ Cd

15

Zn / Zn2+ // Au3+ / Au

30

K / K+ // Cu+ / Cu

 

 

2 тапсырма.

Берілген электролиттің сулы ерітіндісінің:

1)     Электролиз кезінде электродтарда өтетін процестерінің теңдеулерін

жазыңыз;

         2) Ток бойынша металдың катодтық шығымы ВМ=..... тең болғанда 298 К-де теориялық ыдырау кернеуін есептеңіз;

3)     Электролизді τ = .... сағат ішінде  I = … А  ток күшімен жүргізгенде

катод пен анодта қанша және қандай заттар бөлінеді;

4) Электролиз кезінде анод пен катодтың маңайында орта қалай өзгереді;

5) Анод электродын басқаға ауыстырғанда өтетін анодтық процесті жазыңыз.

 

 

Нұсқа

 

Электролит

 

Электродтар

 

ВМ

 

I, А

 

τ, сағ.

 

Ауыстыру

 

31

CuSO4

Мыс

1

10

2,5

Графит

32

K[Ag(CN)2]

Күміс

0,98

20

5

Графит

33

NiSO4

Никель

0,9

15

2

Қорғасын диоксиді

34

CdSO4

Кадмий

0,9

5

2

Қорғасын

35

CdSO4

Кадмий

0,9

6

1

Платина

36

K[Ag(CN)2]

Күміс

1

10

1,5

Платина

37

H2[PtCl6]

Платина

0

2

1

Графит

38

H2[PtCl6]

Графит

1

1

2

Рутений диоксиді

39

SnSO4

Қалайы

0,85

25

0,5

Рутений диоксиді

40

AgNO3

Графит

0,99

0,6

0,5

Рутений диоксиді

41

Ni(NO3)2

Никель

0,9

35

2,5

Қорғасын диоксиді

42

PbSO4

Қорғасын

0,76

7,7

0,8

Графит

43

H2SO4

Тотталмаған болат

0,25

15

0,5

Мырыш

44

MgSO4

Графит

0

10

3

Платина

45

ZnSO4

Мырыш

0,7

10

1

Рутений диоксиді

46

Na[Cu(CN)2]

Мыс

0,9

20

5

Платина

47

SnSO4

Қалайы

0,9

10

2

Қорғасын диоксиді

48

CoSO4

Графит

0,7

5

5

Қорғасын

49

AgNO3

Графит

1

1

1

Платина

50

SnCl2

Графит

0,95

2,5

0,5

Қалайы

51

CuSO4

Графит

0,98

1

3

Мыс

52

Ni(NO3)2

Графит

0,9

20

0,5

Никель

53

H2SO4

Рутений

0,8

18

1,1

Қорғасын

54

NaCl

Графит

0,95

2,3

0,5

Мырыш

55

ZnSO4

Мырыш

0,82

4,5

1,5

Графит

56

KOH

Графит

0,79

3,7

2,5

Никель

57

MgCl2

Магний

0,88

12

1

Платина

58

HCl

Графит

0,92

9,3

1,5

Қалайы

59

Na2SO4

Графит

1

10

3

Мыс

60

CuCl2

Мыс

1

5,6

2,5

Рутений

 

 

3 тапсырма.

Берілген металл жұбы үшін:

1) Бұл жұптың металы рН=... ауамен түйіскенде коррозияға ұшырау

мүмкіндігін анықтаңыз;

2)     Анодтық және катодтық процестердің теңдеулерін жазыңыз;

3)     Берілген жұпқа анодтық және катодтық қаптау ұсыныңыз. Қаптаудың

тұтастығы бұзылғанда коррозиялық процестер өзгереді ме  және қалай? Реакция теңдеулерін жазыңыз.

 

Нұсқа

Металдар жұбы

рН

Нұсқа

Металдар

жұбы

рН

61

Pb-Sn

12

81

Fe-Co

4,5

62

Sn-Cu

6

82

Fe-Ni

8

63

Fe-Co

10

83

Sn-Ag

10

64

Cu-Co

4

84

Cd-Cu

7

65

Fe-Ni

11

85

Pb-Cu

12

66

Sn-Cd

4

86

Cd-Ni

4

67

Cd-Cu

12

87

Zn-Ag

11

68

Zn-Ag

10

88

Pb-Sn

4

69

Cd-Pb

6

89

Cu-Zn

2

70

Fe-Cu

5

90

Sn-Cu

9

71

Fe-Pb

3

91

Fe-Mg

3,5

72

Sn-Ag

4,5

92

Ni-Mg

5

73

Zn-Ni

5

93

Fe-Ni

4

74

Mg-Ni

10

94

Cd-Pb

12

75

Zn-Sn

8

95

Zn-Sn

2

76

Zn-Cd

7

96

Zn-Ag

3,5

77

Fe-Sn

5

97

Fe-Pb

10

78

Fe-Cd

4

98

Cd-Cu

4

79

Zn-Cu

2,5

99

Zn-Cd

5

80

Fe-Cu

2

100

Pb-Mg

5,5

 

5 тақырып бойынша тапсырмаларды орындау мысалдары [5 (9 тарау), 6 (8 тарау), 7 (IX тарау)] әдебиетінде келтірілген. 

Әдебиет тізімі 

1. Бірімжанов Б.А. Жалпы химия. –А.: Мектеп, 2001.

2. Пірәлиев С.Ж., Бутин Б.Н., Байназарова Г.М., Жайлау С.Ж. Жалпы химия. –Алматы, -2003.-т.1-2.

3. Коровин Н.В. Общая химия. - М.: Высшая школа, -2005.

4. Харин А.Н., Катаева Н.А., Харина Л.Г. Курс химии. - М.: Высшая школа, -1983.

5. Гольбрайх З.Е., Маслов Е.И. Сборник задач и упражнений по химии. - М.: Астрель, -2004.

6. Байназарова Г.М., Бутин Б.М.,  Жайлау С.Ж., Куатбеков К.М. Общая химия. Решебник. -Алматы, -2006.

7. Задачи и упражнения по общей химии под ред. Коровина Н.В. - М.: Высшая школа, -2004.

8. Краткий справочник физико - химических величин. / Под ред.        А.А. Равделя и А.М. Пономаревой. – С.-П.: «Иван Федоров», -2003.    

 

Мазмұны 

Кіріспе                                                                                                                   3

1 Атом құрылысы                                                                                                 4

2  Тотығу-тотықсыздану реакциялары                                                               5

3  Электролит ерітінділері                                                                                   7

Күшті және әлсіз электролиттер ерітінділерінің рН есептеу               12

5  Электрохимиялық процестер. Металдардың коррозиясы және

одан қорғау                                                                                                 14

Әдебиет тізімі                                                                                                      18