Кіріспе

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ

Электртехниканың

теориялық негіздері кафедрасы

ЭТН. БІР ФАЗАЛЫ ЖӘНЕ ҮШ ФАЗАЛЫ ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЕСЕПТЕУ

№ 1-6 есептеу-графикалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар

050718-электрэнергетика бакалавриат мамандыѓы ‰шін

Алматы 2005

Құрастырушылар: М.М. Аршидинов. ЭТН. Сызықты электр тізбектеріндегі қалыптасқан режимдерді есептеу. № 1-6 есептеу-графикалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар- (бакалвриат, 050718-эектрэнергетика мамандығының студенттері үшін) Алматы: АЭжБИ, 2005 20 –б.

ЭТН курсының «Тұрақты тоқтың сызықты электр тізбектері», «Бір

фазалы синусоидалді тоқтың тізбектері», «Үш фазалы тізбектер» тақырыптары бойынша есептеу-графикалық жұмыстарына тапсырмалар мен әдістемелік нұсқаулар келтірілген.

Есептеу-графикалық жұмыстар «Электротехника» бағыты бойынша оқитын екінші курс студенттеріне арналған.

Без. 54, кесте. 18, библиогр.-7 атау.

Пікір жазған: АЖЖАӨҚ кафедрасының профессоры, техн.ғыл.канд. М.А. Мустафин

Алматы энергетика және байланыс институтының 2005 жылғы жоспары бойынша басылады.

©Алматы энергетика және байланыс институты, 2005ж.

Мазм±ны

Кіріспе............................................................................4

1 №1 тапсырма. Тұрақты тоқтың тармақталған сызықты тізбектерін есептеу...........................................................................5

2 №2 тапсырма. Т±раќты токтыњ тармаќталѓан сызыќты тізбектерін суперпозиция жєне активті ќосполюстілік єдістері арќылы есептеу……….11

3 №3 тапсырма. Аралас ќабылдаѓыштары ќосылѓан бірфазалы синусоидалы тоќтыњ электр тізбектерін есептеу……………………………………14

4 №4 тапсырма. Бір фазалы синусоидалді тоқтың тармақталған электр тізбектерін есептеу.........................................................................17

5 №5 тапсырма. Статикалық жүктемелі үш фазалық токтың тізбегінің симметриялы және симметриялы емес режимдерін есептеу....…..............21

6 №6 тапсырма. Үш фазалық тізбектің симметриялы емес режимдерін симметриялық құрастырушылар тәсілімен есептеу............................24

Әдебиеттер тізімі.........................................................27

Кіріспе

«Электротехниканың теориялық негіздері» (ЭТН) курсын оқығанда есептеу-графикалық жұмыстар (ЕГЖ) оның маңызды компоненті. ЕГЖ-н орындау студентке теориялық жағдайларды практикалық есептеу жасағанда қолдануға, электр тізбегін өз бетінше талдап үйренуге, ал олар ЭТН курсын жақсы меңгеруге көмектеседі.

Ұсынылып отырған әдістемелік құралда 3-семестрде оқылатын ЭТН-нің негізгі бөлімдерінің алты ЕГЖ-на тапсырмалар мен нұсқаулар бар. № 1 жєне №2 ЕГЖ тұрақты тоқтың тарамдалған сызықты электр тізбегін электр тізбегінің негізгі әдістерін қолдана отырып есептеуге арналған. № 3 жєне №4 ЕГЖ-да бір фазалық синусоидалық тоқтың сызықты электр тізбегі комплекстік әдіспен есептеледі. № 5 ЕГЖ-да үш фазалық тізбектің симметриялы және симметриялы емес ережелері есептеледі. №6 ЕГЖ-да үш фазалық тізбектің жерге қысқа тұйықталу болғанда және сызықты өткізгіш сым үзілгенде болатын қауіпті жағдайлар симметриялы құрастырушылар әдісі арқылы қаралады.

Есептеу-графикалық жұмыстарын орындағанда мына шарттар орындалуы керек:

- өз вариантын таңдап алуы керек, тапсырманың тексін ЕГЖ-ның түсініктемесінде қысқартусыз көшіріп жазылуы керек;

- еГЖ-ның әр кезенін атау беру керек, жұмысты қағаздың бір жақ бетіне орындау керек;

- түсініктемеде есептеу формулалары мен соңғы нәтижесін ғана емес, сонымен бірге оларды тексеруге мүмкіндік беретін арасындағы есептеулерді де көрсету керек;

- титулды бетте студенттің аты-жөні, тобы және варианты көрсетілуі керек;

- анықталған өлшемдері бар параметрлер үшін сәйкес есептеу бірлігін жазу керек, комплекстің үстіне нүкте қою қажет;

- түйіндердің, параметрлердің, резисторлардың, индуктивтіктердің, сыйымдылықтардың аттарын, тоқтың және кернеудің оң бағыттарын өзгертпеу керек;

- лездік шамалардың қисығы, векторлық, топографиялық, шеңберлік диаграммалар қосымша жабыстырылған миллиметрлік немесе торлы қағазда орындау керек;

- графикте көрсетілген шамалардың аттарын жазу керек. Масштабты графикпен немесе диаграммамен жұмыс істеу ыңғайлы болатындай етіп таңдау керек. Түсініктемеде сұлбаларды сызғыш, циркулді қолдана отырып, қарындашпен орындау керек;

- қолданылған әдебиеттің тізімін келтіру керек.

1 №1 тапсырма. Тұрақты тоқтың тармаќталған сызықты тізбегін есептеу.

1.1-1.3 - кестелерінде және 1.1-1.20 суреттерінде берілген электр тізбектері үшін келесі тапсырмаларды орындау керек:

а) Кирхгоф заңдары бойынша теңдеу жүйесін құр;

б) контурлық тоқтар және түйіндік потенциалдар әдістерімен барлық тармақтарда тоқты есептеп, екі әдіспен есептелген жауаптарды салыстырып, есептеу қателігін анықтау керек.

в) қуаттардыњ баланс тењдігін ќ±рып ќандай дєлдікпен орындалатындыќтарын тексеру.

Әдістемелік нұсқаулар:

а) контурлық тоқтар және түйіндік потенциалдар әдістерімен есептегенде, тоқ көзін оған балама ЭҚК көзімен ауыстыру керек;

б) түйінді потенциалдар әдісімен есептегенде, кедергісі нөлге тең тармаққа жанасқан бір түйінді жерге қосу керек, сонда екінші түйіннің потенциалы сәйкес таңбамен алынған осы тармақтын ЭҚК-іне тең болады.

1.1- кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны
тақ суреттің №	1 1.1	2 1.2	3 1.3	4 1.4	5 1.5	6 1.6	7 1.7	8 1.8	9 1.9	0 1.10
жұп суреттің №	1 1.11	2 1.12	3 1.13	4 1.14	5 1.15	6 1.16	7 1.17	8 1.18	9 1.19	0 1.20
Е₁, В	100	0	0	200	150	0	0	0	250	0
Е₂, В	0	120	200	180	0	150	0	180	200	150
Е₃, В	120	0	150	0	200	180	100	250	100	0
Е₄, В	250	180	0	0	250	200	150	200	0	250
Е₅, В	0	250	100	250	0	0	200	0	0	120
Е₆, В	200	100	250	150	180	120	220	150	200	100

1.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
тақ	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
жұп	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
R₁, Ом	30	80	60	30	20	100	60	90	30	70
R₂, Ом	70	40	20	80	50	80	50	70	80	50
R₃, Ом	90	60	50	60	70	20	20	90	60	30
R₄, Ом	40	40	70	90	30	90	80	30	20	20
R₅, Ом	60	90	90	40	100	40	60	50	50	40

1.3 - кесте

Түскен жылы	Аты-жөнінің бірінші әріпі
тақ	ЕАЖНУ	МБОЗФЫ	ВИПХЩТ	ГКРЭЦЯ	ДЛСЮЧШ
жұп	ВИПХЩТ	ЕАЖНУ	ДЛСЮЧШ	МБОЗФЫ	ГКРЭЦЯ
J,A	2	5	3	4	6
Тоқты есептеу	I₁	I₂	I₃	I₄	I₅

1.1 - сурет 1.2 - сурет

1.3 - сурет 1.4 - сурет

1.5 - сурет 1.6 - сурет

1.7 - сурет 1.8 – сурет

1.9 - сурет 1.10 - сурет

1.11 - сурет 1.12 - сурет

1.13 - сурет 1.14 - сурет

1.15 сурет 1.16 сурет

сурет

1.17 - сурет 1.18 - сурет

1.19 - сурет 1.20 - сурет

2 №2 тапсырма. Т±раќты токтыњ тармаќталѓан сызыќты тізбектерін суперпозиция жєне активті ќосполюстілік єдістері арќылы есептеу

2.1-2.10 - суреттері мен 2.1-2.3 - кестелерімен н±сќаларѓа сєйкес электр тізбегі ‰шін келесі тапсырмаларды орындау:

а) активті ќосполюстілік (эквивалентті генератор) єдісі арќылы 2.3 -кестесінде берілген бір тоќты есептеу;

б) сол тоќты суперпозиция єдісі арќылы есептеу;

в) екі єдіс арќылы алынѓан мєліметтерді салыстыру.

2.1 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
тақ суреттің №	1 2.1	2 2.2	3 2.3	4 2.4	5 2.5	6 2.6	7 2.7	8 2.8	9 2.9	0 2.10
Жұп суреттің №	0 2.1	1 2.2	2 2.3	3 2.4	4 2.5	5 2.6	6 2.7	7 2.8	8 2.9	9 2.10
Е₁, В	120	-	-	-	-	150	-	-	-	-
Е₂, В	-	130	-	-	-	-	200	-	-	-
Е₃, В	-	-	180	-	-	-	-	250	-	-
Е₄, В	-	-	-	200	-	-	-	-	120	-
Е₅, В	-	-	-	-	250	-	-	-	-	220
Е₆, В	250	200	100	180	150	220	120	200	150	140

2.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соњѓы саныныњ алдындаѓы саны
тақ	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
жұп	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
R₁, Ом	60	20	60	30	80	30	50	60	90	100
R₂, Ом	20	50	50	70	40	80	80	50	70	80
R₃, Ом	50	70	20	90	60	60	60	20	90	20
R₄, Ом	70	30	80	40	40	90	20	80	30	90
R₅, Ом	90	100	60	60	90	40	70	60	50	40

2.3 - кесте

Түскен жылы	Аты-жөнінің бірінші әріпі
Тақ	ЕАЖНУ	МБОЗФЫ	ВИПХЩТ	ГКРЭЦЯ	ДЛСЮЧШ
Жұп	ВИПХЩТ	ЕАЖНУ	ДЛСЮЧШ	МБОЗФЫ	ГКРЭЦЯ
Тоқты есептеу	I₁	I₂	I₃	I₄	I₅

2.1- сурет 2.2 - сурет

2.3 - сурет 2.4 - сурет

2.5 - сурет 2.6 - сурет

2.7 - сурет 2.8 - сурет

2.9 - сурет 2.10 - сурет

3 №3 тапсырма. Аралас ќабылдаѓыштары ќосылѓан бірфазалы синусоидалы тоќтыњ электр тізбектерін есептеу

Аралас ќабылдаѓыштары ќосылѓан электр тізбегіне (3.1-3.10 - сурет) синусоидалы кернеу кµзі ќосылѓан U=U_msin2pft. Кернеудіњ істегендегі мєні U, жиілік f жєне тізбек параметрлері 3.1, 3.2, 3.3 - кестелерінде келтірілген.

Келесіні орындау керек:

а) индуктивті X_Lжєне сыйымдылыќX_C кедергілерін, єр тармаќтыњ комплексті кедергісін жєне барлыќ тізбектіњ эквивалентті комплексті кедергілерін есептеу;

б) барлыќ тармаќтардаѓы болып т±рѓан комплексті тоќ мєндерін жєне олардыњ моменттік мєндерін есептеу ;

в) тоќтыњ векторлыќ диаграммасына сєйкес ќосылѓан кернеудіњ векторлыќ диаграммасын ќ±ру.

3.1 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
тақ суреттің №	1 3.1	2 3.2	3 3.3	4 3.4	5 3.5	6 3.6	7 3.7	8 3.8	9 3.9	0 3.10
жұп суреттің №	0 3.1	9 3.2	8 3.3	7 3.4	6 3.5	5 3.6	4 3.7	3 3.8	2 3.9	1 3.10
U, В	100	120	90	80	60	110	70	115	50	85
R₁, Ом	90	-	130	85	90	40	120	100	110	40
R₂, Ом	110	120	150	-	110	-	95	120	90	130
R₃, Ом	60	80	90	100	-	100	50	95	80	100

3.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соњѓы саныныњ алдындаѓы саны
Тақ	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Жұп	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
f, Гц	600	700	800	900	1000	700	900	600	1000	800
L₁,мГн	35	25	20	15	10	30	20	40	15	30
L₂,мГн	40	20	15	18	20	25	10	30	20	25
L₃,мГн	30	35	25	10	15	18	15	35	10	20

3.3 - кесте

Түскен жылы	Жөнінің бірінші әріпі
Тақ	АЯ	УЮФ	КХ	БЛЦ	ВМЧ	ТЭИ	ЖСЗ	ДОЩ	ЕПР	ГНШ
Жұп	ГНШ	АЯ	ЕПР	УЮФ	ДОЩ	КХ	БЛЦ	ЖСЗ	ТЭИ	ВМЧ
С₁, мкФ	2	3,5	3	1,5	2,8	2	2,2	2,5	1,8	1,5
С₂, мкФ	1,5	2,5	2	1,8	2	2,5	3,2	2	1,5	2,5
С₃, мкФ	2,5	2	1,5	2,5	3	3,5	1,5	2,8	2	3

3.1 - сурет 3.2 - сурет

3.3 - сурет 3.4 - сурет

3.5 - сурет 3.6 - сурет

3.7 - сурет 3.8 - сурет

3.9 - сурет 3.10 - сурет

4 №4 тапсырма. Бір фазалы синусоидалы тоқтың тарамдалған электр тізбегін есептеу

4.1-4.10 - суреттеріндегі тарамдалған электр тізбектері үшін мына тапсырмаларды орындау керек:

а) тоқтың және кернеудің лездік мәндері үшін және комплекстік шамалар үшін Кирхгоф заңдары бойынша теңдеу жүйесін құру керек;

б) барлық тармақтарда тоқтың комплекстік әрекет мәндерін екі әдіспен: контурлық тоқтар әдісімен және түйіндік потенциалдар әдісімен есептеу керек;

в) тізбектегі қуаттар балансы теңдеуін құрып, оның орындалу дәлдігін тексеру керек;

г) тоқтың векторлық диаграммасымен бірге топографиялық диаграммасын сыз;

д) орауыштардың өзара индуктивтіктерін ескере отырып, Кирхгоф заңдары бойынша комплекстік түрде теңдеу жүйесін құр.

Әдістемелік нұсқаулар.

а) контурлық тоқтар және түйіндік потенциалдар әдістерімен есептегенде сұлбаны пассивті элементтері бар екі параллель тармақтарды бір баламалыға ауыстыру арқылы ықшамдауға болады;

б) қуаттар балансын комплекстік, активтік және реактивтік қуаттар үшін құруға болады. Толық қуаттар үшін баланс теңдеуі құрылмайды;

в) топографиялық диаграмманы құрғанда потенциалы нөлге тең нүктені комплексті координата жазықтығының бас нүктесіне орналастыру керек, және осы нүктеден тоқтардың векторларын салу керек;

г) 4.1-4.10 - суреттерінде индуктивті орауыштардың бір атты қысқыштарын нүктемен көрсету керек.

4.1- кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
тақ суреттің №	0 4.1	1 4.2	2 4.3	3 4.4	4 4.5	5 4.6	6 4.7	7 4.8	8 4.9	9 4.10
жұп суреттің №	9 4.4	8 4.5	7 4.6	6 4.9	5 4.8	4 4.7	3 4.10	2 4.2	1 4.1	0 4.3
Е₁, В	70	60	0	100	50	0	0	80	40	0
, град.	30	90	0	45	0	0	0	0	60	0
Е₂, В	0	40	50	0	40	20	60	100	0	30
, град.	0	30	-90	0	-45	45	90	90	0	0
Е₃, В	30	0	70	70	0	40	30	0	60	50
, град.	-90	0	0	90	0	30	45	0	30	45

4.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны
Тақ	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Жұп	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
R₁, Ом	15	16	8	25	45	15	12	15	50	15
, Ом	10	25	8	40	30	40	15	10	35	10
, Ом	20	10	7	20	40	20	30	8	40	20
R₂, Ом	18	45	18	8	30	18	15	18	18	15
,Ом	15	15	10	10	25	20	10	10	25	8
, Ом	30	10	6	12	15	25	5	15	12	6

4.3 - кесте

Түскен жылы	Жөнінің бірінші әріпі
Тақ	БЛЦ	КХ	ВМЧ	ГНШ	ДОЩ	ЕПР	ЖСЗ	ТЭИ	УЮФ	АЯ
Жұп	ГНШ	ДОЩ	ЕПР	ЖСЗ	ТЭИ	УЮФ	АЯ	БЛЦ	КХ	ВМЧ
R₃, Ом	20	25	18	16	20	35	15	20	10	35
, Ом	9	10	6	20	10	15	12	10	8	10
, Ом	12	20	10	15	8	30	20	15	6	20

4.1- сурет 4.2 - сурет

4.3 - сурет 4.4- сурет

4.5 - сурет 4.6 - сурет

4.7 - сурет 4.8 - сурет

4.9 - сурет 4.10 - сурет

5 №5 тапсырма. Статикалық жүктемелі үш фазалық ток тізбегінің симметриялы және симметриялы емес режимдерін есептеу

Фазалық ЭҚК-і Е_Ф, әр сымының кедергісі Z_пр болатын үш фазалық симметриялық генераторға фазалық кедергілері Z₁-мен жұлдызша жалғанған, ал фазалық кедергі Z₂-мен үшбұрышты жалғанған екі симметриялық қабылдағыш қосылған. (3.1 сурет) Генератордың фазалық ЭҚК мәндері және тізбектің параметрлері 3.1, 3.2, 3.3 кестелерінде келтірілген.

Келесі тапсырмаларды орында:

а) сұлбада (3.1 сурет) бүкіл үш фазалық тізбектің активті қуатын есептеу үшін екі ваттметр қосу

б) Берілген вариантқа сәйкес есепте: жүйенің сымдарындағы және қабылдағыштардың фазаларындағы тоқтарды; қабылдағыштардың фазалық кернеулерін; ваттметрлердің көрсетулерін және активті, реактивті, толық қуаттарды; үш фазалық тізбектің үш жұмыс режимі үшін векторлық диаграмма құр:

1 симметриялық режим;

2 жүйе сымының біреуі үзілгенде;

3 қабылдағыштың бір фазасы үзілгенде.

5.1 - сурет

Әдістемелік ңұсқаулар.

Үш фазалық тізбектің симметриялық ережесін есептеу үшін қабылдағыштың Z₂ кедергімен үшбұрышты жалғасуын оған эквивалентті жұлдызша жалғасуға ауыстырады. Симметриялық ережеде барлық бейтарап нүктелердің потенциалдары бірдей болады, оларды кедергісіз сыммен жалғауға болады. Егер сұлбадан В және С фазаларын алып тастаса, А фазасының ережесі өзгермейді. Сонда А фазасында токты есептеу үшін бір фазалық сұлбаны аламыз. (3.2 - сурет, мұндағы Z₂-эквивалентті жұлдызшаның кедергісі).

5.2 - сурет

В және С фазаларында сәйкес тоқтардың шамасы А фазасындағыдай, бірақ А фазасындағы тоқтарға қарағанда фаза бойынша ±120 градусқа бұрылған.

Үш фазалық тоқтың симметриялық емес ережелерінің (жүйеде сым үзілген немесе үшбұрышты қабылдағыштың бір фазасы үзілген) Z₁ кедергісімен жұлдызша қосылған қабылдағышты оған эквивалент, тармақтардың кедергісі Z₂ үшбұрыштың тармақтарына параллель үшбұрышқа өзгерту керек. Содан соң үшбұрыштардың әрбір тармақтарын бір тармаққа ауыстыру керек, сонда біз эквивалентті үшбұрышты сұлбаны аламыз.

5.1- кесте

Түскен жылы	Жөнінің бірінші әріпі
Тақ	АЯ	УЮ Ф	КХ	БЛЦ	ВМЧ	ТЭИ	ЖСЗ	ДО Щ	ЕПР	ГН Ш
Жұп	ФЕУ	ЦБХ	ГЧВ	ЩДШ	МЛК	ПОН	ЖСР	ТЗ	АИЭ	ЯЮ
Е_ф,В	120	220	380	127	220	120	60	100	200	180
Z_пр, Ом	10+j4	12+j6	8+j5	20+j10	18+j9	7+j4	12+j8	10+j6	16+j9	15+j5

5.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
Тақ	0	9	1	8	2	7	3	6	4	5
Жұп	5	3	2	9	8	0	1	7	6	4
Z₁, Ом	50- j20	60+ j30	70- j40	90+ j50	100- j60	100- j50	80- j100	60+ j80	70- j110	100+ j120
Кесіндінің үзілуі	А	С	В	А	В	С	А	В	С	А

5.3 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы сан
Тақ	1	0	9	8	3	4	5	6	2	7
Жұп	7	2	6	5	4	1	0	9	8	3
Z₂, Ом	100+ j80	80- j90	60+ j80	100- j50	40+ j90	30- j60	100- j120	120+ j70	80+ j40	90- j50
Фазаның үзілуі	аn₁	ав	вc	вn₁	ca	вc	сn₁	вn₁	aв	ca

6 №6 тапсырма. Үш фазалық тізбектің симметриялы емес режимдерін симметриялық құрастырушылар тәсілімен есептеу.

Симметриялық динамикалық жүктеме Е_Ф фазалық ЭҚК-ші бар

симметриялық үш фазалық генераторға қосылған (6.1 және 6.2

суреттер).

Генератордың, жүйенің, жүктеменің параметрлері 6.1, 6.2, 6.3 –

кестелерінде келтірілген. Үш фазалық (6.1 - сурет) жүктеменің

қысқышының бір фазасы жерге қысқаша тұйықталған болады, ал үш

фазалық тізбекте (6.2 - сурет) жүйенің бір сымы үзіледі. Нұсқасына а

сәйкес 6.1 - кестенің тапсырмасы бойынша симметриялық

құрастырушылар әдісімен тізбектің барлық учаскелерінде тоқтар мен

кернеулерді, генератордың активті, реактивті, толық қуаттарын есептеу

керек.

6.1 - сурет

6.2 - сурет

Әдістемелік ңұсқаулар.

Үш фазалық тізбектің симметриялық емес ережесін симметриялық құрастырушылар әдісімен есептеу үшін симметриялық емес жүктемені (мысалы, бір фазаның жерге қысқаша тұйықталуы) немесе жүйедегі симметриялы емес учаскені (мысалы, жүйенің бір сымының үзілуі) мәні есептеудің соңына дейін белгісіз болып тұратын кернеу көзімен ауыстыратын компенсация принципі қолданылады. Симметриялы емес жүктемені немесе симметриялы емес учаскені үш белгісіз кернеу көздерімен ауыстырып, біз құрамында симметриялы ЭҚК-тері бар генератор немесе симметриялы емес кернеу көздері U_А, U_В, U_С бар үш фазалы симметриялы тізбек аламыз.

Симметриялы емес кернеу жүйесі U_А, U_В, U_С-ны симметриялық құрастырушыларға U₁, U₂, U₀-ге жіктеп, А фазасын негізгі фаза деп алып тура, кері және нөлдік реттіліктер үшін үш тәуелсіз сұлба құрамыз. Бұл сұлбалар үшін Кирхгофтың екінші заңы бойынша теңдеулер құрылады. Сонымен бізде алты белгісізі бар үш теңдеу болады. Қосымша үш теңдеуді берілген сұлбаның және симметриялық емес жүктеменің немесе симметриялы емес учаскенің параметрлері негізінде құрамыз. Алынған теңдеулер жүйесін шешіп, тоқтардың және кернеулердің симметриялық құрастырушыларын табамыз.

6.1- кесте

Түскен жылы	Жөнінің бірінші әріпі
Тақ	АНМ	БОЮ	ВПЯ	ГРШ	ДСИ	ЕТЩ	УЖ	ЗФ	ЧХЛ	КЦЭ
Жұп	ЧХЛ	КЦЭ	АНМ	БОЮ	ВПЯ	ЗФ	ГРШ	ЕТЩ	ДСИ	УЖ
Сулбаның №	6.1	6.2	6.1	6.2	6.1	6.2	6.1	6.2	6.1	6.2
Фазаның жерге қысқаша тұйықталуы	В	-	А	-	С	-	В	-	С	-
кесіндінің үзілуі	-	А	-	С	-	В	-	С	-	В
Е_ф, В	380	400	220	127	250	200	350	450	500	300
Z₀, Ом	¥	j0,5	¥	j0,7	¥	j0,4	¥	j0,8	¥	J0,9

6.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
Тақ	8	2	9	1	7	3	6	4	5	0
Жұп	0	8	5	2	4	9	6	1	3	7
Z₁, Ом	4+ j3	5+ j4	4+ j6	6+ j3	5+ j5	3+ j5	6+ j5	5+ j6	3+ j4	4+ j5
Z₂, Ом	0,3+ j0,4	0,4+ j0,6	0,3+ j0,7	0,5+ j0,7	0,6+ j0,9	0,6+ j1	0,4+ j0,8	0,25+ j0,7	0,35+ j0,8	0,45+ j1
Z_Л1= Z_Л2, Ом	j2,5	j4	j3,5	j3	j4,5	j3,2	j4,3	j4,7	j3,8	j5
Z_Л0, Ом	j11	j10	j9	j12	j14	j13	j16	j15	j7	j8

6.3 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны
Тақ	7	1	6	2	5	3	4	8	9	0
Жұп	9	1	0	7	8	6	4	2	5	3
Z_Г1, Ом	0,25+ j2	0,2+ j1,5	0,3+ j2,5	0,33+ j2,8	0,4+ j2,3	0,22+ j1,8	0,38+ j2,2	0,23+ j1,4	0,45+ j3	0,28+ j1,7
Z_Г2, Ом	j0,2	j0,18	j0,15	j0,25	j0,16	j0,14	j0,19	j0,23	j0,24	j0,17
Z_Г0, Ом	j0,05	j0,08	j0,06	j0,09	j0,07	j0,1	j0,11	j0,12	j0,13	j0,14
Z_N, Ом	j0,3	j0,2	j0,5	j0,6	j0,35	j0,25	j0,4	j0,55	j0,45	j0,15

Әдебиеттер тізімі

1. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В.,Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. том1.-СПб.: Питер,.2001-463с.

2. Зевеке Г.В., Ионкин П.А., Нетушил А.В., Страхов С.В. Основы теории цепей.- М.: Энергоиздат, 1989.-528с.

3. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники.- М.: Гардарики, 1999.-638с.

4. Шебес М.Р., Каблукова М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей.-М.: Высшая школа, 1990.-544с.

5. Сборник задач по теоретическим основам электротехники/Л.Д. Бессонов, И.Г.Демидова, М.Е. Заруди и др.-М.: Высшая школа, 1988.-543с.

6. Сборник задач и упражнений по теоретическим основам электротехники/ Под ред. П.А. Ионкина.-М.: Электроиздат, 1982.-768с.

7. Денисенко В.И., Зуслина Е.Х. Теоретические основы электротехники:Учебное пособие.-Алматы.: АИЭС,2000.-83с.

2005ж. жиын.жосп., реті. 57

Маликжан Мамежанович Аршидинов

ЭТН. БІР ФАЗАЛЫ ЖӘНЕ ҮШ ФАЗАЛЫ ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЕСЕПТЕУ

№ 1-6 есептеу-графикалық жұмыстарына арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар (бакалвриат, 050718 – Электр энергетика мамандығының студенттері үшін)

Редакторы: Ж.А.Байбураева

Басуға «_____»___________ Пішімі 60х84 1/16

Тиражы 150 берілген 2005 жылы рұқсат етілді

Көлемі1,1 есеп.-баспа таб. №1 баспаханалық қағаз

Бағасы 56 тг. Тапсырыс №

Алматы энергетика және байланыс институтының көшірмелі- көбейткіш бюросы

050013 Алматы, 126 үй, Байтұрсын ұлы

Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы сан

Жөнінің бірінші әріпі

Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны