ГЛОССАРИЙ ТЕХНИЧЕСКИХ ТЕРМИНОВ

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Некоммерческое акционерное общество

“Алматинский университет энергетики и связи”

 

 

К.С. Чежимбаева, Н.В. Глухова

ГЛОССАРИЙ ТЕХНИЧЕСКИХ ТЕРМИНОВ

Учебное пособие

 

 

Алматы 2013

 

УДК 62 (038)

ББК 30 я 2

Г54 Учебное пособие. Глоссарий технических терминов /

К. С.  Чежимбаева, Н.В. Глухова.

АУЭС. Алматы, 2013. – 90с.

 

ISBN 978-601-7098-88-9

 

В учебном пособии излагаются технические термины в телекоммуникации

Учебное пособие предназначено для студентов всех форм обучения специальности 5В071900 – Радиотехника, электроника и телекоммуникации

 

ББК 30 я 2

 

Рецензент: кандидат технических наук, директор АКС при КАУ Айгараева Г.А.

кандидат технических наук, профессор ТКС Казиева Г.С.

 

Печатается по дополнительному плану издания Министерство образования и науки Республики Казахстан  на 2013 г.

 

ISBN 978-601-7098-88-9

 

© НАО «Алматинский Университет  энергетики и связи», 2013г.

  

Введение

 

До изобретения в середине XV столетия книгопечатания люди составляли глоссарии — написанные от руки списки иностранных и необычных слов, с которыми приходилось сталкиваться в манускриптах на древних языках, особенно в сочинениях греческих и латинских классиков. Ученый или просто переписчик, определив значение незнакомого слова, писал его между строками или на полях (глосса). Самые ранние глоссы известны с глубочайшей древности (например, шумерские глоссы — 25 век до н.э.). С функциональной точки зрения, в глоссах реализовалась так называемая метаязыковая функция языка, т.е. использование языка с целью обсуждения самого языка, а не внешнего мира. Рукописные глоссарии пользовались постоянным спросом. С них делалось много копий, а позднее, когда с появлением книгопечатания, книги подешевели, словари оказались в числе первых печатных продуктов.

Глоссарий – понятие, заданное последовательностью основных определений (статей). Глоссарий представляет собой комплексное введение в тему.

Глоссарий (лат. glossarium — «собрание глосс») — словарь узкоспециализированных терминов в какой-либо отрасли знаний с толкованием, иногда переводом на другой язык, комментариями и примерами. Собрание глосс и собственно глоссарии стали предшественниками словаря. По толкованию энциклопедического словаря Брокгауза и Ефрона, глоссарий — это объясняющий малоизвестные слова, употребленные в каком-нибудь сочинении, особенно у греческих и латинских авторов.

Глоссарий — это также список часто используемых выражений.

 

Термины и определения

 (Русский, казахский)

 

Русский

Казахский

Абонент (сети связи)

Абонент (байланыс желісі)

Физическое или юридическое лицо, имеющее договорные отношения с оператором связи на получение услуг определенного вида связи

Байланыстың белгілі бір түрінің қызметтерін алу үшін байланыс операторларымен келісім шартқа отырған жеке немесе заңды тұлға

Абонентский кабель

Абоненттік кабель

Воздушный кабель абонентского участка сети связи

Байланыс желісінің абоненттік бөлігінің аспалы кабелі

Абонентское оборудование

Абоненттік құрылғы

Телекоммуникационное оборудование, размещенное у заказчика

Тапсырыс беруші ғимаратында орналасқан телекоммуникациялық құрылғы

Автодетектирование

Автодетекторлеу

При автодетектировании порт, который может работать на различных скоростях (например, 10 Мбит/с и 100 Мбит/с), имеет возможность определить скорость другого порта, с которым существует соединение; оба порта автоматически настроятся для использования максимальной скорости

Автодетекторлеу кезінде әртүрлі жылдамдықта (мысалы, 10 Мбит/с және 100 Мбит/с) жұмыс істей алатын порт қосылуы бар басқа порттың жылдамдығын анықтай алатын екі порт та максимальды жылдамдықты қолдану үшін автоматты түрде жөнделеді

Автоматическая телефонная станция (узел) электронной системы (АТСЭ)

Электронды жүйенің автоматты телефондық станса (түйін) (ЭАТС)

Автоматическая телефонная станция (узел), управляющие устройства и коммутационное поле, которые построены на электронных приборах

Басқарушы құрылғылар және коммутациялық өрісі электронды аспаптар негізінде жасалған автоматты телефондық станса (түйін)

Автоматическая телефонная станция (узел) координатной системы (АТСК)

Координатты жүйенің автоматты телефондық станса (түйін) (КАТС)

Автоматическая телефонная станция (узел), коммутационное поле которого построено на многократных координатных соединителях, а управляющие устройства – на электромагнитных реле с использованием полупроводниковых приборов

Коммутациялық өрісі көп реттік координатты жалғағыштар, ал басқарушы құрылғылары – жартылай өткізгіш аспаптар мен электромагниттік реле негізінде жасалған автоматты телефондық станса (түйін)

Автоматическая междугородная телефонная станция (АМТС)

Автоматты қалааралық телефондық станса (АҚТС)

Автоматическая междугородная телефонная станция, обеспечивающая установление внутризоновых и междугородных соединений

Зона ішілік және қалааралық қосылулардың орнатылуын қамтамасыз ететін автоматты қалааралық телефондық станса

Автоматическая телефонная станция (АТС)

Автоматты телефонды станса (АТС)

Телефонная станция, обеспечивающая автоматическое установление телефонных соединений и разъединений

Телефондық қосылулар мен ажыратулардың автоматты түрде орнатылуын қамтамасыз ететін телефондық станса

Автоматический запрос

Автоматты сұрату

Общий термин протоколов контроля ошибок. Отличительной особенностью является определение ошибок и автоматический повтор передачи испорченных блоков данных

Қателерді бақылау хаттамаларының жалпы термині. Басты ерекшелігі болып қателерді анықтау және бұзылған мәліметтер блогын тартуды автоматты түрде қайталау болып табылады

Автоматический запрос повторной передачи

Қайта таратуды автоматты түрде сұрау

Режим связи, при котором получатель запрашивает у отправителя повтор блока данных или кадра при обнаружении ошибок

Қате табылған жағдайда деректер блогын немесе кадрды қабылдап алушы жіберушіден қайта сұрау байланыс режімі

Автоматический набор

Автоматты теру

Способность модема автоматически набирать для Вас номер вызываемого корреспондента. Процесс набора инициируется при посылке модему команды.

Шақырылатын жауап берушінің нөмірін Сіз үшін автоматты түрде теретін модемнің қабілеті. Теру үрдісі модемге команда жіберу кезінде жүзеге асырылады

Автоматическое определение номера

Нөмірді автоматты түрде анықтау

Представление номера вызывающего абонента для вывода на дисплей или для дальнейшего пользования в целях доступа к информации о вызывающем лице

Дисплейге шығару немесе шақырып жатқан тұлға туралы ақпаратқа қатынау мақсатымен шақырып жатқан абоненттің нөмірін көрсету

Автономная система

Автономды жүйе

Группа маршрутизаторов (шлюзов) из одной административной области, взаимодействующих с использованием общего протокола Interior Gateway Protocol (IGP)

Interior Gateway Protocol (IGP) жалпы хаттамасын қолдану арқылы әсерлесетін әкімшілік облыстың біреуінің маршрутизаторлар (шлюздер) тобы

Автоответ

Автожауап

Способность модема автоматически подсоединяться к телефонной линии, когда он определяет определенное количество поступивших звонков

Модемнің келіп түсетін шақырулардың белгілі санын анықтаған кезде телефондық желіге автоматты түрде қосылу қабілеті

Автосогласование

Автокелісім

Автосогласование происходит тогда, когда два устройства, имеющие общее соединение, автоматически настраиваются для достижения наибольшей общей скорости

Автокелісім жалпы қосылуы бар екі құрылғы көбірек жалпы жылдамдыққа жету үшін автоматты түрде түзетілгенде жүреді

Агент

Агент

Применительно к SNMP термин агент означает управляющую систему. В модели клиент-сервер – часть системы, выполняющая подготовку информации и обмен ею между клиентской и серверной частью

SNMP-ке байланысты агент термині басқарушы жүйені білдіреді. Тұтынушы-сервер моделінде – ақпаратты дайындауды және оны тұтынушы және серверлік бөлік арасында алмасуды жүзеге асыратын жүйе бөлігі

Агент передачи сообщений

Хабарларды тарату агенті

Прикладной процесс OSI, используемый для сохранения и пересылки сообщений в X.400 Message Handling System. Эквивалент почтового агента Internet

X.400-те Message Handling System хабарламасын сақтау және қайта жіберу үшін қолданылатын OSI қолданбалы үрдісі. Internet пошталық агентінің баламасы

Агент пользователя

Пайдаланушы агенті

Прикладной процесс модели взаимодействия открытых систем, представляющий пользователя в системе. От имени пользователя может принимать и отправлять сообщения, а в некоторых случаях даже создавать

Жүйедегі тұтынушыны көрсететін ашық жүйелердің өзара байланыс моделінің қосымша үрдісі. Тұтынушы атынан хабарламаларды қабылдап және жібере алады, ал кейбір жағдайларда тіпті құра алады

Агенство военной связи

Әскерлік байланыс агенттігі

Государственное агентство, отвечающее за сеть Defense Data Network (DDN)

Defense Data Network (DDN) желісіне жауап беретін мемлекеттік агенттік

Адаптивная относительная импульсно-кодовая модуляция

Адаптивті салыстырмалы импульсті-кодалық модуляция

Способ цифрового кодирования сигнала при помощи записи приращения значений амплитуд

Амплитуда мәндерінің өсуін жазып алу арқылы сигналды цифрлық кодалау әдісі

Адаптивная дифференциальная импульсно-кодовая модуляция

Адаптивті дифференциалды импульсті-кодалық модуляция

Стандартизованная ITU методика кодирования аналогового сигнала (речь) в цифровую форму с полосой 32 Кбит/сек (половина стандартной полосы PCM)

Аналогты сигналды (сөзді) 32 Кбит/сек (PCM стандартты жолақтың жартысы) жолақты цифрлық пішінге кодалаудың стандартталған ITU әдістеме

Адрес

Мекен жай (адрес)

Уникальный идентификатор, присваиваемый сети или сетевому устройству для того, чтобы другие сети и устройства могли распознать его при обмене информацией

Ақпарат алмасу кезінде басқа желілер мен құрылғылар осы желіге тауып алу мақсатымен желіге немесе желілік құрылғыға берілетін бірегей идентификатор

Адресная маска

Адрестік маска

Битовая маска, используемая для выбора битов из адреса Internet для адресации подсети. Маска имеет размер 32 бита и выделяет сетевую часть адреса Internet и один или несколько битов локальной части адреса. Иногда называется маской подсети

Қосымша желі адресі үшін Internet адресінен битті таңдау үшін қолданылатын биттік маска. Маска өлшемі 32 бит және Internet адресінің желілік бөлігін және адрестің локалдық бөлігінің бір немесе бірнеше битін бөледі. Кейде қосымша желі маскасы деп аталады

Алгоритм

Алгоритм

Набор упорядоченных шагов для решения задачи такой, как математическая формула или инструкция в программе. В контексте кодирования речи алгоритмами называют математические методы, используемые для компрессии речи. Уникальные алгоритмы кодирования речи патентуются. Конкретные реализации алгоритмов в компьютерных программах также являются субъектом авторского права

Математикалық формула немесе бағдарламаға әдістеме ретінде тапсырманы шешу үшін реттелген қадамдар жиынтығы. Сөзді кодалау мағынасында алгоритм деп сөзді компрестеу үшін қолданылатын математикалық әдістерді атайды. Сөзді кодалаудың бірегей алгоритмдері патенттеледі. Компьютерлік бағдарламаларда алгоритмдерді жүзеге асыру да авторлық құқықтың субъектісі болып табылады

Американская система оценки проводов

Сымдарды бағалаудың американдық жүйесі

Принятая в США система оценки провода на основе диаметра проводника

Өткізгіштің диаметрі негізінде сымды бағалаудың АҚШ-та қабылданған жүйесі

Американский институт стандартов

Американдық стандарттау институты

Организация, ответственная за стандарты в США. ANSI является членом Международного комитета по стандартизации (ISO)

АҚШ-тағы стандарттарға жауапты ұйым. ANSI стандарттау бойынша Халықаралық комитеттің (ISO) мүшесі болып табылады

Американский стандартный код для обмена информацией

Ақпарат алмасу үшін американдық стандарттық код

Набор символов ASCII

ASCII символдар жиынтығы

Амплитуда

Амплитуда

Расстояние между пиками (максимальным и минимальным уровнем) сигнала. Называется также размахом ("height")

Сигналдың шыңдары (максимальды және минимальды деңгейлер) арасындағы арақашықтық. Сондай-ақ құлаш деп аталады ("height")

Аналоговая передача

Аналогты тарату

Способ передачи сигналов голоса, видео, данных, при котором передаваемый сигнал аналогичен исходному. Иными словами, если вы, говоря в микрофон, будете смотреть на экран осциллографа, к которому подключен микрофон и выход усилителя (линии передачи), вы сможете заметить, что сигналы имеют почти одинаковую форму (с точностью до искажений). Единственным отличием является использование для передачи высокочастотной несущей

Дауыс, бейне, деректер сигналын тарату әдісі – таратылатын сигнал бастапқы сигналға баламалы. Басқа сөзбен айтқанда, егер сіз микрофонға сөйлеп тұрып, микрофон және күшейткіш шығысы (тарату желісі) қосылған осциллограф экранына қарайтын болсаңыз, онда сигналдар бірдей пішінге ие екенін көре аласыз (бұрмалауға дейін дәл). Жалғыз өзгешілігі – тарату үшін жоғары жиіліктік тасушы қолданылады

Аналоговая петля

Аналогты ілмек

Метод тестирования, при котором переданный сигнал возвращается в устройство через петлю с аналоговой стороны устройства

Таратылған сигнал құрылғының аналогты жағынан ілмек арқылы құрылғыға қайтып келетін тестілеу әдісі

Аналоговый

Аналогтық

Сигнал, представленный непрерывным (в отличие от дискретного цифрового) изменением той или иной физической величины (например, человеческая речь)

Сол немесе басқа физикалық шаманың (мысалы, адам сөзі) үздіксіз (дискреттік цифрлыққа қарағанда) өзгерісі  түріндегі сигнал

Аналоговые сигналы

Аналогты сигналдар

Непрерывные на интервале существования, плавно изменяющиеся, волновые формы такие, как тоны голоса. Имеют ограниченный спектральный состав, позволяющий передавать их через телефонные каналы. Противоположность дискретным сигналам, имеющим импульсный вид и, следовательно, очень широкий (теоретически бесконечный) спектр

Болу кезінде үздіксіз және дауыс тоны сияқты толқынды пішінді, баяу өзгеретін сигнал. Шектеулі спектрлі құрамы бар, оны телефондық арна арқылы таратуға мүмкіндік береді. Импульсті болып келетін дискретті сигналдарға қарама-қарсы, демек өте кең (теориялық тұрғыдан шектеусіз) спектр

Аналоговый тест

Аналогты тест

Тест проверки модема, при котором данные с клавиатуры или внутренняя модемная тестовая эталонная последовательность посылаются на устройство передачи модема, модулируются в аналоговую форму и возвращаются назад по внутреннему шлейфу на устройство приема того же модема, затем переводятся опять в форму цифровых данных

Модемді тексеру тестісі, пернетақтадан енгізілген мәліметтер немесе ішкі модемдік тестілік эталонды тізбек модемді тарату құрылғысына жіберіледі, аналогты формаға модульденеді және тура сол модемнің қабылдау құрылғысына ішкі шлейф бойынша қайта қайтарылады, сонан соң цифрлық мәліметтер пішініне қайта пішінделеді

Арендованная линия

Жалға алынған желі

Линия, зарезервированная для исключительного использования заказчиком без коммутации (постоянное соединение). В русском языке чаще используется термин "выделенная линия"

Коммутациясыз тапсырыс беруші ғана қолдануға резервтелген желі (тұрақты қосылу). Орыс тілінде жиірек «бөлінген желі» термині қолданылады

Архитектура системы управления электросвязи

Электрбайланыстың басқару жүйесінің сәулеті

Общее построение программно – аппаратных средств системы управления электросвязью, определяющее их состав, конфигурацию, структуру, принципы информационного взаимодействия

Құрамын, конфигурациясын, құрылысын, ақпараттық әрекеттесу принциптерін анықтайтын электрбайланысты басқаратын жүйенің бағдарламалық-аппаратты құралдарының жалпы құрылуы

Асимметричная цифровая абонентская линия

Асимметриялық цифрлық абоненттік желі

Используется для организации ассиметрично канала передачи данных. При направлении к пользователю скорость передачи составляет от 1,5 до 8 Мбит/с, а в обратном направлении – от 64 до 640 Кбит/с. Максимальная дальность передачи в ADSL составляет 6 км. На линии, организованной при помощи ADSL-модемов функционируют три потока: высокоскоростной поток к абоненту, двунаправленный служебный и речевой канал в стандартном диапазоне частот канала ТЧ (0,3-3,4 кГц). Частотные разделители выделяют телефонный поток и направляют его к обычному телефонному аппарату. Конструктивно телефонный разделитель представляет собой частотный фильтр, который может быть, как интегрирован в модем ADSL, так и быть самостоятельным устройством. Для работы ADSL-модем использует одну медную пару

Деректерді таратудың асимметриялық арнасын ұйымдастыру үшін қолданылады. Тұтынушыға қарай бағытта тарату жылдамдығы 1,5-ден 8 Мбит/с -ке дейін, ал кері бағытта – 64-640 Кбит/с. ADSL-де максимальды тарату қашықтығы 6 км-ді құрайды. ADSL-модем арқылы ұйымдатырылған желіде үш ағын бар: абонентке бағытталған жоғары жылдамдықты ағын, ТЖ арна (0,3-3,4 кГц) жиілігінің стандартты диапазонындағы екі бағытты қызметтік және сөздік арна. Жиіліктік бөлгіштер телефондық ағынды бөліп алып, оны қарапайым телефондық аппаратқа бағыттайды. Құрылысы жағынан жиіліктік бөлгіш – ADSL модемінде де, өзі де интеграцияланған жиіліктік сүзгі түрінде болады

Асинхронная передача

Асинхронды тарату

Передача данных, при которой продолжительность времени между передаваемыми символами может меняться. Т.к. промежутки времени между передаваемыми символами не фиксированы, принимающий модем должен быть предупрежден, когда данные начинаются и когда заканчиваются. Добавление стартовых и стоп-бит к каждому символу необходимо для этой цели

Таратылатын символдар арасындағы уақыт өзгеретін мәліметтерді тарату. Таратылатын символдар арасындағы уақыт тұрақты болмағандықтан, мәліметтер қашан басталып, қашан аяқталатыны туралы қабылдаушы модем біліп отыруы тиіс. Осы мақсат үшін әрбір символға старттық және стоп-биттері қосылуы тиіс 

Асинхронный

Асинхронды

Тип передачи, при котором каждый символ передается независимо, без использования стандартного тактового генератора. Источники сигналов тактируются генераторами частоты и фазы, которых могут значительно различаться. Для обозначения начала и завершения символов используются определенные битовые последовательности. Например, электронная почта является примером асинхронной передачи, потому что не требует одновременного подключения передатчика и приемника

Стандартты тактілі генераторды қолданусыз әрбір символ тәуелсіз таратылу түрі. Жиілік және фаза генераторларымен тактілетін сигнал көздерінің едәуір айырмашылығы болуы мүмкін. Символдардың басы мен соңын көрсету үшін белгілі биттік тізбектер қолданылады. Мысалы, электронды пошта асинхронды таратудың мысалы болып табылады, себебі таратқыш пен қабылдағыштың бір уақытта қосылуын қажет етпейді

Асинхронный режим передачи

Таратудың асинхронды режімі

Высокоскоростное соединение – ориентированная, коммутируемая и мультиплексирующая технология, которая использует ячейки размером 53 байта (5 байт – заголовок, 48 байт - полезная нагрузка) для одновременной передачи различного типа графика, включая голос, видео и данные. Технология асинхронна, поскольку информационные потоки могут быть посланы независимо от общего таймера

Жоғары жылдамдықты қосылу – дауыс, бейне және мәліметтерді қоса алғанда графиктің әр түрін бір уақытта тарату үшін 53 байт (5 байт – тақырып, 48 байт – пайдалы жүктеме) өлшемді ұяшықты пайдаланатын бағытталған, коммутацияланатын және мультиплексорленетін технология. Технология асинхронды, себебі ақпараттық ағындар жалпы таймерге қарамастан жіберілуі мүмкін

Асинхронный режим передачи

Таратудың асинхронды режімі

Режим передачи, который использует разбиение данных на ячейки. Ячейки имеют длину 53 байта; их передача осуществляется с помощью виртуальных соединений. Сеть ATM использует виртуальные соединения для передачи графика через высокоскоростные коммутаторы от передающего оборудования клиента (СРЕ) к принимающему оборудованию клиента

Деректерді ұяшыққа бөлуді қолданатын тарату режімі. Ұяшықтың ұзындығы 53 байт, оларды тарату виртуалды қосылу арқылы жүреді. АТМ желісі клиенттің тарату құрылғысынан (СРЕ) қабылдаушы құрылғысына жоғары жылдамдықты коммутаторлар арқылы графикті тарату үшін виртуалды қосылуларды қолданады

Атрибут

Атрибут

Форма информации, обеспечиваемая Службой каталогов X.500 (X.500 Directory Service). Базовая информация о каталогах состоит из записей, каждая из которых содержит один или несколько атрибутов. Каждый атрибут содержит тип идентификатора и одно или несколько значений. Каждая операция чтения каталога (Read) может отыскивать некоторые (или все) атрибуты в заданной записи

X.500 (X.500 Directory Service) қызметтер катологымен қамтамасыз етілетін ақпарат пішіні. Катологтар жайлы негізгі ақпарат әрқайсысы бір немесе бірнеше атрибуттан тұратын жазбалардан тұрады. Әрбір атрибут идентификатор түрі және бір немесе бірнеше мәннен тұрады

База данных

Деректер базасы

Совокупность взаимосвязанных данных, организованным по определенным правилам на машинных носителях. Могут быть найдены и обработаны на ЭВМ

Көліктік тасушыларда белгілі бір ережелер бойынша ұйымдастырылған өзара байланысқан деректер жиынтығы

Базовый стандарт

Негізгі стандарт

Любой стандарт, используемый для построения профиля

Профильді құру үшін қолданылатын кез келген стандарт

Базовая сеть

Негізгі желі

Физическая инфраструктура сети, к которой в рамках сети мобильной связи присоединяется сеть радио доступа

Мобильді байланыс желісіне радиоқатынас желісі қосылатын желінің физикалық ішкі құрылымы

Байт

Байт

Группа двоичных цифр, хранящаяся и функционирующая как единое целое. Байт может иметь кодовое значение, равное символу в ASCII кодах (буквы, цифры), или иметь некоторое другое смысловое значение для компьютера. В документации пользователя этот термин обычно относится к 8-битным модулям или символам. 1 килобайт (К) равняется 1024 байт или символов

Бір бүтін секілді сақталатын және жұмыс істейтін екілік сандар тобы. Байттың ASCII кодтағы символға (әріптер, сандар) тең кодалық мәні, немесе компьютер үшін басқа мағыналы мәні бар болуы мүмкін. Пайдаланушы құжаттамаларында бұл термин әдетте 8-битті модульге немесе символға қатысты. 1 килобайт (К) 1024 байт немесе символға тең

Без возврата к нулю

Нөлге қайтарымсыз

Метод бинарного кодирования информации, при котором единичные биты представляются положительным значением (например, напряжения), а нулевые – отрицательным. Таким образом, сигнал не возвращается к нулю (нейтральному положению) после каждого бита. Для различения последовательных битов каждый импульс имеет определенную длительность

Бірлік биттер оң, ал нөлдік биттер теріс мән (мысалы, кернеу) түрінде көрсетілетін ақпаратты бинарлық кодалау әдісі. Осылайша, сигнал әрбір биттен кейін нөлге (бейтарап мәнге) қайтып оралмайды. Тізбекті биттерді айыру үшін әрбір импульстің белгілі ұзақтығы бар

Без организации соединения

Қосылуды ұйымдастырусыз

Модель обмена данными, в которой не требуется организовывать прямое соединение для обмена данными. Иногда (неточно) называется дейтаграммой. Примеры: ЛВС, Internet IP, OSICLNP, UDP, обычная почта

Деректермен алмасу үшін тікелей қосылуды қажет етпейтін деректермен алмасу моделі. Кейде (дәл емес) дейтаграмма деп аталады. Мысалы, ЛЕЖ , Internet IP, OSICLNP, UDP, қарапайым пошта

Биполярный

Биполярлы

Метод передачи сигнала (используется в Е1/Т1), в котором единицы представляются поочередно импульсами напряжения противоположной полярности, а 0 - отсутствием импульсов

Бірліктер кезектесіп қарама-қарсы полярлық кернеу импульстер, ал нөл – импульстердің жоқ болуымен сипатталатын сигналды тарату әдісі (Е1/Т1-де қолданылады)

Бит

Бит

Минимальная единица информации в двоичной системе. Значение бита представляется 0 или 1

Екілік санақ жүйесіндегі ақпараттың минималды бірлігі. Биттің мәні 0 немесе 1 түрінде болады

Бит четности

Жұптылық биті

Дополнительный бит, добавляемый в группу для того, чтобы общее число единиц в группе было четным или нечетным (в зависимости от протокола)

Топтағы бірліктер саны жұп немесе тақ (хаттамаға тәуелді) болуы үшін топқа қосылатын қосымша бит

Бит/сек

Бит/сек

Количество бит (двоичных цифр) в секунду. Тысяча бит в секунду обозначается 1 Кбит/сек

Бір секундтағы биттер (екілік цифрлар) саны. Секундына мың бит 1 Кбит/сек-пен белгіленеді

Блок временной коммутации

Уақыттық коммутациялау блогы

Коммутационный блок, предназначенный для временной коммутации временных каналов вторичной сети

Екінші ретті уақыттық арнаның уақыттық коммутациясына арналған коммутациялық блок

Блок пространственной коммутации

Кеңістіктік коммутациялау блогы

Коммутационный блок, предназначенный для пространственной коммутации линий, каналов вторичной сети

Екінші ретті арналар желілерінің кеңістіктік коммутациясына арналған коммутациялық блок

Блютуз (Bluetooth)

Блютуз (Bluetooth)

Беспроводная технология, позволяющая различным цифровым устройствам (мобильным телефонам, ноутбукам, принтерам, PDA и т.д.) осуществлять обмен информацией на расстояниях 10-30 м. В данной технологии в качестве несущей применяется набор из 79 частот в диапазоне 2,4 ГГц, а скорость передачи данных по беспроводному каналу достигает 741 Кб/с

10-30 м қашықтықта әртүрлі цифрлық құрылғылар арасында (мобильді телефондар, ноутбуктер, принтерлер, PDA және т.б.) ақпарат алмасуға мүмкіндік беретін сымсыз технология. Осы технологияда тасушы ретінде 2,4 ГГц аумағында 79 жиілік жиынтығы қолданылады, ал деректерді сымсыз арна бойынша тарату жылдамдығы 741 Кб/с-ке дейін жетеді

Бод

Бод

Число дискретных изменений в секунду несущего сигнала, передаваемого по каналу связи. Для всех стандартов модуляции, кроме V.34 , определяет скорость модуляции. Скорость в Бодах обычно используется, чтобы обозначить скорость передачи аналогового сигнала данных от одного пункта к другому, но это технически неправильно: в многопозиционных методах модуляции за интервал одного Бода могут быть переданы несколько бит информации

Байланыс арнасы бойынша таратылатын тасушы сигналдың бір секундта дискреттік өзгеру саны. V.34-тен басқа модуляцияның барлық стандарттары үшін модуляция жылдамдығын анықтайды. Бодпен әдетте мәліметтердің аналогты сигналын бір пункттен басқа пунктке тарату жылдамдығы өлшенеді, бірақ бұл техникалық тұрғыдан дұрыс емес: модуляцияның көп позициялық әдістерінде бір Бод аралығында ақпараттың бірнеше биті таратылуы мүмкін

Брандмауэр

Брандмауэр

Сеть или система, отделяющая корпоративную сеть от внешней, позволяющая отдельной части пользователей ограниченный доступ к внешней сети

Корпоративті желіні сыртқы желіден бөлетін, пайдаланушылардың белгілі бір бөлігіне сыртқы желіге шектеулі рұқсатты қамтамасыз ететін желі немесе жүйе

Буфер

Буфер

Устройство (временного) хранения, в общем случае используемое для компенсации разницы скоростей или тактирования при обмене данными между устройствами. Буферизация также используется для подавления дрожи

Жалпы жағдайда, құрылғылар арасында деректермен алмасу кезінде жылдамдықтар айырмасын компенсациялау немесе тактілеу үшін қолданылатын (уақытша) сақтау құрылғысы. Буферлеу сондай-ақ дірілді басу үшін де қолданылады

Взаимосвязь сетей связи

Байланыс желісінің өзара байланысы

Взаимодействие сетей, при котором обеспечивается связь определенного вида между абонентами взаимодействующих сетей

Әрекеттесетін желілердің абоненттері арасында байланыстың белгілі бір түрін қамтамасыз ететін желілердің әрекеттесуі

Видеоконференцсвязь

Бейнеконференц байланыс

Услуга, предоставляемая операторами электросвязи и компьютерных сетей и обеспечивающая обмен аудио- и видеоинформацией в режиме реального времени между участниками территориально распределенной группы

Аймақтық алыстатылған топтың қатысушылары арасында шынайы уақыт режімінде дыбыс және бейнеақпаратпен алмасуды қамтамасыз ететін электрбайланыс және компьютерлік желілер операторларын көрсетілетін қызмет

Видеоконференция

Бейнеконференция

Мероприятие с использованием видеоконференцсвязи. Один из видов телеконференции

Бейнеконференц байланысты қолдануы бар шара. Телеконференцияның бір түрі

Видеотелефонный аппарат

Бейнетелефонды аппарат

Телефонный аппарат с устройством, обеспечивающим передачу и прием одновременно речевых сообщений и изображения

Сөздік хабарлар мен суреттерді бір уақытта қабылдау және таратуды қамтамасыз ететін құрылғысы бар телефондық аппарат

Виртуальный канал

Виртуалды арна

Определенный маршрут между двумя точками в сети ATM, который может пересекать несколько виртуальных

Бірнеше виртуалды желілермен қиылысатын АТМ желісіндегі екі нүкте арасындағы белгілі бағдар

Виртуальный канал

Виртуалды арна

Однонаправленное соединение для передачи ячеек АТМ (асинхронный режим передачи), имеющий единый идентификатор

Бірдей идентификаторы бар АТМ (асинхронды тарату режімі) ұяшықтарын тарату үшін бір бағытты қосылу

Виртуальный путь

Виртуалды жол

Путь, объединяющий группу однонаправленных виртуальных каналов, которые имеют общий идентификатор виртуального пути

Виртуалды жолдың жалпы идентификаторы бар бір бағытты виртуалды арналар тобын біріктіретін жол

Виртуальный терминал

Виртуалды терминал

Объединенная логическая модель различных терминалов одного класса, обеспечивающая унифицированное для данного класса абонентских пунктов взаимодействие с центральным компьютером

Абоненттік пункттердің берілген класы үшін орталық компьютермен бірегей өзара байланысын қамтамасыз ететін бір кластың әртүрлі терминалдарының біріктірілген логикалық моделі

Виртуальная цепь

Виртуалды тізбек

Тип соединения с асинхронным режимом работы, включающего установку и реализацию процедур таким образом, что метка, связанная с каждой сетью, не должна содержать полной информации о маршруте

Үрдістерді орнату және жүзеге асыруды қосатын жұмыстың асинхронды режимі бар қосылу түрі, осылайша, әрбір желімен байланысқан белгі өз құрамына бағдар туралы толық ақпаратты кіргізбеуі тиіс

Внутренний шлюз

Ішкі шлюз

Исторически один из набора шлюзов (маршрутизаторов), работающих в Internet Network Operations Center. Система внутренних шлюзов формирует центральную часть системы маршрутизации Internet, в которой все группы должны предлагать пути в свои сети из внутреннего шлюза с использованием протокола Exterior Gateway Protocol (EGP)

Internet Network Operations Center-де жұмыс істейтін шлюздер (маршрутизаторлар) жиынтығының біреуі. Ішкі шлюздер жүйесі Internet маршруттау жүйесінің орталық бөлігін пішіндейді, онда барлық топтар өз желілеріне Exterior Gateway Protocol (EGP) хаттамасын қолдану арқылы ішкі шлюзден шығуды ұсынуы тиіс

Волоконная оптика

Талшықты оптика

Стеклянная или полимерная среда для передачи световых пучков, генерируемых светодиодом или лазером

Жарық диоды немесе лазермен генерацияланатын жарық шоғын таратуға арналған әйнектік немесе полимерлі орта

Волоконно-оптический кабель

Талшықты-оптикалық кабель

Кабель, содержащий одно и более оптических волокон для передачи данных в виде света. Волоконно-оптический кабель дороже, чем медный, но является более устойчивым к электромагнитным помехам и способен передавать данные на дальние расстояния с более высокой скоростью

Жарық түрінде деректерді тарату үшін бір немесе одан да көп оптикалық талшығы бар кабель. Талшықты-оптикалық кабель мысты кабельге қарағанда қымбатырақ, алайда электромагнитті бөгеуілдерге төзімділігі жағынан сенімдірек және мәліметтерді алыс қашықтықтарға жоғарырақ жылдамдықпен тарата алады

Временное мультиплексирование

Уақыттық мультиплексорлеу

Временное разделение каналов, при котором парам взаимодействующих систем для передачи данных физические каналы предоставляются по очереди

Деректерді тарату үшін әрекеттесетін жүйелер жұбына физикалық арналар кезек-кезек берілетін арналарды уақыттық бөлу

Всемирная сеть связи

Бүкіл әлемдік байланыс желісі

Совокупность всех взаимосвязанных сетей связи на земном шаре

Жер шарындағы барлық өзара әрекеттес байланыс желілерінің жиынтығы

Вторичная сеть связи

Екінші ретті байланыс желісі

Совокупность линий и кадров вторичной сети, образованных на базе первичной сети, станций и узлов коммутации или станций и узлов переключения, и предназначенная для организации связей между двумя или более определёнными точками. Границами вторичной сети являются стыки этой сети с абонентскими оконечными устройствами

Біріншілік желілер, коммутация немесе қайта қосылу стансалары мен түйіндері негізінде құралған және екі немесе одан да көп белгілі нүктелер арасында байланысты ұйымдастыруға арналған екінші ретті желінің желілері мен кадрларының жиынтығы. Екінші ретті желінің шекаралары болып осы желінің абоненттік соңғы құрылғыларымен түйісу болып табылады

Выделенная ЛВС

Бөлектенген ЛЕЖ

Этот термин используется для обозначения ситуации, когда к порту коммутатора подключен один сервер или рабочая станция. В этом случае вся полоса (10 Мбит/сек) используется одним устройством

Коммутатор портына бір сервер немесе жұмыс стансасы қосылғанда, жағдайды атау үшін қолданылатын термин. Бұл жағдайда барлық жолақ («қ Мбит/сек) бір құрылғымен қолданылады

Выделенная линия. Некоммутируемая линия

Бөлектелген (еншіленген) желі. Коммутацияланбайтын желі

Телефонная линия, не требующая набора номера для установления соединения

Қосылуды орнату үшін нөмірді теру қажет етпейтін телефондық желі

Выделенное соединение

Бөлектелген қосылу

Постоянно работающая линия связи

Әрдайым жұмыс істеп тұратын байланыс желісі

Выделенный хостинг

Бөлектелген хостинг

Услуга, заключающуюся в том, что клиент получает возможность разместить принадлежащее ему системное и прикладное программное обеспечение на компьютерах оператора, которые располагаются в аппаратном зале Центра Данных оператора и должным образом подключены к сети Интернет или иным телекоммуникационным сетям

Клиент өзінің жүйелік және бағдарламалық қамтамасыздандыруын оператордың Деректер Орталығында орналасқан және Интернет немесе басқа да телекоммуникациялық желілерге қосылған операторлар компьютеріне сала алу мүмкіндігін беретін қызмет

Вызывной прибор телефонного аппарата. Вызывной прибор

Телефонды аппараттың шақыру аспабы. Шақыру аспабы

Прибор телефонного аппарата, предназначенный для приема или передачи сигналов вызова

Шақыру сигналын қабылдау немесе таратуға арналған телефон аппаратының аспабы

Высокоскоростной протокол коммутации пакетов

Дестелерді коммутациялаудың жоғары жылдамдықты хаттамасы

Часто используется для создания соединения между двумя ЛВ, находящимися на значительном расстоянии друг от друга. Этот протокол удобен для передачи данных и изображений

Бір-бірінен алыс қашықтықта орналасқан екі ЛВ арасында қосылуды жасау үшін жиі қолданылады. Бұл хаттама деректер және суреттерді тарату үшін ыңғайлы

Высокоуровневый протокол управления каналом

Арнаны басқарудың жоғары деңгейлі хаттамасы

Международный коммуникационный протокол, разработанный ISO

ISO шығарған халықаралық коммуникациялық хаттама

Гипертекст

Гипермәтін

Слова или фраза в документе, которые связаны с какой-нибудь частью этого или другого документа. Слова и фразы гипертекста обычно имеют голубой цвет и подчеркнуты

Берілген немесе басқа құжаттың белгілі бір бөлігімен байланысқан құжаттағы сөз немесе сөз тіркесі. Әдетте гипермәтіннің сөзі немесе сөз тіркесі көк түсті және асты сызылған болады

Глобальная система мобильной связи

Мобильді байланыстың жаһандық жүйесі

Первоначально возникла как общеевропейский стандарт цифровой сотовой телефонной сети с целью поддержки транснационального роуминга. Сегодня GSM - основной стандарт цифровой мобильной связи в мире. GSM использует радио интерфейс технологии TDMA. В настоящее время используются частотные диапазоны 900, 1800 и 1900 МГц

Бастапқыда ұлтаралық роумингті үйлестіру мақсатымен цифрлық ұялы телефондық желінің жалпы еуропалық стандарты ретінде пайда болды. Бүгінде GSM – әлемдегі цифрлық мобильді байланыстың негізгі стандарты. GSM – TDMA технологиясының радио интерфейсін қолданады. Қазіргі уақытта 900, 1800 және 1900 МГц жиіліктік аумақты пайдаланады.

Глобальная сеть связи

Жаһандық байланыс желісі

Сеть связи, охватывающая территорию нескольких стран или нескольких континентов

Бірнеше елдер мен бірнеше құрлықтың аумағын қамтитын байланыс желісі

Городская телефонная станция

Қалалық телефондық станса

Телефонная станция, обеспечивающая телефонную связь абонентов города

Қала абоненттерінің телефондық байланысын қамтамасыз ететін телефондық станса

Готовность к передаче

Таратуға дайындық

Управляющий сигнал, передаваемый модему от DTE, который говорит, что DTE имеет данные для передачи

DTE-нің таратуға деректері бар екенін хабарлайтын DTE-ден модемге жіберілетін басқарушы сигнал

Готовность к приему

Қабылдауға дайындық

Сигнал управления последовательным устройством (например, модемом), передаваемый от DCE (устройство передачи данных) к DTE (терминальное оборудование) и показывающий, что DTE может продолжать передачу данных

DCE-ден (деректерді тарату құрылғысы) DTE-ге (терминалды құрылғы) таратылатын тізбекті құрылғыны (мысалы, модем) және DTE деректерді таратуды жалғастыруына болатынын көрсететін басқарушы сигнал

Готовность терминала

Терминал дайындығы

Сигнал управления последовательным устройством (например, модемом), передаваемый устройством DTE и говорящий модему о готовности DTE начать передачу данных

DTE құрылғысымен таратылатын тізбекті құрылғыны (мысалы, модем) басқаратын және DTE-нің деректерді таратуды бастау дайындығы туралы хабарлайтын сигнал

Графический интерфейс пользователя

Тұтынушының графикалық интерфейсі

Визуальный интерфейс, который представляет команды, файлы и другие действия (объекты) с помощью иконок, символов и диалоговых окон

Командалар, файлдар және басқа әрекеттерді (терезелерді) таңбалар, белгілер және диалогтық терезелер көмегімен көрсететін визуалды интерфейс

Групповая передача

Топтық тарату

Сообщение, посылаемое одновременно группе узлов сети

Желінің түйіндерінің тобына бір уақытта жіберетін хабарлама

Групповой тракт

Топтық тракт

Комплекс технических средств системы передачи, предназначенный для передачи сигналов электросвязи, нормализованного числа каналов тональной частоты или основных цифровых каналов в полосе частот со скоростью передачи, характерной для данного группового тракта

Үндесу жиілігі арналарының қалыпты санының электрбайланысының сигналдарын немесе берілген топтық трактқа қатысты тарату жылдамдығы бар жиілік жолағындағы негізгі цифрлық арналарды таратуға арналған тарату жүйесінің техникалық құралдар кешені

Данные

Деректер

Информация, предоставленная в виде, пригодном для обработки автоматическими средствами при возможном участии человека, или уже обработанная ими

Адам қатысуы мүмкін автоматты құралдармен өңдеуге жарамды немесе онымен өңделіп қойылған түрдегі ақпарат

Данные вместе с голосом ["поверх"]

Дауыспен бірге деректер ["үстінен"]

Метод одновременной передачи данных и голоса по скрученной паре медный проводников

Мыс өткізгіштердің айналмалы жұбы бойынша дауыс және деректерді біруақытта тарату әдісі

Двоичная цифра

Екілік сан

0 или 1 отражает применение двоичной цифровой системы (только две цифры). Используется потому, что компьютер распознает только два состояния OFF или ON. Сокращением от слов binary digit (двоичная цифра) является bit (бит)

0 немесе 1 екілік сандық жүйені қолдануды көрсетеді (тек екі сан ғана). Компьютер OFF немесе ON екі күйін ғана танитын болғандықтан қолданылады. Қысқартылып алынған binary digit (екілік сан) сөзі bit (бит) сөзі болып табылады

Двухпунктовое звено (данных)

Екі пунктті буын

Звено данных, функционирующее с двумя станциями данных

Мәліметтердің екі станциясымен функцияланатын деректер буыны

Двухтональная многочастотная сигнализация

Екі үндестік көп жиілікті дабыл

Частный случай многочастотной сигнализации. Для передачи одной цифры используются комбинация двух частот из семи возможных

Көп жиілікті дабылдың дербес жағдайы. Бір санды тарату үшін жеті мүмкін жиіліктің ішінен екеуінің комбинациясы қолданылады

Дейтаграмма

Дейтаграмма

Сообщение в протоколах TCP/IP или IPX, которое содержит Internet-адреса отправителя и получателя и данные, использующиеся для маршрутизации пакетов по сети. Дейтаграммы – важные блоки информации в Internet

TCP/IP немесе IPX хаттамаларындағы жіберуші және қабылдап алушының Internet-адрестері және желі бойынша дестелерді маршруттау үшін қолданылатын мәліметтері бар хабарлама. Дейтаграммалар – Internet-тегі ақпараттың маңызды блоктары

Демультиплексирование (логических соединений)

Демультиплексорлеу

Функция, выполняемая логическим объектом – получателем уровня и использующая одно соединение смежного нижнего уровня для обеспечения нескольких соединений данного уровня

Логикалық объекті – деңгейді алушымен орындалатын және осы деңгейдің бірнеше қосылуын қамтамасыз ету үшін төменгі қосымша деңгейдің бәр қосылуын қолданатын функция.

Децибел

Децибел

Логарифмическая единица измерения относительного уровня сигнала (отношения двух сигналов)

Сигналдың (екі сигналдың қатынасы) салыстырмалы деңгейін өлшейтін логарифмдік бірлік

Диагностика

Диагностика

Процедуры и системы, детектирующие и изолирующие ошибки и некорректно работающие устройства, сети и системы

Дұрыс жасамайтын құрылғының, желі мен жүйенің және қателерін оқшалайтын және детектрлейтін үрдістер мен жүйелер

Динамическое распределение полосы пропускания

Өткізу жолағының динамикалық үлестірілуі

DBA метод автоматического перераспределения полосы пропускания (например, В-канал). DBA позволяет вам отправить или получить голосовой звонок при активном Multilink PPP

Өткізу жолағын автоматты түрде қайта үлестірудің DBA әдісі (мысалы, В-арна). DBA сізге Multilink PPP белсінді кезінде дауыстық қоңырауды жіберуді немесе алуды рұқсат етеді

Дисковый номеронабиратель

Дисктік нөміртергіш

Номеронабиратель, которым осуществляется передача адресной информации при возвратном движении пальцевого диска в исходное положение

Саусақтық дискінің бастапқы қалыпқа қайта келу қозғалысы кезінде адрестік ақпаратты таратуды жүзеге асыратын – нөміртергіш

Документ

Құжат

Материальный объект с зафиксированной на нем информацией в виде текста, звукозаписи или изображения и предназначенный для передачи во времени и пространстве в целях общественного использования и хранения

Мәтін, жазылған дыбыс немесе сурет түрінде ақпарат тұрақталған және жалпы қолдану және сақтау мақсатында уақытта және кеңістікте таратуға арналған материалды объект

Домен

Домен

В сети Internet часть иерархии имен. Синтаксически доменное имя Internet содержит последовательность имен (меток), разделенных точками (.), уровни определяются справа налево, например, "name. telecom.kz" KZ – домен первого (верхнего) уровня (принадлежит Казахстану), telecom – домен второго уровня (принадлежит Оператору), name – любое имя, которое может быть присвоено выделенному ресурсу по усмотрению Оператора

Internet желісінде есімдер иерархиясының бөлігі. Синтаксистік тұрғыдан Internet-тің домендік есімі нүктемен (.) бөлінген есімдер (белгілер) тізбегінен тұрады, деңгейлер оңнан солға қарай анықталады, мысалы,  "name. telecom.kz" KZ – бірінші (жоғарғы) деңгей домені (Қазақстан иелігінде), telecom – екінші деңгей домені (Оператор иелігінде), name – Оператор қарастыруы бойынша бөлектелген ресурсқа берілетін кез келген есім

Домен административного управления, административный домен

Әкімшілік басқару домені, әкімшілік домен

Примеры: MCI mail и ATT mail в США, British Telecom Gold 400mail в Великобритании. ADMD всех стран совместно образуют магистраль X.400 (backbone)

Мысалдар: АҚШ-тағы MCI mail және ATT mail, Ұлыбританиядағы British Telecom Gold 400mail. Барлық елдің ADMD қосылып, X.400 (backbone) магистралін жасайды

Доменное имя

Домендік есім

В TCP/IP система наименований, используемая в иерархических сетях

TCP/IP-де иерархиялық желілерде қолданылатын атаулар жүйесі

Доставка сообщения

Хабарламаны жеткізу

Перенос данных сообщения и ответственности за доставку сообщения с телематической службы на адрес пользователя – получателя сообщения

Хабарламаны пайдаланушы-қабылдаушы адресіне телематикалық қызметті қолдана отырып, жеткізуге деген жауапкершілікті және хабардың мәліметін тасылмалдау

Драйвер

Драйвер

Программный компонент, который позволяет взаимодействовать с устройствами компьютера такими, как сетевая карта (NIC), клавиатура, принтер или монитор. Сетевое оборудование (например, концентратор), соединенное с ПК, требует драйверов для того, чтобы ПК мог взаимодействовать с данным оборудованием

Желілік карта (NIC), пернетақта, принтер немесе монитор сияқты компьютер құрылғыларымен әрекеттесуге мүмкіндік беретін бағдарламалық құраушы. ДК-мен байланысқан желілік құрылғы (мысалы, концентратор) ДК берілген құрылғымен әрекеттесу үшін драйверлерді орнатуды керек етеді

Драйвер линии

Желі драйвері

Преобразователь сигнала, обеспечивающий усиление для передачи на значительные расстояния

Біршама қашықтыққа тарату үшін күшейтуді қамтамасыз ететін сигнал түрлендіргіші

Дуплекс

Дуплекс (екі жақты байланыс)

Определяет канал связи, способный передавать данные одновременно в обоих направлениях

Екі бағытта да бір уақытта мәліметтерді таратуға қабілетті байланыс арнасын анықтайды

Дуплексный

Дуплексті

Двунаправленная передача данных. Понятие "дуплексная передача" является синонимом понятия "полнодуплексная передача"

Деректерді екі жақты тарату. «Дуплексті тарату» түсінігі «толық дуплексті тарату» түсінігінің синонимі болып табылады

Дуплексный кабель

Дуплексті кабель

Кабель, который содержит как передающий (Тх), так и принимающий (Rx) каналы

Тарату (Тх) және қабылдау (Rx) арналары бар кабель

Европейская академическая сеть

Еуропалық академиялық желі

Сеть, использующая технологию BITNET для объединения университетов и исследовательских центров в Европе

Еуропадағы университеттер мен зерттеу орталықтарын біріктіру үшін BITNET технологиясын қолданатын желі

Живучесть системы (сети) электросвязи

Электрбайланыс жүйесінің (желісінің) өміршеңдігі

Свойство системы (сети) электросвязи сохранять способность выполнять требуемые функции в условиях воздействия внешних по отношению к ней дестабилизирующих факторов. Живучесть сети характеризуется коэффициентом живучести

Тұрақсыз факторлардың қатысы бойынша сыртқы әрекеттері шартында қажетті функцияларды орындау қабілетін сақтайтын электрбайланыс жүйесінің (желісінің) қасиеті. Желі өміршеңдігі өміршеңдік коэффициентімен сипатталады

Заголовок (сообщения, блока данных)

(Хабарлама, деректер блогы) тақырыпшасы

Начальная часть сообщения (блока данных), содержащая информацию, необходимую для целей управления

Басқару мақсатына қажетті ақпараты бар хабарлама (деректер блогының) бастапқы бөлігі

Загрузка

Жүктеу

В коммуникационной сфере добавление индуктивности к линии для минимизации амплитудных искажений. Применяется на телефонных линиях общего пользования для повышения качества голосовой связи. Однако при передаче данных, загрузка линии может сильно ограничить скорость и сделать невозможным использование baseband-модемов

В коммуникационной сфере добавление индуктивности к линии для минимизации амплитудных искажений. Применяется на телефонных линиях общего пользования для повышения качества голосовой связи. Однако при передаче данных, загрузка линии может сильно ограничить скорость и сделать невозможным использование baseband-модемов

Закрепленная линия связи

Бекітілген байланыс арнасы

Линия передачи, зарезервированная провайдером для постоянного использования определенным абонентом. Также может называться частной линией связи

Белгілі бір абоненттер үнемі қолданатын провайдермен резервтелген тарату желісі. Сондай-ақ жеке байланыс арнасы деп те аталады

Заменитель модема

Модем алмастырушы

Устройство, используемое для соединения локального терминала с портом компьютера. Данное устройство заменяет собой пару модемов, требуемых при обычном подключении

Локалды терминалды компьютер портымен қосу үшін қолданылатын құрылғы. Берілген құрылғы қарапайым қосылу кезінде қажет модем жұбын алмастырады

Защита (данных) от ошибок

(Деректерді) қателерден қорғау

Процедура уменьшения влияния ошибок, возникающих при передаче и обработке данных

Деректерді тарату және өңдеу кезінде пайда болатын қателердің әсерін азайту үрдісі

Защита информации

Ақпаратты қоғау

Комплекс правовых, организационных и технических (программно-аппаратных) мероприятий, направленных на предотвращение или затруднения нанесения ущерба интересам собственников информации

Ақпарат иелерінің құқықтарына зияндық келтірудің алдын алу немесе қиындатуға бағытталған құқықтық, ұйымдастыру және техникалық (бағдарламалық-аппараттық) шаралар кешені

Защищенность

Қорғану

Разность уровней полезного сигнала и помехи. В электрических системах обязательно указывается для конкретной частоты

Пайдалы сигнал мен бөгеуіл деңгейінің айырмашылығы. Электрлік жүйелерде белгілі жиілік үшін міндетті түрде көрсетеді

Звено данных

Деректер буыны

Совокупность канала передачи и компонентов оконечного оборудования  данных, управляемых протоколом уровня звена данных

Деректер буынының деңгейінің хаттамасын басқаратын деректердің соңғы құрылғысының құраушылары және тарату арнасының жиынтығы

Звонок телефонного аппарата. Звонок

Телефонды аппарат қоңырауы. Қоңырау

Вызывной прибор телефонного аппарата, предназначенный для приема электрических сигналов переменного тока и преобразования их в акустические посредством удара бойка о чашки звонка или металлические пластинки

Айнымалы токтың электр сигналдарын қабылдау және оны қоңырау табағына немесе металл пластинкаларға ұру арқылы түрлендіруге арналған телефондық аппараттың шақыру аспабы

Звуковые частоты

Дыбыстық жиіліктер

Диапазон частот, воспринимаемых человеческим ухом (обычно его принимают равным 15 - 20000 Герц). По телефонным линиям передаются только частоты в диапазоне от 300 до 3000 Гц. Из этого можно сделать вывод, что телефон нельзя считать устройством высокого класса (Hi-Fi)

Адам құлағымен қабылданатын жиілік аумағы (әдетте 15 - 20000 Герцке тең). Телефондық желілер бойынша 300-3000 Гц аралығындағы жиіліктер ғана таратылады. Осыдан мынадай тұжырым жасауға болады: телефонды жоғары класты (Hi-Fi) құрылғы ретінде санауға болмайды

Знак (данных)

(Деректер) белгісі

Член набора элементов, используемый для предоставления, организации или управления данными

Деректерді көрсету, ұйымдастыру немесе басқару үшін қолданылатын элементтер жиынтығының мүшесі

Идентификатор маршрутизатора

Маршрутизатор идентификаторы

32-разрядный номер, присваиваемый каждому маршрутизатору, использующему протокол OSPF. Идентификатор маршрутизатора является уникальным в масштабе автономной системы (AS)

OSPF хаттамасын қолданатын әрбір маршрутизаторға берілетін 32-разрядты нөмір. Маршрутизатор идентификаторы автономды жүйе (AS) масштабында бірегей болып табылады

Иерархия плезиохронная цифровая

Плезиохронды цифрлық иерархия

Иерархия скоростей при объединении цифровых потоков, разрешенная к применению международным комитетом по стандартизации на сетях без общей синхронизации

Стандартизация бойынша халықаралық комитеттің рұқсатымен жалпы синхронизациясы жок желілерде қолдануға рұқсат етілген цифрлық ағындарды біріктіру кезіндегі жылдамдықтар иерархиясы

Иерархия синхронная цифровая

Синхронды цифрлық иерархия

Иерархия скоростей при объединении цифровых потоков, разрешенная к применению международным комитетом по стандартизации на сетях с общей синхронизацией

Стандартизация бойынша халықаралық комитеттің рұқсатымен жалпы синхронизациясы бар желілерде қолдануға рұқсат етілген цифрлық ағындарды біріктіру кезіндегі жылдамдықтар иерархиясы

Избыточный трафик

Артық трафик

Часть трафика, поступившего на совокупность технических средств, не прошедшая через эту совокупность

Техникалық құралдар жиынтығына келіп түскен, осы жиынтықты өте алмай қалған трафик бөлігі

Индуктор телефонного аппарата.

Индуктор

Телефондық аппараттың индукторы.

Индуктор

Вызывной прибор телефонного аппарата с ручным приводом, вырабатывающий сигналы вызова и отбоя

Вызывной прибор телефонного аппарата с ручным приводом, вырабатывающий сигналы вызова и отбоя

Инкапсуляция

Инкапсуляция

Процесс, с помощью которого интерфейсное устройство помещает специфичные для оконечного устройства кадры или пакеты  в кадры или пакеты другого формата. Сеть воспринимает только кадры, форматированные специально для данной сети; следовательно, интерфейсное устройство данной сети должно выполнять инкапсуляцию

Интерфейстік құрылғы соңғы құрылғының бір форматының кадрын немесе дестесін басқа форматтың кадрына немесе дестесіне салу процесі. Желі арнайы осы желіге форматталған кадрларды ғана қабылдайды, демек осы желінің интерфейстік құрылғысы инкапсуляцияны орындай алады

Интегрированная сеть фиксированной и мобильной связи

Бекітілген және мобильді байланыстың интегралданған желісі

Это услуга, связанная с предоставлением местной, междугородной и международной радиотелефонной связи для корпоративных клиентов, с выставлением единого счета за услуги фиксированной и мобильной связи

Бекітілген және мобильді байланыстың қызметтерін бірыңғай баға бойынша корпоративті клиенттер үшін халықаралық, қаларалық, жергілікті радиотелефондық байланысты көрсетумен байланысты қызмет

Интегрированная цифровая сеть

Интегралданған цифрлық желі

Сеть, в которой осуществляется совмещение процессов цифровой передачи и цифровой коммутации, обеспечивающее существование сквозного цифрового тракта передачи от одной оконечной станции, где это совмещение осуществляется, до другой такой же станции

Бір соңғы стансадан басқа соңғы стансаға дейін таратудың тесіп өтетін цифрлық арнажолдың болуын қамтамасыз ететін цифрлық коммутация және цифрлық тарату үрдістерін қиыстыру жүзеге асырылатын желі

Интеллектуальная сеть

Зияткерлік (интеллектуалдық) желі

Сетевая структура, состоящая из базовой сети и интеллектуальной надстройки, взаимодействующих друг с другом в соответствии с установленными протоколами и интерфейсами, и создаваемая с целью предоставления абонентам расширенного набора услуг

Орнатылған хаттамалары мен интерфейстеріне сәйкес бір-бірімен әрекеттесетін және абоненттерге қызметтің кең көлемін көрсету мақсатымен құралатын интеллектуалдық орнатулар және базалық желіден тұратын желілік құрылым

Интеллектуальный канальный интерфейс

Зияткерлік арналық интерфейс

В маршрутизаторах Bay Networks – агрегат из канального модуля и соединенного с ним процессорного модуля. Между собой ILI соединяются с помощью высокоскоростной внутренней шины. Каждый ILI полностью обрабатывает пакеты, адресованные любому из портов своего канального модуля

В маршрутизаторах Bay Networks – агрегат из канального модуля и соединенного с ним процессорного модуля. Между собой ILI соединяются с помощью высокоскоростной внутренней шины. Каждый ILI полностью обрабатывает пакеты, адресованные любому из портов своего канального модуля

Интервал канальный

Арналық арақашықтық

Временной интервал, занимающий определенную позицию в цикле и предназначенный для одного канала, полученного временным способом

Циклде белгілі бір орынды алатын және уақыттық әдіспен алынған бір арна үшін арналған уақыт аралығы

Интернет

Интернет

Глобальная сеть, в которую входят правительственные, академические, коммерческие, военные и корпоративные сети всего мира. Первоначально Internet был разработан для использования в американской армии и только затем стал сетью, которая широко используется академическими и коммерческими организациями. Пользователи, работающие в Internet, могут читать и загружать данные по любой теме практически со всего света

Бүкіл әлемнің корпоративті, әскери, коммерциялық, академиялық және басқару желілері кіретін жаһандық желі. Бастапқыда Internet америкалық армияда қолдану үшін өндірілді және осыдан кейін ғана академиялық және коммерциялық ұйымдармен кең қолданылатын желі болды. Internet-те жұмыс жасайтын тұтынушылар бүкіл әлемнің кез келген деректерін оқи және жүктей алады

Интернет-протокол

Интернеттік (желіаралық) хаттама

Свод правил обеспечивающих передачу данных между компьютерами, работающими на разных сетях с различной аппаратной конфигурацией и операционными системами и выполняющими различные процессы, диктуемые пользователями

Пайдаланушы мәжбүр ететін әртүрлі үрдістерді орындайтын және әр алуан желіде неше түрлі аппаратты конфигурация мен операциялық жүйелермен жұмыс жасайтын компьютерлер арасында мәліметтерді таратуды қамтамасыз ететін ережелер жинағы

Интерфейс

Интерфейс (түйіс)

Граница между двумя устройствами или системами с определенными физическими, функциональными и электрическими параметрами

Белгілі бір физикалық, функционалдық және электр параметрлері бар екі құрылғы немесе жүйе арасындағы шекара

Интерфейс обмена данными

Деректермен алмасу интерфейсі

Протокол, используемый между маршрутизатором DSU для SMDS и ATM

SMDS үшін DSU және ATM маршрутизаторлары арасында қолданылатын хаттама

Интерфейс подключаемого модуля

Қосылатын модульдің интерфейсі

Стандартный интерфейс для сетей Ethernet (IEEE 802.3), который позволяет подсоединить ПК или устройство Ethernet к сети Ethernet

ДК немесе Ethernet құрылғысын Ethernet желісіне қосуға мүмкіндік беретін Ethernet (IEEE 802.3) желілерінің стандартты интерфейсі

Интерфейс прикладного программирования

Қолданбалы бағдарламалау интерфейсі

Набор соглашений, определяющих правила вызова функций и передачи параметров из прикладных программ

Набор соглашений, определяющих правила вызова функций и передачи параметров из прикладных программ

Интерфейс прикладных программ

Қолданбалы бағдарламалар интерфейсі

Набор соглашений, определяющих правила вызова функций и передачи параметров из прикладных программ

Қолданбалы бағдарламалардан функцияларды шақыру және параметрлерді тарату ережелерін анықтайтын келісім жиынтығы

Интерфейс сетевого пользователя

Желі пайдаланушысының интерфейсі (түйісі)

Протокол, принятый форумом АТМ для определения соединений между пользователями АТМ (конечными станциями) и сетью АТМ (коммутатором). Определяет полный спектр характеристик графика АТМ, включая структуру ячейки, адресацию, сигнализацию, слои адаптации и управление графиком

АТМ пайдаланушылары (соңғы стансалар) мен АТМ желісі (коммутатор) арасындағы қосылуды анықтау үшін АТМ форумымен қабылданған хаттама. Ұяшық құрамы, адрестеу, дабыл, адаптация деңгейлері және графикті басқаруы бар АТМ графигі сипаттамасының толық спектрін анықтайды

Информатизация

Ақпараттандыру (Хабардар ету)

Организационный, социально-экономический и научно-технический процесс создания оптимальных условий для удовлетворения информационных потребностей граждан, органов государственной власти и местного самоуправления, организаций, общественных объединений на основе использования информационных ресурсов

Организационный, социально-экономический и научно-технический процесс создания оптимальных условий для удовлетворения информационных потребностей граждан, органов государственной власти и местного самоуправления, организаций, общественных объединений на основе использования информационных ресурсов

Информационно-коммуникационная инфраструктура

Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым

Совокупность территориально распределенных государственных и корпоративных информационных систем, линий связи, сетей и каналов передачи данных, средств коммутации и управления информационными потоками, а также организационных структур, правовых и нормативных механизмов, обеспечивающих их эффективное функционирование

Аймақтық таралған мемлекеттік және корпоративті ақпараттық жүйелер, деректерді таратудың байланыс желілері мен арналары, коммутация және ақпараттық ағынды басқару құралдары, сондай-ақ ұйымдық құрылымдар, олардың тиімді функциялануын қамтамасыз ететін құқықтық және нормативтік механизмдер жиынтығы

Информационно-коммуникационные технологии (ИКТ)

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ)

Совокупность методов, производственных процессов и программно-технических средств, интегрированных с целью сбора, обработки, хранения, распространения, отображения и использования информации в интересах ее пользователей

Тұтынушылар пайдасы үшін ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату, көрсету және пайдалану мақсатымен интегралданған өндірістік үрдістер мен бағдарламалық-техникалық құралдар, әдістер жиынтығы

Информационная система

Ақпараттық жүйе

Совокупность целесообразной информационной деятельности людей, информации и средств информационной деятельности

Адамдар және ақпараттың іс құралдарының бүтіндей жиынтығы 

Информация

Ақпарат

Сведения о лицах, предметах, фактах, событиях, явлениях и процессах независимо от формы их представления

Көрсету пішінінен тәуелсіз тұлғалар, заттар, фактілер, оқиғалар, құбылыстар және үрдістер жайлы мәліметтер

Искажение, дисторсия

Бұрмалану, дисторсия

Нежелательное изменение формы сигнала при его передаче между двумя точками коммуникационной системы

Коммуникациялық жүйенің екі нүктесі арасында сигналды тарату кезінде сигнал пішінінің орынсыз өзгеруі

Использование сети

Желіні қолдану

Мера трафика в сети, выраженная в процентах к величине полосы пропускания сети. Характеризует эффективность использования потенциальных возможностей сети

Желінің өткізу жолағының шамасына пайыз түрінде өрнектелген желідегі трафик өлшемі. Желінің потенциалды мүмкіндіктерін қолдану тиімділігін сипаттайды

Кабельный модем

Кабельді модем

Модем, который используется для присоединения компьютера к кабельной телевизионной системе, предлагающей услуги в режиме on-line

On-line режімде қызметтерді ұсынатын кабельді теледидарлық жүйеге компьютерге қосу үшін қолданылатын модем

Канал

Арна

Путь передачи (электрических) сигналов между двумя или несколькими точками. Используются также термины: link, line, circuit и facility

Екі немесе бірнеше нүктелер арасында (электрлік) сигналдардың тарату жолы. Сондай-ақ келесі терминдер қолданылады: link, line, circuit және facility

Канал арендованный

Жалданған арна

Канал, предоставляемый оператором сети в аренду пользователю сети на основе соглашения (договора)

Келісім шарт негізінде желі тұтынушысына желі операторымен жалға берілетін арна

Канал вторичной сети временной

Екінші ретті желінің уақыттық арнасы

Канал вторичной сети, образованный на базе первичной сети, по которому передача сигналов, относящихся к одному сообщению, осуществляется в специально отведенные дискретные интервалы времени

Бір хабарламаға қатысты сигналдарды тарату уақыттың арнайы бөлінген дискретті аралықтарында жүзеге асырылатын біріншілік желі негізінде жасалған екінші ретті желі арнасы

Канал вторичной сети пространственный

Екінші ретті желінің кеңістіктік арнасы

Канал вторичной сети, образованный на базе первичной сети, по которому передача сигналов, относящихся к одному сообщению, осуществляется непрерывно

Бір хабарламаға қатысты сигналдарды тарату үздіксіз жүзеге асырылатын біріншілік желі негізінде жасалған екінші ретті желі арнасы

Канал передачи данных (канал переноса информации) в ISDN

ISDN-де деректерді тарату арансы (ақпаратты тасу арнасы)

Для BRI ISDN и PRI ISDN представляет собой канал одновременной двухсторонней связи для передачи и приема данных со скоростью 64 Кбит/с. Абоненту предоставляется несколько (минимум два) B-каналов, каждый из которых может коммутироваться независимо. По B-каналу может передаваться как голос, так и данные

BRI ISDN және PRI ISDN 64 Кбит/с жылдамдықпен деректерді тарату және қабылдауүшін біруақттық екі жақты арна түрінде болады. Абонентке бірнеше (аз дегенде екеу) В-арналар беріледі, олардың әрқайсысы бір-бірінен тәуелсіз коммутациялана алады. В-арналар бойынша дауыс және деректер таратыла алады

Канал передачи типовой

Бірүлгілік тарату арнасы

Канал передачи, параметры которого соответствуют принятым нормам

Параметрлері қабылданған нормаларға сәйкес келетін тарату арнасы

Канал основной цифровой

Негізгі цифрлық арна

Типовой цифровой канал передачи со скоростью передачи сигналов 64 кбит/с

Сигналды тарату жылдамдығы 64 кбит/с таратудың бірүлгілік цифрлық арнасы

Канал передачи

Тарату арнасы

Комплекс технических средств и среды распространения, обеспечивающий передачу сигнала электросвязи в полосе частот или со скоростью передачи, характерных для данного канала передачи, между сетевыми станциями, сетевыми узлами или между сетевой станцией и сетевым узлом, а также между сетевой станцией или сетевым узлом и оконечным устройством первичной сети

Желілік стансалар, желілік түйіндер немесе желілік станса мен түйін арасында, сондай-ақ желілік станса немесе түйін және біріншілік желінің соңғы құрылғысы арасындағы берілген тарату арнасына қатысты тарату жылдамдығы немесе жиіліктер жолағында электрбайланыстың тарату сигналын қамтамасыз ететін тарату ортасы және техникалық құралдар кешені

Канал передачи тональной частоты

Үндесу жиілігін тарату арнасы

Типовой аналоговый канал передачи с полосой частот от 300 до 3400 Гц

300-3400 Гц арасында жиілік жолағындағы таратудың бір үлгілік аналогты арнасы

Канал электросвязи

Электрбайланыс арнасы

Путь прохождения сигналов электросвязи, образованный последовательно соединенными каналами и линиями вторичной сети при помощи станций и узлов вторичной сети, обеспечивающий при подключении к его окончаниям абонентских оконечных устройств (терминалов) передачу сообщения от источника к получателю (получателям)

Абоненттік соңғы құрылғылар (терминалдар) жалғауларына қосылу кезінде дерек көзінен қабылдап алушыға (қабылдап алушыларға) хабарламаны таратуды қамтамасыз ететін екінші ретті желілердің түйіндері және станса көмегімен екіншілік желілердің тізбекті қосылған арналары және желілерінен құралған электрбайланыстың сигналдардың өту жолы

Капсюльный микрофон телефонного аппарата

Телефонды аппараттың капсюльді микрофоны

Микрофон телефонного аппарата, детали которого смонтированы в отдельном корпусе, являющимся сменным элементом телефонного аппарата

Телефондық аппараттың ауыспалы элементі болып табылатын бөлек корпуста монтаждалған бөліктері бар телефондық аппараттың микрофоны

Капсюльный телефон

Капсюльді телефон

Телефон, все детали которого монтированы в отдельном корпусе, являющемся сменным элементом телефонного аппарата

Барлық бөліктері телефондық аппараттың ауыспалы элементі болып табылатын бөлек корпусында монтаждалған телефон

Качество обслуживания

Қызмет көрсету сапасы

Комплексная характеристика степени удовлетворения пользователя предоставленными услугами

Көрсетілген қызметтермен тұтынушының қанағаттану дәрежесінің кешенді сипаттамасы

Качество обслуживания телефонных вызовов

Телефондық шақыруларға қызмет көрсету сапасы

Свойство системы распределения информации, определяемое совокупностью вероятностных оценок телефонных потерь и ожидания обслуживания телефонных вызовов

Телефондық шақыруларға қызмет көрсетуді күту және телефондық жоғалтулардың ықтималдық бағаларының жиынтығымен анықталатын ақпараттың таралу жүйесінің қасиеті

Качество услуги

Қызмет көрсету сапасы

Комплексная характеристика степени удовлетворения пользователя предоставляемыми услугами

Көрсетілетін қызметтерге деген тұтынушылардың қанағаттану дәрежісінің кешенді сипаттамасы

Клиент

Клиент

Система (или программа), делающая запросы другим системам (или программам), которые называются серверами, для выполнения определенных задач

Белгілі бір тапсырмаларды орындауға арналған сервер деп аталатын жүйелерге (немесе бағдарламаларға) сұраныс жасайтын жүйе (немесе бағдарлама)

Клиент-сервер

Клиент-сервер

Концепция, при которой выполнение задачи разделяется на части: инициирование запросов системой конечного пользователя (клиентской частью) и ответ на них серверной частью (хранилищем ресурсов). Под системой «клиент-сервер» понимают совокупность клиентов, кодировок и другие функции

Тапсырмаларды орындау келесідей бөліктерге бөлінетін концепция: соңғы тұтынушы (клиенттік бөлікпен) жүйесімен сұранысты орнату және оған серверлік бөлікпен (ресурстарды сақтау) жауап қатуы. «Клиент-сервер» жүйесі ретінде клиенттер, кодерлеулер және басқа функциялар жиынтығын түсінеді

Кнопочный номеронабиратель

Түймелік нөміртергіш

Номеронабиратель, которым осуществляется передача адресной информации при нажатии кнопок

Пернелерді басу кезінде адрестік ақпаратты таратуды жүзеге асыратын нөміртергіш

Коаксиальный кабель

Коаксиалды кабель

Это сетевой кабель высокой производительности. Коаксиальный кабель (или коаксиал) состоит из центрального медного кабеля и цилиндрического медного проводящего слоя, между которыми находится пластиковый изолятор. Коаксиальный кабель используется как для широкополосной (телевидение), так и для монополосной передачи (сети Ethernet). Коаксиальный кабель защищен от воздействия внешних сигналов и обеспечивает высокую скорость передачи сигнала на большие расстояния

Бұл жоғары өнімділікті желілік кабель. Коаксиалды кабель (немесе коаксиал) арасынан пластикалық оқшаулағышы бар орталық мысты кабельден және цилиндрлік өткізгіш мыс қабаттан тұрады. Коаксиалды кабель кең жолақты (теледидар), сондай-ақ бір жолақты (Ethernet желісі) тарату үшін қолданылады. Коаксальды кабель сыртқы сигнал әсерінен қорғалған және алыс қашықтыққа сигналды таратудың жоғары жылдамдығын қамтамасыз етеді

Кодек

Кодек

Аппаратное и программное обеспечение, осуществляющее преобразование аналогового сигнала в цифровую форму в соответствии с определенными стандартами

Белгілі стандарттарға сәйкес аналогты сигналдарды цифрлық сигналдарға түрлендіретін аппараттық және бағдарламалық қамтамасыздандыру

Коммуникационный компьютер

Қатынас компьютері

Компьютер, связанный с узлом. Поддерживает управление линией, обработку сообщений, преобразование кодировок и другие функции

Түйінмен байланысқан компьютер. Желіні басқару, хабарламаны өңдеу, кодерлеуді түрлендіруді және басқа да функцияларды орындайды

Коммутационная система

Коммутациялық жүйе

Совокупность всех коммутационных блоков и ступеней искания станции или узла

Барлық коммутациялық блоктар мен станцияны немесе түйінді іздеу сатыларының жиынтығы

Коммутационное поле коммутационного блока

Коммутациялық блоктың коммутациялық өрісі

Совокупность коммутационных приборов связи коммутационного блока

Комммутациялық блок байланысының коммутациялық аспаптар жиынтығы

Коммутационное поле коммутационного прибора связи

Коммутациялық байланыс аспабының коммутациялық өрісі

Совокупность коммутационных групп коммутационного прибора связи

Байланыстың коммутациялық аспаптың коммутациялық тобының жиынтығы

Коммутационное поле коммутационной станции (КП)

Коммутациялық стансаның коммутациялық өрісі (КӨ)

Совокупность всех коммутационных блоков коммутационной станции

Комммутациялық стансаның барлық коммутациялық блогының жиынтығы

Коммутационное поле ступени коммутации

Коммутация сатысының коммутациялық өрісі

Совокупность коммутационных блоков ступени коммутации

Коммутация сатысының коммутациялық блогының жиынтығы

Коммутационный блок

Коммутациялық блок

Конструктивно законченная совокупность коммутационных приборов связи, имеющих все или часть общих выходов и промежуточных линий коммутационного поля

Коммутациялық өрістің аралық желілерінің және жалпы шығыстарының барлығы немесе бір бөлігі ғана бар байланыс коммутациялық аспаптырының құрылымдық аяқталған жиынтығы

Коммутационный элемент связи

Коммутациялық байланыс элементі

Элемент, осуществляющий коммутацию в сетях связи

Байланыс желілерінде коммутацияны жүзеге асыратын элемент

Коммутация каналов

Арналар коммутациясы

Совокупность операций на станции или узле вторичной сети, обеспечивающих последовательное соединение каналов и линий вторичной сети

Арналардың және екіншілік желінің тізбекті қосылысын қамтамасыз ететін екіншілік желі стансасы немесе түйінінің операциялар жиынтығы

Коммутация пакетов

Десте коммутациясы

Совокупность операций на станции или узле вторичной сети, состоящих в приеме отрезков сообщений (пакетов) и их дальнейшей передаче в соответствии с содержащимся в них адресным признаком.

Хабарлар (дестелер) кесіндісін қабылдау және оны ары қарай таратуда оларда мекен жай белгісі жазуына сәйкес екіншілік желінің түйінінде немесе стансасындағы операциялар жиынтығы

Коммутация сообщений

Хабарламалар коммутациясы

Совокупность операций на станции или узле вторичной сети, состоящих в приеме полного сообщения, его накоплении и последующей передаче в соответствии с содержащимся в них адресным признаком

Толық хабарламаны қабылдау, сақтау және оны ары қарай таратуда оларда мекен-жай белгісі жазуына сәйкес екіншілік желінің түйінінде немесе станциясындағы операциялар жиынтығы

Коммутируемая сеть связи

Байланыстың коммутациялық желісі

Вторичная сеть связи, обеспечивающая по запросу абонента или в соответствии с заданной программой связь между абонентскими оконечными устройствами при помощи станций и узлов коммутации этой сети на требуемое время для передачи сообщений

Хабарламаны жіберу үшін керекті уақытқа желінің коммутация станциялары мен түйіндері көмегімен абоненттік соңғы құрылғылар арасында байланысты берілген бағдарламаға сәйкес немесе абоненттің сұрауы бойынша қамтамасыз етілетін екіншілік байланыс желісі

Коммутируемое соединение

Коммутацияланатын қосылыс

Линия передачи данных, которая формируется, когда на коммуникационном оборудовании набирается телефонный номер, и позволяющая установить соединение с оборудованием, находящимся на другом конце данной линии

Коммуникациялық құрылғыда телефондық нөмір терілгенде пішінделетін және осы желінің басқа басында орналасқан құрылғымен байланыс орнатуға мүмкіндік беретін деректерді тарату желісі

Компенсатор, эквалайзер

Компенсатор, эквалайзер

Устройство, компенсирующее искажения, связанные с частотной зависимостью поглощения и задержки сигнала в линии. Эквалайзеры компенсируют амплитудные, частотные и фазовые искажения

Желіде сигналдың кідірісі мен жұтылуының жиіліктік тәуелділігіне байланысты бұрмаланудың орнын толтыратын құрылғы. Эквалайзер амплитудалық, жиіліктік және фазалық бұрмаланудың орнын толтырады

Компрессия, сжатие

Компрессия, сығу

Любой из множества методов, позволяющих уменьшить число битов, представляющих данную информацию для передачи или хранения. Компрессия снижает требуемую для передачи полосу или экономит пространство, используемое для хранения

Берілген ақпаратты тарату немесе сақтау үшін биттер санын азайтуға мүмкіндік беретін көптеген әдістердің кез келгені. Компрессия таратуға қажет жолақты төмендетеді немесе сақтауға пайдаланылатын кеңістікті үнемдейді

Конечная система

Ақырғы жүйе

Система OSI, содержащая процессы, способные обеспечить передачу через все семь уровней протоколов OSI. Эквивалент хоста в Internet

OSI хаттамаларының барлық жеті деңгейі арқылы таратуды қамтамасыз ететін үрдістері бар OSI жүйесі. Internet-тегі хост баламасы

Конфликт, коллизия

Дау, коллизия

Попытка двух (или более) станций одновременно начать передачу пакета в сети CSMA/CD. При обнаружении конфликта обе станции прекращают передачу и пытаются возобновить ее по истечении определяемого случайным образом интервала времени. Использование случайной задержки позволяет решить проблему возникновения повторного конфликта

Екі (одан да көп) стансаның бір уақытта CSMA/CD желісінде дестені таратуды бастау әрекеті. Дауды анықтаған жағдайда екі станса да таратуды тоқтатады да, уақыттың кездейсоқ аралығынан кейін қайта өңдеуге тырысады. Кездейсоқ кідірісті қолдану қайталанбалы дауды болдырмау мақсатымен жүргізіледі

Коррекция ошибок

Қателерді түзету

Различные методы, которые проверяют надежность символов (контроль по четности) или блоков данных. V. 42, MNP - протоколы обнаружения ошибок с использованием метода CRC и повторной передачей поврежденных кадров (фреймов)-ARQ

Белгілер сенімділігін (жұптылықты бақылау) немесе мәліметтер блогын тексеретін әртүрлі әдістер. V. 42, MNP – бұлар CRC әдісін қоладана отырып, қатені табу және зақымдалған кадрларды (фреймдерді) қайта жіберу –ARQ хаттамалары

Кросс

Кросс

Комплект оборудования для соединения (кроссировки) портов. В классическом варианте соединение линейной и станционной части телефонной системы. В общем случае – поле коммутации

Порттарды қосуға (кростауға) арналған құрылғылар кешені. Классикалық түрде телефондық жүйенің сызықтық және стансалық бөліктерінің қосындысы. Жалпы жағдайда – коммутация өрісі

Линия доступа

Қатынас желісі

Физическая линия связи, соединяющая оборудование абонента с телефонной станцией локальной сети. Также может называться Local Loop (абонентская линия или абонентский шлейф) или Last Mile (последняя миля)

Локалдық желінің телефондық станциясы мен абоненттің құрылғысын қосатын физикалық байланыс желісі. Сондай-ақ Local Loop (абонеттік желі немесе абоненттік шлейфя) немесе Last Mile (соңғы миля) деп те аталады

Линия передачи

Тарату желісі

Совокупность линейных трактов систем передачи и / или типовых физических цепей, имеющих общие линейные сооружения, устройства их обслуживания и одну и ту же среду распространения в пределах действия устройств обслуживания

Тарату жүйесінің сызықты трактісі мен/немесе жалпы сызықтық құрылғылары бар үлгілік физикалық тізбектер, оларға қызмет көрсететін құрылғылар және қызмет көрсету құрылғыларының жұмысы шегіндегі бір ортаның жиынтығы

Линия передачи абонентская

Абоненттік тарату желісі

Линия передачи, соединяющая между собой сетевую станцию или сетевой узел и оконечное устройство первичной сети

Біріншілік желінің желілік станса немесе соңғы құрылғы мен желілік түйінін өзара қосатын тарату желісі

Линия передачи соединительная

Жалғағыш тарату желісі

Линия передачи, соединяющая между собой сетевую станцию и сетевой узел или две сетевых станции между собой

Желілік станса және желілік түйінді немесе екі желілік стансаны өзара жалғастыратын тарату желісі

Линия телефонной сети междугородная соединительная

Телефондық желінің халықаралық жалғағыш желісі

Линия телефонной сети для связи междугородной телефонной станции с местной телефонной станцией непосредственно или через телефонный узел входящего междугородного сообщения

Кіріс қалааралық хабарламаның телефондық торабы немесе тікелей жергілікті телефондық стансасы мен қалааралық телефондық станса байланысы үшін телефондық желінің сызығы

Локальная (вычислительная) сеть (ЛВС)

Локалды (есептегіш) желі (ЛЕЖ)

Сеть, связывающая ряд устройств вычислительной техники в одной локальной зоне, ограниченной одним зданием или одним предприятием. ЛВС может иметь шлюз для соединения с другими ЛВС или с сетями связи (на правах абонентского терминала)

Бір ғимарат немесе кәсіпорынмен шектелген бір локалды зонадағы есептегіш техниканың құрылғыларын қатарын байланыстыратын желі. ЛЕЖ-дің басқа ЛЕЖ-дермен немесе байланыс желісімен (абоненттік терминал құқығында) қосылу үшін шлюзі болуы мүмкін

Магистраль

Магистраль

Основной канал связи, который соединяет сегменты сети. По магистрали передается информация между удаленными устройствами, например, между двумя концентраторами, находящимися на противоположных концах здания

Желі сегменттерін қосатын негізгі байланыс арнасы. Магистраль бойынша алыстатылған құрылғылар арасында, мысалы ғимараттың қарама-қарсы жағында орналасқан екі концентратор арасында ақпарат таратады

Магистральная сеть связи

Магистральды байланыс желісі

Часть коммуникационной сети, которая передает трафик с использованием наиболее высокоскоростных (и часто наиболее протяженных) трактов в сети

Желіде жоғары жылдамдықты (жиі созылмалы) тракттерді қолданумен трафикті тарататын коммуникациялық желі бөлігі

Маршрутизатор

Маршрутизатор

Устройство, обеспечивающее соединение между различными сетями, как правило, на сетевом уровне

Ереже бойынша, желілік деңгейде әртүрлі желілер арасында қосылуды қамтамасыз ететін құрылғы

Маршрутизация

Маршруттау

Функция, преобразовывающая наименование или адрес логического объекта уровня в маршрут для достижения этого объекта

Берілген объектіге қол жеткізу үшін осы логикалық объектінің мекен жайын немесе атын маршрутқа түрлендіру функциясы

Междугородная телефонная сеть

Қалааралық телефондық желі

Часть телефонной сети, представляющая собой совокупность междугородных телефонных станций, телефонных узлов автоматической коммутации и каналов телефонной сети, соединяющих их между собой, и обеспечивающая телефонной связью абонентов различных зон нумерации

Нөмірлеудің әртүрлі зона абоненттерін телефондық байланыспен қамтамасыз ететін, автоматты коммутация мен телефондық желінің арналарын өзара қосатын және осылар мен қалааралық телефондық стансалардың жиынтығынан тұратын телефондық желінің бөлігі

Междугородная телефонная станция (МТС)

Қалаарлық телефондық станса (ҚТС)

Телефонная станция, обеспечивающая установление внутризоновых и междугородных соединений

Зонаішілік және қалааралық қосылулардың орнатылуын қамтамасыз ететін телефондық станса

Международная организация по стандартизации

Стандарттау бойынша халықаралық ұйым

Ассоциация национальных организаций по стандартизации, обеспечивающая разработку и поддержку глобальных стандартов в сфере коммуникаций и обмена информацией. Хорошо известна семиуровневая модель OSI/ISO, определяющая стандарты взаимодействия компьютеров в сетях

Коммуникация және ақпарат алмасу облысында жаһандық стандарттарды шығару және қолдауды қамтамасыз ететін стандарттау бойынша ұлттық ұйым қауымдастығы. Желілердің компьютерлердің өзара әрекеттесу стандартын анықтайтын OSI/ISO жеті деңгейлік моделі

Международная сеть связи

Халықаралық байланыс желісі

Совокупность международных станций и соединяющих их каналов, обеспечивающая международной связью абонентов различных национальных

Әртүрлі ұлттық желі абоненттерін халықаралық байланыспен қамтамасыз ететін, халықаралық стансалар арналары мен осы стансалардың жиынтығы

Международный телекоммуникационный союз

Халықаралық телекоммуникациялық одақ

Международная организация, основанная европейскими странами для разработки международных стандартов в области передачи информации

Ақпаратты тарату облысында халықаралық стандарттарды шығару үшін еуропалық елдерге негізделген халықаралық ұйым

Межсетевой экран

Желіаралық экран

Это узел в сети, который служит барьером для предотвращения передачи графика из одного сегмента в другой. Межсетевой экран используется как для уменьшения трафика, так и для повышения безопасности сети

Бір сегменттен екінші сегментке графикті таратудың алдын алу үшін бөгеуіл қызметін атқаратын желі түйіні. Желіаралық экран трафик азайту сияқты желі қауіпсіздігін арттыру үшін де пайдаланылады

Местная телефонная сеть

Жергілікті телефондық желі

Часть телефонной сети, представляющая собой совокупность коммутационных узлов, телефонных станций, линий, каналов телефонной сети, оконечных абонентских телефонных устройств, предназначенная для обеспечения телефонной связью абонентов города и сельского района.

Қала және ауылдық аймақтардың абонентерін телефондық байланыспен қамтамасыз етуге арналған соңғы абоненттік телефондық құрылғылар, телефондық желінің арналары, телефондық стансалар, желілер, коммутациялық түйіндер жиынтығынан тұратын телефондық желінің бөлігі

Метка

Белгі

В телекоммуникациях меткой называют присутствие сигнала. Метка эквивалентна двоичной единице. Противоположное состояние называется space (пробел, пропуск), оно эквивалентно бинарному 0

Телекоммуникацияда белгі деп сигналдың бар болуын атайды. Белгі екілік бірлікке баламалы. Қарама-қарсы күй space (бос орын) деп аталады, ол бинарлық 0-ге баламалы

Метод доступа

Қатынау әдісі

Набор правил, обеспечивающих арбитраж доступа к среде передачи. Примерами методов доступа являются CSMA/CD (Ethernet) и передача маркера (Token Ring)

Тарату ортасына қатынау арбитражын қамтамасыз ететін ережелер жиынтығы. Қатынау әдістерінің мысалы CSMA/CD (Ethernet) және маркер тарату (Token Ring) болып табылады

Механический коммутационный элемент связи

Механикалық коммутациялық байланыс элементі

Коммутационный элемент связи, осуществляющий коммутацию в сетях связи путем перемещения в пространстве его контакт-деталей

Байланыстың коммутациялық элементтерінің түйіспе-бөліктерін кеңістікте орын ауыстыру арқылы байланыс желілерінде коммутациясын жүзеге асыратын байланыстың коммутациялық элементі

Микротелефонная трубка

Микротелефондық түтік

Устройство, обеспечивающее определенное взаимное расположение микротелефона телефонного аппарата и телефона, предназначенное для удержания в руке при пользовании связью

Байланысты пайдаланған кезде қолда ұстап тұруға арналған телефон және телефондық аппараттың микротелефонының өзара анық орнын қамтамасыз ететін құрылғы

Минимальная пропускная способность

Минимальды өткізу жолағы

Гарантируемая для каждого PVC канала Frame Relay. Не может быть больше скорости порта

Frame Relay-дің әрбір PVC арнасына кепілдендірілген өткізу жолағы. Порттың жылдамдығынан көп бола алмайды

Многопунктовое звено (данных)

Көп пунктілік буын

Звено данных, функционирующее более чем с двумя станциями данных

Деректердің екіден көп стансасымен қызмет ететін деректер буыны

Многостанционный доступ с кодовым разделением каналов

Арналарды кодтық бөлу бар көп стансалық рұқсат

Технология мультидоступа для радиоинтерфейсов CDMA One, CDMA 2000 и WCDMA

CDMA One, CDMA 2000 және WCDMA радиоинтерфейстері үшін мультиқатынас технологиясы

Многоточечная линия, моноканал

Көпнүктелік желі, моноарна

Конфигурация коммуникационных устройств, при которой несколько устройств разделяют общую среду, хотя в каждый момент времени передачу может вести только одно устройство. Обычно используется с тем или иным механизмом опроса, обеспечивающим уникальную адресацию каждого устройства

Бірнеше құрылғылар жалпы ортаны бөлу кезінде, алайда уақыттың кез келген мезетінде таратуды бір ғана құрылғы жүргізе алатын коммуникациялық құрылғылар конфигурациясы. Әдетте әрбір құрылғының бірегей адрестелуін қамтамасыз ететін сұраныстың сол немесе басқа механизмімен қолданылады

Множественный доступ к среде с обнаружением конфликтов и детектированием несущей

Дауды табу және тасушыны детекторлеуі бар ортаға көптік қатынас

Метод доступа к среде передачи (кабелю), определенный в спецификации IEEE802.3 для локальных сетей Ethernet. CSMA/CD требует, чтобы каждый узел, начав передачу, продолжал "прослушивать" сеть на предмет обнаружения попытки одновременной передачи другим устройством - коллизии. При возникновении конфликта передача должна быть незамедлительно прервана и может быть возобновлена по истечении случайного промежутка времени. В сети Ethernet с загрузкой 35-40% коллизии возникают достаточно часто и могут существенно замедлить работу. При небольшом числе станций вероятность коллизий существенно снижается

Ethernet локалды желісі үшін IEEE802.3 спецификациясында анықталған тарату ортасына (кабельге) рұқсат әдісі. CSMA/CD әрбір түйін таратуды бастап, желіні басқа құрылғымен біруақыттық тарату әрекетін - коллизия анықтауға «тыңдауды» жалғастырады. Дау пайда болған жағдайда, тарату тез арада үзілуі тиіс және кездейсоқ уақыттан кейін қайта өңделеуі мүмкін. Ethernet желісінде 35-40% жүктемесі кезінде коллизиялар жиі пайда болады және жұмысты едәуір түрде баяулатуы мүмкін. Стансаның көп емес саны кезінде коллизия ықтималдығы едәуір азаяды

Мобильная телефония

Мобильді телефония

Внедрение переносных телефонных устройств в современный быт. Исследования показывают, что мобильная телефония оказывает существенное влияние на изменения в образе жизни и мышления современных людей

Бірге алып жүретін телефондық құрылғыларды қазіргі өмірге енгізу. Зерттеулер көрсеткендей, мобильді телефония өмір ағынын және адамдардың ойлау қабілетінің өзгеруіне әсер етеді

Модель клиент-сервер

Тұтынушы-сервер моделі

Общий способ описания услуг и модель пользовательских процессов (программ) для этих услуг. Примерами могут служить сервер имен/парадигма разрешения имен в DNS и соотношение файл-сервер/файл-клиент в системе с NFS и бездисковыми

Қызметтерді сипаттаудың жалпы әдісі және осы қызметтер үшін тұтынушылық үрдістердің (бағдарламалар) моделі. Мысалы, есімдер сервері/ DNS-те есімдер рұқсатының парадигмасы және NFS пен дискісіздік жүйедегі файл-сервер/файл-тұтынушы қатынасы

Модем для ближней связи

Жақын арада байланыс үшін модем

Модем, предназначенный для передачи на сравнительно небольшие расстояния по физическим линиям. Для обозначения таких модемов используют также термины limited distance modem (LDM) и short range modem (SRM)

Физикалық желілер бойынша салыстармалы түрде жақын қашықтықтарға таратуға арналған модем. Мұндай модемдерді белгілеу үшін сондай-ақ limited distance modem (LDM) және short range modem (SRM) терминдері қолданылады

Модулятор-демодулятор

Модулятор-демодулятор

Устройство, используемое для преобразования последовательности цифровых данных из передающего DTE в сигнал, подходящий для передачи на значительное расстояние. В случае приема выполняется обратное преобразование, данные воспринимаются приемным DTE

Таратушы DTE-дан цифрлық мәліметтердің тізбегін үлкен қашықтықтарға арналған сигналға түрлендіру үшін қолданылатын құрылғы. Қабылдау жағдайында кері түрлендіру жүргізіледі, деректер қабылдағыш DTE қабылданады

Мост

Көпір

Устройство, соединяющее две или несколько физических сетей и передающее пакеты из одной сети в другую. Мосты могут фильтровать пакеты, т.е. передавать в другие сегменты или сети только часть трафика, на основе информации канального уровня (MAC-адрес). Если адрес получателя присутствует в таблице адресов моста, кадр передается только в тот сегмент или сеть, где находится получатель. Похожими устройствами являются повторители (repeater), которые просто передают электрические сигналы из одного кабеля в другой и маршрутизаторы (router), которые принимают решение о передаче пакетов на основе различных критериев, основанных на информации сетевого уровня. В терминологии OSI мост является промежуточной системой на уровне канала передачи данных (Data Link Layer)

Екі немесе бірнеше физикалық желілерді қосатын және дестелерді бір желіден екінші желіге тарататын құрылғы. Көпірлер дестелерді сүзе алады, яғни арналық деңгей (MAC-адрес) ақпараты негізінде басқа сегменттерге немесе желілерге трафиктің бір бөлігі ғана таратылады. Егер алушының адресі көпірдің адрестер кестесінде бар болса, кадр тек алушы бар  сегментке немесе желіге ғана таратылады. Ұқсас құрылғы болып бір кабельден екінші кабельге электрлік сигналдарға тарататын қайталағыш (repeater), желілік деңгей ақпаратына негізінделген әртүрлі критерийлер негізінде дестелер тарату туралы шешім қабылдайтын маршрутизатор болып табылады. OSI терминологиясында көпір деректер тарату арнасы деңгейінде аралық жүйесі болып табылады

Мультимедиа

Мультимедиа

Информационная среда, технологии программирования, обеспечивающие интеграцию нескольких информационных типов таких, как текст, изображения, графика, анимация и другое

Мәтін, сурет, графика, анимация және т.б. сияқты бірнеше ақпараттық типтердің интеграциясын қамтамасыз ететін ақпараттану технологиялары, ақпараттық орта

Мультиплексор

Мультиплексор

Устройство, используемое в линиях связи для передачи нескольких сигналов одновременно через один канал

Бір арна арқылы бір уақытта бірнеше сигналды таратуға арналған байланыс желісінде қолданылатын құрылғы

Мультиплексор доступа цифровой абонентской линии

Цифрлық абонентік желінің қатынас мультиплексоры

Мультиплексорное оборудование, включающее в себя сплиттеры (разделители сигналов) на телефонной станции, модемы xDSL и другую электронику, используемую для передачи трафика по сети

Телефондық стансадағы сплиттерлер (сигналды бөлуші), xDSL модемдер және трафикті желі бойынша тарату үшін қолданылатын басқа да электрониканы қосатын мультиплексорлық құрылғы

Мультиплексор с разделением времени

Уақытты бөлуі бар мультиплексор

Устройство, разделяющее время доступа к скоростному каналу между подключенными к мультиплексору низкоскоростными линиями для передачи чередующихся битов (Bit TDM) или символов (Character TDM) данных от каждого терминала

Мультиплексорге қосылған төмен жылдамдықты желілерді әрбір терминалдан тасымалданатын деректер биттері (Bit TDM) немесе символдарын (Character TDM) жылдам арнаға қатынау уақытына бөлетін құрылғы

На основе соединений

Қосылу негізінде

Модель обмена данными, в которой обмен делится на три четко выраженные фазы: организация соединения, передача данных и разрыв соединения. Примерами таких систем являются X.25, Internet TCP, OSITP4, обычная телефонная связь

Алмасу үшке бөлінетін деректермен алмасу моделі: қосылуды ұйымдастыру, деректерді тарату және қосылуды үзу. Мұндай жүйелердің мысалы X.25, Internet TCP, OSITP4, қарапайым телефондық байланыс болып табылады

Нагрузка телефонная (Трафик)

Телефондық жүктеме (Трафик)

Суммарное время телефонного занятия линий, каналов телефонной сети или групп коммутационных приборов связи за интервал времени

Уақыт аралығында байланыстың коммутациялық аспаптар тобы немесе телефондық желінің арналары, желілерін телефондық алуының жиынтық уақыты

Надежность системы (сети) электросвязи

Электрбайланыс жүйесінің (желісінің) сенімділігі

Свойство системы (сети) электросвязи сохранять во времени в установленных пределах значения определенных параметров, характеризующих способность выполнять требуемые функции в заданных условиях применения и технического обслуживания

Техникалық қызмет көрсету және қолданудың берілген шарттарында қажетті функцияларын іске асыру қабілетін сипаттайтын белгілі параметрлерінің мәндерінің орнатылған шектерінде уақытында сақтайтын электрбайланыс жүйесінің (желісінің) қасиеті

Национальная сеть связи

Ұлттық байланыс желісі

Сеть связи данной страны, обеспечивающая связь между абонентами внутри этой страны и выход на международную сеть

Ел ішінде және халықаралық желіге шығудың абоненттері арасында байланысты қамтамасыз ететін осы елдің байланыс желісі

Некоммутируемая сеть связи

Коммутацияланбайтын байланыс желісі

Сеть связи, обеспечивающая долговременные соединения через канал электросвязи оконечных устройств при помощи станций и узлов переключении этой сети

Желінің ауыстыру түйіндері мен стансалары көмегімен соңғы құрылғылардың электрбайланысы арнасы арқылы ұзақ уақытты қосылуларды қамтамасыз ететін байланыс желісі

Несбалансированная линия

Тепе-теңдікке келтірілмеген желі

Коммуникационная линия, в которой один из проводников используется для передачи сигнала, а второй служит заземляющим (например, коаксиальный кабель)

Өткізгіштердің біреуі сигналды таратуға, ал екіншісі жерлеуші (мысалы, коаксиалды кабель) болып табалатын коммуникациялық желі

Несущая

Тасушы

Непрерывная частота, которая может быть модулирована сигналом несущим информацию. Несущая генерируется и поддерживается модемом. Модулированный сигнал передается по линиям связи

Тасушы ақпараттың сигналы арқылы модульденетін үздіксіз жиілік. Тасушы генерацияланады және модеммен жүргізіледі. Модульденген сигнал байланыс желілері арқылы таратылады

Номеронабиратель

Нөміртергіш

Устройство телефонного аппарата, посредством которого абоненты осуществляют передачу адресной информации на коммутационную станцию

Абоненттер адрестік ақпаратты коммутациялық стансаға жіберетін телефондық аппараттың құрылғысы

Область коллизий, коллизионный домен

Коллизия облысы, коллизиондық домен

Часть сети (сегмент), в котором станции используют общую среду передачи. При попытке одновременной передачи данных двумя или более станциями возникает конфликт (коллизия). Для разрешения конфликтов используется протокол CSMA/CD

Стансалар таратудың жалпы ортасын қолданатын желі (сегмент) бөлігі. Екі немесе бірнеше стансалар бір уақытта тарату жүргізгенде, дау (конфликт) пайда болады. Дауды шешу үшін CSMA/CD хаттамасы қолданылады

Обмен данными

Деректермен алмасу

Передача данных между логическими объектами уровня в соответствии с установленным протоколом

Орнатылған хаттамаларға сәйкес деңгейдің логикалық объектілері арасындағы деректердің таратылуы

Обнаружение неисправности

Ақаулықты табу

Событие, относящееся к моменту определения факта неработоспособного состояния объекта

Объектінің жұмыстық емес күйін анықтау моментіне қатысты оқиға

Обнаружение несущей

Тасушыны табу

Интерфейсный сигнал, используемый модемом для того, чтобы показать подключенному к локальному модему терминальному устройству получение сигнала от удаленного модема

Модемге алыстатылған модемнен сигнал алынғанын локалды модемге қосылған терминалды құрылғыға көрсететін интерфейстік сигнал

Оборудование данных оконечное

Мәліметтердің соңғы құрылғысы

Терминальное (оконечное) оборудование, являющееся источником данных или получателем данных, или тем и другим (например, ЭВМ)

Мәліметтер көзі немесе мәліметтерді алушы немесе екеуі де бола алатын терминалды (соңғы) құрылғы (мысалы, ЭЕМ)

Оборудование передачи данных

Деректерді тарату құрылғысы

Устройства, обеспечивающие организацию и разрыв соединений, а также управления ими для передачи данных. Примером такого устройства является модем

Қосылуды ұйымдастыру және үзуді, сондай-ақ оларды деректерді тарату үшін басқаруды қамтамасыз ететін құрылғы. Мысалы, модем

Оборудование пользователя

Тұтынушы құрылғысы

Любое оборудование, например, телефонные аппараты, компьютеры, принтеры и т.п., которое пользователь может подключить к сети. Часть оборудования DSL, которое установлено у пользователя

Тұтынушы желіге қосатын алатын кез келген құрылғы, мысалы, телефондық аппараттар, компьютерлер, принтерлер және т.с.с. Тұтынушыда орнатылған DSL құрылғысының бөлігі

Обработка данных

Деректерді өңдеу

Обработка, хранение или манипулирование данными

Деректерді өңдеу, сақтау және басқару

Обратная, возвратная петля

Кері ілмек

Тип диагностического теста, при котором сигнал возвращается передающему устройству, пройдя по коммуникационному каналу в обоих направлениях

Коммуникациялық арна бойынша екі бағытта да өтіп барып, таратушы құрылғыға қайтатын сигнал кезіндегі диагностикалық тест түрі

Общая служба пакетной передачи данных по радио каналу

Радио арнасы бойынша деректерді дестелік таратудың жалпы қызметі

Усовершенствование базовой сети GSM, позволяющее производить пакетную передачу данных. Технология очень эффективно использует имеющийся радиодиапазон, в результате чего абонентам доступна более значительная полоса пропускания в сравнении со стандартными соединениями

Деректерді дестелік таратуға мүмкіндік беретін GSM базалық желісін жетілдіру. Технология бер радиоаумақты өте тиімді қолданады, нәтижесінде стандартты қосылулармен салыстырғанда мәні үлкендеу өткізу жолағы бос болады

Общий канал сигнализации телефонной сети

Телефондық желінің дабылдануының жалпы арнасы

Групповой выделенный канал сигнализации телефонной сети, используемый для обмена сигналами электросвязи между коммутационными станциями и узлами коммутации телефонной сети

Телефондық желінің коммутация түйіндері мен коммутациялық стансасы арасында электрбайланыстың сигналдарын айырбастау үшін қолданылатын телефондық желінің дабылдануының топтық бөлектенген арнасы

Общий профиль доступа

Қатынастың жалпы профилі

Стандарт используется в радиотелефонах

Стандарт радиотелефондарда қолданылады

Объект

Объект

Объект в контексте управления сетью числовых значений, характеризующее тот или иной параметр управляемого устройства. Последовательность чисел, разделенных точкой, определяющая объект внутри MIB, называется идентификатором объекта

Желі басқару мағынасында объект басқарушы құрылғының сол немесе басқа параметрін сипаттайтын сандық мән. MIB ішіндегі объектін анықтайтын, нүктемен ажыратылған сандар тізбегі объект индентификаторы болып табылады

Оконечная телефонная станция

Соңғы телефондық станса

Телефонная станция сельской телефонной сети, обеспечивающая телефонной связью абонентов сельского населенного пункта, а также их выход на центральную или узловую телефонные станции

Ауылдық қоныстану пунктінің абоненттерінің телефондық байланыс, сондай-ақ орталық немесе түйіндік телефондық стансаларына шығуды қамтамасыз ететін ауылдық телефондық желінің телефондық стансасы

Оператор связи

Байланыс операторы

Физическое или юридическое лицо, имеющее право на предоставление услуг электросвязи или почтовой связи

Электр немесе пошталық байланыстың қызметін көрсетуге құқығы бар физикалық немесе заңды тұлға

Основные правила кодирования

Кодалаудың негізгі ережелері

Стандартные правила кодирования единицы данных, описанные в ASN.1. Иногда этот термин некорректно отождествляют с ASN.1, который содержит только язык описания абстрактного синтаксиса, а не методы кодирования

ASN.1-де суреттелген деректер бірліктерін кодалаудың стандартты ережелері. Кейде бұл терминді кодалау әдістері емес, абстрактті синтаксисті сипаттау тілі ғана бар ASN.1-мен теңестіреді

Основные часы, тактовый генератор

Негізгі сағаттар, тактілік генератор

Источник тактирующих сигналов (или сам сигнал), по которому осуществляется синхронизация часов всей сети

Барлық желінің сағаттарын синхронизациялау жүргізілетін тактілеуші сигналдар (немесе сигналдың өзі) көзі

Открытая архитектура

Ашық архитектура

Система, в которой все системные спецификации общедоступны, что позволяет другим фирмам разрабатывать изделия типа надстроек  (например, адаптеры для системы)

Барлық жүйелік арнайы құрылғылар бос жүйе, бұл басқа фирмаларға осыған балама құрылғыларды жасауға мүмкіндік береді (мысалы, жүйелер үшін адаптерлер)

Открытая система

Ашық жүйе

Система обработки данных, реализующая открытые спецификации на интерфейсы, службы и форматы данных

Деректердің интерфейстеріне, қызметтеріне және форматтарына ашық санап теруін жүзеге асыратын деректерді өңдеу жүйесі

Отмеченный маршрутизатор

Белгіленген маршрутизатор

В каждой сети, имеющей, по крайней мере, 2 маршрутизатора, имеется Отмеченный маршрутизатор (Designated Router). Дополненный протоколом приветствия (Hello Protocol), этот маршрутизатор генерирует информацию о состоянии канала для сети с множественным доступом и выполняет ряд других действий

Ең болмағанда екі маршрутизаторы бар әрбір желіде Белгіленген маршрутизатор бар. Сәлемдесу хаттамасымен (Hello Protocol) толықтырылған бұл маршрутизатор көптік қатынасты желі үшін арна күйі туралы ақпаратты генерациялайды және басқа әрекеттердің қатарын орындайды

Пакет

Десте

Блок данных, (информационная единица передачи данных), представляющий совокупность двоичных цифр фиксированной длины, включая данные и сигналы управления вызовом и передаваемый через сеть между абонентскими и административными системами как единое целое в определенном формате на сетевом уровне

Желілік деңгейде деректер және шақыруды басқару сигналдарын белгілі бір пішінде бір бүтін ретінде жиналған бекітілген ұзындығы бар екілік сандар жиынтығы түріндегі деректер блогы (деректерді таратудың ақпараттық бірлігі)

Память произвольного доступа

Еркін қатынас жадысы

Память процессоров модема, используемая ими при включении питания, но очищающаяся при выключении. Модемная RAM содержит, в частности, текущие установки, буферы для информации передачи и приема (заполнение которых регулируется механизмом управления потоком) и командный буфер

Қоректенуді қосқанда қолданылатын және қоректенуден өшіргенде тазартылатын модемнің процессорлер жадысы. Модемдік RAM-де қазіргі орнатулар, тарату және қабылдаудың (ағынды басқару механизмімен реттелетін толтыру) ақпараты үшін буферлері және командалық буферлері бар

Пауза

Пауза

В телекоммуникациях – отсутствие сигнала. Пауза эквивалентна логическому нулю

Телекоммуникацияда – сигналдың жоқ болуы. Пауза логикалық нөлге баламалы

Первичная сеть

Біріншілік желі

Совокупность типовых физических цепей, типовых каналов передачи и сетевых трактов, образованная на базе сетевых узлов, сетевых станций, оконечных устройств первичной сети и соединяющих их линий передачи

Біріншілік желінің соңғы құрылғылары, желілік стансалары, түйіндері және оларды қосатын тарату желілері негізінде пайда болған желілік арнажол және таратудың бір үлгілік арналары, бірүлгілік физикалық тізбектердің жиынтығы

Передатчик включен/выключен

Таратушы қосылған/өшірілген

Управляющие символы, сообщающие терминалу о начале (X-ON) или окончании (X-OFF) передачи

Терминалға таратудың басы (X-ON) немесе соңы (X-OFF) жайлы хабарлайтын басқарушы символдар

Передача данных

Мәліметтерді тарату

Перенос данных в виде сигналов из одного пункта в другой средствами электросвязи для последующей обработки

Ары қарайғы өңдеу үшін электрбайланыстың құралдары арқылы бір пункттен басқа пунктке сигналдар түрінде мәліметтерді тасымалдау

Передача сигналов внутри полосы

Жолақ ішінде сигнал тарату

Передача сигналов управления в пределах полосы частот, используемых для передачи основной информации

Негізгі ақпаратты тарату үшін қолданылатын жиіліктер жолағы шегінде басқару сигналдарын тарату

Передовая система мобильной телефонной связи

Мобильді телефондық байланыстың ерекше жүйесі

Аналоговый стандарт мобильной связи, получивший широкое распространение в Америке, в Тихоокеанском регионе Азии и в Восточной Европе. Рабочая полоса частот – 800 МГц

Мобильді байланыстың Америкада, Азияның Тынық Мұхиттық аймағында және Шығыс Еуропада кең таралған аналогты стандарты. Жиіліктің жұмыс жолағы – 800 МГц

Перекрестные помехи

Тоғыспалы бөгеттер

Наводки на кабель или оборудование, производимые сигналом с близлежащего кабеля или устройства. Перекрестные помехи могут влиять на качество передачи данных

Жақын жатқан кабельден немесе құрылғыдан шығатын сигнал арқылы кабельге немесе құрылғыға көздеу. Тоғыспалы бөгеттер деректерді таратудың сапасына әсер етуі мүмкін

Повторитель

Қайталаушы

Устройство, которое передает электрические сигналы из одного кабеля в другой без маршрутизации или фильтрации пакетов. В терминах OSI репитер представляет собой промежуточное устройство Физического уровня

Дестелерді маршруттау немесе сүзгілеусіз бір кабельден басқа кабельге электрлік сигналдарды тарататын құрылғы. OSI терминінде репитер Физикалық деңгейдің аралық құрылғы болып табылады

Поглощение

Жұту

Потери сигнала в оборудовании и линии, измеряемые в децибелах

Децибелмен өлшенетін құрылғы және желілердегі сигналдың жоғалуы

Подавление эхо

Жаңғырықты басу

Метод, используемый в высокоскоростных модемах и голосовых устройствах, который позволяет избавиться от паразитных отраженных сигналов

Паразиттік шағылысқан сигналдардан құтылуға мүмкіндік беретін жоғары жылдамдықты модемдер мен дауыстық құрылғыларда қолданылатын әдіс

Подсеть

Қосымша желі

Набор конечных и промежуточных систем OSI, управляемых одним административным доменом и использующих единый протокол доступа к сети. Примерами могут служить частные сети X.25, ЛВС с мостами

Бір әкімшілік доменмен басқарылатын және желіге қатынау үшін бірыңғай хаттаманы қолданатын OSI-дің ақырғы және аралық жүйелер жиынтығы

Подуровень

Қосымша деңгей

Концептуально законченная группа услуг, функций и протоколов, которая может охватывать все открытые системы и которая входит в состав уровня

Деңгей құрамына кіретін және барлық ашық жүйелерді ала алатын қызметтер, функциялар және хаттамалардың концепциялы аяқталған тобы

Полнодуплексная передача

Толық дуплексті тарату

Способность устройства или линии связи передавать данные одновременно в обоих направлениях по одному каналу связи, потенциально удваивая пропускную способность

Құрылғының немесе байланыс желісінің, өткізу жолағын екі есе көбейте отырып, бір байланыс арнасы бойынша бір уақытта екі бағытта да деректерді тарату қабілеті

Полоса пропускания

Өткізу жолағы

Информационная емкость источника связи, измеряемая обычно в битах в секунду; мера пропускной способности линии связи. Например, Ethernet имеет полосу пропускания 10 Мбит/с. Считается, что рабочим станциям (или пользователям), которые интенсивно используют сеть, нужна широкая полоса пропускания

Әдетте секудына битпен өлшенетін байланыс көзінің ақпараттық сыйымдылығы, байланыс желісінің өткізу жолағының өлшемі. Мысалы, Ethernet-тің өткізу жолағы 10 Мбит/с. Желі үнемі қолданатын жұмыс стансаларына (немесе тұтынушыларға) кең өткізу жолағы керек деп саналады

Полудуплексная передача

Жартылай дуплексті тарату

Данный термин используется для того, чтобы описать передачу данных в канале связи, которая осуществляется в двух направлениях, но в каждый момент времени могут передаваться данные только в одном направлении

Бұл термин екі бағытта жүзеге асатын, бірақ уақыттың әрбір мезетінде бір ғана бағытқа байланыс арнасындағы деректерді таратуды сипаттау үшін қолданылады

Пользователь (службы электросвязи)

Пайдаланушы (электрбайланыс қызметтері)

Человек или машина, использующие услуги службы (или сети) электросвязи

Электрбайланыстың қызметін (немесе желілерін) қолданатын адам немесе машина

Порт

Порт

Абстракция, используемая транспортными протоколами Internet для обозначения многочисленных одновременных соединений с единственным хостом-адресатом. Физический интерфейс компьютера, мультиплексора и т.п. для подключения терминала или модема

Жалғыз хост-адресаты бар көптеген біруақыттық қосылыстарлы белгілеу үшін Internet көліктік хаттааманы қолданатын абстракция. Терминал немесе модемді қосуға арналған компьютер, мультиплексор және с.с. физикалық интерфейсі

Последовательная передача данных

Мәліметтерді тізбекті тарату

Передача символов данных последовательно бит за битом – по одному биту в каждый период времени, используя единственную электрическую шину. См. Параллельная передача (Parallel Transmission)

Жалғыз электрлік шинаны қолдана отырып, уақыттың әрбір периодында бір битттен тізбектей мәліметтер символын тарату. Параллельді таратуды (Parallel Transmission) қараңыз

Постоянное запоминающее устройство (ПЗУ)

Тұрақты сақтау құрылғысы (ТСҚ)

Постоянная память процессоров модема, недоступная пользователю. Фабричные установки (шаблоны) модема Courier хранятся в ROM и могут быть загружены в RAM в качестве текущей конфигурации. В частности, если DIP переключатель 10 в положении ON при включении питания, то в RAM будет загружен шаблон, эквивалентный команде &F0

Модемнің процессорінің қолданушы рұқсаты жоқ тұрақты жадысы. Courier модемінің фабрикалары орнатулары (үлгілері) ROM-да сақталады және RAM-ға қазіргі орнату ретінде жүктеле алады. Егер DIP қайта қосушы 10 қоректенуді қосқан кезде ON жағдайында болса, онда RAM-ға &F0 командасына баламалы үлгі жүктеледі

Постоянный виртуальный канал

Тұрақты виртуалды арна

Логический канал сети, коммутации пакетов (Х.25) кадров (Frame Relay) или ячеек (АТМ), оконечные пункты которого и класс обслуживания определяются сетевым администратором

Соңғы пунктері мен қызмет көрсету кластары желі әкімшілігімен анықталатын дестелер (Х.25), кадрлар (Frame Relay) немесе ұяшықтар коммутациясы, желінің логикалық арнасы

Почтовый шлюз

Пошталық шлюз

Компьютер, соединяющий две или более системы электронной почты (существенно отличающиеся почтовые системы двух различных сетей) и передающий сообщения между ними. Иногда преобразование адресов и трансляция могут быть достаточно сложны, и в общем случае требуется использование схемы "сохранить и переслать". Когда сообщение приходит из одной системы, оно сначала записывается, а затем транслируется и передается в другую систему

Электрондық поштаның екі немесе одан да көп жүйесін қосатын (екі әртүрлі желінің пошталық жүйесі) және олар арасында хабарлама тарататын компьютер. Кейде адресті түрлендіру және трансляциялау өте күрделі болуы мүмкін және жалпы жағдайда «сақтау және қайта жіберу» сұлбасын қолдануды қажет етеді, хабарлама бір жүйеден келеді, басында ол жазылады, ал сонан соң трансляцияланады және басқа жүйеге таратылады

Прикладной процесс

Қосымша үрдіс

Ориентированная на конкретное применение конечная последовательность действий по обработке данных в вычислительной сети

Есептік желіде деректерді өңдеу бойынша әрекеттердің соңғы тізбегін белгілі бір мақсатқа қолдануға бағытталған үрдіс

Прикладной уровень

Қосымша деңгей

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий услуги по обмену данными между прикладными процессами обработки данных

Деректерді өңдеудің қосымша үрдістері арасында деректер алмасу бойынша қызметтерді қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланысының деңгейі

Приложение (прикладная программа)

Қосымша (қолданбалы бағдарлама)

Компьютерная программа, разработанная для выполнения специальных функций, таких как речевой процессор или электронная таблица

Арнайы, сөздік процессор немесе электронды кесте сияқты функцияларды орындау үшін шығарылған компьютерлік бағдарлама

Провайдер услуг

Қызмет провайдері

Юридическое лицо, занимающееся предоставлением (поставкой) абоненту услуг связи определенного вида и обеспечивающее согласованное использование сетевых возможностей, связанных с данными услугами

Абонентке байланыс қызметінің бір түрін жеткізетін (көрсететін) және осы қызметтермен байланысты желілік мүмкіндіктерді келісімді қолдануды қамтамасыз ететін заңды тұлға

Промежуточная система

Аралық жүйе

Система, которая выполняет функции ретрансляции и/или маршрутизации данных, но в конкретном сеансе обмена данными не является ни отправителем, ни получателем данных

Деректерді ретрансляциялау және/немесе маршруттаудың функциясын орындайтын жүйе, бірақ деректерді алмасуды дербес жағдайында деректерді жіберуші де, қабылдап алушы да болып табылмайды

Пропускная способность

Өткізу қабілеті

Действительное количество только данных пользователя, передаваемых в секунду. Служебная информация не учитывается

Секундына таратылатын қолданушының мәліметтерінің ғана шынайы саны. Қызметтік ақпарат есепке алынбайды

Простой протокол сетевого управления

Желілік басқарудың қарапайым хаттамасы

Протокол сетевого администрирования SNMP очень широко используется в настоящее время. Управление сетью входит в стек протоколов TCP/IP

Желілік әкімшіліктің хаттамасы SNMP қазіргі уақытта өте кең қолданылады. Желіні басқару TCP/IP хаттамалар стегіне кіреді

Протокол

Хаттама

Свод правил, определяющих взаимодействие пары одинаковых уровней электронной модели ВОС

АЖӘ электронды моделінің бірдей деңгейлер жұбының әрекеттестігін анықтайтын ережелер тізбегі

Протокол FTR

FTR хаттамасы

Протокол пересылки файлов между двумя различными компьютерами, входящий в состав стека протоколов TCP /IP

TCP /IP хаттамалар түйісінің құрамына кіретін екі әртүрлі коипьютерлер арасында файлдарды тасу хаттамасы

Протокол FTR\IP

FTR\IP хаттамасы

Совокупность протоколов передачи и управления передачей данных и исправления ошибок в сети

Деректерді тарату және оны басқару және желідегі қателерді түзеу хаттамаларының жиынтығы

Протокол динамической настройки хостов

Хосттарды динамикалық орнату хаттамасы

Протокол динамического конфигурирования хост-машин, обеспечивающий передачу конфигурационных параметров клиентам TCP/IP. Протокол DHCP является усовершенствованием BootP и добавляет к этому протоколу возможность повторного использования IP-адресов и ряд новых функций маски подсетей, используемые по умолчанию маршрутизаторы, серверы DNS

TCP/IP клиенттеріне конфигурациялық параметрлерді таратуды қамтамасыз ететін хост-машиналар динамикалық конфигурациялау хаттамасы. DHCP хаттамасы BootP жетілген түрі болып табылады және осы хаттамаға IP-адрестерді қайта қолдану мүмкіндігін және маршрутизаторлар, DNS серверлері қолданатын қосымша желі маскасының бірқатар жаңа функцияларын қосады

Протокол общей управляющей информации

Ақпаратты жалпы басқарушы хаттамасы

Стандартный протокол сетевого управления для сетей OSI. Этот протокол определяет ряд функций, отсутствующих в SNMP и SNMP-2. Сложность протокола CMIP обусловила его малую распространенность, однако, в некоторых случаях обойтись без него не удается

OSI желілері үшін желілік басқарудың стандартты хаттамасы. Бұл хаттама SNMP және SNMP-2-де жоқ бірқатар функцияларды анықтайды. CMIP хаттамасының қиындығы оның аз таралуымен шартталған, алайда кейбір жағдайларда онсыз болмайды

Протокол приветствия

Сәлемдесу хаттамасы

Часть протокола OSPF, используемая для организации и поддержки связей между соседями. В сетях с множественным доступом (multi-access), Hello Protocol может также динамически обнаруживать соседние маршрутизаторы

Көршілер арасында байланысты ұйымдастыру және орнату үшін қолданылатын OSPF хаттама бөлігі. Көптік қатынас (multi-access) желілерінде, Hello Protocol сондай-ақ динамикалық түрде көршілес маршрутизаторларды таба алады

Протокол разрешения адресов

Адрестерге рұқсат беру хаттамасы

Протокол Internet, используемый для динамического преобразования адресов Internet в физические (аппаратные) адреса устройств локальной сети. В общем случае ARP требует передачи широковещательных сообщений всем узлам, на которое отвечает узел с соответствующим запросу IP-адресом

Локалдық желінің құрылғыларының Internet адрестерін физикалық (аппараттық) адрестерге динамикалық түрлендіру үшін қолданылатын Internet хаттама. Жалпы жағдайда ARP барлық түйіндерге кең хабарлау хабарламаларын таратуды қажет етеді, оған сәйкес IP-адресі бар түйін жауап береді

Протокол управления передачей/протокол Internet

Таратуды басқару хаттамасы/ Internet хаттама

Известен так же, как стек протоколов Internet (Internet Protocol Suite). Данный стек протоколов используется в семействе сетей Internet и для объединения гетерогенных сетей

Сондай-ақ Internet (Internet Protocol Suite) хаттамалар түйісі болып табылады. Берліген хаттамалар түйісі Internet желісінде гетерогендік желілерді біріктіру үшін де қолданылады

Протокольный блок данных

Деректердің хаттамалық блогы

Блок данных, передаваемый между логическими объектами одного и того же уровня

Бір деңгейдің логикалық объектілері арасында таратылатын деректер блогы

Процедура управления звено данных верхнего уровня

Жоғарғы деңгейдің деректер буынын басқару үрдісі

Процедура доступа к звену

Буынға рұқсат үрдісі

Процедура доступа к звену, сбалансированная

Буынға рұқсат үрдісі, теңестірілген

Расширенная версия пpоцедуры HDLC для сбалансированного режима. Используется в сетях коммутации пакетов Х. 25

Теңестірілген режім үшін HDLC үрдісінің кеңейтілген нұсқасы

Процедура доступа к звену по каналу D

D арнасы бойынша буынға рұқсат үрдісі

Процедура, действующая на уровне звена данных эталонной модели ВОС и используемая для передачи информации между логическими объектами сетевого уровня в сети Frame Relay. Канал D переносит информацию сигнализации при коммутации каналов

АЖӘ үлгілік моделінің деректер буынының деңгейінде жұмыс жасайтын және Frame Relay желісінде желілік деңгейлердің логикалық объектілері арасында ақпарат тарату үшін қолданылатын үрдіс. D арнасы дабыл ақпаратын арналарды коммутациялау кезінде тасиды

Прямая, немодулированная передача

Тура, модульденбеген тарату

Характеристика любой сетевой технологии, использующей передачу на одной несущей частоте и требующей от всех подключенных к сети станций участвовать в каждой передаче

Бір тасушы жиілікте таратуды қолданатын және желіге қосылған барлық стансадан әрбір таратуға қатысуын талап ететін кез келген желілік технологияның сипаттамасы

Пункт доступа к услугам

Қызметтерге қатынау пункті

Пункт, в котором логический объект уровня предоставляет услуги данного уровня следующему верхнему уровню

Деңгейдің логикалық объекті берілген деңгейдің қызметтеін келесі жоғары деңгейге көрсететін пункт

Пучок коммутационных приборов связи (каналов, линий)

Байланыстың (арналардың, желілердің) коммутациялық аспап шоғыры

Совокупность коммутационных приборов связи (каналов, линий), предназначенных для обслуживания определенной группы источников телефонной нагрузки в требуемом направлении и выполняющих одинаковую функцию. Система сигнализации телефонной сети

Қажетті бағыттағы телефондық жүктеме көздерінің белгілі бір тобына қызмет көрсетуге және бірдей функцияны атқаратын арналған байланыстың коммутациялық аспаптар (арналар, желілер) жиынтығы. Телефондық желінің дабыл жүйесі

Пьезоэлектрический микрофон телефонного аппарата

Телефонды аппараттың пьезоэлектронды микрофоны

Микрофон телефонного аппарата, действие которого основано на возникновении ЭДС на поверхностях пьезоэлемента, связанного с мембраной, при воздействии на нее звуковых колебаний

Мембранамен байланысқан, оған дыбыстық тербелістер әсер еткен кезде пьезоэлементтің бетінде ЭКҚ пайда болуына негізделген телефонды аппараттың микрофоны

Пьезоэлектрический телефон

Пьезоэлектронды телефон

Телефон, действие которого основано на деформации связанных с мембраной элементов из пьезоэлектрического материала при подключении к ним источника напряжения звуковой частоты

Дыбыс жиіліктің кернеу көзін қосқан кезде пьезоэлектрлі материалдағы элементтер мембранасымен байланысты деформацияға негізделген телефон

Работоспособность (Состояние работоспособное)

Жұмысқа қабілеттілік (Жұмысқа қабілетті күй)

Состояние объекта, при котором значения всех параметров, характеризующих способность выполнять заданные функции, соответствует требованиям нормативно-технической документации

Берілген функцияларды орындау қабылетін сипаттайтын барлық параметрлердің мәндері нормативті-техникалық құжаттарға сәйкес кезіндегі объект күйі

Равноправные логические объекты

Тең құқықты логикалық объектілер

Логические объекты одной и той же или различных систем обработки данных, относящиеся к одному и тому же уровню

Бір деңгейге қатысты деректерді өңдейтін бірдей немесе әртүрлі жүйелердің логикалық объектілері

Разделяемое устройство

Бөлінетін құрылғы

Устройство, допускающее возможность его совместного использования несколькими другими устройствами. Примерами разделяемых устройств могут служить модемы, мультиплексоры, порты компьютеров и т.п.

Басқа бірнеше құрылғымен бірлесіп қолдану мүмкіндігін беретін құрылғы. Бөлінетін құрылғылардың мысалы ретінде модем, мультиплексорлар, компьютерлер порты және т.с.с. болуы мүмкін

Разрешение адреса

Адресті рұқсат ету

Используется для преобразования адресов сетевого уровня (Network Layer) в обусловленные средой (media-specific) адреса

Желілік деңгейдің (Network Layer) адрестерін шартты ортаның адресіне (media-specific) түрлендіру үшін қолданылады

Разрешение имен

Есімдерді рұқсат ету

Процесс преобразования имени в соответствующий адрес

Есімді сәйкес адреске түрлендіру үрдісі

Реальная открытая система

Шынайы ашық жүйе

Реальная система обработки данных, соответствующая требованиям стандартов по взаимосвязи открытых систем при обмене данными с другими реальными системами их обработки

Ашық жүйелердің оларды өңдейтін басқа шынайы жүйелермен деректер алмасу кезінде өзара байланысы кезіндегі стандарттардың талаптарына сәйкес деректерді өңдеудің шынайы жүйесі

Регион (сети)

(Желі) аймағы

Часть сети, в которой ресурсы сети находятся под общим управлением

Желінің ресурстары жалпы басқару астында болатын желі бөлігі

Режим данных

Мәліметтер режімі

Режим, при котором факс-модем может отправлять и принимать файлы данных. Стандартный модем, без возможностей факса, всегда находится в режиме данных

Факс-модем мәліметтердің файлын жібере және қабылдай алатын режім. Факс мүмкіндері жоқ модем әрқашан мәліметтер режімінде болады

Режим ответа

Жауап режімі

Состояние, в котором модем ожидает приходящего из линии вызова, после получения, которого начинает первым осуществлять настроечную комбинацию. При работе по выделенным, некоммутируемым каналам определяет вместе с вызывающим режимом (Originate) последовательность настройки обоих модемов

Желіден келетін шақыруды алғаннан кейін орнату комбинациясын бірінші болып жүзеге асыратын модем күйі. Арнайы, коммутацияланбайтын арна бойынша жұмыс кезінде шақырушы режіммен қоса (Originate) екі модемнің де орнату тізбегін анықтайды

Ресурс сети

Желі ресурсы

Программные и технические, информационные и\или организованные средства сети, предназначенные для решения задач пользователей сети

Желі тұтынушыларының тапсырмаларын шешуге арналған бағдарламалық және техникалық, ақпараттық және/немесе ұйымдастыру құралдары

Ретрансляция данных

Деректерді ретрансляциялау

Совокупность функций типа маршрутизации, позволяющих принимать данные из одной системы и направлять их  в другую систему

Бір жүйеден деректерді қабылдап, екінші жүйеге бағыттай алатын маршруттау үлгілі функциялар жиынтығы

Сбалансированный

Теңестірілген

Линия передачи, в которой напряжения на двух проводниках равны по величине, но противоположны по знаку относительно земли

Екі өткізгіштегі кернеу шамасы тең, бірақ жерге қатысты таңбасы қарама-қарсы тарату желісі

Сборка (блоков данных)

(Деректер блогын) жинау

Функция, выполняемая логическим объектом – пользователем уровня для объединения нескольких протокольных блоков данных в одном сервисном блоке данных того же уровня

Логикалық объектімен орындалатын – деректердің бір қызметтік блогына осы деңгейдің деректердің бірнеше хаттама блоктарын біріктіру үшін деңгейлік тұтынушы функциясы

Связной процессор, коммуникационный процессор

Байланыстырушы процессор, коммуникациялық процессор

Коммуникационное устройство в среде IBM/SNA, обеспечивающее связь между мэйнфреймом и кластерными контроллерами. Коммуникационный процессор целиком выделяется для обработки передаваемой информации, контроля и устранения ошибок, кодирования сообщений, управления линией связи и т.п.

Басты фрейм мен кластерлік контроллер арасында байланысты қамтамасыз ететін IBM/SNA ортасындағы коммуникациялық құрылғы. Коммуникациондық процессор толықтай таратылатын ақпаратты өңдеу, қателерді бақылау және жою, хабарламаны кодалау, байланыс желісін басқару және т.с.с. үшін бөлінеді

Связь

Байланыс

Обмен информацией или пересылка информации с помощью средств электросвязи или почтовой связи в соответствии с согласованными правилами

Келісілген ережелерге сәйкес пошталық байланыс немесе электрбайланыс құралдары көмегімен ақпаратты қайта жіберу және айырбастау

Сеансовый уровень

Сеанстық деңгей

Уровень связи открытых систем, обеспечивающий услуги по организации и синхронизации взаимодействия между логическими объектами уровня представления данных

Деректерді көрсету деңгейінің логикалық объектілер арасында өзара әрекеттесуді ұйымдастару және синхрондау бойынша қызметтерді қамтамасыз ететін ашық жүйелердің байланыс деңгейі

Сегментирование (блоков данных)

(Деректер блогын) сегменттеу

Функция, выполняемая логическим объектом – отправителем уровня для предоставления одного сервисного блока данных в виде нескольких протокольных блоков того же уровня

Логикалық объектімен орындалатын – деректердің бірнеше қызметтік блогына осы деңгейдің деректердің бір хаттама блогын біріктіру үшін деңгейлік тұтынушы функциясы

Селектор

Селектор

Идентификатор, используемый машиной протокола OSI (entity) для обозначения многочисленных SAP, обеспечивающих сервис для вышележащего уровня

Жоғарыда жатқан деңгей үшін қызметті қамтамасыз ететін көптеген SAP-ты қамтамасыз ететін OSI (entity) хаттамасының машинасымен қолданылатын идентификатор

Сенсорный номеронабиратель

Сенсорлы нөміртергіш

Номеронабиратель, которым осуществляется передача адресной информации при поочередном касании элементов сенсорного поля

Сенсорлы өріс элементтерін кезекті жанау кезінде адрестік ақпаратты тарату жүзеге асырылатын нөміртергіш

Сервер файлов

Файлдар сервері

Сервер, предоставляющий доступ к находящимся в нем файлам для рабочих станций

Жұмыс стансалары үшін серверде орналасқан файлдарға рұқсат беретін сервер

Сервис (уровня)

(Деңгей) қызметі

Совокупность услуг уровня и правил их использования

Деңгей қызметтері және оларды қолданудың жиынтығы

Сетевая базовая система ввода-вывода

Енгізу-шығару желілік базалық жүйесі

Стандартный сетевой интерфейс, предложенный для IBMPC и совместимых систем

IBMPC және үйлесімді жүйелер үшін ұсынылған стандартты желілік интерфейс

Сетевая файловая система

Желілік файлдық жүйе

Распределенная файловая система, разработанная компанией Sun Microsystems и позволяющая группе компьютеров прозрачный совместный доступ к файлам друг друга

Компьютер тобына бір-бірінің файлына мөлдір біріккен қатынасты қамтамасыз ететін Sun Microsystems компаниясымен шығарылған үлестірілген файлдық жүйе

Сетевой аппаратный узел

Желілік аппараттық тракт

Аппаратный узел, к которому подключаются все устройства в сети; активные концентраторы могут восстанавливать и ретранслировать сигналы; пассивные концентраторы просто выполняют коммутацию

Желінің барлық құрылғысы қосылған аппараттық түйін; белсенді концентраторлар сигналдарды қайта қалпына келтіре және ретрансляциялай алады; пассивті концентраторлар коммутацияны орындайды

Сетевой информационный центр

Желілік ақпараттық орталық

Изначально этот центр был единственным, располагался при SRI International и решал задачи управления сетью сообщества ARPANET (позднее и DDN). Сегодня существует множество центров на уровне локальных, региональных и национальных сетей по всему миру. Такие центры обеспечивают поддержку пользователей, доступ к документам, обучение и многое другое

Бастапқыда бұл орталық жалғыз болатын, SRI International маңында орналасқан және ARPANET (кейінірек DDN де) тобының желісін басқару тапсырмаларын шешетін. Бүгінгі күні бүкіл әлемде локалды, аймақтық және ұлттық желілер деңгейінде көптеген орталықтар бар. Мұндай орталықтар пайдаланушыларды қолдау, құжаттарға рұқсат, оқыту және т.б. қамтамасыз етеді

Сетевой мост

Желілік көпір

Представляет собой наиболее простой способ объединения компьютеров в локальную вычислительную сеть (ЛВС). Объединение информационных потоков производится на физическом уровне

Компьютерлерді локалды есептік желіге (ЛЕЖ) біріктірудің қарапайым әдісі. Ақпараттық ағындарды біріктіру физикалық деңгейде орындалады

Сетевой тракт

Желілік тракт

Типовой групповой тракт или несколько последовательно соединенных типовых трактов с включенной на входе и выходе аппаратурой образования тракта

Үлгілік топтық таркт немесе кірісі және шығысында тракт жасау аппаратурасы қосылған бірнеше тізбектіліп қосылған үлгілік трактілер

Сетевой узел

Желілік түйін

Комплекс технических средств, обеспечивающий соединение сетевых элементов и\или сетевых станций первичной сети, образование и перераспределение сетевых трактов, типовых каналов передачи и физических цепей первичной сети, а также предоставление их вторичным сетям и отдельным пользователям

Біріншілік желінің желілік стансалар және/немесе желілік элементтерінің қосылысын, желілік трактілердің, біріншілік желінің физикалық тізбегі мен таратудың типтік арнасын құрылуын және қайта үлестіруін, сондай-ақ оларды екіншілік желіге және бөлек тұтынушыларға көрсетуді қамтамасыз ететін техникалық құралдар кешені

Сетевой уровень

Желілік деңгей

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий услуги по обмену данными между логическими объектами транспортного уровня, формирование пакетов данных и маршрутизацию их по сети

Деректер дестелерін жасау және оларды желі бойынша маршруттау, көліктік деңгейдің логикалық объектілері арасында деректер алмасуды қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланысының деңгейі

Сетевой элемент

Желілік элемент

Единица аппаратуры ЦСП в сети, управляемая одним встроенным системным контролером и имеющая интерфейсы передачи, пользовательские интерфейсы и Q–интерфейс

Бір іштей кіргізілген жүйелік контроллермен басқарылатын және тарату интерфейсі, тұтынушы интерфейстері және Q–интерфейсі бар желідегі ЦТЖ аппаратура бірлігі

Сетевые технологии

Желілік технологиялар

Технологии, позволяющие общаться в сетевом режиме

Желілік режімде сөйлесуге мүмкіндік беретін технологиялар

Сеть данных. Сеть передачи данных

Мәліметтер желісі. Мәліметтерді тарату желісі

Совокупность узлов и каналов электросвязи, предназначенная для организации связей между определенными точками с целью обеспечить передачу данных между ними

Белгілі нүктелер арасында мәліметтер таратуды қамтамасыз етуді мақсат ететін байланыстарды ұйымдастыру үшін арналаған электрбайланыстың түйіндер және арналар жиынтығы

Сеть доступа

Қатынау желісі

Совокупность абонентских линий и станций местной сети, обеспечивающих доступ абонентских терминалов к транспортной сети, а также местную связь без выхода на транспортную сеть

Көліктік желіге абоненттік терминалдың қатынасын, сондай-ақ көліктік желіге шықпастан жергілікті байланысты қамтамасыз ететін жергілікті желінің стансалары мен абоненттік желінің жиынтығы

Сеть интегрированная цифровая

Цифрлық интегралдау желісі

Сеть, в которой совмещаются процессы цифровой передачи и коммутации, что обеспечивает сосуществование сквозного цифрового тракта  передачи от одной оконечной станции, где это совмещение осуществляется, до другой. До абонентов цифровые тракты могут не доводиться

Цифрлық трактыны таратуды бір ақырғы стансадан екінші ақырғы стансаға дейінгі үйлестіруді жүзеге асыратын цифрлық тарату және коммутация үрдістері бар желі. Абоненттерге дейін цифрлық трактілер жетпеуі де мүмкін

Сеть коммутации пакетов

Дестелерді коммутациялау желісі

Сеть передачи данных на основе коммутации пакетов, когда канал передачи данных, занят только на время передачи пакета

Деректерді тарату арнасы дестені тарату уақытына ғана бос емес, дестелер коммутациясы негізіндегі деректі тарату желісі

Сеть общего пользования

Жалпы қолдану желісі

Сеть связи, открытая для пользования всем физическим и юридическим лицам, в услугах которой им не может быть отказано

Қызмет көрсетуде бас тарту болмайтын барлық физикалық және заңдық тұлғалар қолдануы үшін ашық байланыс желісі

Сеть ретрансляции кадров

Кадрларды ретрансляциялау желісі

Сеть передачи данных, основанная на методе ретрансляции кадров. При передаче данные мультиплексируются

Кадрлар ретрансляциялау әдісі  негізделген деректерді тарату желісі. Тарату кезінде деректер мультиплексорлейді

Сеть с интеграцией служб

Қызметтерді интегралдауы бар желі

Сеть, обеспечивающая возможность предоставления услуг нескольких служб электросвязи

Электрбайланыстың бірнеше қызметін көрсету мүмкіндігін қамтамасыз ететін желі

Сеть связи вторичная

Екіншілік бейланыс желісі

Совокупность образованных на базе первичной сети каналов первичной и вторичной сетей, станций и узлов коммутации или станций и узлов переключения, предназначенная для организации связей между двумя или более определенными точками

Екі немесе оданда көп белгілі нүктелер арасында байланыс орнатуға арналған біріншілік желі негізінде пайда болған біріншілік және екіншілік желілер арналары, қайта қосылу стансалары мен түйіндері немесе коммутация стансалары мен түйіндерінің жиынтығы

Сеть связи выделенная

Бөлектелген байланыс желісі

Сеть электросвязи физического или юридического лица, не имеющая выхода на сеть связи общего пользования

Жалпы пайдалану байланыс желісіне шыға алмайтын физикалық немесе заңдық тұлғаның электрбайланыс желісі

Сеть связи общего пользования

Жалпы қолдану байланыс желісі

Составная часть взаимоувязанной сети связи, открытая для пользования всем физическим и юридическим лицам, в услугах которой этим лицам не может быть отказано

Қабыл алмау көрсетілмейтін барлық физикалық және заңдық тұлғалардың қолданылуы үшін ашық, байланыстың өзара байланысқан желінің құрама бөлігі

Сеть связи ограниченного пользования

Шектелген қолдану байланыс желісі

Сеть связи, предоставляющая услуги ограниченному контингенту физических или юридических лиц

Физикалық және заңдық тұлғалардың шектелген санына қызмет көрсететін байланыс желісі

Сеть связи первичная

Біріншілік байланыс желісі

Совокупность типовых физических цепей, типовых каналов передачи и сетевых трактов, образованная на базе сетевых узлов, сетевых станций, оконечных устройств первичной сети и соединяющих их линий передачи

Біріншілік желінің ақырғы құрылғылары, оларды қосушы тарату желілері, желілік стансалар, түйіндер негізінде пайда болған типтік физикалық тізбектер, таратудың типтік арнасы және желілік трактілердің жиынтығы

Сеть связи подвижных абонентов

Жылжымалы абоненттердің байланыс желісі

Совокупность технических средств, обеспечивающая подвижным абонентам возможность предоставления связи между собой и со стационарными абонентами сети

Қозғалмалы абоненттерге өзара және стационарлы желі абоненттерімен байланысты қамтамасыз ететін техникалық құралдар жиынтығы

Сеть управления электросвязью (телекоммуникациями) (СУТ)

Электрбайланысты (телекоммуникацияны) басқару желісі (ТБЖ)

Специальная сеть, обеспечивающая управление сетями электросвязи и их услугами путем организации взаимосвязи с компонентами различных сетей электросвязи, на основе единых интерфейсов и протоколов, стандартизованных Международным Союзом Электросвязи

Электрбайланыстың Халықаралық Бірлестігімен стандартталған бірыңғай интефейстері мен хаттамалары негізіндегі, электрбайланыстың әртүрлі желілерінің құраушыларымен өзара байланысын ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылатын қызметтер және электрбайланыстың желілерін басқаруды қамтамасыз ететін арнайы желі

Сеть электросвязи. Телекоммуникационная сеть

Электрбайланыс желісі. Телекоммуникациялық желі

Комплекс технических средств, обеспечивающих электросвязь определенного вида

Электрбайланыстың белгілі бір түрінің қызметтерін қамтамасыз ететін техникалық құралдардың кешені

Сжатие (Компрессия)

Сығу

Любой из множества методов, позволяющих уменьшить число битов, представляющих данную информацию для передачи или хранения. Компрессия снижает требуемую для передачи полосу или экономит пространство, используемое для хранения

Берілген ақпаратты тарату немесе сақтау үшін биттер санын азайтуға мүмкіндік беретін көптеген әдістердің кез келгені. Компрессия таратуға қажетті жолақты азайтады немесе сақтау үшін қолданылатын кеңістікті үнемдейді

Символ

Белгі, нышан

Представление буквы, цифры или другого символа в виде двоичного числа

Әріптер, сандар және басқа белгілердің екілік сан түрінде көрсету

Cинхронная оптическая сеть

Синхронды оптикалық желі

Стандарт на использование оптических кабелей в качестве физической среды передачи данных для скоростных сетей передачи на значительные расстояния. Базовая скорость SONET составляет 51.84 Mbps и может быть увеличена до 2.5 Gbps

Оптикалық кабельдерді үлкен қашықтыққа таратудың жылдам желілері үшін деректерді таратудың физикалық ортасы ретінде қолданатын стандарт. SONET базалық жылдамдығы 51.84 Mbps-ты құрайды және 2.5 Gbps-қа дейін ұлғаюы мүмкін

Синхронный транспортный модуль

Синхронды тарнспорттық модуль

Информационная структура, используемая для организации соединений  в слое секций ЦСП СЦИ\ SDH

СЦИ\ SDH ЦТЖ секциясы қабатында қосылысты ұйымдастыру үшін қолданылатын ақпараттық құрылым

Система доменных имен

Домендік есімдер жүйесі

DNS переводит общие буквенные названия в IP-адреса. DNS-сервер позволяет пользователям находить компьютеры в Internet, поддерживая базу данных имен хостов и IP-адресов

DNS жалпы әріптік есімдерді IP-адрестерге айналдырады. DNS-сервер хосттар есімі мен IP-адрестер деректер базасын қолдана отырып, тұтынушыларға Internet-те компьютерлер табуға мүмкіндік береді

Система общеканальной сигнализации

Жалпы арналық дабылдау жүйесі

Система передачи межстанционной сигнализации по специальному каналу сигнализации, общему для пучка каналов коммутации

Коммутация арнасының шоғыры үшін ортақ дабылдаудың арнайы арнасы бойынша станса аралық дабылды тарату жүйесі

Система передачи

Тарату жүйесі

Комплекс технических средств, обеспечивающих образование линейного тракта, типовых групповых трактов и каналов передачи первичной сети

Желілік арнажол, бір үлгілік топтық арнажолдар және біріншілік желінің тарату арнасының пайда болуын қамтамасыз ететін техникалық құралдар кешені

Система управления сетью

Желі басқару жүйесі

Система оборудования и программ, используемая для мониторинга, управления и администрирования в сети передачи данных

Деректер тарату желісінде мониторинг, басқару және әкімшілік үшін қолданылатын құрылғылар және бағдарламалар жүйесі

Система управления сообщениями

Хабарламаларды басқару жүйесі

Система сообщений пользовательских агентов, агентов передачи сообщений, хранения сообщений и модулей доступа, совместно обеспечивающих функционирование электронной почты OSI. MHS поддерживается серией рекомендаций X.400 CCITT

OSI электрондық поштасының қызмет етуін бірлесіп қамтамасыз ететін тұтынушылық агент, хабарлама тарату, сақтау және қатынау модульдері агенттерінің хабарлама жүйесі. MHS X.400 CCITT-ның ұсыныс сериясымен қамтамасыз етіледі

Система цифрового доступа и коммутации

Цифрлық рұқсат және коммутация жүйесі

Коммутатор, позволяющий отображать электронным способом линии T1 или E1 на уровень DS-0 (64 kbps). Называется также DCS и DXS

DS-0 (64 kbps) деңгейінде Т1 немесе Е1 желісін электрондық әдіспен көрсетуге мүмкіндік беретін коммутатор. Сондай-ақ DCS және DXS деп аталады

Скорость битов (скорость передачи данных)

Биттер жылдамдығы (Мәліметтерді тарату жылдамдығы)

Количество двоичных цифр, или бит, передаваемых в секунду (бит/сек- bps). Скорость передачи информации по телефонным каналам с помощью модемов обычно устанавливается из следующей шкалы номиналов: 300, 1200, 2400, 4800, 7200, 9600 , 14,400 и т.д.

Секундына таратылатын екілік сан немесе бит саны (бит/сек- bps). Телефондық арна бойынша ақпаратты тарату жылдамдығы келесідей номиналмен орнатылады: 300, 1200, 2400, 4800, 7200, 9600 , 14,400 және т.б.

Скорость доступа

Қатынау жылдамдығы

Скорость передачи данных по физической линии, соединяющей оборудование пользователя и локальную сеть, либо по линии доступа. Измеряется в основном в битах в секунду

Тұтынушы құрылғысы мен локалдық желіні қосатын физикалық желі немесе қатынау желісі бойынша деректерді тарату жылдамдығы. Көбінесе, секундына битпен өлшенеді

Служба абонентского телеграфирования

Абоненттік телеграфтау қызметі

Телеслужба общего пользования, обеспечивающая возможность двустороннего обмена текстовыми сообщениями и ведения документальных переговоров со скоростью 50 Бод, имеющая выход на сети электросвязи стран СНГ, но не имеющая выхода на остальные зарубежные сети

ТМД елдерінің электрбайланысы желісіне шығатын, бірақ қалған шетел желілерге шыға алмайтын, 50 Бод жылдамдықпен құжаттық келіссөздерді жүргізу және мәтіндік хабарламамен екі жақты сөйлесу мүмкіндігін қамтамасыз ететін жалпы қолданыстағы телеқызмет

Служба видеотекс

Бейнетекс қызметі

Телематическая служба, позволяющая пользователям посредством стандартизованных процедур обращаться к базам данных через сети связи

Тұтынушыларға стандартталған үрдістер бойынша байланыс желісі арқылы мәліметтер негізіне көңіл бөлуге мүмкіндік беретін телематикалық қызмет

Служба мультимедиа (мультимедийная служба)

Мультимедиа қызметі (мультимедиалық қызмет)

Служба электросвязи, осуществляющая формирование и последующую передачу одновременно нескольких видов информации, образующих единое информационное пространство по сети электросвязи (например, может передаваться звук, текст, данные, неподвижные и подвижные изображения)

Электрбайланыс желісі бойынша бірыңғай ақпараттық кеңістікті жасайтын, бір уақытта ақпараттың бірнеше түрін жасау және ары қарай таратуды жүзеге асыратын электрбайланыс қызметі (мысалы, дыбыс, мәтін, деректер, қозғалмайтын және қозғалатын суреттерді тарату жүре алады)

Служба обработки сообщений

Хабарламаларды өңдеу қызметі

Телематическая служба, обеспечивающая передачу сообщений между терминалами пользователей методом «промежуточного накопления с последующей передачей» и в случае необходимого преобразования сообщения при промежуточном накоплении

Тұтынушылардың терминалдары арасында «кейін тарату үшін алдын ала жинау» әдісі арқылы және алдын ала сақтау кезінде хабарламаны керекті түрлендіру жағдайында хабарлама таратуды қамтамасыз ететін телематикалық қызмет

Служба передачи данных

Мәліметтерді тарату

Служба электросвязи, обеспечивающая только возможность передачи сигналов между стыками сети с абонентскими оконечными устройствами, например, служба передачи данных

Желі түйістері мен абоненттік соңғы құрылғылар арасында сигналдарды тарату мүмкіндігін ғана қамтамасыз ететін электрбайланыс қызметі, мысалы, мәліметті тарату қызметі

Служба переноса

Тасымалдау қызметі

Служба переноса, обеспечивающая предоставление определенного набора услуг передачи данных

Мәліметті тарату қызметінің белгілі бір жиынтығын көрсетуды қамтамасыз ететін тасымал қызметі

Служба телеконференции

Телеконференция қызметі

Телеслужба, предназначенная для организации совещаний с одновременной или последовательной передачей между двумя или более территориально разнесенными пунктами необходимой информации

Қажетті ақпараттың екі немесе одан да көп аймақтық алыстатылған пункттері арасында бір уақыттық немесе тізбекті таратуы бар жиналыс ұйымдастыру үшін арналған телеқызмет

Служба телекс

Телекс қызметі

Телеслужба общего пользования, обеспечивающая возможность двустороннего обмена текстовыми сообщениями и ведения документальных переговоров со скоростью 50 Бод, имеющая выход

Шығысы бар, 50 Бод жылдамдықпен құжаттық келіссөздер жүргізу және мәтіндік хабарламамен екіжақты айырбастау мүмкіндігін қамтамасыз ететін жалпы қолданыстағы телеқызмет

Служба телефакс

Телефакс қызметі

Телематическая служба общего пользования, обеспечивающая передачу документальных сообщений между абонентскими факсимильными аппаратами по телефонной сети связи и другим сетям

Телефондық байланыс желілері және басқа желілер бойынша абоненттік факсимильді аппараттар арасында құжаттық хабарламалар таратуды қамтамасыз ететін жалпы қолданыстағы телематикалық қызмет

Служба электросвязи

Электрбайланыс қызметі

Организационно-техническая структура на базе сети связи (или совокупности сетей связи), обеспечивающая обслуживание связью пользователей с целью удовлетворения их потребностей в определенном наборе услуг электросвязи

Электрбайланыс қызметінің белгілі бір жиынтығында қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында қолданушыларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін байланыс желісі (немесе байланыс желілері жиынтығы) негізінде ұйымдастыру-техникалық құрылым

Смежность

Шектестік

Соотношение, устанавливаемое между соседними маршрутизаторами для обмена информацией о маршрутизации. Смежными являются не все пары соседних маршрутизаторов

Маршрут туралы ақпаратпен алмасу үшін көршілес маршрутизаторлар арасында орнатылатын қатынас. Барлық көршілес маршрутизаторлар шектес болып табылмайды

Соединение (логическое)

Қосылу (логикалық)

Взаимосвязь между двумя или более логическими объектами, обеспечиваемая некоторым уровнем смежного верхнего уровня с целью обмена данными. Соединение получает наименование того уровня, который его обеспечивает (например, соединение физического уровня, соединение сетевого уровня)

Кейбір деңгейлерге көршілес жатқан жоғарғы деңгейлермен деректер алмасу мақсатында, екі немесе одан да көп логикалық объект арасындағы өзара байланыс. Қосылысты қай деңгей қамтамасыз етсе, қосылысты сол деңгейдің есімі беріледі (мысалы, физикалық деңгей қосылысы, желілік деңгей қосылысы)

Соединение по виртуальному каналу

Виртуалды арна бойынша қосылу

Соединение, содержащее один или более виртуальных каналов

Бір немесе одан да көп виртуалды арнасы бар қосылыс

Соединительная линия телефонной сети (СЛ)

Телефондық желінің жалғастырушы желісі (ЖЖ)

Линия телефонной сети, соединяющая телефонные станции и узлы между собой и подстанцию с опорной станцией местной телефонной сети

Телефондық станса және түйіндерді және жергілікті телефондық желінің тірек стансасы мен қосымша стансасын өзара қосатын телефондық желінің сызығы

Сообщение документальное

Деректі хабарлама

Сообщение, представленное в виде текста и/или графической информации

Мәтін және/немесе графикалық ақпарат түрінде көрсетілетін хабарлама

Сообщение речевое

Дауыстық хабарлама

Сообщение, представленное в виде речевых сигналов

Сөздік сигналдар түрінде көрсетілетін хабарлама

Сообщение

Хабарлама

Информация, передаваемая с помощью электромагнитных сигналов средствами электросвязи

Электрбайланыс құралдарымен электромагниттік сигналдар көмегімен таратылатын ақпарат

Соседние маршрутизаторы

Көршілес маршрутизаторлар

Два маршрутизатора, подключенные к одной сети. В сетях с множественным доступом соседи определяются динамически с помощью протокола OSPF Hello

Бір желіге қосылған екі маршрутизатор. Көптік қатынас желісінде OSPF Hello хаттамасы көмегімен динамикалық түрде анықталады

Составной/композитный канал

Құрама арна

Линия или устройство, передающее мультиплексированные данные между парой мультиплексоров или концентраторов. Используются также термины aggregate link и main link

Мультлексор немесе концентраторлар жұбы арасында мультиплексорленген деректерді тарататын желі немесе құрылғы. Сондай-ақ aggregate link және main link деп аталады

Состояние исправное

Түзетілетін күй

Состояние объекта, при котором он соответствует всем требованиям нормативно-технической документации и/или конструкторской документации

Нормативті-техникалық және/немесе құрылымдық құжаттардың барлық талаптарына сәйкес келетін объекттің күйі

Состояние неисправное (неисправность)

Түзетілмейтін күй (түзетілмеу)

Состояние объекта, при котором он не соответствует хотя бы одному из требований нормативно-технической документации

Нормативті-техникалық және/немесе құрылымдық құжаттардың барлық талаптарына сәйкес келмейтін объекттің күйі

Средства асимметричной связи

Асимметриялық байланыс құралдары

Средства двусторонней связи со значительно различающимся объемом трафика в разных направлениях

Әртүрлі бағыттарда трафиктің едәуір басқа көлемі бар екі жақты байланыс құралдары

Станция (данных)

(Деректер) стансасы

Совокупность оконечного оборудования данных, аппаратуры окончания канала данных и в некоторых случаях промежуточного оборудования

Деректердің соңғы құрылғылары, арна аяқталу және кейбір жағдайларда аралық құрылғылардың аппаратуралар жиынтығы

Станция международная транзитная

Халықаралық транзитті станса

Международная станция, обеспечивающая соединение между двумя другими странами и расположенная в третьей стране

Екі ел арасында байланыс орнататын, ал өзі үшінші бір елде орналасқан халықаралық станса

Станция международная

Халықаралық станса

Станция, расположенная на одном из концов международного канала и обеспечивающая соединение, направляемое в другую страну или исходящее из другой страны

Халықаралық арнаның бір шетінде орналасқан және басқа елге бағытталған немесе басқа елден келетін қосылуды қамтамасыз ететін станция

Станция сетевая

Желілік станса

Комплекс технических средств, обеспечивающий образование и предоставление вторичным сетям типовых физических цепей, типовых каналов передачи и сетевых трактов, а также их транзит

Үлгілік физикалық тізбектер, таратудың үлгілік арналарын және желілік арнажолдар, сондай-ақ олардың тарнзиттерін екінші ретті желілерге пайда ету және жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық құралдар кешені

Стартовый и стоповый-биты

Бастау және тоқтау биттері

Граничные служебные биты, присоединенные к символу и обрамляющими его: Старт- перед первым битом символа, Стоп- после последнего. Играют важную роль при асинхронном взаимодействии, определяя начало и конец кратковременного цикла старт-стопной синхронизации. При этом методе не требуется высокой стабильности и точного равенства скоростей работы источника и приемника двоичных сигналов и расстояние между символами

Белгіге қосылған және оны қоршап тұратын: Старт – белгінің бірінші битінің алдында, Стоп – соңғысынан кейінгі шектік қызмет биттері. Старт-стоп синхронизациясының қысқа мерзімді циклінің басы мен аяғын анықтай отырып, асинхронды әрекеттесу кезінде маңызды рөл атқарады. Бұл әдіс кезінде екілік сигналдардың көзі мен қабылдағыш жылдамдықтарының және белгілер арасындағы туралығы мен жоғары тұрақтылығы қажет етілмейді    

Статистический мультиплексор

Статистикалық мультиплексор

Устройство, объединяющее множество каналов в один за счет динамического выделения промежутков времени (timeslot) для передачи данных каждому каналу на основе его активности

Құрылғының белсенділігі негізінде әрбір арнаға деректер тарату үшін уақыт аралығын динамикалық бөлу (timeslot) есебінен көптеген арналарды бір арнаға біріктіретін құрылғы

Структура сети

Желі құрылымы

Взаимосвязь, взаиморасположение элементов сети (узлов, станций, линий передачи)

Өзара байланыс, желі элементтерінің (түйіндер, стансалар, тарату желісі) өзара орналасуы 

Ступени коммутации

Коммутация сатылары

Совокупность коммутационных блоков и управляющих устройств коммутационной техники связи, выполняющих одни и те ж функции в процессе установления соединения

Қосылуды орнату үрдісінде бірдей функцияларды орындайтын байланыстың коммутациялық техникасының басқарушы құрылғылары және коммутациялық блоктар жиынтығы

Таблица Сжатия Данных

Мәліметтерді сығу кестесі

Таблица значений, присвоенных каждому символу во время соединения со сжатием данных. Значения, по умолчанию, в таблице постоянно изменяются и формируются во время каждого сеанса связи: чем длиннее таблица, тем более высокой пропускной способности можно достичь

Мәліметтетерді сығумен қосылу кезіндегі әрбір белгіге берілген мәндер кестесі. Кестедегі мәндер үнемі ауысып тұрады және байланыстың әрбір сеансы кезінде қалыптасады: кесте ұзын болған сайын, өткізу қабілеті соғұрлым жоғары болады

Тайм – аут (протокольный)

Тайм- аут (хаттамалық)

Установленное время ожидания некоторого события в системе обработки данных (сети), по истечению, которого выполняются определенные действия

Желінің деректерін өңдеу жүйесінде кейбір оқиғаларды күтудің орнатылған уақыты, ол өткенде белгілі бір іс-шаралар жүргізіледі

Таймслот

Таймслот

Часть мультиплексируемого канала, выделенная для передачи одному подканалу. В T1 и E1таймслот обычно соответствует одному каналу 64 kbps

Бір арна бойынша тарату үшін бөлінген мультиплексорленетін арна бөлігі. Т1 және Е1-де әдетте таймслот 64 kbps бір арнаға сәйкес келеді

Таксофон

Таксофон

Телефонный аппарат с устройством для оплаты разового разговора

Бір ретті сөйлесуді төлеуге арналған құрылғысы бар телефондық аппарат

Тарифы в связи

Байланыстағы тарифтер

Система ставок, по которым взимается плата за пользование услугами связи

Байланыс қызметтерін пайдалану үшін ақы алынатын жүйе

Телекоммуникации

Телекоммуникациялар

Процесс дистанционной передачи данных на основе ИКТ

АҚТ негізінде деректерді қашықтан тарату үрдісі

Телекоммуникационная система

Телекоммуникациялық жүйе

Информационная система, целью которой является предоставление возможности общения с помощью средств электросвязи

Мақсаты электрбайланыс құралдары көмегімен сөйлесу мүмкіндіктерін көрсету болып табылатын ақпараттық жүйе

Телеконференция

Телеконференция

Вид мероприятия, в котором групповая коммуникация осуществляется между территориально распределенными участниками с помощью технических средств. Примеры: телефонная конференция, аудиоконференция, чат, почтовые конференции, видеоконференция и т.п.

Техникалық құралдар көмегімен аймақтық алыстатылған қатысушылар арасында топтық коммуникацияны орнату іс-шараларының түрі. Мысалы: телефондық конференция, дыбыс конференциясы, чат, пошталық конференциялар, бейнеконференция және т.б.

Телефон

Телефон

Преобразователь электрических сигналов звуковой частоты в акустические, предназначенный для работы в условиях нагрузки на ухо человека.

Дыбыс жиілігіндегі электр сигналдарын адам құлағына жүктеме түсіру шартында жұмыс жасауға арналған акустикалық жиілікке түрлендіргіш.

Телефонная подстанция

Телефондық қосымша станса

Часть оборудования телефонной станции, расположенная в месте концентрации группы абонентов, обеспечивающая их телефонную связь

Абоненттер тобы шоғырланған жерде орналасқан, олардың телефондық байланысын қамтамасыз ететін телефондық стансаның құрылғысының бөлігі

Телефонная сеть общего пользования (ТФОП)

Жалпы қолданыстағы телефондық желі (ЖҚТФ)

Телефонная сеть, представляющая собой совокупность автоматических телефонных станций, коммутационных узлов, линий, каналов телефонной сети, оконечных абонентских устройств, обеспечивающая потребность населения, учреждений, организаций и предприятий в услугах телефонной сети

Телефондық желінің қызметтерінде кәсіпорындар, ұйымдар, халықтың қажеттілігін қамтамасыз ететін автоматты телефондық станса, телефондық желінің коммутациялық түйіндері, желілері, арналары, соңғы абоненттік құрылғылар жиынтығы түріндегі телефондық желі

Телефонная станция

Телефондық станса

Коммутационная станция, предназначенная для обеспечения абонентов телефонной связью

Абоненттерді телефондық байланыспен қамтамасыз ететін коммутациялық станса

Телефонный узел

Телефондық торап

Коммутационный узел, обеспечивающий установление транзитных соединений между телефонными станциями

Телефондық стансалар арасында транзиттік қосылуларды қамтамасыз ететін коммутациялық торап

Терминал

Терминал

Некоторое устройство (например, компьютер), клавиатура и дисплей которого используются для отображения передаваемых и принимаемых данных или команд, а также управления процессом передачи данных по каналу связи

Пернетақтасы мен дисплейі таратылатын және қабылданатын мәліметтер мен командарларды көрсету, сондай-ақ байланыс арнасы бойынша мәліметтерді тарату үрдісін басқару үшін қолданылатын құрылғы (мысалы, компьютер) 

Телефонный аппарат (ТА)

Телефонды аппарат (ТА)

Оконечное абонентское телефонное устройство, предназначенное для передачи и приема речи, линейных, информационных сигналов телефонной сети и сигналов управления

Сөйлеуді, телефондық желінің сызықтық, ақпараттық сигналдарын және басқару сигналдарын тарату және қабылдауға арналған соңғы абоненттік телефондық құрылғы

Телеслужба. Служба предоставления связи

Телеқызмет. Байланысты беру қызметі

Служба электросвязи, обеспечивающая реализацию всех возможностей (включая функции терминалов) определенного вида связи между пользователями. Телеслужба организуется на базе службы переноса (телефонной сети, сети телекс и др.) и терминалов. Примерами телеслужбы являются служба телефонной связи, служба телекс и др.

Тұтынушылар арасында байланыстың белгілі бір түрінің барлық мүмкіндіктерін (терминалдар функциясын қоса алғанда) іске асыруды қамтамасыз ететін электрбайланыс қызметі. Телеқызмет тасымалдау (телефон, телекс желілері және т.б.) және терминалдар қызметі негізінде ұйымдастырылады. Телеқызмет мысалдары болып телефондық байланыс, телекс қызметтері және т.б. табылады

Телефонный автоответчик

Телефондық автожауап бергіш

Устройство, обеспечивающее автоматическую запись и воспроизведение речевых сообщений для обеспечения телефонной связи

Телефондық байланысты қамтамасыз ету үшін сөздік хабарламаларды автоматты түрде жазып алу және ойнатуды камтамасыз ететін құрылғы

Телефонный аппарат без номеронабирателя

Нөміртергіші жоқ телефондық аппарат

Телефонный аппарат, предназначенный для включения в телефонную станцию с помощью оператора

Телефондық стансаға оператор көмегімен қосылуға арналған телефондық аппарат

Телефонный аппарат беспроводный

Сымсыз телефондық аппарат

Телефонный аппарат системы местной батареи, переносной, позволяющий абоненту передвигаться во время разговора  и процесса установления соединения в пределах действия базовой (базовых) станций

Сөйлесу және базалық станса істеу шекарасында қосылуды орнату үрдісі кезінде абонентке еркін қозғалуына мүмкіндік беретін жергілікті батарея жүйесі бар сымсыз телефондық аппарат

Телефонный аппарат с номеронабирателем

Нөміртергіші бар телефондық аппарат

Телефонный аппарат, предназначенный для включения в автоматическую телефонную станцию

Автоматты телефондық станса қосылуға арналған телефондық аппарат

Телефонный узел автоматической коммутации (УАК)

Автоматты коммутацияның телефондық түйіні (АКТ)

Телефонный узел междугородной телефонной сети, обеспечивающий автоматическое установление соединений

Қосылудың автоматты орнатылуын қамтамасыз ететін қалааралық телефондық желінің телефондық торабы

Телефонный узел входящего междугородного сообщения (УВСМ)

Халықаралық кіріс хабарламалардың телефондық түйіні (КХТ)

Телефонный узел местной телефонной сети, объединяющий потоки входящих междугородных сообщений от междугородных телефонных станций зоны нумерации телефонной сети и распределяющий их к станциям одного узлового телефонного района

Телефондық желінің нөмірлеу зонасының қалааралық телефондық станциясынан кіріс қалааралық хабарламалар ағынын біріктіретін және бір түйіндік телефондық ауданның стансаларына тарататын жергілікті телефондық желінің телефондық торабы

Телефонный узел входящего сообщения (УВС)

Кіріс хабарламалардың телефондық түйіні (КХТ)

Телефонный узел местной телефонной сети, обеспечивающий объединение потоков входящих сообщений от телефонных станций сети и распределение этих потоков к телефонным станциям одного узлового района

Желінің телефондық стансадан келіп түсетін кіріс хабарламалар ағынын біріктіру және бір түйіндік ауданның телефондық стансасына осы ағындарды таратуды қамтамасыз ететін жергілікті телефондық желінің телефондық түйіні

Тестирование с помощью цифрового шлейфа

Цифрлық шлейф арқылы тестілеу

Тест, который проверяет интерфейс RS-232 модема, кабель, который соединяет компьютер (или терминал), и сам модем. Модем получает данные (в форме дискретных сигналов) из компьютера или терминала и немедленно возвращает данные на экран для верификации

Модемнің RS-232 интерфейсін тексеретін тест, компьютер (немесе терминал) мен модемді қосатын кабель. Модем компьютерден немесе терминалдан мәліметтерді (дискретті сигналдар түрінде) алады және мәліметтерді куәландыру үшін экран бетіне жылдам қайтарады

Техническое обслуживание. Техобслуживание

Техникалық қызмет көрсету. Техқызмет көрсету

Совокупность технических и соответствующих административных операций (включая операции по наблюдению), направленных на поддержание объекта в состоянии, в котором он может выполнять требуемые функции с заданным качеством, или на восстановление этого состояния

Берілген сапамен керекті функцияларды орындайтын күйде объектіні ұстап тұруға немесе осы күйді қалыпқа келтіруге бағытталған техникалық және сәйкес әкімшілік операциялар (бақылау бойынша операцияны қосқанда) жиынтығы

Токовая петля

Токтық ілмек

Метод передачи данных. Единицы в этом случае представляются импульсом тока в петле, 0 - отсутствием тока

Деректі тарату әдісі. Бұл жағдайда бірліктер ілмекте ток импульсі, ал 0 – токтың жоқ болуымен көрсетіледі

Точка доступа

Қатынау нүктесі

Точка беспроводного доступа, представляющая собой концентратор, поддерживающий стандарты 802.11a либо 802.11b, или и тот и другой, и обеспечивающий подключение нескольких беспроводных клиентов к локальной сети или к Интернет

802.11a немесе 802.11b стандартарын үйлестіретін, локалды желіге немесе Интернет бірнеше сымсыз тұтынушылардың қосылуын қамтамасыз ететін концентратор түріндегі сымсыз қатынау нүктесі

Тракт групповой

Топтық арнажол

Групповой тракт, структура и параметры которого соответствуют принятым нормам

Құрылымы және параметрлері қабылданған нормаларға сәйкес топтық арнажол

Тракт групповой типовой

Топтық бірүлгілік арнажол

Комплекс технических средств, предназначенный для передачи сигналов электросвязи нормализованного числа каналов тональной частоты или основных цифровых каналов в полосе частот или со скоростью передачи, характерных для данного группового тракта

Берілген топтық арнажолғақа қатысты тарату жылдамдығы немесе жиіліктер жолағында негізгі цифрлық арналар немесе үндесу жиілігінің нормаланған арна саны бойынша электрбайланыс сигналдарын таратуға арналған техникалық құралдар жиынтығы

Тракт сетевой

Желілік арнажол

Типовой групповой тракт или несколько последовательно соединенных типовых групповых трактов с включенной на входе и выходе аппаратурой образования тракта

Кірісінде және шығысында арнажолды құру аппараттурасы қосылған бірнеше тізбектей қосылған үлгілік топтық арнажолдар немесе үлгілік топтық арнажол

Транзит

Транзит

Соединение одноименных каналов передачи или трактов, обеспечивающее прохождение сигналов электросвязи без изменения полосы частот или скорости передачи

Жиіліктер жолағы немесе тарату жылдамдығын өзгертпей, электрбайланыс сигналдарының өтуін қамтамасыз ететін, таратудың аттас арналары немесе арнажолдарының қосылуы

Транк

Транк

Устройство или канал, соединяющий две точки, каждая из которых является коммутационным центром или точкой распределения. Обычно транк работает с несколькими каналами одновременно

Әрқайсысы коммутациялық орталық немесе үлестіру нүктесі болып табылатын екі нүктені жалғастырушы құрылғы немесе арна. Әдетте транк бір уақытта бірнеше арнамен жұмыс істейді

Трансивер

Трансивер

Приемник-передатчик. Физическое устройство, которое соединяет интерфейс хоста с локальной сетью такой, как Ethernet. Трансиверы Ethernet содержат электронные устройства, передающие сигнал в кабель и детектирующие коллизии

Қабылдаушы-таратушы. Хост интерфейсін Ethernet сияқты локалды желімен қосатын физикалық құрылғы. Ethernet трансиверлерінің кабельге сигнал таратушы және коллизияны анықтаушы электронды құрылғылары бар

Транспортная сеть

Көліктік желі

Совокупность ресурсов систем передачи, относящихся к ним средств контроля, оперативного переключения, резервирования и управления, предназначенных для переноса информации между заданными пунктами

Берілген пункттер арасында ақпаратты тасымалдауға арналған бақылау жылдам қайта ауыстыру, резервтеу және басқару құрадалары жататын тарату жүйесінің ресурстар жиынтығы

Транспортный уровень

Көліктік деңгей

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий услуги по кодонезависимому и надежному обмену данными между логическими объектами сеансового уровня при эффективном использовании ресурсов  нижерасположенных уровней

Төмен жатқан деңгейлер ресурстарын тиімді қолдану кезіндегі сеансты деңгейдің логикалық объектілері арасында деректерді кодалық тәуелсіз және сенімді алмасу бойынша қызметтерді қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланыс деңгейі

Трафик электросвязи (телетрафик)

Электрбайланыс трафигі (телетрафик)

Совокупность данных, передаваемых по сети электросвязи. Единицей измерения трафика является Эрланг

Электрбайланыс желісі бойынша таратылатын деректер жиынтығы. Трафиктің өлшем бірлігі Эрланг болып табылады

Угольный микрофон

Көмірлік микрофон

Микрофон телефонного аппарата, действие которого основано на изменении электрического сопротивления, действующего на мембрану микрофона

Микрофон мембранасына әсер ететін электр кедергісінің өзгерісіне негізделген телефондық аппараттық микрофоны

Удаленное оконечное устройство ADSL.

ADSL алыстатылған ақырғы құрылғысы

ADSL-модем или PC-карта, являющиеся физическим окончанием соединения ADSL на стороне пользователя

Тұтынушы жағында ADSL қосылысының физикалық соңы болып табылатын ADSL-модем немесе PC-карта

Удаленное Эхо

Шалғай жаңғырық

Копия данных, полученных удаленной системой и возвращенных на посылающий модем с отображением на экране его компьютера. Возможность режима удаленного эха определяется удаленной системой

Алыстатылған жүйемен алынған және компьютер экранында көрсетуі бар жіберуші модемге қайтарылатын мәліметтер көшірмесі. Алыстатылған жаңғырық режім мүмкіндігі алыстатылған жүйемен анықталады

Удаленный цифровой шлейф

Шалғай цифрлық шлейф

Шлейф, создаваемый на удаленном модеме с целью тестирования взаимодействия местного и удаленного модемов. При этом тесте двоичная информация, выделяемая после процесса демодуляции приемником удаленного модема, поступает на его собственный передатчик (поэтому этот метод назван цифровым шлейфом), чтобы быть переданной для анализа ошибок приемнику местного модема. Тест проверяет телефонное соединение и оба модема, но не проверяет интерфейс между удаленным модемом и его компьютером

Жергілікті және алыстатылған модемнің өзара әрекеттестігін тестілеу мақсатымен алыстатылған модемде пайда болатын шлейф. Осы тест кезінде жергілікті модемнің қабылдағышына қателерді талдау үшін таратылатындықтан, алыстатылған модемнің қабылдағышы арқылы демодульдеу үрдісінен кейінгі бөлінетін екілік ақпарат оның таратқышына келіп түседі (сондықтан бұл әдіс цифрлық шлейф деп аталады). Тест телефондық қосылысты және екі модемді де тексереді, бірақ алыстатылған модем мен оның компьютері арасындағы интерфейсті тексермейді

Узел (сети)

(Байланыс) торабы

Устройство, соединяющее несколько звеньев данных сети и осуществляющее коммуникацию и\ или маршрутизацию данных по сети

Желінің бірнеше деректер буынын қосатын және желі бойынша коммуникация және/немесе маршруттауды жүзеге асыратын құрылғы

Узел доступа

Қатынау торабы

Пункты, находящиеся на границе сети доступа, сводящие индивидуальные линии доступа в меньшее количество магистральных линий сети связи. Узлы доступа могут также осуществлять преобразования в соответствии с различными протоколами

Байланыс желісінің магистралды желілердің аз санына әкелетін дербес қатынау сызығында қатынау желілерінің шекарасында орналасқан пункттер. Қатынау торабы сондай-ақ әр алуан хаттамаларға сәйкес түрлендіруді жүзеге асыра алады

Узел синхронной сети

Синхронды желі торабы

Пункт, в котором размещаются соединенные между собой комплекты цифрового оборудования, синхронизированные по тактовой частоте

Тактілік жиілік бойынша синхрондалған цифрлық құрылғылардың өзара қосылған кешені бар пункт

Узел управления обслуживанием

Қызмет көрсетуді басқару торабы

Физическое устройство, которое выполняет функции управления обслуживанием в интеллектуальной сети

Интеллектуалдық желіде қызмет көрсету функциясын қамтамасыз ететін физикалық құрылғы

Узел управления услугами

Қызметттерді басқару торабы

Физическое устройство, которое обеспечивает выполнение функции управления услугой в интеллектуальной сети

Интеллектуалдық желіде қызметті басқару функциясын орындауды қамтамасыз ететін физикалық құрылғы

Узкая полоса

Тар жолақ

Классификация информационной емкости или полосы пропускания канала связи. Под узкой полосой пропускания принято понимать полосу пропускания величиной 64 Кбит/с и менее

Ақпараттық сыйымдылықты немесе байланыс арнасының өткізу жолағын жіктеу. Тар жолақ ретінде шамасы 64 Кбит/с және одан да аз өткізу жолағын түсініледі

Узловая телефонная станция

Тораптық телефондық станса

Телефонная станция сельской телефонной сети, обеспечивающая телефонной связью абонентов сельского населенного пункта между собой и с абонентами оконечных телефонных станций, включенных в эту станцию, их транзитные соединения, а также выход этих абонентов на центральную телефонную станцию данного административного района

Ауылдық қоныстану пункттері абоненттерін өзара және осы стансаға қосылған соңғы телефондық стансалар арасында телефондық байланысты, сондай-ақ осы абоненттердің осы әкімшілік ауданның орталық телефондық стансаға шығуды қамтамасыз ететін ауылдық телефондық желінің телефондық стансасы

Управление динамическое

Динамикалық басқару

Часть системы управления сетью, обеспечивающая эффективное использование сети путем распределения потоков нагрузок во времени

Уақыт бойынша жүктеме ағынын үлестіру арқылы желіні тиімді қолдануды қамтамасыз ететін желіні басқару жүйесінің бөлігі

Управление доступом к среде

Ортаға қатынауды басқару

Протокол, используемый для определения способа получения доступа рабочих станций к среде передачи, наиболее часто используемый в локальных сетях. Для ЛВС, соответствующих стандартам IEEE, MAC-уровень является нижним подуровнем канала передачи данных

Локалды желіде жиі қолданылатын тарату ортасына жұмыс стансаларының рұқсат алу әдісін анықтау үшін қолданылатын хаттама. IEEE стандарттарына сай келетін ЛЕЖ үшін МАС-деңгей деректер тарату арнасының төменгі деңгейі болып табылады

Управление потоком

Ағынды басқару

Механизм, который компенсирует различия в скорости потока ввода данных в модем или вывода из модема, в другое устройство или из него

Басқа құрылғыдан модемге немесе модемнен басқа құрылғыға мәліметтерді енгізу ағынының жылдамдығындағы айырмашылықтың орнын толтыратын механизм

Управление потоком данных

Деректер ағынын басқару

Регулирование потока данных между передающей и принимающей станцией

Таратушы және қабылдаушы стансасы арасында деректер ағынын реттеу

Управление сетью

Желіні басқару

По мере роста сети может возникнуть необходимость управлять некоторыми ее параметрами. Такое управление называется управлением сетью. Наблюдение за работой сети позволяет вам осуществлять диагностику сети и собирать информацию о работе сети для целей администрирования

Желі өскен сайын оның кейбір параметрлерін басқару қажеттілігі туындайды. Мұндай басқару желіні басқару деп аталады. Желінің жұмысын бақылау сізге желі диагностикасын жүргізуге және басқару мақсатымен желі жұмысы туралы ақпарат жинауға мүмкіндік береді

Управляющие сигналы

Басқарушы сигналдар

Сигналы, передаваемые между различными частями коммуникационной системы как часть механизма управления системой (например, сигналы RTS, DTR или DCD)

Жүйені басқару механизмінің бөлігі ретінде коммуникациялық жүйенің әртүрлі бөліктері арасында таратылатын сигналдар

Управляющий символ (данных)

(Деректерді) басқару символы

Один или несколько знаков данных, появление которых в некотором контексте означает функцию управления. В некоторых ситуациях управляющий символ может иметь графическое представление

Кейбір мағынасында басқару функциясын білдіретін деректердің бір немесе бірнеше белгілері. Кейбір жағдайларда басқару символы графикалық көріністе болады

Управляемое устройство

Басқарушы құрылғы

Управляемыми называются устройства, которые поддерживают средства управления сетью

Басқарушы құрылғылар деп желіні басқару құралдарын үйлестіретін құрылғыларды айтамыз

Уровень (архитектуры открытой системы)

(Ашық жүйенің архитектурасы) деңгейі

Концептуально полная совокупность функций в архитектурной иерархии открытой системы, выполняющая определенную задачу, связанную с обеспечением обмена и обработки данных в вычислительной сети

Есептік желіде деректерді алмастыру және өңдеуді қамтамасыз етумен байланысқан белгілі бір тапсырманы орындайтын ашық жүйелердің архитектуралық иерархиясы функцияларының концепциялық толық жиынтығы

Уровень звена данных

Деректер буынының деңгейі

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий услугу по обмену данными между логическими объектами сетевого уровня, протокол управления звеном данных, формирование и передачу кадров данных.

Желілік логикалық объектілері арасында деректер алмасу бойынша қызмет көрсетуді, деректер буынын басқару хаттамасы, деректер кадрын пішіндеу және таратуды қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланыс деңгейі

Уровень представления (данных)

(Деректерді) көрсету деңгейі

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий услугу по обмену данными между логическими объектами прикладного уровня, преобразование и представление данных  в нужном формате, преобразование прикладного синтаксиса в синтаксис передачи и обратно

Қолданбалы деңгейдің логикалық объектілері арасында деректер алмасу бойынша қызмет көрсетуді, деректерді керекті форматта көрсету, қолданбалы синтаксисті тарату синтаксисіне және кері қарай түрлендіруді қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланыс деңгейі

Уровень приложений

Қосымшалар деңгейі

Верхний уровень модели OSI, обеспечивающий такие коммуникационные услуги, как электронная почта и перенос файлов

Электронды пошта және файлдарды тасымалдау сияқты коммуникациялық қызметтерді қамтамасыз ететін OSI моделінің жоғарғы деңгейі

Усеченный канал Т1

Қиылған Т1 арнасы

Услуга, для обеспечения которой служит канал Т1, используемый лишь частично.

Бөліктеп қана қолданылатын Т1 арна қызметі

Услуга (уровня)

(Деңгей) қызметі

Функциональная возможность, которую уровень архитектуры открытых систем вместе с нижерасположенными уровнями обеспечивает смежному верхнему уровню

Төмен орналасқан деңгейлермен бірге ашық жүйелер архитектурасы деңгейі көршілес жоғарғы деңгейге көрсететін функционалды мүмкіндік

Услуга электросвязи

Электрбайланыс қызметі

Продукт деятельности по приему, обработке, передаче и доставке сообщений электросвязи

Электрбайланыс хабарламасын қабылдау, өңдеу, тарату және жеткізу бойынша қызмет өнімі

Услуга электросвязи базовая

Электрбайланыстың негізгі қызметі

Услуга электросвязи, предоставляемая пользователю при каждом его обращении к службе (или сети) электросвязи

Электрбайланыстың қызметіне (немесе желісіне) әр кез қараған кезінде тұтынушы көрсетілетін электрбайланыс қызметі

Установка данных оконечная

Мәліметтердің соңғы құрылғысын орнату

Совокупность оконечного оборудования данных и аппаратуры окончания канала данных

Мәліметтер арнасының біту аппатурасы және мәліметтер соңғы құрылғылар жиынтығы

Устранение неисправности

Ақаулықты жою

Действия, предпринимаемые после локализации неисправности и направленные на восстановление способности объекта выполнять требуемую функцию

Ақаулықты жайытпаушылықтан кейінгі қамданатын және объектінің қажетті функцияны орындау қабілетін қайта қалыпқа келтіруге бағытталған әрекеттер

Устройство обслуживания канала

Арнаға қызмет көрсету құрылғысы

Оборудование, устанавливаемое на стороне заказчика (потребителя услуг), для подключения к линиям телефонной компании, обеспечивающим доступ к DDS или T1

DDS немесе T1-ге қатынауды қамтамасыз ететін телефондық компанияның желісініе қосылу үшін тұтынушы жағында орнатылатын құрылғы

Устройство оконечное абонентское. Абонентский терминал

Соңғы абоненттік құрылғы. Абоненттік терминал

Оконечное устройство (терминал), устанавливаемый в помещении абонента и находящийся в его пользовании

Абонент бөлмесінде орнатылатын және оның қолданылуындағы соңғы құрылғы (терминал)

Федеральная комиссия связи

Федералды байланыс комиссиясы

Государственное агентство США, занимающееся регулированием в области передачи по кабельным линиям и радиоканалам. Основано в 1934 г. на основании Акта о системах связи. В частности, FCC занимается вопросами регламентации паразитных излучений от каналов и устройств, используемых для связи

Кабельді желі және радиоарна бойынша тарату облысында реттеумен айналысатын АҚШ-тағы мемлекеттік агенттік. 1934 жылы байланыс жүйелері туралы Акт негізінде құрылған. Дербес жағдайда FCC байланыс үшін қолданылатын арналар мен құрылғыдан паразиттік сәулеленуді реттемелеумен айналысады

Федеральный совет по сетям

Желілер бойынша федералды кеңес

Организация, ответственная за удовлетворение сетевых потребностей федеральных агентств США

АҚШ федералды агенттіктерінің желілік қажеттіліктерін қанағаттандыруға жауапты ұйым

Физическая среда

Физикалық орта

Любой физически возможный способ передачи сигналов между системами. Рассматривается вне модели OSI и иногда обозначается как нулевой уровень (Layer 0). Физическое соединение (соединитель, разъем) со средой можно рассматривать как определение верхнего интерфейса Физического уровня, т. е. нижнюю границу модели OSI

Жүйелер арасында сигнал таратудың кез келген физикалық әдісі. OSI моделінен бөлек қарастырылады және кейде нөлдік деңгей ретінде белгіленеді (Layer 0). Ортамен физикалық қосылуды (жалғастырғыш, айырғыш) Физикалық деңгейдің жоғарғы интерфейсі, яғни OSI моделінің төменгі шекарасы ретінде қарастыруға болады

Физический уровень

Физикалық деңгей

Уровень взаимосвязи открытых систем, обеспечивающий установление, поддержание и разъединение физического соединения между логическими объектами уровня звена данных и передачу битов данных между этими объектами

Деректер буыны деңгейінің логикалық объектілері арасында физикалық қосылуды орнату, үйлестіру және ажыратуды және осы объектілер арасында деректер битін таратуды қамтамасыз ететін ашық жүйелер байланысы деңгейі

Фильтрация

Сүзгілеу

Процесс анализа сетевого трафика с целью извлечения определенных характеристик таких, как адрес назначения (адрес сетевого устройства, которому предназначен данный пакет) или протокол. С помощью данного процесса определяется, отвечает ли трафик сети определенным критериям

Белгілеу мекен жайы (осы дестенің желі құрылғысының мекен жайы) немесе хаттама сияқты арнайы сипаттамаларды шығарып алу мақсатымен желі трафигін талдау үрдісі. Осы үрдіс арқылы желі трафигін белгілі талаптарға жауап беретінін анықтайды

Фиксированная беспроводная (или фиксированная сотовая) сеть

Бекітілген сымсыз (немесе бекітілген ұялы) желі

Подобное решение используется все чаще, так как обеспечивает быстрый и экономичный путь развертывания новых телефонных услуг, не требуя значительных затрат на прокладку кабеля

Мұндай шешім жиі қабылданады, себебі кабель салуға едәуір жаратуды қажет етпей, жаңа телефондық қызметтерді ашудың тез және үнемді жолын қамтамасыз етеді

Фрейм

Фрейм

Термин передачи данных для блока данных с заголовком и присоединенной информацией, завершающей блок. Добавленная информация обычно включает номер кадра (фрейма), блочные данные размера, код проверки ошибок и индикаторы Начала/Конца

Тақырыпша және блокты аяқтайтын ақпарат қосылған мәліметтер блогы үшін мәліметтерді тарату термині. Қосылған ақпарат кадр (фрейм) нөмірі, өлшемнің блоктық мәліметтері, қателерді тексеру коды және Басы/Соңы индикаторынан тұрады

Фрагментация

Фрагменттеу

Процесс разделения дейтаграммы IP на несколько мелких частей для выполнения требований данной физической сети. Обратный процесс называют дефрагментацией (reassembly)

Берілген физикалық желінің талабын орындау үшін IP дейтаграммасын бірнеше бөлікке бөлу үрдісі. Кері үрді дефрагменттеу (reassembly) деп аталады

Характеристический импеданс

Сипаттамалық импеданс

Конечный импеданс электрически однородной линии передачи

Таратудың электрлік біртекті желісінің ақырғы импедансы

Целостность информации

Ақпараттың бүтіндігі

Состояние информации и ее носителя, при котором обеспечивается предотвращение несанкционированного или преднамеренного уничтожения (разрушения), искажения и подделки информации

Ақпаратты рұқсат етілмеген немесе әдейі жою (бұзу), жалған жасау және бұрмалаудың алдын алуды қамтамасыз етілетін ақпарат және оны сақтауы күйі

Центр обработки телефонных вызовов (ЦОВ)

Телефондық шақыруларды өңдеу орталығы (ШӨО)

Принцип построения, которое основывается на интеграции компьютеризированной базы данных и системы автоматизированного распределения вызовов

Компьютерленген деректер базасын және шақыруды автоматты үлестіру жүйелерін интеграциялауға негізделген құрылу принципі

Центр технической эксплуатации (ЦТЭ)

Техникалық қолдану орталығы (ТҚО)

Подразделение, укомплектованное техническими средствами и техническим персоналом, ответственным за эксплуатацию и техобслуживание телефонных станций

Телефондық стансаға техникалық қызмет көрсету және пайдалануы үшін жауапты техникалық адамдар және жинақталған техникалық құралдар бөлімшесі

Центральная телефонная станция

Орталық телефондық станса

Телефонная станция сельской телефонной сети, обеспечивающая телефонной связью абонентов данного районного центра между собой и с абонентами различных сельских телефонных станций района, транзитные соединения абонентов оконечных и узловых телефонных станций этой сельской телефонной сети, а также выход абонентов района на внутризоновую и междугородную телефонные сети

Берілген аудандық орталық абоненттерін өзара және ауданның әртүрлі ауылдық телефондық стансасы абоненттерімен телефондық байланысты, осы ауылдық телефондық желінің соңғы және түйіндік телефондық стансасы абоненттері арасындағы транзиттік қосылуды, сондай-ақ аудан абоненттерінің зона ішілік және қалааралық телефондық желісіне шығуды қамтамасыз ететін ауылдық телефондық желінің телефондық стансасы

Центральный компьютер

Орталық компьютер

Электронная вычислительная машина вычислительной сети, представляющая пользователям сети вычислительные и информационные ресурсы. Центральный компьютер может быть потребителем ресурсов, предоставляемых вычислительной сетью, а также может выполнять некоторые функции управления вычислительной сетью

Желінің тұтынушыларына есептік және ақпараттық ресурстарды көрсететін есептік желінің электронды есептік машина. Орталық компьютер есептік желінімен көрсетілетін ресурстар тұтынушысы бола алады, сондай-ақ есептік желіні басқарудың кейбір функцияларын орындай алады

Цепь физическая

Физикалық тізбек

Металлические провода или оптические волокна, образующие направляющую среду для передачи сигналов электросвязи

Электрбайлынстың сигналдарын тарату үшін бағыттаушы ортаны құрайтын металл сымдар немесе оптикалық талшықтар

Циклическая проверка четности с избыточностью

Артықтығы бар жұптылықты циклдік тексеру

Схема определения ошибок при передаче данных. На основе полиномиального алгоритма вычисляется контрольная сумма передаваемого модуля данных и передается вместе с данными. Получившее пакет устройство заново вычисляет контрольную сумму по тому же алгоритму и сравнивает ее с принятым значением. Отсутствие расхождений говорит о высокой вероятности безошибочной передачи

Деректі тарату кезінде қатені анықтау сұлбасы. Полиномды алгоритм негізінде деректердің таратушы модулінің бақылау соммасы есептеледі және деректермен бірге таратылады. Дестені алған құрылғы бақылау соммасын сол алгорим бойынша есептейді де, қабылдап алынған мәнмен салыстырылады. Айырмашылықтың жоқ болуы қатесіз таратудың жоғары ықтималдығы туралы айтады

Цифровая абонентская линия

Цифрлық абоненттік желі

Коммуникационная технология, позволяющая передавать данные по медным линиям, представляющим собой абонентские шлейфы телефонной сети общего пользования. Имеет значительно более высокую скорость передачи данных, чем аналоговые модемы

Жалпы қолданыстағы телефондық желілердің абоненттік шлейф түріндегі мыс сымдар арқылы деректерді таратуға болатын коммуникациялық технология. Аналогты модемдерге қарағанда, деректерді таратудың жоғарырақ жылдамдығымен жұмыс жасайды

Цифровая автоматическая телефонная станция

Цифрлық автоматты телефондық станса

Автоматическая телефонная станция, обеспечивающая коммутацию при помощи цифровых сигналов электросвязи

Электрбайланыстың цифрлық сигналдары көмегі кезінде коммутацияны қамтамасыз ететін автоматты телефондық станса

Цифровая петля

Цифрлық ілмек

Метод тестирования цифровой обработки, выполняемой коммуникационным устройством. По отношению к модему цифровая петля устанавливается со стороны интерфейса RS-232 и позволяет тестировать большинство частей модема

Коммуникациялық құрылғымен орындалатын цифрлық өңдеуді тестілеу әдісі. Модемге қатысты цифрлық ілмек RS-232 интерфейсі жағынан орнатылады және модемнің көптеген бөлігін тестілеуге мүмкіндік береді

Цифровая сеть с интеграцией служб широкополосная (Ш-ЦСИС)

Кеңжолақты қызметтерді интеграциялауы бар цифрлық желі (КЖ-ҚИЦЖ)

Цифровая сеть с интеграцией служб, обеспечивающая организацию различных служб электросвязи по высокоскоростным цифровым каналам связи со скоростью 32 Мбит/с и (возможно выше) через стык «абонент - сеть»

«Абонент-желі» түйісі арқылы және 32 Мбит/с (одан да жоғары болуы мүмкін) жылдамдықпен жоғары жылдамдықты цифрлық байланыс арналары бойынша электрбайланыстың әртүрлі қызметін ұйымдастыруды қамтамасыз ететін қызметтері бар цифрлық желі

Цифровая сеть с интеграцией служб (ЦСИС)

Қызметтерді интеграциялауы бар цифрлық желі (ҚИЦЖ)

Сеть с интеграцией служб, обеспечивающая цифровые соединения между стыками «абонент-сеть»

«Абонент-желі» түйістері арасында цифрлық қосылуларды қамтамасыз ететін қызметтері бар желі

Цифровая сеть связи общего пользования

Жалпы қолданыстағы цифрлық байланыс желісі

Наложенная цифровая сеть связи, являющаяся частью телефонной сети общего пользования и взаимодействующая с ее аналоговой или аналого-цифровой частью

Жалпы қолданыстағы телефондық желінің бөлігі болып табылатын және оның аналогты және аналогты-цифрлық бөлігімен әрекеттесетін қондырылған цифрлық байланыс желісі

Цифровая усовершенствованная подвижная телефонная служба

Цифрлық дамыған қозғалмалы телефондық қызмет

Цифровая модификация аналогового стандарта AMPS. Стандарт использует частотный диапазон 824-840 МГц для радиосвязи мобильного терминала с базовой станцией (обратный канал) и частотный диапазон 869-894 МГц – для радиосвязи базовой станции с мобильным терминалом (прямой канал). В частотном диапазоне размещаются 533 канала связи при ширине полосы частот каждого канала 30 КГц. Радиус соты равен 0,5-20 км. Для преобразования аналогового речевого сигнала в цифровую форму используется кодек VSELP. Скорость преобразования речи кодеком составляет 8 Кбит/с. Затем кодированные данные подвергаются квадратурной модуляции, а скорость передачи информации в прямом и обратном каналах составляет 48 Кбит/с

AMPS аналогты стандартының цифрлық өзгертілуі. Стандарт мобильді терминал мен базалық станса (кері арна) арасында радиобайланыс үшін 824-840 МГц жиіліктік аумақты және базалық станса мен мобильді терминал (тура арна) арасындағы радиобайланыс үшін 869-894 МГц жиіліктік аумақты қолданады. Жиіліктік аумақта әрбір арна 30 КГц жиілік жолағы кезінде 533 байланыс арнасы жатады. Ұяшық радиусы 0,5-20 км-ге тең. Аналогты сөздік сигналды цифрлық пішінге түрлендіру үшін VSELP кодегі қолданылады. Кодекпен сөзді түрлендіру жылдамдығы 8 Кбит/с-ті құрайды. Содан соң кодаланған деректер квадратуралық модуляцияға ұшырайды, ал ақпаратты тура және кері арна тарату жылдамдығы 48 Кбит/с-ті құрайды

Цифровой

Цифрлық

Двоичная информация, выводимая из компьютера или терминала. В коммуникационной сфере дискретная (импульсная) передача информации (в отличие от непрерывной аналоговой)

Компьютерден немесе терминалдан шығатын екілік ақпарат. Коммуникациялық облыста ақпаратты дискретті (импульсті) (үздіксіз аналогтыға қарағанда) тарату

Цифровые сигналы

Цифрлық сигналдар

Дискретные стандартные сигналы. В данном руководстве этот термин применяется к двоичным цифрам 0 или 1. (Противоположны аналоговым сигналам)

Дискретті стандартты сигналдар. Бұл құралда бұл термин 0 немесе 1 екілік сандарына қатысты қолданылады. (Аналогты сигналдарға қарама-қарсы)

Частота появления ошибок

Қателердің пайда болу жиілігі

Позволяет оценить качество связи и выражается в количестве ошибочных битов от общего числа принятых битов. Обычно выражается в виде числа, умноженного на 10 в какой-либо степени (отрицательной, характерные значения 10-7)

Байланыс сапасын бағалауға мүмкіндік береді және қабылданған биттердің жалпы санынан қате биттер мөлшерінде болады. Әдетте 10-ның қандай да бір дәрежесіне (әдетте кері, 10-7) көбейтілген сан түрінде өрнектеледі

Частотное уплотнение

Жиіліктік тығыздау

Одновременная передача нескольких сигналов по одному тракту передачи путем разделения полосы пропускания данного тракта на несколько каналов, занимающих различные полосы частот

Берілген тракттің өткізу жолағын әртүрлі жиілік жолағын алатын бірнеше арнаға бөлу жолымен таратудың бір тракты бойынша бірнеше сигналды бір уақытта тарату

Чередование /мультиплексирование битов

Биттерді тасымалдау/мультиплекстасымалдау

Процесс, используемый в мультиплексировании с разделением времени, когда отдельные биты из различных низкоскоростных каналов поочередно передаются в один скоростной канал

Уақыттық бөлумен мультиплексирлеу кезінде қолданылатын үрдіс, ол кезде биттер әртүрлі төмен жылдамдықты арналардан бір жылдам арнаға кезектесіп таратылады

Четырех проводное устройство/канал

Төрт сымды құрылғы/арна

Коммуникационный канал, состоящий из двух пар проводников, одна из которых используется для приема, вторая - для передачи

Екі жұп өткізгіштен тұратын коммуникациялық арна, оның біреуі – қабылдау үшін, ал екіншісі тарату үшін қолданылады

Число символов в секунду

Секундына белгі саны

Скорость передачи данных, обычно определяемая по числу бит в секунду (бит/сек) и длине символа. Например, если скорость 2400 бит/сек, при 8-бит длине символа, одном стартовом и одном стоп-бите (общее количество бит на символ равно 10), скорость передачи составит 240 cps. В некоторых протоколах, называемых протоколами коррекции ошибок, используются передовые методы более длинных кадров (фреймов) передачи и сжатия данных, чтобы увеличить cps

Секундына бит санымен (бит/сек) және символ ұзындығымен анықталатын мәліметті тарату жылдамдығы. Мысалы, бір бастау және бір тоқтату-биті (символға биттің жалпы саны 10), символ ұщындығы 8-бит болғанда 2400 бит/сек жылдамдығы 240 cps тарату жалдамдығына тең болады. Қателерді түзету деп аталатын кейбір хаттамаларда cps-ті ұлғайту үшін мәліметтерді сығу және таратудың ұзын кадрлардың (фреймдердің) алдыңғы әдістері қолданылады

Шина

Шина

Путь (канал) передачи данных. Обычно шина реализована в виде электрического соединения с одним или несколькими проводниками, и все подключенные к шине устройства получают сигнал одновременно

Деректерді тарату жолы (арнасы). Әдетте шина бір немесе бірнеше өткізгішпен электрлік қосылумен жүзеге асырылған және барлығы құрылғы шинасына қосылып, сигналды бір уақытта алады

Шинная топология

Шиналық топология

Топология сети, при которой в качестве среды передачи используется единый кабель (он может состоять из последовательно соединенных отрезков), к которому подключаются все сетевые устройства. Такая топология широко применялась поначалу в сетях Ethernet, но сейчас она используется достаточно редко в силу присущих ей ограничений и в связи со значительными сложностями при расширении сети или переносе компьютеров. Кроме того, при повреждении кабеля весь сегмент перестает работать, а локализация повреждений является сложной задачей

Барлық желілік құрылғылар қосылған бірыңғай кабель (ол тізбектес жалғанған кесінділерден тұруы мүмкін) тарату ортасы ретінде қолданылатын желі топологиясы. Мұндай топология бастапқыда Ethernet желілерінде кең қолданылатын, бірақ қазіргі уақытта шектеулері бар, желіні кеңейту және компьютердің орнын ауыстыру кезінде пайда болатын қиындықтарына байланысты сирек қолданылады. Одан бөлек, кабельдің зақымдалуы кезінде барлық сегмент жұмыс жасамайды, ал зақымдалуды оқшаулау күрделі тапсырма болып табылады

Ширина  полосы, полоса

Жолақ ені, жолақ

Диапазон частот, передаваемых через данное устройство или среду. Более широкая полоса позволяет передать больше информации в единицу времени

Берілген құрылғы немесе орта арқылы таратылатын жиіліктер аумағы. Кең жолақ уақыт бірлігінде көбірек ақпаратты таратуға мүмкіндік береді

Широкая полоса пропускания

Кең жолақты өткізу

Классификация информационной емкости или полосы пропускания канала связи. Под широкой полосой пропускания обычно понимается полоса пропускания выше 2 Мбит/с

Байланыс арнасының ақпараттық сыйымдылық немесе өткізу жолағының жіктелуі. Кең жолақты мәнінде әдетте өткізу қабілеті 2 Мбит/с-тен жоғары жолақтар айтылады

Широковещательная передача

Кең хабалаушы тарату

Передача пакета от одного устройство ко всем узлам сети

Дестені бір құрылғыдан желінің барлық түйіндеріне тарату

Шифрование

Шифрлеу

Процесс кодирования данных во время передачи для предотвращения несанкционированного доступа

Рұқсатсыз кірудің алдын алу үшін тарату кезінде мәліметтерді кодалау үрдісі

Шлюз. Мост

Ретқақпа. Көпір

Устройство, соединяющее несколько одинаковых или похожих сетей для ретрансляции пакетов между ними

Бірнеше бірдей немесе ұқсас желілер арасында дестелерді қайта жіберу үшін осы желілерді жалғайтын құрылғы

Экранирование

Қалқалау

Защита передающей среды от электромагнитных помех

Тарату ортасын электромагниттік бөгеттерден қорғау

Экранированные скрученные пары

Қалқаланған бұралған жұп

Термин, используемый для кабельных систем на основе экранированных скрученных пар медных проводников

Мыс сымдарды қалқаланған бұралған жұп негізінде кабельдік жүйе үшін қолданылатын термин

Электретный микрофон телефонного аппарата

Телефондық аппараттың электреттік микрофоны

Микрофон телефонного аппарата, действие которого основано на изменении электрической емкости между электродами, разделенными электретным материалом

Электретті материалмен бөлінген электродтар арасындағы электрлік сыйымдылықтың өзгеруіне негізделген телефондық аппараттың микрофоны

Электродинамический микрофон телефонного аппарата

Телефондық аппараттың электродинамикалық микрофоны

Микрофон телефонного аппарата, действие которого основано на возникновении ЭДС индукции в обмотке индуктивной катушки, перемещающейся в поле постоянного магнита при воздействии звуковых колебаний на мембрану микрофона, жестко связанную с катушкой

Катушкамен қатты байланысқан микрофон мембранасына дыбыс тербелістерінің әрекеті кезінде тұрақты магниттің өрісінде орын ауыстыратын индуктивті катушка орамасында индукцияның ЭКҚ пайда болуына негізделген телефондық аппараттың микрофоны

Электродинамический телефон

Электродинамикалық телефон

Телефон, действие которого основано на изменении силы воздействия на подвижную индуктивную катушку, возникающей при взаимодействии магнитных потоков, создаваемых постоянным магнитом и переменным током, протекающим по обмотке катушки, жестко связанной с мембраной телефона

Телефон мембранасымен қатты байланысқан катушка орамы бойымен өтетін айнымалы ток және тұрақты магнитпен жасалатын магниттік ағындардың әрекеттістігі кезінде пайда болатын қозғалмалы индуктивті катушкаға әрекеттесу күшіне негізделген телефон

Электромагнитная совместимость

Электромагниттік үйлесімдік

Способность устройства эффективно работать в определенных условиях, не реагируя на воздействие со стороны других устройств и не влияя на их работу, то есть, не создавая электромагнитных помех

Басқа құрылғылар жағынан әрекеттерге қарамай және осы құрылғының жұмысына әсер етпей, яғни электромагниттік бөгеттерді жасамай, құрылғының белгілі бір шарттарда жұмыс жасау қабілеті

Электромагнитное излучение (помехи)

Электромагниттік сәулелену (бөгеттер)

Излучение, проникающее за пределы среды передачи, главным образом за счет использования высоких частот для несущей и модуляции. Паразитное излучение можно снизить за счет экранирования

Тасушы және модуляция үшін жоғары жиіліктердің пайдалану есебінен тарату ортасы шегіне түсетін сәулелену. Паразиттік сәулеленуді экрандау есебінен төмендетуге болады

Электромагнитный телефон

Электромагниттік телефон

Телефон, действие которого основано на изменении силы воздействия на ферромагнитную мембрану телефона или якорь, возникающей при взаимодействии магнитных потоков, создаваемых постоянным магнитом и переменным током, протекающим по обмотке неподвижной индуктивной катушки

Қимылсыз индуктивті катушканың орамы бойымен өтетін айнымалы ток және тұрақты магнитпен жасалатын магниттік ағындардың әрекеттестігі кезінде пайда болатын зәкір немесе телефонның ферромагнитті мембранасына әрекеттесу күшіне негізделген телефон

Электронная почта

Электронды пошта

Служба связи, позволяющая передавать сообщения и присоединенные к ним файлы электронным способом

Хабарламаларды және оған қосылған файлдарды электронды жолмен жіберуге мүмкіндік беретін байланыс қызметі

Электросвязь

Электрбайланыс

Всякая передача, излучение или прием знаков, сигналов, письменного текста, изображений, звуков по проводной, радио-, оптической или другим электромагнитным системам

Сымды, радио-, оптикалық немесе басқа электромагниттік жүйелер бойынша дыбысты, суретті, жазу мәтінін, сигналдар, белгілерді шығару немесе қабылдау, таратудың барлық түрінің жиынтығы

Эталонная модель взаимосвязи открытых систем

Ашық жүйелердің өзара әрекеттесуінің үлгілік моделі

Модель, описывающая общие принципы взаимосвязи открытых систем и сетевую архитектуру, основанную на этих принципах

Ашық жүйелердің өзара әрекеттесуінің жалпы қағидаларын және осы қағидалар негізіндегі желілік архитектураны суреттейтін модель

Эхо-сигнал

Жаңғырық-сигнал

Сигнал, полученный отправителем исходного сигнала за счет отражения последнего на другом конце линии

Желінің басқа басында бастапқы сигналды шағылыстыру нәтижесінде алынған жіберушінің қабылдап алған сигналы

Список литературы

 

1.      «5 ESS», Техническое описание системы. - АЛМАТЫ, 2000.

2.      «S 12» , Техническое описание системы. - АЛМАТЫ, 1998.

3.      Б.Я. Лихциндлер и др. «Интеллектуальные сети связи». – М.: Эко-Тренд, 2000.

4.      Ю. В. Семенов «Проектирование сетей связи следующего поколения». - С.Петербург, 2005.

5.      А. В. Росляков «Цифровая сеть с интеграцией служб ISDN ». – Самара: ПГАТИ, 1999.

6.      А.В. Шмалько «Цифровые сети связи». – М.: Эко-Тренд, 2001.

7.      Б.И.Крук и др «Телекоммуникационные системы и сети». – Новосибирск: Наука, 1998.

8.      Б.С. Гольдштейн «Системы коммутации». - Санкт- Петербург: БХВ, 2003.

9.      Б.С. Гольдштейн и др. «Интеллектуальные сети». - М.: Р.С., 2000.

10. В.В. Крухмалев и др. «Основы построения телекоммуникационных систем и сетей». - М.: Горячая линия – Телеком, 2004.

11. В.Г.Карташевский и др. «Цифровая коммутационная система DRX 4». - М.: Р.С., 2001.

12. И.Г.Бакланов «Технологии измерений первичной сети». – М.: Эко-Тренд, 2000.

13. М.А. Баркун, О.Р.Ходасевич «Цифровые системы синхронной коммутации». – М.: Эко-Тренд, 2001.

14. Н.П.Запорожченко и др. «Цифровая коммутационная система AXE 10». - М.: Р.С., 2000.

15. В.Г. Карташевский и др. «Цифровые системы коммутации для ГТС» . - Москва, 2008.

16. Интернет сайт http://www.comkas.ru/tech/gloss/e.html

 

Содержание

 

Введение

3

Термины и определения

4

Список литературы

89