Алматы Энергетика және Байланыс Институты
Экономика, өндірісті ұйымдастыру және басқару кафедрасы
Салалық экономикасы және менеджмент
Семестрлік тапсырмаларды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.
( 050719 – Радиотехника, электроника және телекоммуникация
мамандығының күндізгі бөлімінде оқитын студенттер үшін).
Алматы 2008
ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР: Базылов Қ.Б. , Алибаева С.А. Салалық экономика және менеджмент. 050719 – Радиотехника, электроника және телекоммуникация мамандығының күндізгі бөлімінде оқитын студенттер үшін семестрлік тапсырмаларды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.–Алматы: АЭжБИ, 2007.–43б.
Салалық экономика және менеджмент. Семестрлік тапсырмаларды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар. 050719 – Радиотехника, электроника және телекоммуникация мамандығының күндізгі бөлімінде оқитын студенттерге арналған.
Әдістемелік нұсқауда байланыс кәсіпорындары жұмыстарының нақтылы міндеттері көрсетілген. Оларды орындау тақырыпты толық игеруге көмек жасайды.
1 Жалпы жағдай
1.1 Жалпы нұсқау
Нарық экономикасы жағдайында байланыс кәсіпорындарының экономикалық корытындыларын талдау мәселелерінің пайдаланылмаған тиімділіктің, өндіріс өнімділігін және өнім сапасын жоғарылату жұмыстарының маңызы көнере бермек.
Семестрлік тапсырмаларының орындаудың мақсаты – студенттердің теориялық білім деңгейін және алда тұрған міндетін тәжірибе жүзінде іске асыра білуін тексеру.
Студенттер 1 және 2 семестрлік тапсырмаларды орындайды.
Бірінші семестрлік тапсырмада студенттер теориялық сұрақтарға жауап беріп, есеп шығарады.
Екінші семестрлік тапсырмада студенттер теориялық сұрақтарға жауап беріп, күрделі есептерді шығарады.
№1, №2 семестрлік тапсырмаларды бөлек немесе бірге орындауға болады. Тапсырмаларды орындағанда студенттер тиісті әдебиеттерді қолданулары керек.
Семестрлік тапсырма сынақ кітапшасы арқылы алынады.
1 – семестрлік тапсырманың теориялық сұрақтарының нөмірі студенттің сынақ кітапшасының соңғы үш санының қосындысы ретінде алынады.
Мысалы:
а) семестрлік 1 және 2 амалдың теориялық сұрақтарын талдау келесі тәртіппен жүру керек: теориялық сұрақ нөмері, студенттің сынақ кітапшасының соңғы үш нөмірінің қосындысына тең болу керек:
- XXX 035 сынақ кітапшасының нөміріне, №8 – тақырып жатады. (0+3+5=8);
- XXX 010 сынақ кітапшасының нөміріне, №1 – тақырып жатады (0+1+0=1);
- XXX 099 сынақ кітапшасының нөміріне, №18 – тақырып жатады (0+9+9=18);
- XXX 003 сынақ кітапшасының нөміріне, №3 – тақырып жатады (0+0+3=3);
- XXX 235 сынақ кітапшасының нөміріне, №10 – тақырып жатады (2+3+5=10);
- XXX 999 сынақ кітапшасының нөміріне, №27 – тақырып жатады (9+9+9=27);
б) есептің нөмірін таңдау төмендегіше алынады: есептің нөмірі сынақ кітапшасының соңғы санына, ал алынған есептің нұсқа нөмірі сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы санына сәйкес келеді:
- XXX035 сынақ кітапшасының нөміріне, №5 есеп, ал керекті деректер 3 нұсқа бойынша алынады;
- XXX099 сынақ кітапшасының нөміріне, №9 есеп, ал керекті деректер 9 нұсқа бойынша алынады.
2 семестрлік тапсырма.
2 семестрлік тапсырманы орындау үшін есеп нөмірін алу төмендегіше болады: есептің нөмірі студенттің фамилиясының 3 әріпіне сәйкес алынады және 1.1 –кесте арқылы табылады.
Алынған есептің керекті деректерін алатын нұсқа нөмірі сынақ кітапшасының соңғы санына сәйкес келеді.
1.1 Кесте –Есеп нөмірін табу ( 2 семестрлік тапсырма)
Фамилияның 3 әріпі |
2 семестрлік тапсырманың есеп нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
З |
И |
К |
А |
Б |
В |
Г |
Д |
Е |
Ж |
|
Т |
У |
Ф |
Л |
М |
Н |
О |
П |
Р |
С |
|
Я |
Ь |
Ы |
Х |
Ц |
Ч |
Ш |
Щ |
Э |
Ю |
1.3 Семестрлік тапсырмаларды орындауға қойылатын талаптар
Семестрлік тапсырмаларды орындауға ұсынылған әдістемелік нұсқауларды қолдану керек.
Семестрлік тапсырмаларды орындағаннан кейін, белгіленген уақытта рецензия берілуі тиіс.
Студент орындалған тапсырмаларды қорғауға дайын болуы керек, шығарылған есептерге, жазылған қортындыларға, теориялық сұрақтарға, жөнделген қателерге негізделген түсінік беруі тиіс.
Егер, орындалған тапсырмаларға керекті өзгерістер кіргізу керек болса, студент көрсетілген кемістіктерді тапсырманы қорғауға дейін орындауға тиісті.
Семестрлік тапсырманы қаламмен жазып орындауға да болады, парақтың шетіне (формат А4) рецензенттің ескертулерін жазатын алаң қалдыру керек, жазғанда әдемілікті де сақтай білу керек. Тапсырманың варианты толық жазылуға тиісті. Сыртқы мұқабасына студенттің деректері жазылады. Түсінік жазба, стандартты парақта орындалуы қажет. Семестрлік тапсырманы, стандартты ақ парақ қағазда, яғни парақтың бір бетінде орындалғанда, жалпы қойылған белгілі талаптар ( ФСРК 10352 – 1910 у.е – 001 – 2002 оқу жұмысы) орындалуы керек.
Беттердің, кестелердің және суреттердің нөмірлері және кестелер мен суреттердің аттары жазылады.
Семестрлік тапсырманың шарттары, есеп формулалары да, олардың әріптік белгілері де толық жазылып, өлшем көрсеткіштері де көрсетіледі. Кестелер мен есептілген деректерге, есептің шешу жолдарына түсініктер беріліп, соңында қортынды айтылады және пайдалынған әдебиеттер тізімдері көрсетіледі. Семестрлік тапсырма қазіргі ұйымдастыру техника құралдарын қолданып, алынған қортындыларға және олардың кейбір графикалық көрсеткіштеріне ПЭВМ-нің әртүрлі мүмкіншіліктерін пайдаланған жөн. Орындалған жұмысқа студент қолын қойып, уақытын көрсетеді.
Кейбір семестрлік тапсырмалар есеп-құрал техникалары арқылы орындалуы керек. Қазіргі жағдайда барлық студенттер ПЭВМ арқылы тапсырмаларды орындай алады.
1.4 Семестрлік тапсырмаларды орындағанда ПЭВМ қолдану
Қазіргі кезде экономиқалық талдау жасау үшін көптеген бағдарламалар бар.
Жеке семестрлік тапсырмаларды орындау үшін белгілі формулалар бірнеше рет қайталанып қолданылады. Осындай жағдайда есептеу техникасын қолдану тиімді болады, олар еңбек шығындарын қысқартуға әсер етеді. Семестр тапсырмаларын ПЭВМ-ді қолданып орындау, әртүрлі операция жүйелерін кеңінен қолдану тәжірибесін дамытады. ПЭВМ-де семестрлік тапсырманың кейбір есептерін шешуді кеңінен қолдану керек. Тапсырманы орындағанда түсінік жазылымда жасалынған есеп мысалдарын көрсетіп, оларды кесте және графикалық көрініс, диаграмма ретінде түсінік беріп жасау керек. Семестрлік тапсырманың беттерінде көрсетілген мәліметтер республикада қолданылатын стандарттарға сәйкес болуы тиіс.
1. Қазақстан байланыс саласының құрылуы, дамуы, экономикалық сипаттамасы мен ерекшеліктері.
2. Байланыс саласын басқару жұмысын ұйымдастыру және реттеу.
3. Байланыс қызметтерінің қалыптасуы, зерттеу жұмыстары, дамуы.
4. Байланыс жұмысының саласы мен оны жақсарту жолдары.
5. Байланыс саласының еңбек ресурстары мен олардың пайдаланылуы.
6. Еңбек ақыны ұйымдастыру жұмыстары, принциптері және еңбекті төлеу көздері, төлеу жүйелері мен формалары.
7. Өндіріс қорларының мәнін, классификациясы және құрылымы.
8. Негізгі өндіріс қорының тозуы мен амортизациясы.
9. Байланыс саласының пропорциялы дамуы.
10. Негізгі өндіріс қорларының физикалық және моральді тозуы.
11. Айналым қаражатының экономикалық сипаттамасы мен құрамы.
12. Айналым қаражатын пайдалану көрсеткіштері.
13. Өндірістің өзіндік құны және төмендету жолдары.
14. Байланыс қызметтерінің түрлері және олардың қолданылуы.
15. Байланыс саласында баға құру саясаты жолдары, бағаның сипаттамалары, реттелуі.
16. Байланыс табысының маңызы және олардың табу тәсілдері. Орташа табыс таксасы.
17. Кәсіпорынның пайда көрсеткіші, оның маңызы, көтеру жолдары.
18. Еңбек өнімдерінің өсу факторлары мен резервтері.
19. Кәсіпорынның рентабельдік көрсеткіші оның мәнісі, көтеру жолдары.
20. Көпшілік пайдаланатын байланыс саласының акционерлік қоғамдары, олардың сипаттамалары мен басқаруы.
21. Байланыс саласының өзара есептесу жүйесі.
22. Байланыс саласын сертификаттау мен лицензиялау.
23. Байланыс саласы тармақтарындағы өзара есептеу тәсілдерінің ерекшеліктері.
24. Тарифті – квалификациалы анықтамасы, оның негізгі міндеттері.
25. Байланыс біртұтас тарифтік сеткаға сипаттама бер.
26. Байланыс саласындағы инвестиция ісі, инвестиция қаржысының көздері.
27. Телекоммуникация менеджментінің мәнісі, мақсаты мен міндеті.
28. Телекоммуникация жүйелерін пайдалануды және ұйымдастыруды басқару.
29. Тұтынушыларға байланысты менеджменттің негізгі элементтері.
30. Қаражат тетігі арқылы мекемелерді басқару.
Есеп тізбегі.
№1 есеп. Байланыс операторының өнім көлемін табыңыз.
1.2 Кесте – Кіретін каналдардың бастапқы деректері
Көрсеткіштер аты |
Деректердің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
Каналдарды жоспарлаудың жыл басындағы саны |
300 |
500 |
400 |
650 |
275 |
355 |
520 |
430 |
550 |
600 |
Каналдардың өсімі: |
||||||||||
1 тоқсан |
50 |
40 |
10 |
25 |
35 |
75 |
50 |
120 |
90 |
250 |
2 тоқсан |
30 |
- |
120 |
- |
30 |
18 |
100 |
80 |
45 |
135 |
3 тоқсан |
- |
120 |
80 |
75 |
60 |
- |
140 |
60 |
120 |
- |
4 тоқсан |
60 |
160 |
- |
180 |
- |
135 |
210 |
40 |
50 |
65 |
Жыл сайын әр кіретін каналдан өтетін сөйлесудің көлемі, мың сөйлесу. |
5,6 |
5,7 |
5,5 |
5,4 |
6,1 |
5,8 |
6,2 |
6,3 |
5,9 |
6,4 |
№ 2- есеп. Еңбек өнімділігінің деңгейі мен өзгеруін табу керек. Жұмысшылар күшінің шартты үнемделгенін табу керек.
1.3 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Кезеңдер |
Бастапқы деректердің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
Қызметтен түскен табыс, млн. теңге. |
Күнделікті |
70 |
72 |
68 |
79 |
65 |
75 |
69 |
71 |
77 |
74 |
Жоспарлау |
75 |
76 |
77 |
91 |
73 |
88 |
78 |
85 |
84 |
81 |
|
Жұмыскерлер саны, адам. |
Күнделікті |
220 |
218 |
210 |
195 |
195 |
222 |
220 |
219 |
225 |
215 |
жоспарлау |
215 |
195 |
190 |
183 |
168 |
207 |
211 |
204 |
213 |
202 |
№3 есеп. Егер нысананың (қуаты) іске қосу мерзімі бірдей болса, кәсіпорынның ең тиімді құрылысын салу нұсқасын таңдап алыңыз.
1.4 Кесте – Бастапқы дерек
Көрсеткіштер аты |
Жоба№ |
Бастапқы деректердің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
Капитал салымы, млн. теңге |
I |
500 |
1250 |
506 |
630 |
1061 |
1173 |
6178 |
412 |
4369 |
8350 |
II |
580 |
1470 |
596 |
900 |
1282 |
840 |
5119 |
489 |
5420 |
7680 |
|
III |
670 |
1555 |
560 |
790 |
1167 |
978 |
5148 |
556 |
4015 |
8015 |
|
Пайдалану шығыны, млн. теңге |
I |
135 |
560 |
107 |
110,6 |
117 |
145 |
480 |
72 |
359 |
948 |
II |
120 |
517 |
111 |
66,6 |
65 |
211 |
692 |
56 |
148 |
1090 |
|
III |
100 |
598 |
104 |
90,9 |
95 |
183 |
820 |
43 |
430 |
1020 |
№ 4 есеп. Өзіндік құнның деңгейінің төмендеуін табу керек. Өзіндік құнның калькуляциясы мен құрылымын табу.
1.5 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
Қазіргі жыл |
||||||||||
Қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
1700 |
1720 |
1680 |
1790 |
1650 |
1750 |
1690 |
1810 |
1870 |
1740 |
Негізгі өндіріс жұмыскерлерінің айлығы, млн. теңге |
320 |
318 |
370 |
395 |
395 |
322 |
320 |
419 |
425 |
415 |
Амортизациялық жарна, млн. теңге |
95 |
102 |
85 |
90 |
83 |
86 |
107 |
111 |
104 |
102 |
Материалдар мен қор заттар, млн. теңге |
35 |
25 |
30 |
33 |
28 |
24 |
34 |
41 |
26 |
31 |
Өндіріс электроэнергиясы, млн. теңге |
17 |
12 |
15 |
16 |
14 |
13 |
18 |
19 |
14 |
16 |
Әртүрлі өндірістік, көліктік, административтік басқару шығындары, млн. теңге |
250 |
235 |
260 |
265 |
195 |
180 |
230 |
350 |
325 |
315 |
Жоспарлау жыл |
||||||||||
қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
1850 |
1860 |
1770 |
1910 |
1730 |
1880 |
1780 |
1850 |
1840 |
1810 |
Көрсеткіштердің өзгеру қарқыны, % |
||||||||||
Негізгі өндіріс жұмыскерлерінің айлығы, млн. теңге |
90,0 |
95,0 |
88,5 |
102,0 |
103,0 |
102,5 |
93,0 |
96,5 |
101,5 |
92,5 |
1.5 кестенің жалғасы
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
||||||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||||||
Амортизациялық жарна, млн. теңге |
102,0 |
93,5 |
104,0 |
94,0 |
104,5 |
95,5 |
105,6 |
103,0 |
103,6 |
103,5 |
|||||
Материалдар мен қор заттар, млн теңге |
98,5 |
101,5 |
97,5 |
102,5 |
96,5 |
93,5 |
97,2 |
93,5 |
98,5 |
95,4 |
|
||||
өндіріс электроэнергиясы, млн. теңге |
105,0 |
96,5 |
102,0 |
95,0 |
94,5 |
105,5 |
104,7 |
96,0 |
92,5 |
102,8 |
|
||||
Әртүрлі өндірістік, көліктік, административті-басқару шығындары, млн. теңге |
96,0 |
102,0 |
105,0 |
93,5 |
110,0 |
103,5 |
91,5 |
87,0 |
96,7 |
93,7 |
|
||||
№ 5 есеп. Байланыс операторының негізгі өндіріс қорының пайдалауының бағалай көрсеткіштердің, еңбек өнімділігін есептеу керек және аралық байланыстарын табу қажет
1.6 Кесте – Бастапқы дерек
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
Жыл басындағы өндіріс қорларының көлемі, млн. теңге |
2800 |
2500 |
2400 |
2650 |
2750 |
3055 |
3250 |
2430 |
2550 |
2600 |
Негізгі өндіріс қорларын іске қосу, млн. теңге |
560 |
510 |
480 |
495 |
610 |
880 |
770 |
450 |
550 |
540 |
Негізгі өндіріс қорының іске қосылған айы |
Наурыз |
Тамыз |
Ақпан |
Сәуір |
Сәуір |
Маусым |
Ақпан |
Наурыз |
Қазан |
Қыркүйек |
Негізгі өндіріс қорының істен шығуы |
200 |
160 |
175 |
185 |
320 |
520 |
540 |
230 |
220 |
215 |
Қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
Тамыз |
Қазан |
Мамыр |
Маусым |
Тамыз |
Қыркүйек |
Сәуір |
Мамыр |
Мамыр |
Наурыз |
1.6 кестенің жалғасы
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
Негізгі өндіріс қорының істен шыққан айы, қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
1600 |
1580 |
1250 |
1550 |
1650 |
1750 |
1740 |
1550 |
1630 |
1500 |
Жұмыскерлер саны, адам |
2500 |
2450 |
2260 |
2340 |
2750 |
2750 |
2010 |
2500 |
2460 |
2480 |
№6- есеп. Қалааралық телефон станциясында айналым қаражатының пайдалану көрсеткіштерін есептеу
1.7 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Периодтар |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
||
Қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
Қазіргі |
1700 |
1720 |
1680 |
1790 |
1650 |
1750 |
1690 |
1710 |
1770 |
1740 |
Жоспарлау |
1750 |
1760 |
1770 |
1910 |
1730 |
1880 |
1780 |
1890 |
1940 |
1910 |
|
Айналым қаражатының орташа жылдық мөлшері, млн. теңге |
Қазіргі |
220 |
218 |
210 |
195 |
195 |
222 |
220 |
219 |
225 |
209 |
жоспарлау |
255 |
235 |
245 |
239 |
228 |
260 |
247 |
247 |
269 |
242 |
№7- есеп. Телекоммуникация кәсіпорынының бір күндегі үш сағаттың әрқайсысының концентрация коэффициентін және қызмет ауырлығының біргелкі еместік коэффициентін есептеу
1.8 Кесте – Телеграммалар көлемі
Кезеңдер |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
Ауырлық 10 – 11 сағатқа дейін |
560 |
510 |
480 |
495 |
560 |
530 |
490 |
470 |
550 |
540 |
Ауырлық 13 – 14 сағатқа дейін (сағаттың ең жоғарғы ауырлығы) |
860 |
890 |
820 |
830 |
875 |
885 |
870 |
910 |
865 |
905 |
Ауырлық 20 – 21 сағатқа дейін |
190 |
210 |
240 |
185 |
205 |
235 |
215 |
220 |
195 |
225 |
Бір күнгі ауырлық |
6800 |
6500 |
7400 |
6650 |
6750 |
7055 |
7250 |
6430 |
6550 |
6600 |
№8- есеп. Қызмет түрлерінің күткен орташа табыс таксасын және жоспарлау жылға түсетін табыс мөлшерін табу керек.
1.9 Кесте – Орташа табыс таксасы
Нұсқалар |
Телеграмманың орташа табыс таксасы, теңге |
Қалааралық телефонмен сөйлесудің орташа табыс таксасы, теңге |
||||||
өткен жылдардың есеп деректері |
Күту, орташа табыс таксасы (қазіргі жылдық) |
өткен жылдардың есеп деректері |
Күту, орташа табыс таксасы (қазіргі жылдың) |
|||||
200.. жыл |
200.. жыл |
200.. жыл |
200.. жыл |
200.. жыл |
200.. жыл |
|||
1 |
65 |
69 |
72 |
73 |
78,4 |
79,1 |
81,3 |
83,6 |
2 |
63 |
66 |
68 |
69 |
76,3 |
77,1 |
80,7 |
85,8 |
3 |
68 |
72 |
74 |
75 |
76,1 |
77,8 |
78,4 |
81,2 |
4 |
67 |
73 |
75 |
76 |
77,5 |
79,3 |
82,1 |
86,7 |
5 |
64 |
68 |
71 |
72 |
73,6 |
77,2 |
80,3 |
84,7 |
6 |
60 |
64 |
66 |
67 |
72,5 |
73,1 |
77,4 |
80,6 |
7 |
61 |
66 |
67 |
67 |
75,3 |
78,5 |
79,8 |
82,4 |
8 |
62 |
67 |
69 |
70 |
72,7 |
74,3 |
79,5 |
83,1 |
9 |
66 |
72 |
73 |
76 |
78,4 |
79,7 |
82,2 |
87,8 |
0 |
69 |
73 |
74 |
76 |
68,3 |
69,5 |
71,8 |
79,2 |
1.10 Кесте– Ақылы шығатын қызмет, мың бірлік
Көрсеткіштер аты |
Кезеңдер |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
||
Телеграмма |
жоспарлау |
1750 |
1760 |
1770 |
1910 |
1730 |
1880 |
1780 |
1890 |
1940 |
1910 |
Қалааралық телефонмен сөйлесу |
жоспарлау |
1755 |
1735 |
1745 |
1939 |
1728 |
1860 |
1747 |
1847 |
1969 |
1942 |
№9 - есеп. Жылдық амортизация жарнасының сапасын, барлық негізгі өндіріс қорының қосындысының амортизациялық орташа нормасын, амортизация шығындарының сомасын есептеу керек.
1.11 Кесте – Бастапқы дерек
Хабарды жіберу жүйесі |
Нұсқа нөмірі (сынақ кітапшасының соңғы саны) |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
1. Байланыс және тарату радио орталығы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. 01.01-ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
9000 |
8900 |
8000 |
8500 |
8700 |
8200 |
8600 |
8300 |
8400 |
8100 |
3.1 кв. қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-) млн .теңге |
240 |
250 |
160 |
180 |
-230 |
-160 |
200 |
210 |
220 |
--- |
4. 2 кв. қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-) млн. теңге |
-180 |
110 |
--- |
120 |
--- |
350 |
50 |
-160 |
210 |
150 |
5. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
500 |
450 |
-350 |
380 |
390 |
420 |
-375 |
320 |
-150 |
400 |
6. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
90 |
400 |
50 |
600 |
--- |
750 |
185 |
350 |
- 90 |
1.11 кестенің – жалғасы
Хабарды жіберу жүйесі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
7. Амортизация нормасы, % |
12 |
11,2 |
9 |
10,2 |
10,5 |
11,3 |
9,5 |
10,5 |
11 |
11,7 |
8. Радиотарату станциясы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9. 0.1. 0.1-ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
8000 |
8100 |
7500 |
8200 |
7600 |
7900 |
8500 |
7700 |
7800 |
8400 |
10. 1 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
- 90 |
220 |
200 |
--- |
250 |
210 |
300 |
-150 |
225 |
11. 2 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
170 |
330 |
- 60 |
90 |
-120 |
--- |
120 |
100 |
375 |
90 |
12. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
300 |
--- |
--- |
210 |
420 |
900 |
--- |
- 50 |
210 |
- 60 |
13. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
- 40 |
450 |
350 |
- 95 |
120 |
350 |
320 |
390 |
300 |
475 |
14. Амортизация нормасы, % |
11 |
11,5 |
8,5 |
11,8 |
10,5 |
10,7 |
11,4 |
10,3 |
10,8 |
11,3 |
15. РЛ тура көріністі |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16. 0.1. 0.1-ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
9000 |
8500 |
9500 |
9900 |
9700 |
9600 |
9800 |
9600 |
9400 |
9200 |
17. 1 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
- 80 |
450 |
300 |
-120 |
250 |
- |
-560 |
400 |
350 |
--- |
18. 2 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
190 |
--- |
350 |
160 |
-160 |
1200 |
--- |
120 |
560 |
19. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
400 |
--- |
120 |
90 |
-150 |
440 |
900 |
200 |
-45 |
225 |
20. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
100 |
-250 |
900 |
450 |
--- |
750 |
-- |
- 90 |
--- |
- 60 |
21. Амортизация нормасы, % |
15 |
14 |
15,5 |
13 |
15,7 |
15,3 |
13,8 |
14,5 |
16,1 |
13,1 |
22. РРЛ тропосферлі жайылуы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23. 0.1. 0.1-ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
7000 |
6200 |
8500 |
7500 |
8200 |
6000 |
7200 |
8000 |
7700 |
6500 |
1.11 кестенің – жалғасы
Хабарды жіберу жүйесі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
24. 1 кв қордың іске қосылуы (+),істен шығуы (-), млн. теңге |
110 |
--- |
350 |
- 90 |
130 |
--- |
-120 |
400 |
- 90 |
270
|
25. 2 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
360 |
510 |
--- |
420 |
-75 |
490 |
500 |
-120 |
450 |
--- |
26. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
- 90 |
410 |
270 |
--- |
- 120 |
--- |
270 |
270 |
-120 |
27. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
- 90 |
880 |
-210 |
--- |
550 |
770 |
760 |
--- |
350 |
--- |
28. Амортизация нормасы, % |
16 |
14 |
15,5 |
14,5 |
15,8 |
14,5 |
15,5 |
16,5 |
15,7 |
15,3 |
29. Қалааралық радиотрансляция торабы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30. 0.1. 0.1-ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
6000 |
8000 |
9800 |
7000 |
6500 |
8500 |
9500 |
6700 |
8200 |
6900 |
31. 1 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
450 |
--- |
- 90 |
390 |
420 |
-120 |
--- |
350 |
120 |
--- |
32. 2 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
150 |
600 |
--- |
- 120 |
--- |
650 |
150 |
- 120 |
--- |
550 |
33. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
- 70 |
120 |
450 |
--- |
- 90 |
--- |
120 |
--- |
-75 |
120 |
34. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
90 |
250 |
180 |
150 |
250 |
- 50 |
70 |
550 |
- 80 |
35. Амортизация нормасы, % |
11 |
12,5 |
14 |
12 |
11,5 |
13 |
13,5 |
11,3 |
12,2 |
11,7 |
36. «ДАМА» қабылдағыш станциясы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
37. 0.1. 0.1 –ге негізгі өндіріс қоры, млн. теңге |
9900 |
8600 |
9200 |
9500 |
8700 |
8600 |
9200 |
8900 |
9700 |
8500 |
38. 1 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
--- |
350 |
- 90 |
90 |
--- |
175 |
430 |
-185 |
165 |
110 |
39. 2 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
380 |
--- |
440 |
--- |
520 |
--- |
- 65 |
390 |
- 45 |
450 |
1.11 кестенің – жалғасы
Хабарды жіберу жүйесі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
40. 3 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
- 50 |
90 |
--- |
360 |
- 95 |
440 |
--- |
155 |
--- |
55
|
41. 4 кв қордың іске қосылуы (+), істен шығуы (-), млн. теңге |
80 |
- 40 |
220 |
- 55 |
180 |
-105 |
95 |
--- |
410 |
-210 |
42. Амортизация нормасы, % |
17 |
15 |
15,8 |
16,3 |
15,5 |
14,3 |
16,1 |
15,2 |
16,5 |
15,3 |
№ 10 – Есеп. Телекоммуникация жүйесінің пайдасы мен тиімділігін табу және бір-бірімен салыстырып бағалау керек.
1.12 Кесте – Бастапқы дерек
Көрсеткіштер аты |
Кезеңдер |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
Қызметтен түскен табыс, млн. теңге |
Күнделікті |
1700 |
1720 |
1680 |
1790 |
1650 |
1750 |
1690 |
1710 |
1770 |
1740 |
Жоспарлау |
1750 |
1760 |
1770 |
1910 |
1730 |
1880 |
1870 |
1890 |
1940 |
1910 |
|
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
Күнделікті |
1050 |
1265 |
1045 |
1150 |
1090 |
1125 |
1075 |
1265 |
1185 |
1215 |
Жоспарлау |
1190 |
1310 |
1210 |
1215 |
1195 |
1205 |
1235 |
1380 |
1305 |
1375 |
|
Негізгі өндіріс қорының орташа жылдық көлемі, млн. теңге |
Күнделікті |
220 |
218 |
210 |
195 |
195 |
222 |
220 |
219 |
225 |
209 |
Жоспарлау |
255 |
235 |
245 |
239 |
228 |
260 |
247 |
247 |
269 |
242 |
|
Жалпы өндіріс қорының бағасындағы өзіндік қордың өзіндік үлесі, % |
Күнделікті |
95,4 |
94,5 |
93,7 |
94,7 |
95,7 |
94,3 |
95,6 |
94,2 |
95,5 |
96,5 |
Жоспарлау |
95,7 |
95,6 |
95,2 |
95,8 |
96,3 |
95,5 |
97,2 |
96,1 |
96,7 |
94,9 |
|
Банк несиесі үшін төлем млн. теңге |
Күнделікті |
6,7 |
6,3 |
6,8 |
6,4 |
6,9 |
7,1 |
6,2 |
6,5 |
7,2 |
6,6 |
Жоспарлау |
6,6 |
6,5 |
6,4 |
6,8 |
6,5 |
6,8 |
6,5 |
6,4 |
6,9 |
6,4 |
|
Негізгі өндіріске жатпайтын қызметтен түсетін табыс, (пайда), млн. теңге |
Күнделікті |
85 |
87 |
91 |
86 |
92 |
88 |
93 |
89 |
90 |
94 |
Жоспарлау |
93 |
96 |
104 |
97 |
106 |
105 |
111 |
107 |
102 |
99 |
|
Санкция сомасы, млн. теңге |
Күнделікті |
93 |
8,5 |
9,4 |
8,8 |
- |
8,6 |
9,1 |
8,7 |
- |
8,9 |
Жоспарлау |
- |
4,1 |
5,6 |
2,1 |
9,2 |
4,7 |
2,7 |
1,5 |
6,7 |
2,4 |
2 №2- семестрлік тапсырма
2.1 Тапсырма. Теориялық бөлім “Менеджмент”
1. Телекоммуникациядағы инновациялық процестер және оларды жетілдіру жолдары.
2. Телекоммуникациядағы менеджменттің мәні, мақсаты және маңызы.
3. Телекоммуникация саласындағы операторлардың ұйымдасуы және қызмет істеуі.
4. Телекоммуникацияның құқықтық реттелуі және оның жетілдіру бағыттары.
5. Телекоммуникация саласындағы менеджменттің негізгі принциптері.
6. Тәуекел-менеджментің жүйесі ретінде.
7. Телекоммуникация ұйымы менеджмент объектісі ретінде.
8. Кадрларды іріктеу және орналастырудың жалпы принциптері қандай? Телекоммуникация саласында олар қалай орындалады?
9. Шешімді тиімді қабылдаудың әдістері және моделдерінің жалпы сипаттамасы.
10. Қазіргі талаптарға сәйкес телекоммуникациядағы операторлардың басқару әрекетіне қандай факторлар әсер етеді?
11. Телекоммуникацияны ұйымдастырудағы қаржылық менеджменттің алатын орны.
12. Біздің республикамыздың телекоммуникациядағы операторлардың құндылық жүйесін атау және осы кәсіпорындардың дамыған елдерден және ТМД елдерден айырмашылығы.
13. ХХІ ғасырдағы телекоммуникациядағы менеджменттің мақсаты .
14. Телекоммуникация саласынағы халықаралық қарым-қатынастың мәні.
15. Телекоммуникация мекемелерін стратегиялық басқару ерекшеліктері.
16. Американдық және жапондық менеджмент моделдерін салыстыру.
17. Телекоммуникацияны инвестициялаудың экономикалық тиімділігін, қазіргі заманға сәйкес бағалау әдістері.
18. Телекоммуникациядағы менеджменттің функциялары.
19. Ынталандыру әдістері және жұмысшы топты ынталандыру теориялары.
20. Шиеленістердің классификациялау және менеджер жұмысындағы шиеленістің түрлері.
21. Телекоммуникациялық саласындағы халықаралық ұжымдар.
22. Телекоммуникация мекемелерінің жоспарлау әрекеттері.
23. Басқару процесіндегі ақпараттың ролі. Ақпаратқа қойылатын талаптар және оның түрлері.
24. Бизнес- жоспардың құрылымы және міндеті.
25. Мекемелердің мықты және осал жақтарын бағалау. Телекоммуникация мекемелеріндегі SWOT-анализі (талдау).
26. Ұжымды басқарудың жүйелі әдісі және оны тиімді бағалау.
27. Телекоммуникациядағы сапаны басқару.
28. Телекоммуникациядағы инвестициялық әрекеттерді басқару.
29. Телекоммуникация мекемесінің жұмыс күшін басқару.
30. Маркетинг – қазіргі заманға сәйкес телекоммуникация мекемесін басқару концепциясы.
31. Телекоммуникация ұжымының өміршеңділігі және қызмет ету қабілеті.
2.2 Есептер тізбесі
Тапсырманың нысаны телекоммуникация кәсіпорындарының негізгі экономикалық көрсеткіштеріне сүйене отырып, кәсіпорындардың тиімді жұмыс істерін сипаттау (табыс, пайда, тиімділік, еңбек өнімділігі, қордың қайтарылуы және т.б.), олардың көрсеткіштерінің деңгейін есептеуін, өсуін, дамуын талдау, жұмыстарының қорытындысына баға беру болып табылады.
Қорытындылар төмендегідей болуы керек:
- кәсіпорын жұмысының техника-экономикалық көрсеткіштерінің түрлері мен құрылымы, жоспарлау жолдары;
- кәсіпорын жұмысының тиімділік көрсеткіштерін есептеу, көрсеткіштердің өзгертуін жазу;
- кәсіпорын істерінің тиімділігін бағалау;
- кәсіпорынның жұмыс қорытындысына талдау жасау.
Есеп шарттарында тек қана бастапқы деректер бар, олар арқылы есептер шешіледі.
Студенттер көрсетілген және басқа да мәліметтерді жеке пайдаланып, қолдануға тиісті.
№1 есеп. Қызмет көлемі, қызмет түрлерінің табыстарының қалыптасуы, динамикасы және құрылымы, факторлық талдау.
2.1 Кесте – Қызмет түрлері
Қызмет номенклатурасы |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
1. Қалааралық телефонмен сөйлесу, мың бірлік: |
||||||||||
- есеп жылы; |
204 |
205 |
206 |
207 |
210 |
194 |
185 |
173,5 |
199 |
189 |
- жоспар жылы: |
218 |
219 |
220 |
221 |
223 |
207 |
196 |
184,8 |
212 |
201 |
2.Телеграммалар, бірлік; |
||||||||||
- есеп жылы; |
9250 |
9300 |
9345 |
9390 |
9435 |
8785 |
8325 |
7865 |
9020 |
8555 |
- жоспар жылы: |
9390 |
9395 |
9485 |
9530 |
9576 |
8917 |
8450 |
7985 |
9155 |
8684 |
3.Интернетке арнаулы желі арқылы кіру (жылдамдығы 64 Кбат/с трафикті есептегенде), бірлік: |
||||||||||
- есеп жылы; |
117 |
108 |
199 |
78 |
83 |
85 |
77 |
89 |
18 |
37 |
- жоспар жылы: |
129 |
140 |
210 |
99 |
101 |
109 |
111 |
114 |
33 |
50 |
4.Жергілікті желінің сыйымдылығы, мың бірлік: |
||||||||||
- есеп жылы; |
24 |
35 |
26 |
27 |
21 |
19 |
85 |
173 |
199 |
189 |
- жоспар жылы: |
32 |
39 |
30 |
31 |
23 |
27 |
96 |
188 |
212 |
201 |
5.Интернетке статистикалық IP адресін қолданып кіру, (жылдамдығы 64 Кбит/сек трафикті есептегенде), бірлік: |
||||||||||
- есеп жылы; |
107 |
18 |
19 |
17 |
13 |
25 |
37 |
29 |
8 |
23 |
- жоспар жылы: |
109 |
44 |
25 |
23 |
19 |
39 |
51 |
44 |
31 |
45 |
2.2 Кесте – Орташа табыс таксасы, теңге
Қызмет номенклатурасы |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
1.Қалааралық телефонмен сөйлесу, мың бірлік: |
||||||||||
а) өткен жылдар; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 жыл; |
127.0 |
127.6 |
128.3 |
128.9 |
129.5 |
130.2 |
114.3 |
120.7 |
123.8 |
117.5 |
2 жыл; |
142.0 |
142.7 |
143.4 |
144.1 |
144.8 |
145.6 |
127.8 |
134.9 |
138.5 |
131.4 |
б) есепті жыл |
150.0 |
151.3 |
152.0 |
152.8 |
153.5 |
154.3 |
135.5 |
143.0 |
146.3 |
139.2 |
2.Телеграммалар; |
||||||||||
а) өткен жылдар; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 жыл; |
42.0 |
42.2 |
42.4 |
42.6 |
42.8 |
43.1 |
37.8 |
39.9 |
41.0 |
38.9 |
2 жыл; |
50.4 |
50.7 |
50.9 |
51.2 |
51.4 |
51.7 |
45.4 |
47.9 |
49.1 |
46.6 |
б) есепті жыл |
84.0 |
84.4 |
84.8 |
85.3 |
85.7 |
86.1 |
75.6 |
79.8 |
81.9 |
77.7 |
3.Интернетке арнаулы желі арқылы кіру (жылдамдығы 64 Кбит/с трафикті есептегенде), бірлік: |
||||||||||
а) өткен жылдар; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 жыл; |
75000 |
75380 |
75750 |
76130 |
76500 |
76880 |
67500 |
71250 |
73130 |
69380 |
2 жыл; |
90000 |
90450 |
90900 |
91350 |
91800 |
92250 |
81000 |
85500 |
87750 |
83250 |
б) есепті жыл |
105000 |
109290 |
109990 |
104070 |
104140 |
142700 |
102470 |
131670 |
135150 |
128210 |
4.Жергілікті желінің сыйымдылығы, мың бірлік: |
||||||||||
а) өткен жылдар; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 жыл; |
340 |
190 |
330 |
120 |
190 |
330 |
370 |
210 |
120 |
290 |
2 жыл; |
370 |
250 |
365 |
160 |
230 |
340 |
410 |
270 |
190 |
340 |
б) есепті жыл |
440 |
290 |
404 |
250 |
250 |
370 |
440 |
310 |
250 |
370 |
5.Интернетке статистикалық IP адресін қолданып кіру, (жылдамдығы 64 Кбит/сек трафикті есептегенде), бірлік: |
||||||||||
а) өткен жылдар; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 жыл; |
17500 |
17538 |
17575 |
17613 |
17650 |
17688 |
16750 |
17125 |
17313 |
16938 |
2 жыл; |
18000 |
19045 |
19090 |
19135 |
19180 |
19225 |
18100 |
18550 |
18775 |
18325 |
б) есепті жыл |
19554 |
23929 |
25230 |
24068 |
25137 |
25207 |
24740 |
23167 |
23549 |
28210 |
№2 есеп. Өзіндік құнның жалпы төмендеуіне әр шығын статьясының әсері және өзіндік құнның еңбек өнімділігінің өсуіне байланысты төмендеуі
2.3 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Кезеңдер |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
Қызметтерден түскен табыс, млн. теңге |
қазіргі |
1700 |
1720 |
1680 |
1790 |
1650 |
1750 |
1690 |
1710 |
1770 |
1740 |
жоспарлау |
1750 |
1760 |
1770 |
1910 |
1730 |
1880 |
1870 |
1890 |
1940 |
1910 |
|
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
қазіргі |
1050 |
1265 |
1045 |
1150 |
1090 |
1125 |
1075 |
1265 |
1185 |
1215 |
жоспарлау |
1190 |
1310 |
1210 |
1215 |
1195 |
1205 |
1235 |
1380 |
1305 |
1375 |
|
Жұмыскерлер саны, адам |
қазіргі |
215 |
222 |
204 |
225 |
206 |
228 |
207 |
212 |
220 |
214 |
жоспарлау |
198 |
205 |
189 |
203 |
187 |
230 |
211 |
215 |
227 |
220 |
2.4 Кесте – Өзіндік құнның құрылымы
нұсқа |
Айлық социалды жарнамен бірге |
Амортизациялы жарна |
Материалдар, жанар май, қор бөлшектері |
Сырттан алынған электроэнергия |
Басқа да өндірістік, көлік шығындары |
Басқа да шығындар |
||||||
өткен жыл |
есепті жыл |
өткен жыл |
есепті жыл |
өткен жыл |
есепті жыл |
өткен жыл |
есепті жыл |
өткен жыл |
есепті жыл |
өткен жыл |
есепті жыл |
|
1 |
51,0 |
48,3 |
18,5 |
19,6 |
4,8 |
2,7 |
1,4 |
2,0 |
6,6 |
8,3 |
17,7 |
19,1 |
2 |
34,3 |
30,5 |
46,3 |
47,9 |
2,6 |
2,8 |
1,3 |
1,6 |
12,0 |
12,9 |
3,5 |
4,3 |
3 |
38,3 |
38,1 |
42,3 |
33,7 |
1,8 |
2,6 |
1,7 |
3,5 |
12,2 |
14,4 |
3,7 |
7,7 |
4 |
36,5 |
35,0 |
18,5 |
19,6 |
4,8 |
2,7 |
1,4 |
2,0 |
21,1 |
21,6 |
17,7 |
19,1 |
5 |
44,0 |
36,3 |
16,0 |
14,7 |
4,1 |
2,0 |
1,2 |
1,5 |
5,7 |
6,2 |
29,0 |
39,3 |
6 |
40,5 |
51,0 |
18,6 |
18,5 |
3,7 |
4,8 |
3,9 |
1,4 |
7,8 |
6,6 |
25,5 |
17,7 |
7 |
49,3 |
45,3 |
26,7 |
22,6 |
2,0 |
2,7 |
1,5 |
2,0 |
6,2 |
10,3 |
14,3 |
17,1 |
8 |
40,7 |
44,0 |
23,8 |
19,3 |
4,8 |
3,5 |
3,4 |
3,2 |
10,8 |
13,4 |
16,5 |
16,6 |
9 |
49,8 |
49,5 |
19,2 |
18,5 |
3,1 |
3,9 |
2,5 |
3,1 |
9,4 |
10,6 |
16,0 |
14,4 |
0 |
45,6 |
43,2 |
22,3 |
20,1 |
2,7 |
3,3 |
3,1 |
3,4 |
8,5 |
11,3 |
17,8 |
18,7 |
№ 3 - тапсырма. Кәсіпорынның өндіріс қорларының және еңбек ресурстарының пайдалану көрсеткіштерін табу, олардың динамикасын көрсету
2.5 Кесте – Кәсіпорынның жұмыс көрсеткіштері
Нұсқалар |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||||
Көрсеткіштер |
есеп жылы |
жоспаржылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспаржылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
Негізгі жұмыс қызметінен түскен табыс, мың теңге |
94872 |
128551 |
95346 |
129194 |
95821 |
129837 |
96295 |
130480 |
96769 |
131122 |
Негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, мың теңге |
174731 |
- |
175605 |
- |
176479 |
- |
177352 |
- |
178226 |
- |
Негізгі өндіріс қорының жыл басындағы бағасы, мың теңге |
- |
177660 |
- |
178549 |
- |
179437 |
- |
180325 |
- |
182102 |
Нормаланатын айналым қаражатының орташа жылдық бағасы, мың теңге |
16301 |
17770 |
16382 |
17859 |
16464 |
17947,8 |
16545,4 |
18036,7 |
16626,9 |
18125,5 |
Жұмыскерлердің орташа жылдық саны, адам |
712 |
695 |
716 |
698 |
719 |
702 |
723 |
705 |
726 |
709 |
№ 3 – тапсырма. Кәсіпорынның өндіріс қорларының және еңбек ресурстарының пайдалану көрсеткіштерін табу, олардың динамикасын көрсету
2.6 Кесте – Кәсіпорынның жұмыс көрсеткіштері
Нұсқалар |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|||||
Көрсеткіштер |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспаржыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
Негізгі жұмыс қызметінен түскен табыс, мың теңге |
97244 |
131765 |
85385 |
115696 |
90128 |
122124 |
92500 |
125337 |
87756 |
118910 |
Негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, мың теңге |
179100 |
- |
157258 |
- |
165995 |
- |
170363 |
- |
161626 |
- |
Негізгі өндіріс қорының жыл басындағы бағасы, мың теңге |
- |
159894 |
- |
168777 |
- |
168777 |
- |
173219 |
- |
164335 |
2.6 кестенің –жалғасы
Нұсқалар |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|||||
Көрсеткіштер |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспаржыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
есеп жыл |
жоспар жыл |
Нормаланатын айналым қаражатының орташа жылдық бағасы, мың теңге |
16708 |
18214 |
14671 |
15993 |
15486 |
16882 |
15893 |
17326 |
15078 |
16437 |
Жұмыскерлердің орташа жылдық саны, адам |
730 |
712 |
641 |
626 |
676 |
660 |
694 |
678 |
659 |
643 |
2.7 Кесте –Негізгі қордың жоспарлы жылы өзгеруі, мың теңге
Жоспарлау жылының тоқсандары |
Көрсеткіштер |
Н Ұ С Қ А Л А Р |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
I тоқсан |
іске қосу |
6000 |
4200 |
4800 |
5400 |
- |
7200 |
3900 |
5100 |
5700 |
3200 |
істен шығу |
- |
560 |
1600 |
2700 |
6600 |
3360 |
1040 |
2600 |
760 |
6300 |
|
II тоқсан |
іске қосу |
3000 |
2100 |
2400 |
2700 |
3300 |
1200 |
3120 |
860 |
2860 |
- |
істен шығу |
1000 |
700 |
800 |
900 |
1100 |
- |
2600 |
1700 |
2200 |
880 |
|
III тоқсан |
іске қосу |
2000 |
1400 |
1600 |
1800 |
2200 |
2880 |
1300 |
- |
1900 |
2640 |
істен шығу |
2400 |
1680 |
1920 |
2160 |
2640 |
2400 |
- |
1700 |
940 |
2100 |
|
IV тоқсан |
іске қосу |
800 |
- |
640 |
720 |
880 |
2600 |
3900 |
2000 |
- |
1060 |
істен шығу |
3000 |
2100 |
2400 |
- |
3300 |
960 |
7800 |
700 |
2840 |
3300 |
№ 4 тапсырма. Байланыс түрлерінің табысы, олардың құрылымы және динамикасы
2.8 Кесте – Кәсіпорынның байланыс түрлерінің табысы
Нұсқалар |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||||
Көрсеткіштер |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
Негізгі жұмыс қызметінен түсетін табыс, мың тењге, оның ішінде |
435760 |
590450 |
437940 |
593403 |
440120 |
596356 |
442293 |
599308 |
444472 |
602260 |
Қалааралық телефон байланысы |
137420 |
186200 |
89770 |
121630 |
138790 |
188060 |
90660 |
122840 |
140170 |
189920 |
Телеграф баланысы |
478000 |
647690 |
480390 |
650924 |
482780 |
654163 |
485167 |
657401 |
487557 |
660640 |
Қалалық телефон байланысы |
19674 |
26658 |
19772 |
26791 |
19871 |
26925 |
19969 |
27058 |
20067 |
27191 |
Сым арқылы тарату |
124500 |
560000 |
483400 |
655000 |
555000 |
987900 |
488200 |
661500 |
365000 |
865000 |
Глобальді желі арқылы деректерді жіберу (интернет) |
154910 |
209150 |
155780 |
210910 |
156450 |
212150 |
157260 |
213790 |
158310 |
214178 |
№ 4- тапсырма. Байланыс түрлерінің табысы, олардың құрылымы және динамикасы
2.9 Кесте – Кәсіпорынның байланыс түрлерінің табысы
Нұсқалар |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|||||
Көрсеткіштер |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
есеп жылы |
жоспар жылы |
Негізгі жұмыс қызметінен түсетін табыс, мың теңге, оның ішінде |
435760 |
590450 |
437940 |
593403 |
440120 |
596356 |
442293 |
599308 |
444472 |
602260 |
Қалааралық телефон байланысы |
137420 |
186200 |
89770 |
121630 |
138790 |
188060 |
90660 |
122840 |
140170 |
189920 |
Телеграф байланысы |
478000 |
647690 |
480390 |
650924 |
482780 |
654163 |
485167 |
657401 |
487557 |
660640 |
Қалалық телефон байланысы |
19674 |
26658 |
19772 |
26791 |
19871 |
26925 |
19969 |
27058 |
20067 |
27191 |
Сым арқылы тарату |
124500 |
560000 |
483400 |
655000 |
555000 |
987900 |
488200 |
661500 |
365000 |
865000 |
Глобальді желі арқылы деректерді жіберу (интернет) |
154910 |
209150 |
155780 |
210910 |
156450 |
212150 |
157260 |
213790 |
158310 |
214178 |
№ 5 тапсырма. Өндірістің тиімді көрсеткіштерін табу
2.10 Кесте – Кәсіпорын көрсеткіштері
Нұсқалар |
Негізгі өндірістің қызметтерінен түскен табыс |
Негізгі өндірістің жұмыскерлер саны, адам |
Негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, млн. теңге |
Айналым қаражаты, млн. теңге |
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
|||||
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
|
1 |
606 |
685 |
230 |
218 |
2261 |
2761 |
151 |
93 |
467 |
487 |
2 |
581 |
668 |
94 |
89 |
2161 |
2515 |
122 |
82 |
387 |
426 |
3 |
397 |
369 |
103 |
101 |
1999 |
2194 |
75 |
61 |
344 |
367 |
4 |
561 |
668 |
94 |
89 |
2052 |
2149 |
98 |
58 |
356 |
365 |
5 |
684 |
631 |
146 |
114 |
2551 |
1874 |
127 |
104 |
560 |
455 |
6 |
782 |
1171 |
122 |
124 |
3154 |
3281 |
90 |
112 |
556 |
720 |
7 |
776 |
986 |
166 |
188 |
2752 |
3618 |
100 |
138 |
689 |
823 |
8 |
1042 |
1158 |
114 |
209 |
3024 |
3656 |
102 |
109 |
759 |
827 |
9 |
1181 |
1205 |
197 |
193 |
3209 |
3546 |
118 |
72 |
765 |
834 |
0 |
973 |
1039 |
85 |
86 |
4207 |
4446 |
87 |
91 |
732 |
785 |
№ 6 тапсырма. Кәсіпорынның негізгі экономикалық көрсеткіштерін есептеу және кәсіпорынның жұмысының есеп беру жылы мен өткен жылдағы қорытындыларын салыстырып, түйіндісін жазу
2.11 Кесте – Кәсіпорын көрстекіштері
Нұсқалар |
Негізгі өндірістің қызметтерінен түскен табыс, млн. теңге |
Негізгі өндірістің жұмыскерлер саны, адам |
Негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, млн. теңге |
Айналым қаражаты, млн. теңге |
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
|||||
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
өткен жыл |
есеп жылы |
|
1 |
606 |
685 |
230 |
218 |
2261 |
2761 |
151 |
93 |
467 |
487 |
2 |
581 |
668 |
94 |
89 |
2161 |
2515 |
122 |
82 |
387 |
426 |
3 |
397 |
369 |
103 |
101 |
1999 |
2194 |
75 |
61 |
344 |
367 |
2.11 кестенің – жалғасы
4 |
561 |
668 |
94 |
89 |
2052 |
2149 |
98 |
58 |
356 |
365 |
5 |
684 |
631 |
146 |
114 |
2551 |
1874 |
127 |
104 |
560 |
455 |
6 |
782 |
1171 |
122 |
124 |
3154 |
3281 |
90 |
112 |
556 |
720 |
7 |
776 |
986 |
166 |
188 |
2752 |
3618 |
100 |
138 |
689 |
823 |
8 |
1042 |
1158 |
114 |
209 |
3024 |
3656 |
102 |
109 |
759 |
827 |
9 |
1181 |
1205 |
197 |
193 |
3209 |
3546 |
118 |
72 |
765 |
834 |
0 |
973 |
1039 |
85 |
86 |
4207 |
4446 |
87 |
91 |
732 |
785 |
№7 тапсырма. Өзіндік құнның құрылымы мен калькуляциясын, салыстыру бағасын көрсету
2.12 Кесте – Байланыс операторының көрсеткіштері
Көрсеткіштер аты |
Кезеңдер |
Нұсқалар нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
||
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
|||||||||||
Айлық |
Жоспар |
822,5 |
784,5 |
815,3 |
909,4 |
803,7 |
790,5 |
812,6 |
832,7 |
815,5 |
833,6 |
Нақты |
839,3 |
831,8 |
867,2 |
832,5 |
897,5 |
823,7 |
853,5 |
893,2 |
799,4 |
756,4 |
|
Социалды жарна |
Жоспар |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
Нақты |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
|
Материалдар мен қор заттар |
Жоспар |
43,6 |
28,6 |
41,7 |
38,6 |
28,7 |
44,8 |
39,6 |
34,8 |
68,6 |
46,4 |
Нақты |
44,5 |
35,9 |
43,4 |
18,6 |
31,2 |
43,5 |
45,8 |
54,4 |
32,4 |
40,3 |
|
Шеттен алатын электроэнергия |
Жоспар |
104,1 |
109,4 |
89,3 |
58,8 |
116,7 |
96,3 |
99,7 |
114,5 |
128,4 |
108,3 |
Нақты |
96,5 |
118,1 |
104,9 |
106,9 |
108,3 |
123,7 |
105,3 |
89,7 |
187,5 |
93,7 |
|
Амортизациялық жарна |
Жоспар |
221,4 |
206,5 |
189,6 |
156,3 |
173,8 |
104,6 |
219,4 |
201,4 |
254,5 |
270,2 |
Нақты |
256,8 |
321,7 |
274,9 |
289,6 |
279,2 |
267,9 |
265,8 |
265,2 |
318,7 |
331,7 |
|
Басқа да өндірістік, көлік шығындары |
Жоспар |
31,8 |
78,4 |
35,7 |
28,6 |
78,4 |
37,7 |
30,5 |
84,5 |
115 |
28,9 |
Нақты |
37,4 |
94,9 |
28,4 |
38,5 |
37,5 |
28,5 |
37,6 |
49,9 |
87,9 |
63,7 |
|
Әкімшілік басқару, шаруашылық шығындары |
Жоспар |
50,5 |
120,4 |
89,4 |
119,1 |
48,7 |
50,8 |
49,7 |
165,3 |
51 |
110,4 |
Нақты |
46,8 |
84,3 |
56,8 |
89,4 |
91,4 |
89,4 |
43,8 |
64,2 |
125,8 |
113,2 |
|
Қызметтерден түскен табыс, млн. теңге |
Жоспар |
2109,3 |
2295,7 |
2386,3 |
2301,6 |
2105,8 |
2189,4 |
2145,8 |
2325,8 |
2265,3 |
2150,6 |
Нақты |
2325,8 |
2467,8 |
2537,6 |
2505,7 |
2387,2 |
2427,6 |
2349,6 |
2485,9 |
2364,8 |
2267,3 |
№ 8 - тапсырма. Жоспардың тиімді нұсқасын алу, (ВОЛС – қалада салу, өндіріс күштерін ГТС-ін біркелкі іске қосу)
2.13 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Тендерге қатысатын жоба нөмірі |
Нұсқалар нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
||
Жоспарланатын желінің сыйымдылығы, нөмірлер |
№1 |
11000 |
9000 |
9500 |
12000 |
6000 |
9800 |
11500 |
12000 |
10000 |
8000 |
№ 2 |
10000 |
10000 |
10000 |
11500 |
10000 |
10000 |
11000 |
11000 |
8000 |
6000 |
|
№ 3 |
10500 |
11000 |
9000 |
12500 |
8000 |
10200 |
12000 |
10000 |
6000 |
10000 |
|
Капиталды шығындар. Барлығы, млн. теңге |
№ 1 |
6178,4 |
6050,5 |
6148,7 |
6254,9 |
412,7 |
6125,7 |
6148,3 |
5835,3 |
6208 |
4050,3 |
№ 2 |
5118,6 |
5225,8 |
5678,3 |
5730,6 |
870,3 |
5660,3 |
5923,5 |
6135,8 |
4036 |
2325,1 |
|
№ 3 |
5536,8 |
6457,3 |
5989,6 |
6315,7 |
580,2 |
5845,6 |
5814,7 |
6012,7 |
2316 |
6210,8 |
|
Пайдалану шығындары, млн. теңге |
№ 1 |
624,5 |
610,3 |
595,8 |
486,7 |
72,3 |
575,3 |
485,9 |
570,4 |
650,3 |
650,4 |
№ 2 |
692,3 |
637,5 |
835,9 |
526,3 |
85,4 |
690,6 |
495,3 |
460,4 |
705,7 |
630,7 |
|
№ 3 |
654,6 |
895,4 |
599,3 |
546,5 |
89,5 |
701,4 |
565,2 |
222,7 |
670,5 |
583,1 |
Салыстыру экономикалық тиімділігінің нормативті коэффициенті: капиталдың салымға Ен, көбіне 0,2 - ден алады.
№ 9-тапсырма. Тығыздау аппаратурасын реновацияға, күрделі жөндеудің модернизациясын жасаудың амортизациялық нормасын табу және амортизация нормасының сомасын табу.
2.14 Кесте – Бастапқы деректер
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
Алынған аппаратураның бағасы, млн. теңге |
1995 |
1520 |
1550 |
1670 |
1740 |
1910 |
1630 |
1850 |
1690 |
1730 |
Аппартураны қоюға керекті шығын, млн. теңге |
299 |
225 |
226 |
234 |
258 |
286 |
230 |
245 |
287 |
273 |
Аппаратураны тексеруге, жұмысқа дайындауға керекті шығын, млн. теңге |
62,3 |
54,7 |
57,4 |
61,9 |
58,2 |
55,5 |
56,8 |
58,6 |
60,6 |
61,7 |
Тренингке керекті шығын, млн. теңге |
12,3 |
5,7 |
4,5 |
6,2 |
7,1 |
11,6 |
7,4 |
9,8 |
8,4 |
7,3 |
Аппаратураның нормативті жұмыс істеу мерзіміндегі капиталды жөндеу шығыны |
20 |
15 |
17 |
18 |
16 |
12 |
14 |
13 |
17 |
19 |
2.14 кестенің жалғасы
Көрсеткіштер аты |
Бастапқы деректің нұсқа нөмірі |
|||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
Жөндеуге кеткен шығын, млн. теңге |
900 |
415 |
550 |
670 |
590 |
730 |
460 |
510 |
760 |
845 |
Модернизацияға керекті шығын, жұмыс істеу мерзіміндегі, млн. теңге |
390 |
185 |
276 |
350 |
280 |
370 |
265 |
340 |
415 |
385 |
Аппаратураның жою бағасы, млн. теңге |
15,0 |
9,3 |
12,4 |
13,7 |
14,1 |
14,6 |
11,8 |
14,9 |
14,4 |
13,4 |
№ 10-тапсырма. Байланыстың негізгі қорының түрлі (видовая) құрылымын және қорытындыларын талдау керек.
2.15 Кесте – Басты деректер
|
Базис жылғы негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, млн. теңге |
Есеп жылғы негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасы, млн. теңге |
|||||||||||||
Нұсқалар нөмірі |
үй |
құрылыс |
Жіберу аппаратурасы |
Жұмыс машиналары мен жабдыќтары |
Күш машиналары мен жабдыќтары |
Құралдар, саймандар т.б. негізгі қорлар |
Көліктер |
барлығы |
үй |
құрылыс |
Жіберу аппаратурасы |
Жұмыс машиналары мен жабдыќтары |
Күш машиналары мен жабдыќтары |
Көліктер |
Құралдар, саймандар т.б. негізгі қорлар |
1 |
2012 |
3245 |
8641 |
9545 |
1220 |
660 |
203 |
? |
3015 |
3589 |
11923 |
17457 |
1569 |
719 |
457 |
2 |
2125 |
3340 |
8575 |
9469 |
1544 |
599 |
315 |
? |
3056 |
3915 |
12816 |
19573 |
1673 |
683 |
581 |
3 |
1987 |
3278 |
8669 |
9636 |
1147 |
605 |
267 |
? |
2838 |
3895 |
12693 |
18974 |
1377 |
728 |
494 |
4 |
2046 |
3314 |
8627 |
9578 |
1365 |
655 |
219 |
? |
3682 |
4178 |
11925 |
19215 |
1498 |
705 |
667 |
5 |
2033 |
3118 |
8633 |
9563 |
1265 |
672 |
238 |
? |
3517 |
3992 |
13794 |
17983 |
1389 |
717 |
312 |
6 |
2045 |
3259 |
8684 |
9567 |
1237 |
657 |
214 |
? |
2789 |
3984 |
12847 |
18942 |
1375 |
739 |
517 |
7 |
2161 |
3267 |
8658 |
9580 |
1258 |
683 |
222 |
? |
3215 |
3859 |
11438 |
19052 |
1406 |
741 |
440 |
8 |
2070 |
3281 |
8626 |
9451 |
1252 |
714 |
291 |
? |
2618 |
3975 |
12483 |
17934 |
1392 |
793 |
568 |
9 |
1999 |
3323 |
8662 |
9524 |
1261 |
708 |
204 |
? |
2849 |
4176 |
11967 |
18736 |
1389 |
796 |
684 |
0 |
2154 |
3296 |
8715 |
9592 |
1273 |
721 |
246 |
? |
3284 |
4316 |
10983 |
19237 |
1406 |
803 |
306 |
3 Семестрлік тапсырмаларды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар
3.1 Байланыс қызметтері және оларды жоспарлау
Телекоммуникацияның негізгі мақсаты шаруашылықтың, өндірістің, халықтың байланыс қызметтерін қолдану қажеттіліктерін қанағаттандыру болып саналады және маңызды көрсеткіштердің бірі – көрсетілген байланыс қызметінің көлемі болып есептеледі.
Байланыс қызметтерінің өндіріс өнімдеріндегідей заттай формасы болмайды, оларда хабаларды жіберушілер мен алушылар арасындағы өндіріс процесінің соңғы пайдалы эффектісі болады.
Байланыс қызметтерінің номенклатурасы – бұл байланыс қызметтерінің тізбегі, олар тұтынушыларға ұсынылып, белгіленген баға бойынша төленеді.
Ауырлық (нагрузка) – байланыс кәсіпорнына бір мерзімде (сағат, күн, ай) келіп түскен хабарлардың көлемі.
Алысу (обмен, трафик) – бұл нақты, бір уақыт мерзімінде қабылданған, жіберілген хабарлар. Байланыс қызметтері әр уақытта да тұтынушыларға көрсетіле береді, соған байланысты сағат, күн, ай бойы олардың ауырлығы, біргелкі болмай, әртүрлі болады. Ол, әртүрлі ауырлықты төмендегіше сипаттауға болады.
Сағаттың ауырлық концентрация коэффициенті
qri – i – сағатының ауырлығы;
qсут – күндік ауырлық.
Ауырлықтың біркелкі емес сағаттық коэффициенті
орта сағаттық ауырлық, ол; сәйкес келеді.
Телекоммуникация қызметі екі түрде, тұтынушыларға ұсынылады:
Хабарларды (телеграмма, телефонмен сөйлесу, хат, жолдамалар т.б.) жіберу ретінде, немесе хабарларды алысып–берісу түрінде;
Техника құралдарын пайдаланушыларға беру түрінде (телефон – телеграф каналдары, телефон аппаратары, таксафондар, абоненттік телеграфтың қондырғышы т.б.), бұларды пайдаланушылар әртүрлі хабарларды жіберу үшін қолданады. Бұл қызмет тобын канал түріндегі қызмет деп санайды.
Байланыс қызметтерін баға тұрғысынан қарасақ, олар ақылы және ақысыз болады. Ал территориялық белгілерге қарап, халықаралық, қалааралық және жергілікті болып бөлінеді.
Қызмет көлемін есептеу, жоспарлау және өлшеу үшін көрсеткіштер жүйесі қолданылады.
Қызмет көлемін натуралды түрде өлшеу бұл алысу түріндегі хабарлар, мысалы: хат, телеграмма, қалааралық сөйлесу сандары. Техникалық қондырғыларды пайдаланушыларға бергенде, натуралды өлшемдерге жататындар: каналдар, канал-сағат, телефон аппараттары, радиожүктелері т.б.
Байланыс қызмет көлемін ақшалай баға түрінде өлшеу түрі, әртүрлі байланыс қызметтерінің көлемін жинақтап, өлшеуге мүмкіншілік береді. Жалпы байланыс қызметтерінің көлемін өлшеу үшін; негізгі өндірістің табыс көрсеткіші қолданылады. Табыс көрсеткіші, натуралды ақылы көрсеткішін, орташа табыс таксасына көбейту арқылы табады.
Шартты-натуралды көрсеткіш. Шартты-натуралды өлшем арқылы қызмет көлемі, біртүлі барлық қызмет көлемін бір нақтылы қызмет түрі арқылы, бір жүйеге келтіру коэффициентіне сәйкес табады.
Бұл коэффициенттер, нақтылы жұмыс түріне жұмсалатын еңбек шығындары және негізгі алынған келтіру жұмыс түріне сәйкес көрсеткіші арқылы есептелініп табылады.
Байланыс қызметтер көлемін жоспарлау әдістемесі, пайдалануға ұсынылған қызмет түрлеріне сәйкес әртүрлі болуы мүмкін.
Қызмет көлемі өткен бірнеше жыл ішінде (үш-бес жыл) жоғарлап немесе төмендейтін болса, шығыс ақылы трафигі төмендегі формула арқылы табылады
- биылғы жылы төлем шығыс трафигінің күткен көлемі;
Кдост – байланысты пайдалану мүмкіншілігінің өсу коэффициенті Кдост= 1,03,5);
- қызмет көрсету сапасының коэффициенті (= 1,52,5);
І- жоспарлау жылдың алдындағы мерзімде трафиктің орташа жылдық өсу темпі;
ә - орташа жылдық өсу темпі төмендегі формуламен табылады
t – орташа жылдық өсу темпін табатын жыл саны;
qтек – есеп жылындағы трафик көлемі (биылғы жылы күтетін), бірлік;
qбаз – база жылындағы трафик көлемі (бірінші жыл), бірлік.
Жылдық өзгеру көрсеткіші төмендегі формуламен табылады
- жылынан кейінгі, келесі жыл трафигі (жаңа мерзім), бірлік;
- жылындағы (өткен жыл) трафик, бірлік.
Сыртқы және ішкі факторлардың әсерін еске алсақ, ақылы шығыс трафигін жылға жоспарлау төмендегі формула арқылы табылады
qисх.баз.=Уисх.баз
Уисх.баз- базис (биылғы) жылғы жанға келетін қызметті пайдалану деңгейі;
- ішкі және сыртқы факторларға байланысты, жылға жоспарлау, жанға келетін трафиктің өзгеруін есептейтін коэффициенттер;
Употр – жоспарлау жылындағы қызметі потенциалды пайдаланушылардың саны.
Жалпы шығыс трафигі төмендегі формуламен табылады
- трафигінің жалпы көлеміндегі, тегін трафикалық үлесі.
Автоматты, жартылай автоматты байланысты іске қосқанда, жоспарлау жылға кіріс трафигі төмендегі формуламен есептелінеді
кіріс трафиктің көлемі;
Сгод – бір каналға келетін, кіріс телефонымен сөйлесудің орташа саны;
вх – автоматты, жартылай автоматты байланыстың, орташа жылдық іске қосылған арналары.
Орташа жылдық қызметтер көлемінің мөлшері натуралдық түрінде, істеу уақытына сәйкес табылады.
Техника жабдықтарының ( квартал сайын өсуі және жыл басындағы базалы деңгейде сәйкес (№), орташа жылдық көрсеткіші
Nпл =N0+ (3,5 + 2,5 + 1,5 0,5 3,5; 2,5; 1,5; 0,5 - бұл санды коэффициенттер техникалық жабдықтардың кварталында пайдаланады;
4-кварталдар саны.
Ай сайын іске қосқанда орташа жылдық деректерді, жұмыс істеген айларды есептеп, алынған мөлшерді 12 айға бөледі, яғни
бұл жерде
Kt –жаңадан іске қосылған, техника жабдықтарының неше ай пайдаланғандығы;
- өндіріс күштерінің, тиісті уақыт интервалында, іске қосылған мөлшері.
Қаралған әдістемелік шешімдер басқа да арналар мен жабдықтар, құралдар түрлерінің жұмыс көлемдерін жұмыс көлемдерін табуға қолданылуы мүмкін.
3.2 Байланыстың өндіріс қорлары және оларды пайдалану
Өндіріс құралдары: еңбек құралдары және еңбек заттарынан тұрады. Олар байланыстың өндіріс қорларын құрады. Негізгі қорлар тозады, өзінің бағасын біртіндеп шығарған байланыс қызметтеріне ауыстырады. Айналым қорлары өзінің бағасын шығарған байланыс қызметтеріне ауыстырады. Жоспарлы түрде кәсіпорын қорларын толықтырып отырады. Экономика салаларының негізгі өндіріс қорлары төмендегі топтарға бөлінеді.
Үйлер:
- салынған нысаналар;
- тарататын жабдықтар (желілер, радиорелелі жайлар, фидерлі-антенді құрылымдар т.б.);
- күш машиналары мен жабдықтар (трансформатор подстанциялары, дизельдер, генераторлар, двигательдер т.б.);
- жұмыс машиналары мен жабдықтар, (автоматты телефон станциялары, телеграф жүйелері, тарату жүйелері, автоматизация, механизация құралдары т.б.);
Көліктер:
- тағы басқа негізгі өндіріс қорлары (өлшеу, реттеу аспаптары зертхана, құралдары т.б.);
- негізгі өндіріс қорларының тозуын қалпына келтірудің экономикалық өлшемі амортизация болып есептелінеді;
- амортизация сомасын есептеу үшін әр қордың түріне сәйкес амортизация нормасын бөлу керек %;
- жылдық амортизация жарнасы төмендегі формула бойынша есептеледі
.
і – негізгі өндіріс қорларының түрлері;
Фср.год. і – і түрлі негізгі өндіріс қорларының орташа жылдық бағасы;
Наі- і – түрінің амортизация нормасы.
Жылдық амортизация нормасы – негізгі өндіріс қорының бағасына, оған кіретін: Фв – қалпына келтіру бағасы, Кр- күрделі ремонт шығындары, Мөмодернизация жасайтын шығындар, олардан Л-жабдықтарын жою бағасын алып тастағандағы деректерге сәйкес қалыптасады; белгіленеді, яғни
Бұл жерде
Фв – негізгі өндіріс қорын қалпына келтіру бағасы, ақшалай бірлік;
Кр-күрделі жөндеу шығыны, ақшалай бірлік;
М-модернизацияға шығын, ақшалай бірлік;
Фликв-негізгі өндіріс қордың жойылу бағасы, ақшалай бірлік;
Та-амортизация мерзімі, жыл.
Амортизация нормасы, екі түрге бөлінеді:
а) толық қалпына келтіру амортизация нормасы (реновация), төмендегі формуламен есептелінеді
;
б) күрделі жөндеу мен модернизация нормасы
.
Негізгі өндіріс қорының пайдалану көрсеткішін есептеу үшін, олардың орташа жылдық бағасына қарау керек, олардың мөлшері негізгі қордың іске қосылуына және істен шығуына, бір нақтылы уақыт интервалына сәйкес белгіленеді. Оған төмендегі формула қолданылады:
а) ай сайын іске қосылғанда
бұл жерде
Фн.г. – негізгі қордың жыл басындағы бағасы;
Фвв-іске қосылған негізгі қордың бағасы;
Фвыб- істен шыққан негізгі қордың бағасы;
Пвв-іске қосылған негізгі қордың жұмыс істеуі, ай саны;
Твыб-негізгі қорды пайдаланудан шығару, ай саны;
б) квартал сайын іске қосқанда
бұл жерде
- тиісті кварталдарда негізгі қордың өсімі (іске қосу мен істен шығудың айырмашылығы).
Негізгі өндіріс қорын пайдалану деңгейін сипаттау үшін баға және натуралды көрсеткіштер жүйесі қолданылады.
Негізгі өндіріс қорын пайдалануға баға көрсеткішіне жататындар:
- қордың пайдаланылуы ;
- қордың сыйымдылығы ;
- қордың құралдануы ;
бұл жерде
Дреал – негізгі өндіріс қызметінен түскен табыс;
Чср.год. – жұмыскерлердің орташа жылдық саны.
Негізгі өндіріс қорды пайдалану деңгейі, еңбек өнімділігіне әсер етеді.
Есеп шығарғанда төмендегі формулаларды қолдануға болады.
.
Индекстердің өзара байланысы
.
Негізгі өндіріс қорының натуралды көрсеткішін төмендегіше есептейді.
Байланыс арналарының және жабдықтарының экстенсивті пайдалану коэффициенті
бұл жерде
Тфакт – нақты жұмыс істеген уақыты;
Твозм – жұмыс істеу мүмкіншілік уақыты.
Байланыс арналарының және жабдықтардың интенсивті пайдалану
коэффициенті
бұл жерде
qф – нақты қызмет көлемі;
qв – мүмкін қызмет көлемі;
Мф-нақты қуаты;
Мвозм-жабдықтардың жоғарғы мүмкін қуаты.
Байланыс аралары мен жабдықтардың жалпы интегралды коэффициенті, экстенсивті және интенсивті пайдалану коэффициенттерінің көбейтінділері арқылы табылады
Кинтегр=КэкстКинтен
Жабдықтардың жұмыс істеу коэффициенті
бұл жерде
Мдейств – жабдықтардың нақты жұмыс істеп тұрған көлемі;
Муст.- жабдықтардың қойылған жалпы көлемі.
Физикалық желінің тығыздау коэффициенті
бұл жерде
– байланыс желісінің ұзындығы;
– физикалық желінің саны;
– телефон арналарының типі;
і – желі құрлысының типі.
Кәсіпорыннның өндіріс қоры, негізгі өндіріс қорынан және айналым қаражатынан айналу өндірістің бір циклінде (жыл) болады. Айналым қаражаты өзінің бағасын толығымен өнімге, қызметке ауыстырады.
Байланыс кәсіпорынның айналым қаражаты айналым өндіріс қорынан және айналым қордан тұрады. Айналым қаражатының жағдайы кәсіпорынның қаржысына әсер етеді.
Айналым қаражатын сипаттау үшін, төменгі көрсеткіштер қолданылады:
Айналма қаражатының айналымдық коэффициенті К0. Бұл коэффициент, 1 теңгелік кәсіпорынның айналым қаражатының орташа бағасына келетін түскен табыс көлемін сипаттайды.
К0= Дреал/Фср.об
бұл жерде
Фср.об., -айналым қаражатының орташа жылдық мөлшері;
Дреал – негізгі өндіріс қызметтерінен түскен табыс.
Бір айналымның ұзақтығы – Кдл.. Бұл коэффициент, күнмен есептелінгендегі уақыт мөлшерінде, жұмсалған айналым қаражатының кәсіпорынға қызмет бағасы ретінде қайта оралуы. Ол айналым қаражатының орташа бағасының, негізгі өндіріс қызметінен түскен табыстың қатынасы ретінде табылады.
Кда=Т/К0=Т Фср.об./Дреал.
Айналым қаражатын толтыра жүктеу коэффициенті Кзат. Бұл коэффициент айналымдық коэффициенттің керісінше көрсеткіші, яғни айналым қаражатының, бағасы 1 теңгелік қызметті шығаруға жұмсалған сомасы.
.
Бұл жерде
Ф- айналым қаражатының орташа жылдық мөлшері;
Т – мерзімдегі күн саны, т-360 күн;
Дреал – негізгі өндіріс қызметтерінен түскен табыс.
Айналым қаражатының пайдалану тиімділігін бағалау үшін төмендегі көрсеткіштер есептелінуі тиіс.
Айналымнан босаған, айналым қаражатының мөлшері ∆Фоб
∆Фоб=Дреал(К’дл-К 2дл),егер К 2дл> К’дл.
Айналым қаражатының айналымдылығын жылдамдату арқылы түскен қосымша табыстың сомасы - ∆Д
∆Д’= Фоб(К02-К01), егер К02>К01
бұл жерде
∆Д – негізгі өндіріс табысының өсуі;
∆Ф – негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасының өсуі;
К02-К01 – табыстың өзгеруіне байланысты айналымдық коэффициенттер;
Т – мерзімдегі күн саны (ай – 30 күн, квартал – 90 күн, жарты жыл – 180 күн, жыл – 360 күн).
Айналым қаражатын пайдалану деңгейіне әртүрлі факторлар әсер етеді (баға құру, өзара есептер, дебиторлық қарыздар, техника-технология деңгейлері, арадағы шарттардың орындалуы т.б)
3.3 Байланыс қызметінің өзіндік құны және оларды төмендету жолдары
Өзіндік құн ең маңызды экономикалық көрсеткішке жатады. Өзіндік құн, кәсіпорын өнімінің, қызмет түрін көрсетуінің қанша қаражатқа (шығынға) түсетінін көрсетеді.
Өндірістің барлық қызмет көлемінің толық өзіндік құны және жеке қызмет түрінің құны болып бөлінеді.
Байланыс кәсіпорындарында өзіндік құнның салыстырмалы көрсеткіш қолданылады, ол 100 теңге табысқа (негізгі өндіріс қызметінен түскенҚ, кәсіпорынның жалпы пайдалану шығынының келетінін сипаттайды.
бұл жерде
Эр-толық өзіндік құн (кәсіпорынның пайдалану шығыны) бір мерзімдегі;
Дреал-бір мерзімдегі негізгі өндіріс қызметінен түскен табыс.
Кәсіпорынның пайдалану шығындарына төмендегі негізгі шығын статьялары мен элементтері кіреді (Эі немесе Зі):
- еңбекке төлеу шығыны – Эфот немесе Зфот;
- әлеуметтік керектікке жарна – Осн ;
- амортизация жарнасы (негізгі қордың) – А0;
- материалдар, заттар шығыны – 3м, немесе М;
- электр энергия (өндірістің) – Ээлнемесе 3эл эн:
- шарт бойынша есептеу – Эвз.дог немесе Здог;
- көлік шығыны –Этрнемесе Зтр;
- әртүрлі шығындар – Эпрнемесе Зпроч.
Көрсетілген шығындарды топтастыру барлық өнім шығаратын кәсіпорындарда біркелкі болады.
Өзіндік құнның төмендеуі, пайызбен төмендегіше есептелінеді
бұл жерде
Спл және Сбаз – жоспарлау және базис мерзіміндегі өзіндік құндар.
Қызметтің өзіндік құнының төмендеуіне жалпы экономикалық, салалық және өндірістің ішкі факторлары әсер етеді. Өзіндік құнды жеке статья шығындары арқылы есептеп шығару жолын калькуляция дейді.
Өзіндік құнның калькуляциясының формуласы
Өзіндік құнның калькуляция негізінде оның құрылымы табылады. Жеке статьялар шығындарының ақша түріндегі жалпы шығын сомасына қатынасын кәсіпорынның өзіндік құнының құрылымы деп атайды.
Статьялар шығындарының құрылымы тұрақты болмайды, жаңа техникамен жабдықталуына байланысты, еңбек өнімділігі өскен сайын ол өзгеріп отырады.
Өзгеру индексін біоіп (өсу немесе төмендеу) (Ізі) және жалпы пайдалану шығынының, әр статья шығынының өзіндік үлесін біле отырып, әр қызметтің өзіндік құнының, нақты әр статьяның шығынына қарай өсуін немесе төмендеуін (∆С) төмендегі формула арқылы табуға болады.
- бұл жерде І дреал – табыстың өзгеру индексі.
Еңбек өнімділігінің өсуі, қызметтің өзіндік құнының төмендеуіне бірден әсер етеді. Еңбек өнімділігінің өсуі және орташа еңбек ақының өсуі өзіндік құнға әсер етеді, ол төменгі формула арқылы табылады.
бұл жерде
dЭЭ – еңбек ақының өзіндік құнның ішіндегі үлесі.
Өзіндік құнның негізгі өндіріс табысының өзгеру индексіне байланыстылығын төменгі формуламен табады
бұл жерде
dПОСТ және dпер – шартты тұрақты және ауыспалы шығындардың өзіндік үлестері.
3.4 Байланыс кәсіпорнының қаржысы
Нарық экономикасының маңызды принципінің бірі әр кәсіпорын өзінің шығынын табысымен жауып, өндірістің дамуын қамтамасыз етуге болады. Байланыс саласының негізгі қаржы көрсеткіші табыс болып есептелінеді.
Телекоммуникацияның басты мақсаты пайдаланушыларға қызмет көрсету болады, белгіленген тариф бойынша негізгі өндірістің ақылы қызметінен түсетін түсімін табыс деп есептейді.
Орташа табыс таксасы, бұл кәсіпорынның бір іріленген қызметіне шаққан, қызметтің орташа бағасы. Жоспарланатын табыс, орташа табыс таксасының және ақылы трафиктің негізінде табылады.
Орташа табыс таксасы тұрақты емес, оны жоспарлағанда бірнеше жыл ішіндегі және қазіргі жылдық кварталындағы қалыптасқан мөлшерлер есептелінеді, онан басқа да орташа таксаға әсер ететін факторлар да (пайдаланушылар құрамы, трафиктің құрылымы, сұраныс т.б.) еске алынады. Орташа табыс таксасы халыққа және мекемелер мен кәсіпорындарға бөлек жоспарланады.
бұл жерде
Ціj.отч. – есеп жылғы орташа табыс таксасы (і – түрлі қызмет j – топты пайдаланушылардың);
Дреал.о.д. іj.отч. –есеп жылғы, негізгі өндіріс қызметінен түскен табыс, (түрлі қызмет, j – топты пайдаланушылардың);
dіj.отч. есеп жылы – j – топты пайдаланушыларға берілген әртүрлі қызметтің көлемі.
Табыстың бір бөлімі қалааралық және жергілікті сөйлесуден қалыптасады.
Орташа табыс таксасы арқылы басқа да әр түрлі байланыс қызметінің табысы жоспарланады.
бұл жерде
Дреал – ақылы қызметтен түсетін табыс, теңге ;
п – шығыс ақылы трафиктің номенклатурасы;
- түрлеріне қарай шығыс ақылы трафик, бірлік;
dmj-j-түрлі қызметтің орташа тариф таксасы;
dj – шығыс ақылы трафиктің, орташа тариф таксасы қызмет түрлері бойынша олардың динамикасына қарай жоспарланады.
dпл = dотч.
бұл жерде
dотч – байланыс қызметі түрлерінің орташа табыс таксасы;
І- орташа табыс таксасының орташа жылдық өсуі;
І – орташа жылдық өсу темпін табу
;
t – орташа жылдық темпін табу жыл саны;
domч – есеп жылдығындағы, орташа табыс таксасы, теңге;
dбаз – базис жылындағы орташа табыс таксасы тенге.
Техникалық жабдықтардың қызметінен түсетін табыстарды, орташа абонентті ақы арқылы табады (телефон аппараты, радионүктелер т.б.)
бұл жерде
Ціj-j топты пайдаланушылардың әр түрлі қызметінің, есеп жылындағы, орташа абоненттік ақысы;
Nij-j-топтас абоненттерге берілген, әр түрлі қызметтің орташа жылдық техника жабдықтары.
Қызметтерден түскен жинақ табыс пен пайдалану шығынының айырмашылығы негізгі өндірістің таза табысы немесе зияндығы болады
Досн. = Дреал.о,д. – Эр, немесе,
Досн. = Дреал о.д. – (Среал +Рпер)
бұл жерде
Среал- сатылған қызметтердің өзіндік құны;
Рпер-жалпы және әкімшілік шығындар, процентке төлейтін және сату шығындары (бір мерзімдегі).
Кәсіпорындардың негізгі өндіріс қызметтерінен түсетін табыстан басқа да табыс көздері болады (Дне основ). негізгі өндіріске жатпайтын шығындары да болады (Рне основ), осыған байланысты тағы да басқа табыс болады (Дпроч).
Дпроч = Дне основ- Рне основ.
Кәсіпорынның негізгі және негізгі емес өндіріске байланысты пайдасы (немесе күнделікті жұмыс табысы) болады.
Добыч = Доснов + Рпроч.
Жалпы пайдаға негізгі өндірістің пайдасы, негізгі емес өндірістің пайдасы, не зияны және сатудан сырт операцияның пайдасы, не зияны (Пр (У)/вне реал) кіреді.
Пробщ=ПРбал=ПРоснов+Ппроч (-Упроч) +Пвнереал (-Увнереал).
Салық салынатын пайда немесе таза табыс
Пналог.облагаем =ПРобщПне облагаем
бұл жерде
Пне облаг- салық салынбайтын пайда.
Кәсіпорында қалатын таза табыс (пайда)
Пчист=Пнал.облаг.-ПКН
бұл жерде
ПКН – подоходты корпоративті салық. Корпоративті подоходты салық төмендегі формуламен табылады.
ПКН=Пнал.облаг Пнал.облаг
бұл жерде
Ннал.обл- салық салынатын пайданың салық нормасы (қазір 30% салық салынатын пайдадан).
Тиімділік (рентабельдік) өндірістің экономикалық тиімділігінің жалпы қорытынды көрсеткіші. Тиімділіктің бірнеше көрсеткіштері бар.
Байланыс кәсіпорынында тиімділіктің екі көрсеткішін есептейді:
- жалпы (Робщ);
- есепті (Рэкс).
Жалпы тиімділік, күнделікті жұмыс табысының (пайда балансы), негізгі өндіріс қорының орташа жылдық бағасына және нормаланатын айналым қаражатының қатынасы арқылы табылады.
.
бұл жерде
О.С – айналым қаражаты.
Немесе, пайданың (ПРбал) пайдалану шығынына (Эр) қатынасы арқылы табылады (%)
.
Фирманың өз капиталының тиімділік көрсеткіші бар. Ол таза табыстың (таза пайда) фирманың өзінің салған капиталының бағасына қатынасы арқылы табылады.
3.5 Өндіріске салынған капиталдың және жаңа техниканың экономикалық тиімділігі
Өндіріске жұмсалған капиталдың тиімділігін бағалау әдістемесіне жаңа техника мен өндіріске жұмсалған капиталдың жалпы және салыстырмалы экономикалық тиімділік көрсеткіштер жүйесі кіреді.
Жалпы экономикалық тиімділіктің негізгі көрсеткішіне жалпы тиімділік коэффициентіне Ек жатады:
а) қоғам өндіріс деңгейінде
бұл жерде
∆НД – ұлттық табыстың өсімі;
К-осы өсімді көтерген жұмсалған капиталдың сомасы;
б) жеке салалар деңгейінде
бұл жерде
∆П – жұмсалған капиталдың арқасында жылдық пайданың өсімі;
в) кәсіпорын, байланыс нысаналары деңгейінде
.
Бұл жерде
Дреал – негізгі өндіріс қызметтерінен түскен табыс;
Эр- жылдық пайдалану шығыны;
ПР – жалпы пайда сомасы;
г) кәсіпорынға реконструкция және кейбір ұйымдастыру техникалық шаралар жасағанда
.
Бұл жерде
П2-жұмсалған капиталдар іске қосылғаннан кейінгі алынған пайда;
П1-капитал жұмсалмай тұрғанға дейін алынған пайда.
∆П=П2-П1 – пайда айырмашылығы. Жалпы тиімділік коэффициентіне керісінше көрсеткіш жұмсалған капиталдың қайтарылу мерзімі көрсеткіші
деп аталады:
а) жалпы жағдайда ;
б) этап бойынша, іске қосылған өндіріс күштеріне жұмсалған капитал бойынша
бұл жерде
t – нысананы іске қоспай тұрғандағы жылмен саналған мерзімі;
К-бірінші этапта нысананы алуға жұмсалған капитал;
∆К- өндіріс қуатын күшейтуге жұмсалған капитал;
Піt- нысана күшейтілмей тұрғандағы пайда сомасы;
в) өндіріс қуатын біртіндеп іске қосқанда
бұл жерде
t – жоспарлау қуатын іске қосу мерзімі;
П1- нысананы іске қосу жылы күткен пайда;
П2-жоспарлау қуатын толық іске қосқандағы жылдық пайда сомасы.
Жаңа техника мен жұмсалған капиталдың капиталдың салыстырмалы экономикалық тиімділігінің көрсеткіші – төменгі жыл шығыны болады, ол төмендегі формула арқылы табылады
бұл жерде
Эрі- әр салыстырмалы нұсқаның күнделікті жылдық пайдалану шығынының сомасы;
Кі- сол нұсқаға жұмсалған капиталдың сомасы;
Ен(пл)- салыстырмалы экономикалық тиімділіктің нормативті (жылдық) коэффициенті (0,120,20);
і-1,2..........п- варианттар саны.
Нұсқалар саны шектелген жағдайда, оларда жұптап салыстырады.
Салыстыру тиімділік коэффициенті -Еср
.
Қосымша жұмсалған капиталдың қайтарылу мерзімі
.
Егер салыстырмалы нұсқалардың өндіріс қуаттарына қарай айырмашылығы болса, онда тиімділік толық шығын арқылы емес, бір қызметке немес өндіріс қуатына тиісті шығын үлесі арқылы бағаланады:
- (N-нөмір, канал, І кВт қуат т.б.);
- жұмсалған капитал үлесі бойынша
;
- пайдалану шығынының (өзіндік құн) үлесі бойынша
.
Егер салыстырмалы варианттардың өндіріс қуаттарын іске қосу мерзімдерінде айырмашылығы болса және жұмысалған капитал уақыт мерзімдерінде әртүрлі мөлшерде жұмсалған жағдайда айырмашылығы болса, онда тиімділікті бағаланғанда, әртүрлі уақыт факторларын, шығынның келтіру коэффициенті арқылы әсерін еске алу керек
бұл жерде
t – бір көрсеткішке келістіру уақыты;
ЕН.П -әр уақыт шығынының келтіру нормативті ( дисконт нормасы).
Уақыт мерзіміне байланысты келтіру коэффициенті > 1 немесе < 1 болуы мүмкін.
Әдебиеттер тізімі
1. Аманжолова Қ.Б., Алибаева С.А. Телекоммуникация кәсіпорынының экономикасы. Алматы:АИЭС, 2003.
2. Базылов Қ.Б., Алибаева С.А., Аманжолова Қ.Б. Организация управления и регулирования в связи общего пользования республики казахстан: Учебное пособие. – Алматы: 2005.
3. Базылов Қ.Б., Барамысова Ғ.Ә. Байланыс экономикасы: Оқу құралы.– Алматы:АЭжБИ, 1991.
4. Голубицкая Е.А., Жигульская Г.М. Экономика связи. – Москва: Радио и связь, 2000.
5. Голубицкая Е.А. Экономика связи.– Москва: 2006.
6. Менеджмент в телекоммуникациях. Под редакцией профессора Н.П. Резниковой, профессора Е.В. Деминой.–М, 2005.
7. Резникова Н. П. Маркетинг в телекоммуникациях.–М.:Экотренд, 2002.
8. Резникова Н. П. Демина Е.В. И др. Менеджмент в телекоммуникациях: Учебное пособие/МТУСИ.–М., 2005.
9. Мескон М, Альберт М, Хедоури Ф. Основы менеджмента.–М.: Дело, 1998.
Мазмұны
1 Жалпы жағдай.2
1.1 Жалпы нұсқау.
1.2 Нұсқаны алу
1.3 Семестрлік тапсырмаларды орындауға қойылатын талаптар.
1.4 Семестрлік тапсырмаларды орындағанда ПЭВМ қолдану
1.5 Семестрлік тапсырмалар
1.5.1 №1 семестрлік тапсырма.
2 №2- семестрлік тапсырма
2.1 Тапсырма. Теориялық бөлім “Менеджмент”…………………………………………....15
2.2 Есептер тізбесі……………………………………………………………………………..16
3 Семестрлік тапсырмаларды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар
3.1 Байланыс қызметтері және оларды жоспарлау
3.2 Байланыстың өндіріс қорлары және оларды пайдалану
3.3 Байланыс қызметінің өзіндік құны және оларды төмендету жолдары
3.4 Байланыс кәсіпорнының қаржысы
3.5 Өндіріске салынған капиталдың және жаңа техниканың экономикалық тиімділігі
Әдебиеттер тізімі……………………………………………………………………………….41