Коммерциялық емес акционерлік  қоғам

Алматы  энергетика және байланыс институты

 Өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасы

  

 

 

ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫНДАРДА ЖЫЛУЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ

ЖӘНЕ ЖЫЛУТӘСІЛДЕМЕЛІК ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ

 

Зертханалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар

(5В0717 - Өнеркәсіптік жылуэнергетика мамандығының студенттері үшін)

 

 

Алматы 2010 

Құрастырғандар: Стояк В.В., Поданев И.Е., Даркенбаева Д.С. Өндірістік кәсіпорындарда жылуэнергетикалық және жылутәсілдемелік қондырғыларды пайдалану. Зертханалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар 5В0717 - Өнеркәсіптік жылуэнергетика мамандығының студенттері үшін. – Алматы: АЭжБИ, 2010.–43с. 

          Зертханалық жұмыстар АЭжБИ №10  оқу бөлмесінде орнатылған «Бөлек тұрған түзілістің көлемі 1000 м3, ыстық су шығыны 12 л/мин, жылытудың және ыстық сумен қамтамасыз етудің (ЫСҚ) дербес жүйесі» зертханалық қондырғысының негізінде құрастырылған. 6 зертханалық жұмыс құрастырылған.

          Зертханалық жұмысқа арналған әдістемелік нұсқау мемлекеттік стандарт пен мамандар дәрежелерінің талаптарына сай құрастырылған. Ол студенттерді оқу үрдісін өзіндік белсенділікке бағыттайды және берілген тақырыптардың есептерін шешу мен олардың шешу жолдарының негізін қосады. Есептеу арқылы алынған көрсеткіштер әрекет етуші қондырғыда тәжірибе жүзінде тексеріледі.

 

1 Зертханалық жұмыс

         

          «Бөлек тұрған түзілістің көлемі 1000 м3, ыстық су шығыны 12 л/мин, жылытудың және ыстық сумен қамтамасыз етудің (ЫСҚ) дербес жүйесі» зерт[аналық қондырғысының жұмысын және құрылымын үйрену

Жұмыстың мақсаты: КВб – 0,25 «Стояк» су жылытқыш қазанының жұмысын және құрылымын зерттеу, оның өмірге қамтамасыз ету жүйесін, №10 институттың зертханасында орнатылған нысананың ыстық сумен қамтамасыз етуі мен жылыту жүйесін, қарастырып отырған зертханалық қондырғының айналасында басқа да зертханалық жұмыстар өткізу кезінде алған білімді қолдану.

          Зерттеуге және үйренуге арналған жадығат пен нысана

          Нысана ретінде №10 институттың зертханасында  жасалынған зертханалық қондырғыны бақылау үшін қолдану қажет және осы зертханалық жұмыстағы қондырғыны сипаттау.

1.1  Зертханалық қондырғының құрылымы және жұмысы

Зертханалық қондырғы қуаты Ne=25 КВт болатын су жылытқыш КВб – 0,25 «Стояк»  қазаннан, нысананы ыстық сумен қамтамасыз ету және жылыту жүйесінен, қазанның отындық жүйесінен, ауаға қазанның кеткен газдарын аластау және ауамен қамтамасыз ету жүйесінен, қазанның және тораптың көрсеткішін тексеру жүйесінен, басқару жүйесінен, автоматикалық реттеу және апаттық тәртіптен сақтау жүйелерінен тұрады.

          КВб – 0,25 «Стояк» қазаны екі қабатты үйлерді, коттедждерді және басқа да бөлек салынған 1000 м3 дейін көлемдегі және ыстық сумен қамтамасыз етудегі мүмкіндігінше су шығыны 12 л/мин болатын ғимараттарды жылытуға арналған (tв=600С болған жағдайда). Қазанға қолданылатын отын табиғи немесе сұйытылған газ болуы мүмкін, сондай-ақ, дизельдік немесе пештік отындар қолданылады. Зертханалық қондырғыдағы қазан үшін дизельдік отын қолданылады. Егер де басқа отын түрін қолданатын болсақ, ол оттықты ауыстыру жолымен  жүзеге асады. Қазанның өлшемдері мен негізгі техникалық сипаттамаларының көрсеткіштері 1 суреттің сызбасында көрсетілген. Қазанның негізгі сызбасы 2 суретте келтірілген. Жылыту  жүйесінің, ыстық сумен қамтамасыз ету және жылытқыш сұйықағулық сызбасы 3 сутетте көрсетілген.

 

 

 

 

 

6

 

 

Cурет 2. Қазанның қағидалық сызбасы

 

 

рарппром

 Сурет 3. Жылытќыш, ыстыќ сумен ќамтамасыз ету жјне жылыту жїйелерініѕ  гидравликалыќ сызбасы

          Қазан (2суретті қара) – Ст.3 беттік болаттан жасалып, пісірілген құрылманы айтамыз. Ол жану құтысынан 1; су жылытқыш түзгілерінен 2; жылытқыштан 3; құрамында түтікшелі жылуалмастырғыш 4; қазанға ауа беру жүйесінен 5; отын беру жүйесінен 6; ауадағы газ аластау жүйесінен 7; жылыту, жылытқыш және жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жүйелеріндегі суды жеткізу-әкету штуцерлерінен тұрады. Қазанның жану құтысы 1 су үшін цилиндрлік дағыра түрінде орындалған су жылытқыш түзгілерінен 2 құрылған қазанның сулық көйлегінде орналасады. Жылуды алу  ауданын ұлғайту үшін, газ жағындағы су қыздырғыш элементтер газ ағынының қозғалыс бағытымен бағдарланып пісірілген пластиналардан тұрады. Қазанның жүйесіндегі жылутасығыштардың (су және газ) қозғалысы қарсы ағынды. Газдар үш жүріс, ал су екі жүріс жасайды.

          Жылытқыш қазанның негізіне бекітіліп, негізгі міндеттерімен қатар қазан негізіне қаттылықты қамтамасыз ете отырып күштік элементтер ролін орындайды. Жылытқышта, су жылытқыш түзгі және жану құтысы орнатылған цилиндрлік бөлігі бар. Жылытқыштың бұл бөлігі, сондай-ақ, жылытқышта қыздырылған су газдармен шайылады. Бұдан басқа жылытқыш ішінде суды қыздыру немесе суыту жылыту жүйесінің негізгі жиектігі арқылы су өткізуге болатын ирек түтік  ретінде жасалған жылуалмастырғыш орнатылған. Ирек орамның төменгі жағы шығатын (кіретін) құбыршаға дәнекерленіп, бұрғыламалары болады. Мұндай құрылымдық шешім қазан қыс мерзімінде жұмысын тоқтатып және оның еруін жүзеге асырған жағдайда ирек түтіктің босануына мүмкіндік береді.

          Жылытқыштың, су жылыту түзгілерінің және жану жиектігінің құрылымдық шешімі ошақтық көлемнің үлкен жылулық кернеуін алуға, қазанның сыртқы өлшемдерін азайтуға және ошақтық газдардағы қосымша жылумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Қазан ішіндегі судың тегіс жылуы жылуалмастырғыштағы бағытпен қозғалған сумен қамтамасыз етіледі.

Отын жағудың тиімді процесі мен үлкен жылуөту беттігі қазанның үлкен ПӘК-ті алуына және азот тотығының төменгі құрамы мен түтіндік газдардағы көміртекті алуға мүмкіндік берді. Қазанда жылутасығыштың жасанды айналымы бар. Жылыту жүйесінің айналмалы сорғысының, ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесінің және қазан арасында теңгеруші-кеңейтуші ыдыстар орнатылған.  Жылыту жүйесінде жылутасығыш ретінде қазандық антифризді қолдануға болады. Ол жалпы жылыту жүйесінің мерзімін және қазанның жұмыс істеу сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді, себебі, тұздануы ескерілмейді және тотықтануы ұлғайғаяды.

          Жылытудың, ыстық сумен қамтамасыз етудің және жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғышының сұйықағулық жүйесі (3 суретті қара) жылыту жүйесінің негізгі жиектігінен, ыстық сумен қамтамасыз ету жиектігінен, жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігінен және желілік суық су жиектігінен тұрады.

Жылыту жүйесінің негізгі жиектігінің құрамында: жылуалмастырғыш , жылулық тораптың көрсетілген жүктемесі, айналмалы сорғы , теңгеруші-кеңейтуші ыдыс , тораптық судың жиектігі жылуалмастырғыш-имитатордан жылуды әкету үшін жылулық тораптың жүктемесі өзінің айналмалы сорғысымен , шығын өлшегіш , температура, жиектіктегі судың қысымын өлшегіштер, ауыстырып қосқыш шүмектер қатары және үрлеулік шүмегі 5.

Ыстық сумен қамтамасыз ету жиектігінің құрамында: жылытқыштағы құбыр жүйесінің тұйықтығы, жылуалмастырғыш , жылулық тораптың көрсетілген жүктемесі, айналмалы сорғы , теңгеруші-кеңейтуші ыдыс , тораптық судың жиектігі жылуалмастырғыш-имитатордан жылуды әкету үшін жылулық тораптың жүктемесі, шығын өлшегіш , үрлеулік шүмектер 13, 19 және су температурасын өлшегіштер бар.

Жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігі негізгі жиектік немесе оның «қайтымдылығындағы» тегеуріндік магистралға тұйықталуы мүмкін. Ол 11 және 12 шүмектері арқылы жасалады. Жиектік шығын өлшегіштен , температура, қысым өлшегіштерден және ауыстырып қосқыш шүмектер қатарынан тұрады.

 

          1.2  Жылыту, ыстық сумен қамтамасыз ету, жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғышы және тораптық сулардың сұйықағулық жүйелерінің жұмысы мен құрылымы

          Қазанның жылыту жүйесіндегі және тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесіндегі жұмысының сұйықағулық сызбасы 3 суретте көрсетілген. Жылыту жүйесінің негізгі жиектігінің құрамында:  және  нүктелеріндегі қазан тұйықтығы, (К), құрамында жылуалмастырғышы  бар құбыр жүйесі, жылулық тораптың көрсетілген жүктемесі, айналмалы сорғы , теңгеруші-кеңейтуші ыдыс , өлшеуге және қолданылған немесе берілген жылу мөлшеріне арналған  жылу санауыш (U) Pollu Com Ex. Жылыту жүйесінің жиектігінің кему құбырының құрамында: қазаннан шыққандағы температура мен қысым өлшеуіштер, сақтандырғыш қақпақша , қазаннан шыққан термопара ІІ мен жылуалмастырғышқа  кіргендегі термопара VIII, жылу есептегіш Uжәне жылу есептегіштің ыстықсезгі кедергісі , жаппалы шүмек 1, үрлеулік шүмек 5, судың жылуалмастырғыштан  шығу температурасын өлшеу. Жылыту жүйесінің жиектігінің кері құбырының құрамында: қазанға кірердегі температура Твх және жылуалмастырғыштан шыққандағы температура Тв өлшегіші, қазанға кіргендегі термопара І және жылуалмастырғыштан   шыққан термопара VII, жылу есептегіштің ыстықсезгі кедергісі , айналмалы сорғы , теңгеруші-кеңейтуші ыдыс . Жылыту жүйесінің жиектігі мен ағып кету теңгерушісін сумен толтыру, су тораптарынан  сүзгісі арқылы 7 және 15 шүмектерін ашу арқылы жүзеге асады. Жылыту жүйесінің жиектігіне түтікшелі жылуалмастырғыш  жиектігі параллелді қосылған, сондай-ақ, 2 немесе 3, 11 немесе 12 шүмектеріде қосылады. Бұл жиектік шығысөлшерді , температура мен қысым өлшеуіштерін түзеді. Жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғышының жұмыс тәртібін 11 және 12 шүмектері арқылы ауыстырып отыруға болады. 3 суретте көрсетілгендей 11 шүмегі жабық, 12 шүмгі ашық кезде жылуалмастырғыш жылытқыштағы суды жылыту жүйесінің жиектігі есебінен жылытады, жылуалмастырғыштың  шығуы сорғы  сору сызығы бар 12 шүмегімен қосылғандықтан, 2 немесе 3 шүмектерінің ашық кезінде  жылуалмастырғышқа біртіндеп келіп түседі. 11 шүмегі ашық және 12 жабық кездегі су ағыны жылуалмастырғыш өз бағытын өзгертеді, бұл жағдайда жылытқыштағы қайнаған судан жылу алынып, жылыту жүйесіне беріледі. Ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесінің жиектігі, қазанның жылытқышында тұйықтықты,  және нүктелерінде, жылуалмастырғыш  құбыр жүйесін, жылулық тораптың көрсетілген жүктемесін , газогидравликалық аккумуляторды ұсынатын теңгеруші-кеңейтуші ыдыс , Pollu Com Ex жылу санауышы (). Ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесінің жиектігінің кері құбыры  сақтандырғыш қақпақшадан , жылытқышқа кірердегі саптық термопарадан VI, саптық жылусанағыштан , жылу санағыштың кедергі термосезгісінен , жылытқышқа кіргендегі су температурасын өлшегіштен  тұрады. Жылыту жүйесінің жиектігінің кему құбырының құрамында: айналмалы сорғы  , теңгеруші-кеңейтуші ыдыс , саптық термопара V, жылу санағыштың кедергі термосезгісі , үрлеу шүмектері 13 және 19 бар. 7 және 14 шүмектерінің көмегімен фильтр  арқылы суқұбыр жүйесінен жылытқышқа су толтыру жұмысы жүзеге асады. Жылулық тораптың жүктемесін көрсететін жылуалмастырғыш , суқұбырлық торабы 6 және 7 шүмектері арқылы іске қосылады. мен суқұбыр торабының қосылу сызығында температура өлшегіш тұр. Шыққан сызық 8 шүмекпен қатар арналау жүйесімен қосылады. Бұл сызықта сорғы   мен шығынөлшер  орнатылған.

           жылуалмастырғышы кему құбыры мен 7,9 шүмектері арқылы суқұбыр торабына қосылған, ал кері құбыр мен 10 шүмек арналаумен қосылады. Бұл сызықта шығысөлшер  орнатылған.

Қазанның ошақтық жүйесі отынға арналған сыйымдылықтан, отын шығынын көлемдік өлшеуішінен, электрожетектік отындық сорғысы және форсункадан тұрады.

          Қазанның ауамен қамтамасыз ету жүйесінің құрамы зертхана бөлмесінен қазанның жану құтысына белгілі бір қысымммен ауа беретін электрожетектік ортадан тепкіш қысымдағыштан тұрады.

Қазанның кеткен газдарын ауаға аластау жүйесі электрожетектік түтін желдеткішті тартулық мұржадан тұрады.

Торап пен қазан көрсеткіштерінің тексеру жүйесі жиектіктегі судың температурасын, қысымын және шығынын өлшеуіштерден тұрады. Бұл өлшеуіштердің бір бөлігі сандық түрде. «Метран-300ПР» типті өлшегіштің қысымы мен шығынын, температура сезгілері мен көрсеткіштерін автоматтандыруға мүмкіндік береді.

          Апаттық тәртіптерден қорғану және автоматты түрде реттеу жүйесі қауіпсіз пайдаланудың келесі түрлерін қарастырады: электр тогынан жараланудан қорғану жүйесін, қазаннан шыққандағы сақтандырғыш қақпақшасын, мүмкін болатын температура термостатын, өз жұмысын жылутасығыш температурасы 105 0С болғанда тоқтатуын, қазандағы ең үлкен және ең кіші қысымдағы көрсеткіштердің біршама мәндеріне жеткенде оттықтарды өшіретін өлшегіш электроконтактілі манометр.

          Оттықтың қауіпсіздік автоматикасы келесі жағдайларда қазанның жұмысының тоқтауын қамтамасыз етеді: электроқуатының сөнуі, қорғау тізбектерінің ақаулығы, оттық алауының сөнуі, ошақтағы болымды шектен жоғары түтіндеуі. Оттықтың жұмысы автоматты түрде электроқоректі қалпына келтіру кезінде қосылады. Сұйықағулық жүйе жиектігінде қондырылған ылғалды роторлы айналмалы сорғы жұмыста сенімділікке, төмен энергосыйымдылыққа, аз өлшемдерге және өнімділікті реттеу мүмкіндігіне ие. Қазан барлық еуропалық стандарттық сұранымдарға, қауіпсіздік нормаларына, экологиялық талаптарға жауап береді. Қазан жұмысын басқару, орны арқылы жүзеге асады. Басқару орнының тақташасы 4 суретте көрсетілген.

 


 

 

Сурет 4 – Қазан жұмысын басқару тақташасы

 

Қазанды іске қосу және тоқтату қолмен немесе автоматты түрде жүзеге асады. Қазанның басқару тақташасында орналасқан термостатты реттеудегі қазандық судың берілген температурасы қолдық тәртіпті қолдайды. Автоматты түрде қазанның тоқтауы технологиялық тәртіптің бұзылуы кезінде, судың қысымы болымды деңгейден төмендеуі және жоғарылауы кезінде; қазандағы температура 102¸105 0С-ден жоғары көтерілгенде; негізгі жиектіктегі айналмалы сорғының апаттық жағдайда өшу кезінде, қазанның жұмысы туралы ақпарат басқару орнындағы ақпараттық тақташаға келіп түскен кезде болады.

         

2  Зертханалық жұмыс

         

          «Жұмыс тәртібі тағайындалған қазанның ауагаз жолы арқылы кететін газ және ауа шығындарын анықтау»

 

Жұмыстың мақсаты: қазанның термиялық ПӘК-ін анықтау мақсатында құрғақ жану өнімдерінің және қазанның газ аластау жолы арқылы кеткен су буының мөлшерін анықтау.

Есептерді шешу үшін қажетті қондырғылар өлшеу құралдары және бастапқы мәліметтер:

1.     Қондырылған тәртіпте КВб-0,25 «Стояк» жұмысшы қазаны.

2.     Отын шығынын өлшегіш.

3.                 Отынның қарапайым құрамы (солярлық майдың)  .

Тотықтырғыштың қарапайым құрамы: массасына қарай , көлеміне қарай

 

Зертханалық жұмысты жүргізу тәртібі

1.     Қазанды жұмысқа қосу үшін барлық талаптардың орындалуына көз жеткізу.

2.     Қазанды іске қосып, қондырылған тәртіпке шығару.

3.   Қондырылған тәртіпте қазанның белгілі уақыт (сек) аралығындағы отын шығынын  өлшеу.

Егер отын шығыны  литрмен () өлшенетін болса, онда солярлы май тығыздығы [кг/], отын шығыны килограммен . Өлшенген көрсеткіштер мен есептелген мәндерді 2.1 кестемен салыстыру.

4. Отынның секундты шығынын анықтау  , .

5. Қазанның жұмысының уақытын санау сәтінде, газталдағыш көмегімен пайыздың құрамын  немесе  құрғақ жану өнімдерін анықтау.

Өлшеп алған мәндерді , ; %; % қолдана отырып, қазанның газауа жолы арқылы, төмендегі әдіспен ауа шығынына   және газға   есеп жүргізу.

 

К е с т е  2.1.

Көрсет-кіштері

 

 

Уақыт

Өлшеуіш арқылы отын шығыны

.Уақыт бойынша отын шығыны, кг.

Белгі-ленуі

есептеу

басы

есептеу

соңы

жұмыс

есептеу

уақыты

есептеу басында

есептеу соңында

 

уақыт ара-да

Өлшем бірлігі

мин.

мин.

с.

кг

 Көрсет-кіш шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

          2.1 Қазанның ошағына келіп түскен ауа мөлшерін есептеу әдісі мен сұрақ теория негіздері

          2.1.1  Отынның барлық жанар элементтерінің толық жануы үшін қажетті оттек мөлшері, зат шығысының салмақтық мөлшерін көрсететін, қарапайым құрам есебінен  отынның  әрбір жанар элементінің толық тотығу реакциясынан анықтауға болады:

;              ;               ;

12+32=44;                        4+32=36;                     32+32=64.  

          Қарапайым құрамды бөлік ретінде есепке алу әрбір реакция үшін, оттегі мен тотығу өнімінің  салмақтық мөлшері анықталатын пропорция құру қажет. Мысалы, көміртегінің тотығу реакциясы үшін былай жазуға болады:

12(С)  -  44(),

G(С)=0,85 - G().

1 кг отын толық жанғанда көмір қышқыл мөлшері келесі мәнді құрайды:

G()= кг.

 кг оттек қажет болады. Сондай-ақ, сутектің және күкірттің тотығуы, яғни   және  үшін қолданылған оттек мөлшері анықталады. Содан кейін 1 кг отын жағу үшін оттектің қосынды мөлшері анықталады:  кг. Отындағы оттек мөлшерін =0,005 кг деп есептей отырып, қоршаған ортадағы ауаны анықтаймыз. 1 кг отынды жағуға қажетті оттек мөлшері:

 

,  

Отынның толық жанған кездегі құрғақ оттектің теориялық көлемін келесідей жазуға болады:

,

Құрғақ оттектің тығыздығы

,

Оттектің теориялық массалық шығыны:

,

Әртүрлі екі әдістермен алынған    мәндерді салыстыру.

 

2.1.2 1 кг отынның толық жанғандағы құрғақ ауаның теориялық шығыны, оның құрамында 23,2% оттегі бар деп есептегенде, ол:

,

1 кг отынды жағу үшін теориялық ауа  қажеттілігіне қарағанда, ауаны L көп мөлшерде береді. Артық ауа еселеуіші деп,  қатынасын айтамыз. =1 болған кезде ауа қазанының жану құтысындағы барлық оттек тотығу реакциясында қолданылады. Жану құтысында газдардың ең үлкен температурасын алуға болады.  ұлғаю кезінде газ температкралары азаяды, және жану өнімдерінде реакцияға қатыспаған оттек қатысады.

 

2.1.3 Артық ауа еселеуішін  анықтау /1/.

Қолдану ауаны тотықтырғыш ретінде (көлеміне қарай құрамы )  жанудың негізгі теңдеуі келесідей жазылады:

Толық жанған кезде

СО жану өнімдерінде:

Мұнда .

Құрғақ жану өнімдері құрамындағы оттек пен  белгілі сипаттамаларға байланысты олардың құрамын анықтауға болады. Ауаны тотықтырғыш ретінде қолдану кезінде:

;    .

мұнда, %  – жану өнімдеріндегі құрғақ үшатомды газдардың қосындылық құрылымы. Біздің жағдайда бұл .

 және  болған кезде, құрғақ үшатомды газдардың ең үлкен мәндері мынадай:

Егер кеткен газдарда оттектің  пайыздық құрамы өлшенген болса, онда артық ауа еселеуіші келесі теңдеумен анықталады:

мұнда, =79,1%.

          Отын толық жанғанда СО болмауы мүмкін,  салыстырғанда аз болғандықтан  шамасын елемеуге болады. Бұл жағдайда  деп алуға болады, сонда оттек  үшін келесі теңдікті жазуға болады . Артық ауа еселеуіші үшін  келесідей теңдеу жазуға болады:

мұндағы,

Түрлендіргеннен кейін -

Өлшенген % мәні үшін, артық ауа еселеуішінің соңғы теңдеуін мынадай күйде жазуға болады:

          Артық ауа еселеуішінің  және СО газдары үшін, есептеу теңдеуі келесі теңдеумен анықталады:

 

 

          2.1.4 1 кг отынның толық жануы үшін нақты ауа шығыны мына өрнек арқылы анықталады:

,.

 

          2.1.5 Отынның секундты өлшенген шығыны   белгілі, пропорциядан уақыт бірлігіндегі нақты ауа шығынын анықтаймыз:

 

 

Мұнда:,.

          2.1.6 Қозғалтқыш жолы арқылы өткен газ шығыны:

          Өлшенген және есептеліп алынған мәндерді 2.2 кестеге енгізіп, қорытынды жасау қажет.

 

 К е с т е  2.2

Көрсет-

кіштері

Өлшем бірлігі

%

%

_

_

Шама

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 Зертханалық жұмыс 

 

          «Жылыту және тұрмыс қажеттіктеріне керекті ыстық су жүйелеріне баратын қазанның жылу энергиясын анықтау»

         Жұмыстың мақсаты: жылыту және тұрмыс қажеттіктеріне керекті ыстық су  жүйесіне бара жатқан қазанның жылу энергиясын есептік жолмен анықтау,  отын шығынын Gт, кеткен газдардың температурасын tг, ауа шығынының нәтижесін және газ шығындарын № 2 зертханалық жұмыстағы өлшеу нәтижелерін қолданыңыз. Жылу санауыштарының көрсеткіштеріндегі алынған мәліметтерді  сарапшы мәндермен салыстыру.

 

                Зертханалық жұмысты орындау үшін қажетті аспаптар мен шығын материалдары:

1.   Қазанның жұмыс істеу үшін отын қажет (соляр майы);

2.   Қазанның өмірмен қамтамасыз етудің функционалды жүйесінің қалыпты жұмысы үшін электроқуаты қажет;

3.   Кеткен газдардың температурасын өлшегіш;

4.   Отын шығынын өлшегіш;

5.   Температура өлшеу үшін аспаптар және жылыту және тұрмыс қажеттіктеріне керекті ыстық су жүйелеріне келіп түсетін жылуды санауыш.

Негізгі жиектікте қазаннан шыққанда орнатылған, судың температурасын және қысымын өлшегіштерді көрсететін, жылуалмастырғышқа ТО1 кіргендегі және шыққандағы су температурасын өлшегіш, қазанға кірердегі су температурасын өлшегіш, сондай-ақ, жылытқышқа кірердегі су температурасын өлшегіштер «Метран» өлшеу жүйесімен I,II,VI VII,VIII термопаралары арқылы қосарланған.Өлшеу нәтижелері «Метран» тексеру жүйесінің басқару орнының тақташасында көрсетіледі. Жылытқыш пен  жылыту құбырлық жүйесіне жылу санауыш сызбасына UR1 қосылған термосезгі кедергілері  және , жылу санауыш сызбасына UR2 қосылған және .   

          Pollu Com Ex жылу санауышы (Қолданылуы, құрылымы мен жұмысы, техникалық мәліметтері, өлшеу мүмкіндіктері, қолдану ережелері). /2/

Pollu Com Ex жылу санауышы берген немесе қолданған жылу мөлшерін өлшеу және көрсету үшін арналған. Жылу санауышы ықшамды өлшеу аспабымен келісті (су мөлшерін жылуесептегішпен санауыш). Жылуесептегіш аспабына математикалы түрде өңделіп, термосезгілер кедергілерінен және су санауышынан белгілер келіп түседі. Жылу санауышы беруші құбырына қондырылған. Аспаптың ағыс бөлігіне су шығынын беруші құбыры арқылы санауыш доңғалақ қалақтары қондырылған. Ыстық су мөлшерін өлшеу, электрлі санау құрылғысы арқылы доңғалақ қалақтар айналымын санау жолымен жүзеге асады. Беруші және кері құбырлар термосезгі кедергілеріне қондырылған. Температуралардың жұмыстық аралығы 5 ÷ 150 . Аспап беруші және кері құбырлардың Δtmin=30C–тан Δtmax=1000C температураларының құламасы кезінде қалыпты жұмыс істейді. Өлшенгендердің және мұрағаттық шамалардың бейнелері дисплейде 4 деңгейде жүзеге асады:

-тұтынушы деңгейі;

-мұрағаттық деңгей;

-сервисті деңгей;

-көрсеткіштік деңгей.

Негізгі жағдайда жылуесептегіш «ұйқы тәртібінде» және дисплей өшірулі күйде болады. Батырманы 2 секундқа басу арқылы тұтынушы деңгейінің шамасы, яғни бірінші бейне белсендіріледі (қолданылған жылу мөлшері, [МВт∙сағ]-пен өлшенеді). Батырманы қысқа уақыт аралығында басу арқылы келесі 10 бейнелердің шамалары белсендіріледі. Зертханалық жұмысты орындау кезінде 1, 2 және 6-дан 10-шы көрсетілген шамалар қызығушылық тудырады. Бұл:

1.     Жұмсалған жылу мөлшері, [МВт∙ч], өспелі қорытындысымен;

2.     Жиектікке аққан су көлемі, [м3], өспелі қорытындысымен;

6.     Лездік шығын, [м3];

7.     Лездік қуат, [КВт];

8.     Кірердегі температура, [0С];

9.     Шығардағы температура, [0С];

10. Температура айырымы, Δt=tвх-tвых.

Бейненің тұтынушы деңгейінен басқа да деңгейлерге өтуі келесі тәсілдермен жүзеге асады:

- мұрағаттық деңгей батырмасын екі рет лездік басу арқылы;

- «тест дисплей» бейнеленген кезден соң (4-ші бейнеленген шама), батырманы 3 секундқа басу арқылы сервисті деңгейге өту жүзеге асады;

- «су көлемінің ағуы» бейнеленген соң (2-ші бейнеленген шама), батырманы 5 секундқа басу арқылы көрсеткіштік деңгейге өту жүзеге асады.

Мұрағаттық деңгейге өткен кезде, бірден соңғы мұрағаттық жазбалардың жазылған мерзімі бейнеленеді. Таңдап алынған мерзімдегі мұрағат жазбаларының мәнін көру үшін, батырманы қысқа уақытқа бір рет басу қажет. Артқа, яғни мұрағаттық мерзім таңдау тәртібіне қайту үшін, батырманы 2 секунд басып тұру керек. Мұрағаттық деңгейден батырманы екі рет басу арқылы шығуға болады. Егер 5 минут ішінде батырма басылмаса да, мұрағаттық деңгейден шығып кете аласыз. Санауыш дисплейінің жұмысқа қабілеттілігін тура және кері құбырлардың лездік температураларының, шығын және қуат мәндерінің бейнелерімен бақыланып отырады.

 

3.1   Зертханалық жұмыстың орындалу тәртібі

 

3.1.1      Қазанның жұмысқа қауіпсіз қосылу талаптарының орындалғанына көз жеткізу. 5 суреттегі гидравликалық сызбада көрсетілгендей, қазанның жұмысы жылыту және тұрмыстық қажеттілік үшін ыстық су жүйелерінің гидравликалық жүйесінің сызбасын жинау. Сызбада ашық шүмектер жебешемен, ал жабық шүмектер жұлдызшамен белгіленген.

3.1.2   Жүйедегі және қазандағы су температурасын, өлшеуіштегі отын деңгейін, қазанды жұмысқа қоспастан бұрынғы зертханалық бөлме ішіндегі ауа температурасын белгілеу. Ауа температурасын қазан ішіндегі су температурасымен теңдей деп есептеу керек. Отын деңгейін  өлшеуіште тұрақтандыру. Жылусанауыш бойынша өспелі қорытындымен тұрақтанушы жылу энергия мөлшерін анықтау. Бұл   мен , өлшем бірлігі МВт*сағ. Аспап көрсеткішін 3,6-ға бөліп, өлшем бірлік мәнін кВт*с ретінде аламыз. Осы көрсетіштерді 3.1, 3.2 немесе 3.3 кестеге енгізу.

3.1.3   Қазанның өмірге қамтамасыз ету, басқару және тексеру жүйелеріндегі функционалды электроқорек жүйесін қосу.

3.1.4   Қазанды іске қосу, қазанды жұмысқа қосу уақытын  белгілеу және қазаннан шыққан су температурасы 60 0С (70 0С, 80 0С, 90 0С)  болғанда оны тәртіпке қою.

 

 Сурет 5. Ќазанныѕ жўмысы жылыту жјне тўрмыстыќ ќажеттілік їшін ыстыќ су жїйелерініѕ гидравликалыќ сызбасы

К е с т е  3.1.

Көрсет-кіштер

 

Уақыт

Өлшеуіш арқылы отын шығыны

 уақыт аралығындағы отын шығыны,  кг

Белгі-ленуі

есептеу

басы

есептеу

соңы

жұмыс

есептеу

уақыты

есептеу басында

есептеу соңында

 

уақыт ара-да

Өлшем бірлігі

мин.

мин.

с.

кг

 Көрсет-кіш шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

3.1.5      Қалыптасқан тәртіпте газжолының ұяшығына газталдағыш сезгі орнату және газжолындағы газдардың температурасын, сондай-ақ, СО2 газының пайыздық құрамын өлшеу.              Көрсеткіш мәндерін қағазға жазып алу керек. Газталдағыш жұмысын өшіру.

3.1.6      Аспаптардан жылытқыштағы   су температурасын анықтау. Өлшеуіштегі  қалған отын деңгейін және қазанның жұмысын өшіру увқытын  белгілеу.

UR1 және UR2 жылу санауыштары бойынша қазан жұмысын өшіргеннен бастап, жылыту және ыстық су жүйесіне келіп түскен жылу энергия мөлшерін анықтау. Бұл  және  . Барлық өлшенген және тұрақтанған көрсеткіштерді 3.1, 3.2 және 3.3 кестеге енгізу.

 

К е с т е  3.2.

Көрсет-кіштер

 QII                                             

Өлшем бірлігі

кДж/кг.

кДж/кг.

Кг/с.

Кг/с.

Кг/с.

кВт

кВт

Шама

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е 3.3

Көтсет-

кіштері

                                             

Өлшем бірлігі

МВт*ч.

МВт*ч.

МВт*ч.                 

 

МВт*ч. 

МВт*ч. 

МВт*ч. 

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          3.1.7 Төменде көрсетілген әдіс бойынша шығын есебінде жылыту және тұрмысқа қажет ыстық су жүйелеріне баратын жылу энергия мөлшерін анықтау. Жылу энергиясының өлшенген  мәндерін есептелген мәндерімен салыстыру. Қорытынды жасау

 

3.2            Газдармен бірге атмосфераға кеткен және жылыту мен тұрмысқа қажетті ыстық су өндіру жүйесіне келіп түсетін жылу энергияны есептеу әдістемесі

 

3.2.1 №2 зертханалық жұмыста 1 кг отынды толық жағу үшін теориялық ауа мөлшері L0,  және артық ауа еселеуіші a анықталған. Осы мәліметтерді қолдана отырып, ауа шығынының бірлігі болып табылатын отын шығынын келесі формуламен анықтаймыз:

gт =  ,

 

Сондай-ақ,  gт шамасын былай да анықтауғы болады:

 

 

1 секундтағы отын шығынын Gт  келесі өрнекпен анықтаймыз: 

,

Отын шығыны Gвозд , № 2 зетрқаналық жұмыста анықталған.

3.2.2      Қазанның жану құтысына желдетикішпен берілетін ауа температурасы Тввх [0К] кезінде, gт мәні белгілі болғанда, /3/ номограммасы (қосымша 1) бойынша қазанның жану құтысындағы газдың орташа температурасын табамыз. Мысалы, Тввх = 300 [0К], gт = 0,02, белгілі болғанда, номограмма бойынша қазанның жану құтысындағы газ температурасы Тг = 1040, 0К екендігін табамыз.

3.2.3      Қазаннан атмосфераға шыққан газдар шығынын мына өрнекпен анықтаймыз:

Gг = (Gвозд + Gт),

          3.2.4 Атмосфераға шығатын газдардың жылу шығыны келесі шаманы көрсетеді:

QII = Ср × Gггвых - Тн).

 

          мұндағы, Тгвых  - қазаннан шыққан газ температурасы, [0К]. Тексеру жүйесінің кезекті термопаралары арқылы анықталады. 

Тн – қоршаған орта температурасы, [0К]. Тн = Тввх  тең, яғни зертханадағы  ауа температурасына тең.

Ср – қазаннан шыққан газдардың шындық жылусыйымдылығы, . /3/ номограммасы арқылы (қосымша 2), Тгвых мен a тәуелділіктерімен  анықталады. Мысалы, Тгвых = 127, 0С (400 0К) и a = 3,34 тең болғанда, Ср = 1,034 , .

3.2.4      Уақыт бірлігіндегі отынмен кеткен жылу мөлшері

Qнр × Gт,   КВт.

          мұндағы, Qнр - нақтылы отынның меншікті жану жылуы, . Белгілі құрамы бар отындар үшін, меншікті жану жылуы Менделеев формуласымен анықталуы мүмкін.

Qнр = 4,187× [81×Cр+300Нр-26 (Ор-S|p)-6 (9Hp+Wp)],

          Біздің жағдайда, солярлы майы үшін:

. тең

          Отын шығыны Ст ,   және меншікті жану жылуының Qнр белгілі болған жағдайда, уақыт бірлігіндегі отынмен кеткен жылу мөлшерін анықтаймыз

Qнр × Gт , , [КВт].

          3.2.6 Жылыту және тұрмыстық қажеттілік үшін ыстық су жүйелерінде қолданылуы мүмкін болатын жылу энергия мөлшері мынадай шамаларды құрайды:

NкS = (Qнр × Gт - QII ),, немесе

NкS = 0,238846 × (Qнр × Gт - QII ), , немесе

NкS = 0,238846 ×24 ×3600×10-6 × (Qнр × Gт - QII ) ,

          3.2.7 Алынған нәтижелерді жылыту мен ыстық су жүйесіне кеткен (жылу санауыш көрсеткіштерімен) жылу мөлшерімен салыстыру, сондай-ақ, жылытқыштағы қыздыруға кеткен су мөлшерін салыстыру.

          3.2.8 Біздің жағдайда жылытқыштағы су қолданылмайды және жылу жылуалмастырғыш  арқылы арнайы әкетілмейді. Қазанның жұмыс уақыты аралығында ,[сек], жылытқышта су  температураға дейін қызды, өлшегіш бойынша температураны немесе V және  VI термопаралар арнасының көрсеткіштерін анықтаймыз. Қазанды жұмысқа қоспастан бұрынғы жылытқыштағы су температурасы  болған. Судың жылуқұрамдық мәндерін ,  және ,  және температура кезінде, атмосфераға жақын қысым Р=0,102 МПа кезінде анықтамалық кестелерден алуға болады /4/. Жылытқыш жүйесіндегі қызған су көлемін  =145 л немесе =145 кг тең деп алуға болады.

          3.2.9 Жылытқыштағы суға кеткен жылу энергия мөлшерін келесі өрнекпен анықтаймыз:

 

          3.2.10 Жылыту және ыстық су жүйелеріне өткен жылу энергия мөлшерін мына өрнек арқылы анықтаймыз:

, кВт.

Есептеулер жүргізіп, нәтижелерін кестеге енгізу қажет. Қорытынды жасау.

 

4 Зертханалық жұмыс

 

          «Қазанды қалыптасқан жұмыс тәртібінде жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су дайындау үшін  пайдалану»

 

Жұмыстың мақсаты: есептік және тәжірибелік әдістермен жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су жүйелеріне баратын қазанның жылу энергиясын анықтау. Газдық ағынның жылуы есебінен жылытқыштың жылутасығышынан алынған жылу энергиясының жылулық теңестігін құру және қазанның қалыптасқан тәртіпте тәжірибе жүргізу уақыт аралығындағы жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігіне баратын жылыту жүйесіндегі ыстық су жылуының есебінен, құру.

         

Зертханалық жұмысты өткізу процесіне қатысқан жүйелер, аспаптар және шығын жадығаттары:

1. Жұмысшы қазан және оның өмірмен қамтамасызданудың функционалды жүйесі (отын беру жүйесі, ауа беру жүйесі, пайдаланылған газды аластау жүйесі, басқару, автоматты реттеу және апаттық тәртіптерден қорғау жүйелері).

2. Жылытудың гидравликалық жүйесі және оның тексеру жүйесі.

3. Ыстық сумен қамтамасыз етудің  гидравликалық жүйесі және оның тексеру жүйесі.

4. Жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғышының гидравликалық жүйесі және оның тексеру жүйесі.

5. Суық тораптық судың гидравликалық жүйесі және тексеру жүйесі бар кәріз.

6. Газ аластағыш құрамының газталдағышы және олардың температураларын өлшегіш.

7. Қазанның жұмысы үшін қажетті отын (солярлы май).

8. Қазанның өмірмен қамтамасыздандыру функционалды жүйесінің қалыпты жұмысы үшін электр энергиясы қажет.

9. Отын шығынын өлшегіш.

10. Кәрізге кететін тораптық суық су.

 

4.1 Зертханалық жұмыстың орындалу тәртібі

4.1.1 Қазанның жұмысқа қауіпсіз қосылуы үшін барлық талаптар орындалғанына көз жеткізу. 3 суретте көрсетілгендей, гидравликалық сызбамен келісе отырып, жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су жүйелеріне қазан жұмысын қосу үшін гидравликалық жүйе сызбасын жинау. Сызбада ашық шүмектер жебешемен, ал жабық шүмектер жұлдызшамен белгіленген.

          4.1.2 Қазанды өмір тіршілігімен қамтамасыздандырудың функционалды және тексеру мен басқару жүйелеріндегі электроқоректік жүйесін қосу.

          4.1.3 Қазанды жұмысқа қосып, оны қалыптасқан тәртіпке келтіру. Қалыптасқан тәртіп сәтін қазаннан шыққан су температурасы 60 0С (70 0С, 80 0С, 90 0С), кезінде есептеу. Гидравликалық жүйені қазаннан шыққан су температурасы тұрақты болатындай етіп реттеп отыру қажет.

          4.1.4 Отынды өлшегішке белгілі деңгейге дейін салу қажет. Осы деңгейді  және деңгейді белгілеген уақытты  белгілеу, бұл уақытты орнатылған тәртіпке шығардағы деп есептеуге болады. Аспаптар бойынша жылыту жиектігіндегі су шығынын , ыстық су және жылытқыштағы түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігіндегі  , температурасын  және жиектіктегі су қысымын анықтау. Жылу санауыш бойынша қазанның жұмыс уақытын орнатылған тәртіптен бастап саналатын, жылыту жүйесіне және ыстық су жүйесіне келіп түсетін жылу энергия мөлшерін  және анықтау. Барлық өлшеніп алынған және белгіленіп алынған көрсеткіштерді 4.1, 4.2, 4.3 және 4.4 кестелеріне енгізу.

 

К е с т е  4.1

Көрсет-кіштер

 

Уақыт

Өлшеуіш арқылы отын шығыны

 уақыт аралығындағы отын шығыны,  кг

Белгі-ленуі

есептеу

басы

есептеу

соңы

жұмыс

есептеу

уақыты

есептеу басында

есептеу соңында

 

уақыт ара-да

Өлшембірлігі

мин.

мин.

с.

кг

 Көрсет-кіш шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

Уақыт бірлігіндегі отын шығынын мына өрнектен табамыз:

, .

К е с т е  4.2

Көрсет-кіштер

 QII                                              

Өлшем бірлігі

кДж/кг.

кДж/кг.

Кг/с.

Кг/с.

Кг/с.

кВт

кВт

Шама

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  4.3

Көтсет-

кіштері

                                             

Өлшем бірлігі

МВт*ч.

МВт*ч.

МВт*ч.                  

 

МВт*ч. 

МВт*ч. 

МВт*ч. 

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  4.4

Көтсет-

кіштері

                                             

Өлшем бірлігі

кВт

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

         4.1.5 Төменде көрсетілген әдістеме бойынша, шығындарын ескере отырып, жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесіне баратын жылу энергия мөлшерін анықтау. Жылу энергиясынның есептік мәнін өлшенген мәндермен салыстыру.

                Газдық ағынның жылуы есебінен жылытқыштың жылутасығышынан алынған жылу энергиясының жылулық теңестігін құру; және қазанның қалыптасқан тәртіпте тәжірибе жүргізу уақыт аралығындағы, жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігіне баратын жылыту жүйесіндегі ыстық су жылуының есебінен.

 

4.2 Зертханалық жұмыстағы қойылған есептерді шешу үшін алынған есептік көрсеткіштер мен өлшенген нәтижелер және осы есептерді шешу

          4.2.1 Орнатылған тәртіп үшін көрсеткіштерді өлшеу және есептемелер жүргіземіз.

          4.2.2 Қазанның орнатылған тәртіпте жұмыс жасау уақыт аралығында , жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су жүйелерінде қолданылуы мүмкін болатын жылу энергия мөлшері, келесі шаманы көрсетеді:

NкS = (Qнр × Gт - QII ),,

 

 
немесе

NкS = 0,238846 × (Qнр × Gт - QII ),

мұндағы, Gт – қазанның орнатылған тәртіпте жұмыс жасау уақыт аралығындағы отын шығыны. Qнр , мәні №3 зертқаналық жұмыста көрсетілгендей Менделеев формуласымен анықталған. Атмосфераға шыққан газдардың жылу шығыны мына формуламен анықталады: QII = Ср × Gггвых - Тн) №3 жұмыста.

          4.2.3 Жылыту жүйесіне баратын жылу энергия мөлшерін мына өрнектен анықтаймыз:

 .  

,- UR1 аспабының көрсеткіші бойынша;

  - . аспабының  көрсеткіші бойынша. Есептеуге  және  аспабының орташа көрсеткіштерін қою керек.  

          UR1 лездік шығын аспабының өлшем бірлігі 3/ч), ал шығысөлшер   және  өлшем бірліктері м3 (мың үлеске дейін). Екінші жағдайда өлшенген температура кезінде су тығыздығын ескере отырып,  уақыт аралығындағы жылытқыш жылуалмастырғышына кететін су шығынын келесі формуламен анықтау:

Бірінші жағдайда өлшегішке кірердегі температура кезінде су тығыздығын ескере отырып, аспап көрсеткішін талапты өлшем бірлігіне ,келтіру қажет.   және   температуралар мәнін UR1 аспап көрсеткішінен анықтау, I, II ,III, IV термопаралары арқылы өлшенген температура өлшегіш көрсеткіштерінің мәнімен салыстыру. Су жылусыйымдылығын , (КДж/кг*град), анықтама кестелерінен алу қажет. UR1 аспабы жылуалмастырғыш ТО1 және жылытқыш жылуалмастырғышы  арқылы кететін су шығынының қосындысын көрсетеді.

 

          4.2.4 Жылуалмастырғыш  арқылы жылыту жүйесі жиектігінен жылытқыштағы суға берілген жылу энергия мөлшерін мына өрнекпен анықтауға болады:

 

.

 =,=,- аспаптар арқылы анықтау қажет. ,-мәнін анықтама кестелерінен алынады. Жиектіктегі су қысымы аспаптар көрсеткіштерінен алынады.  аспабы және V термопара көрсеткіштері бойынша жылытқыштағы судың соңғы температурасын  анықтаймыз. Қазан жұмысын тоқтатар алдында, келесі көрсеткіштерді анықтап, кестеге енгізу керек: ,   ,    ,   ,   , .

          4.2.5 Жылытқыштағы суға өткен жылу энергиясының мөлшерін келесі өрнекпен анықтаймыз:

 кВт

Біздің жағдайда жылытқыштағы су қолданылмайтынын және жылуалмастырғыш  арқылы әкетілмейтінін ескеруіміз қажет. Қазанның жұмыс істеу уақыт аралығында  [сек], жылытқыштағы су температурасын  - температура өлшегіш арқылы немесе V және VI термопаралар арналарының көрсеткіштері арқылы анықтаймыз. Қазан жұмысын бастамастан бұрын орнатылған тәртіпте жылытқыштағы су температурасы  болған. Судың жылумен қамдау мәндері , (КДж/кг) және  , (КДж/кг), оларды температуралары ,  мен атмосфералыққа жақын қысымда Р=0,102 МПа анықтама кестелерінен алынады. Жылытқыш жүйесіндегі қыздырылған су көлемін  =145 л немесе =145 кг тең деп алуға болады.

          4.2.6  Жылытқышта  жұтылған жылу энергиясын мына өрнекпен анықтауға болады:

 кВт

(Лездік жылу энергия , кВт мәнімен,  аспабымен өлшенген мәндерді салыстыру).

-  аспабы бойынша ( кг/с өлшем бірлігіне аудару керек, себебі, лездік шығын аспабындағы көрсеткіштің өлшем бірлігі  ),   ,,- «Метран» аспабы бойынша, ,- кестеден.

4.2.7      Газ ағынынан алынған жылытқыштағы судың жылу энергиясы:

          4.2.8 жұмыстық тәртіпте уақыт аралығында, тұрмысқа қажетті ыстық су және жылыту жүйелеріне өткен қазанның жалпы жылу энергиясын келесі өрнекпен анықтаймыз:

, кВт.

, кВт мәнімен салыстыру. Қорытынды жасау.

 

5 Зертханалық жұмыс  

 

 «Қазанды тек қана жылыту жүйесінде жұмыс жасауы кезінде пайдалану»

 

Жұмыстың мақсаты: жану құтысын түзетін, газдан алынатын су қыздырғыш элементтері және түтікшелі жылуалмастырғыш арқылы жылытқыштағы судан, жылыту жүйесіне баратын қазанның жылу энергиясын анықтау.

          Тексеру жүйесінің аспаптарымен тәжірибе арқылы алынған көрсеткіштерді қолдана отырып, берілген тапсырмаларды есептік жолмен шешу. Алынған нәтижелерді жылу UR1 санауыш арқылы өлшеп, алған тәжірибелік мәндермен салыстыру.

 

Зертханалық жұмысты өткізу процесіне қатысқан жүйелер, аспаптар және шығын жадығаттары

1. Жұмысшы қазан және оның өмірмен қамтамасыздандырудың функционалды жүйесі (отын шығысөлшері бар отын жүйесі, ауа беру жүйесі, газдарды атмосфераға шығару және сору жүйесі, апаттық тәртіптерден қорғау және басқару жүйесі).

2. Газталдағыш және газ аластау температурасын өлшегіш.

3. Жылытудың гидравликалық жүйесі және оның тексеру жүйесі.

4. Жылытқыш жылуалмастырғышының гидравликалық жүйесі және оның тексеру жүйесі.

5. Су құбыры мен кәріздің гидравликалық жүйесі.

         6. Жылытқыштағы су көрсеткіштерінің тексету жүйесі.

7. Жылыту жүйесіне келіп түсетін жылу санауышы  UR1.  

8. Жылыту жүйесінің жылуалмастырғышынан кәрізге келіп түсетін су шығысын өлшегіш  .

9. Қазанның жұмысы үшін қажетті отын (солярлы май).

10. Қазанның өмірмен қамтамасыздандыру функционалды жүйесінің қалыпты жұмысы үшін электр энергиясы қажет.

 

Гидравликалық жылыту жүйесінің жұмысы мен құрылымы және оның тексеру жүйесі

Жылыту жүйесінің гидравликалық сызбасы 6 суретте көрсетілген (қалың сызықтармен ерекшеленген). Гидравликалық сызбада  және  нүктелері арқылы қазанның жылыту жүйесіне қосылуы көрсетілген. Қазанның суқыздыру элементтеріне  қосылу жүйесінің  құбыршалары қағидалық сызбада көрсетілген (2 суретті қара, з.ж. №1, құбыршалар , ). Жылыту жүйесі «К» қазанына және ТО1 жылуалмастырғышқа жүктеме еліктіретін тұйықталған құбырлардан тұрады. ТО1 жылуалмастырғышы қосымша кәріз бен жылумен қамдау жүйесіне қосылған. Жылытудың құбырлық жүйесі айналмалы сорғыдан Н1, жылу санауышынан UR1 (Pollu Com Ex), сақтандырғыш қақпақшадан , қазаннан шыққандағы су температуралары мен қысымын өлшегіштен, ТО1 жылуалмастырғышынан, шығардағы және кірердегі су температурасын және қазанға кірердегі су температурасын өлшегіштен тұрады. Бұл температураларды өлшеу I,II,III,VII,VIII термопаралар арқылы «Метан» өлшеу жүйесімен қосарланған. Өлшеу нәтижелері «Метран» тексеру жүйесінің басқару орнының тақташасында көрсетілген. Жылыту жүйесінің жиектігін сумен толтыру және толықтыру 7 мен 15 шүмектерінің ашылуы кезінде Ф2 сүзгісі арқылы суқұбыры желісімен өндіріледі.

 

 5.2 Жылытқыш жылуалмастырғышының гидравликалық жүйесінің жұмысы мен құрылымы және оныі тексеру жүйесі

Жылытқыштың жылуалмастырғыш жүйесінің гидравликалық сызбасы 6 суретте көрсетілген (қалың сызықтармен ерекшеленген). Гидравликалық сызбада  және  нүктелері арқылы жылытқыштың жылуалмастырғыш жүйесі түтікшелі жылуалмастырғышқа қосылуы көрсетілген. Түтікшелі  жылуалмастырғыштың гидравликалық жүйесінің сызықтық бөлігіне қосылу жүйесінің  құбыршалары қағидалық сызбада көрсетілген (2 суретті қара, з.ж.№1, құбыршалар). Түтікшелі жылуалмастырғыштың гидравликалық жүйесі  жылуалмастырғышқа және 2, 3, 11, 12 шүмектері арқылы жылыту жүйесіне тұйықталған құбырлардан тұрады және судың шығыны мен  судың жылуалмастырғышқа кірердегі және шығардағы температурасын өлшегіштерді құрайды (III, IV термопаралар және жебелік аспаптар). Қазан жұмысын қарастырып отырған тәртіпте 11 шүмегінің ашық және 12 шүмегінің жабық кезіндегі кері құбырдан жылыту жүйесінің жиектігіндегі судың бір бөлігі, Н1 сорғысынан кейін, түтікшелі жылуалмастырғыштың  кірісіне келіп түседі. Мұнда газ ағынының жылуы есебінен жылуалмастырғыш арқылы жылытқыш суынан жылу өтуі жүзеге асады. Су жылуалмастырғыштан шыққаннан соң, шығысөлшер  және құбырдың ашық шүмек 2 арқылы жылыту жүйесінің жиектігіндегі кему құбырымен қайта оралады. Осылайша, атмосфераға газбен бірге кететін жылумен қоса отынның жану есебінен қазаннан алынған барлық жылу жылыту жүйесіне келіп түседі. Жылытқыштың жылуалмастырғышына кірген және шыққан су температурасы және  жебелік термометрлермен өлшенуі мүмкін.

 

5.3 Зертханалық жұмысты орындау тәртібі

1. Қазанды жұмысқа қауіпсіз қосу талаптарының орындалуына көз жеткізу.

2. Қазанның өмірмен қамтамасыздандыру функционалды жүйесінің және тексеру мен басқару жүйелеріндегі электроқоректік жүйесін қосу.

3. Қазанды жұмысқа қоспастан бұрын, отын өлшерді отынмен толтыру және өлшердегі отын деңгейін  белгілеу керек. Нәтижелерді 5.1 кестеге енгізу.

4.     Түтінсорғышты жұмысқа қосу (түтінсорғы қазан жұмысқа қосылмастан бұрын 5÷7 мин жұмыс жасауы керек).

5.  Жұмыстың бастапқы бөлігінде жылытқыштағы және жылыту жүйесіндегі суды 60-70 0С температураға тезірек қыздыру керек. Осы мақсатта 6, 7, 8 шүмектерін жауып, суық су жиектігін өшіреміз, жылытқыштағы суды тезірек жылыту үшін жылыту жүйесінің жиектігіндегі су жылу есебінен түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігін жылытқыштағы суды қыздыру тәртібіне қоямыз. Бұл үшін 2, 12 шүмектерін ашып, ал 11 шүмегін жабамыз.

 

 

 

Сурет 6. Ќазан жўмысыныѕ тек ќана жылыту жїйесіндегі гидравликалыќ сызбасы

 

6.  Қазан және айналмалы сорғыны Н1 жұмысқа қосамыз.

7.  Жылытқыштағы су температурасы 60-70 0С-ге жеткенде кәріз және сумен қамтамасыз ету сызықтарындағы 7, 8 шүмектерін ашамыз, Н2 айналмалы сорғысын жұмысқа қосамыз. Жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігін жылытқыштағы судың жылуы есебінен жылыту жүйесінің жиектігіндегі суды қыздыру тәртібіне қоямыз. Ол үшін, 12 шүмегін жауып, 11 шүмегін ашамыз, ал 2 шүмегін ашық қалдырамыз. Жылыту жүйесінің жиектігіне берілетін су температурасы тұрақты немесе 65-80 0С-ге орнатылғанда, 6 шүмегімен жұмыстың орнатылған тәртібін реттейді.

8.  Отынды өлшегішке белгілі деңгейге дейін салу қажет. Осы деңгейді  және деңгейді белгілеген уақытты  белгілеу, бұл уақытты орнатылған тәртіпке шығардағы деп есептеуге болады. UR1 аспабы бойынша жылыту жиектігіндегі су шығынын , және жылытқыштағы түтікшелі жылуалмастырғыш жиектігіндегі  , м3,  аспабы бойынша жылытқыштағы су температурасын  анықтау. Жылу санауыш бойынша қазанның жұмыс уақытын орнатылған тәртіптен бастап саналатын, жылыту жүйесіне келіп түсетін жылу энергия мөлшерін , МДж*ч анықтау. Барлық өлшеніп алынған және белгіленіп алынған көрсеткіштерді 5.1, 5.2, 5.3 және 5.4 кестелеріне енгізу.

 

К е с т е   5.1

Көрсет-кіштер

 

Уақыт

Өлшеуіш арқылы отын шығыны

 уақыт аралығындағы отын шығыны,  кг

Белгі-ленуі

есептеу

басы

есептеу

соңы

жұмыс

есептеу

уақыты

есептеу басында

    

  есептеу соңында

 

        

уақыт ара-да

Өлшембірлігі

   мин.

  мин.

     с.

 

   

 

          кг

 Көрсет-кіш шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

9.     Уақыт бірлігіндегі отын шығынын мына өрнектен табамыз:

 

, .

К е с т е  5.2

Көтсет-

кіштері

 QII                                             

Өлшем бірлігі

кДж/кг.

кДж/кг.

Кг/с.

Кг/с.

Кг/с.

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  5.3

Көтсет-

кіштері

                                              

Өлшем бірлігі

МВт. ч.

МВт. ч.

МВт. ч.                 

 

кВт.с. 

кВт

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  5.4

Көтсет-

кіштері

                                           

Өлшем бірлігі

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10. Тәжірибені аяқтамастан бұрын аспаптар бойынша келесі көрсеткіштерді анықтап, кестеге енгізу керек: ,     ,    ,   ,    Мұнда, , кВт жылыту жүйесінде қолданған лездік жылулық қуаты (UR1 аспабы бойынша).

     11.  Кестедегі көрсетілген, аспаптар температура көрсеткіштерін, сондай-ақ, «Метран» жүйесіндегі V, VI температура өлшегіштерін жазып алу. Көрсеткіштердің мәнін кестеге енгізу.

12. Қазан жұмысын өшіру. Қазанның жұмысын тоқтату уақытын белгілеу, . 6, 7, 8 шүмектерін жабу. Жұмыстан Н1 және Н2 сорғыларын ажырату. Түтінсорғы қазан өшкеннен соң, тағы да 10 ÷ 15 минут жұмыс істеуі керек.

13. Қалған отын мөлшерін өлшегіш арқылы анықтап және оны 5.1 кестеге енгізу. Қазан жұмысын өшіргеннен 10 минут өткен соң, «Метран» өлшеу жүйесіндегі түтінсорғыны қосу керек және қондырғының электроқорек жүйесін өшіру.

14. Алынған тәжірибелік көрсеткіштерді қолдана отырып, төменде көрсетілген әдістеме, түтікшелі жылуалмастырғыш арқылы газдан және жылытқыштағы судан алынған, есептік жолымен қазанның жылыту жүйесіне кеткен жылу энергиясын анықтау.  UR1 аспабы арқылы өлшенген мәндерді алынған нәтижелермен салыстыру.

15. Жылытқыш және жылыту жүйесінің жалпы жылу энергиясы мен жылытқыштағы судың жылу энергия мөлшерін анықтау.

16. Отынды жағудан алынған, жылытқыш және жылыту жүйесіндегі суға өткен жылу энергиясының мөлшерін анықтау.

 

5.4  Тапсырманы шешу әдістемесі

1. Жылыту жүйесіне баратын жылу энергия мөлшері:

.

Мұнда: [кг/с] – UR1 аспабының көрсеткіштері арқылы анықталатын жылыту жүйесінің жиектігімен өтетін лездік су шығыны. және  аспаптарынын көрсеткіштері  өлшем бірлігімен өлшенетінін ескерген жөн. Су тығыздығын ескере отырып, ТО1 кірердегі өлшенген температура кезінде (; ; ; ; ),   теңдеуін табамыз. Есептеуге орташа мәнін алынады. Судың жылусыйымдылығы .  ТО1 жылуалмастырғышқа кірердегі , және шығардағы  су температурасы жебе аспабының және UR1 аспабының көрсеткіштері арқылы анықталады. Есептелініп алынған жылулық қуатын  аспабының көрсеткішімен салыстыру, бұл ,кВт  - лездік жылулық қуат. Жылыту жүйесіне келіп түсетін жылулық қуатын мына өрнепен анықтаймыз: 

, кВт.

Барлық үш нұсқаны салыстырып, қорытынды жасау.

2. Жылытқыштағы суға өткен жылу энергия мөлшерін келесі өрнек арқылы анықтаймыз:

.

Біздің жағдайда жылытқыштағы су қолданылмайды және арнайы жылуалмастырғыш ТО2 арқылы жылу әкетілмейді. Қазанның жұмыс істеу уақыт аралығында  [сек],  жылытқыштағы су температурасын   - температура өлшегіш арқылы немесе V және VI термопаралар арналарының көрсеткіштері арқылы анықтаймыз. Қазан жұмысын бастамастан бұрын орнатылған тәртіпте жылытқыштағы су температурасы  болған. Судың жылумен қамдау мәндері  , (КДж/кг) және  , (КДж/кг), оларды  температуралары ,  мен атмосфералыққа жақын қысымда Р=0,102 МПа анықтама кестелерінен алынады. Жылытқыш жүйесіндегі қыздырылған су көлемін VВБ=0,145м3 немесе  тең деп алуға болады. Су тығыздығының мәні жоғарыда көрсетілген,  - қазанның жұмыс уақыты.

3. Қазанның жалпы жылу қуаты:   .

4. Қазандағы отынды жағу нәтижесінде жылытқыш және жылыту жүйесіне баратын жылу энергия мөлшері:

.

Қорытынды жасау.

 

6 Зертханалық жұмыс  

 

«Қазанды тек қана тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесіне жұмыс жасауы кезінде пайдалану»

 

Жұмыстың мақсаты: қазанның тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесіне баратын жылу энергиясын анықтау; жану құтысын түзетін, газдан суқыздырғыш элементтер арқылы жылыту жүйесін алып, жылытқыштың түтікшелі жылуалмастырғышы, сондай-ақ, жылытқыштың қыздыру беті арқылы газ ағынымен жылытқыштағы суға берілетін жылу энергия мөлшерін анықтау.

 

Зертханалық жұмысты өткізу процесіне қатысқан жүйелер, аспаптар және шығын жадығаттары

1.                  Жұмысшы қазан және оның өмірмен қамтамасыздандыру жүйесі (отын шығысөлшері бар отындық жүйесі, ауа беру жүйесі, газдарды атмосфераға шығару және сору жүйесі, апаттық тәртіптерден қорғау және басқару жүйесі).

2.                  Жылытқыш жылуалмастырғышының гидравликалық жүйесі және тексеру жүйесі

 

 

Сурет 7. Ќазан жўмысыныѕ тек ќана тўрмысќа ќажетті ыстыќ су жїйесіндегі гидравликалыќ сызбасы

 

3.     Жылытқыштағы су көрсеткіштерінің тексеру жүйесі.

4.     Түтікшелі жылуалмастырғыш арқылы жылытқыштағы суға берілетін жылыту жүйесінің жиектігіндегі жылуды санауыш. Жылытқыштың жылуалмастырғышы арқылы су шығынын өлшегіш.

5.     Тұрмыстық қажеттіліктер үшін ыстық су жүйесі және оның тексеру жүйесі.

6.     Қазанның жұмысы үшін отын қажет (соляр майы).

7.     Қазанның функционалды өмірмен қамтамасыздандыру жүйесіндегі қалыпты жұмысы үшін электроэнергия қажет.

Жылыту және жылытқыштағы жылуалмастыру гидравликалық жүйесінің жұмысы мен құрылғысы алдыңғы №5 зертқаналық жұмыста қарастырылған. Жүйенің гидравликалық сызбасы 7 суретте көрсетілген. Бұл сызбада жылыту шүмегіндегі жаппа шүмегі 1 жабық, жылытқыштағы жылуалмастырғыш жиектігіндегі шүмек 2 жабық, ал шүмек 3 ашық, шүмек 12 ашық, шүмек 11 жабық. Осылайша, жылыту жүйесі ажыратылады, ал жылуөлшегіш  және   шығысөлшер арқылы ыстық су жүйесінің ағыны ыстық сумен қамтамасыз ету үшін жылытқыштағы суды қыздырып, жылуалмастырғышқа   келіп түседі.

 

6.1 Зертханалық жұмыстың орындалу тәртібі

1. Қазанды жұмысқа қауіпсіз қосу талаптарының орындалуына көз жеткізу.

2. Қазанды өмір тіршілігімен қамтамасыздандырудың функционалды және тексеру мен басқару жүйелеріндегі электроқоректік жүйесін қосу.

3. Қазанды жұмысқа қоспастан бұрын, отын өлшерді отынмен толтыру және өлшердегі отын деңгейін  белгілеу керек. Нәтижелерді 6.1 кестеге енгізу.

К е с т е  6.1

Көрсет-кіштер

 

Уақыт

Өлшеуіш арқылы отын шығыны

 уақыт аралығындағы отын шығыны,  кг

Белгі-ленуі

есептеу

басы

есептеу

соңы

жұмыс

есептеу

уақыты

есептеу басында

есептеу соңында

 

уақыт ара-да

Өлшембірлігі

   мин.

  мин.

     с.

 

   

 

          кг

Көрсет-кіш шамасы

 

 

 

 

 

 

 

10.Түтінсорғышты жұмысқа қосу (түтінсорғы қазан жұмысқа қосылмастан бұрын 5÷7 мин жұмыс жасауы керек).

11. Жылыту жүйесі және жылытқыштағы жылуалмастырғыш жиектігіндегі шығысөлшер көрсеткіштерін жазу (UR1 және   аспаптары бойынша). Бұл  ,      және  . Бұл көрсеткіштерді 6.4 кестесіне жазу.

12. Жылытқыштағы су температурасындағы  термометр көрсеткішін белгілеу, ал  UR1 аспабы бойынша қазанның алдыңғы жұмыс уақыттарында  , МВт.ч қолданылған жылыту жүйесіндегі жылу энергия мөлшерін белгілеу.

 

К е с т е  6.2

Көтсет-

кіштері

 QII                                             

Өлшем бірлігі

кДж/кг.

кДж/кг.

Кг/с.

Кг/с.

Кг/с.

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  6.3.

Көтсет-

кіштері

                                             

Өлшем бірлігі

МВт*ч

МВт

МВт*        

 

кВт*с

кВт

кВт

кВт

кВт

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е  6.4.

Көтсет-

кіштері

 III                                           

IV

Өлшем бірлігі

кВт

Шамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13.  Қазанның және Н1 мен Н3 айналмалы сорғыларының жұмысын қосу.

14.  Калибровка үшін газталдағыш жұмысын қосу.

15.  Бүркігіш жұмысының  қосылу уақытын белгілеу, .

16.     Жылытқыштағы су температурасы 60-70 0С болғанда газжолы ұяшығындағы газталдағыш сезгісін орнатып, зертхана бөлмесінің ауа температурасын және газжолындағы газ температурасын өлшеу, сондай-ақ, СО2 газының пайыздық құрамын өлшеу. Көрсеткіш мәндерін қағазға жазып алып, газталдағышты жұмыстан ажырату.

11. UR1 аспабының көрсеткіштерін алып, температура өлшегіштер тұрған жерлердегі, жылытқыштағы жылуалмастырғыш және ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесінің жиектігінің барлық нүктелеріндегі температура мәндерін жазып алу. Шығысөлшер көрсеткішін және «Метран» жүйесіндегі температура өлшегіш I, II, III, IV, V, VI көрсеткіштерінің мәнін алу. ,     ,    ,   ,   , ,    . көрсеткіш мәндерін кестеге енгізу.

12. Қазан жұмысын өшіру.

13. Қазанның жұмысын тоқтату уақытын белгілеу, .

14. Жұмыстан Н1 және Н2 сорғыларын ажырату.

15. Қалған отын мөлшерін өлшегіш арқылы анықтап және оны 6.1 кестеге енгізу.

16. Газталдағыш сезгісін газжолы ұяшығынан алып тастап, ұяшықты тығынмен жабу.

17. Қазан жұмысын өшіргеннен 10 минут өткен соң, «Метран» өлшеу жүйесіндегі түтінсорғыны қосу керек және қондырғының электроқорек жүйесін өшіру.

18. Алынған тәжірибелік көрсеткіштерді қолдана отырып, төменде көрсетілген әдістеме есептік жолымен қазанның жылу энергиясын анықтау. Газдан суқыздырғыш элементтер арқылы жылыту жүйесін алып, жылытқыштың түтікшелі жылуқыздырғышы арқылы жылытқыштағы суға берілетін жылу энергия мөлшерін, сондай-ақ, жылытқыштың қыздыру беті арқылы газ ағынымен жылытқыштағы суға берілетін жылу энергия мөлшерін анықтау.

6.2 Тапсырманы шашу әдістемесі

1. Жылытқыштың жылуалмастырғышы арқылы жылыту жүйесінен жылытқыш су жүйесіне берілетін жылу энергия мөлшері:

  

Мұнда - жылытқыштың жылуалмастырғыш жиектігі арқылы өтетін су шығыны (UR1 аспабының көрсеткіштері және шығысөлшер көрсеткіштері  арқылы анықталады). Аспап көрсеткіші  екендігін ескерген жөн. Су тығыздығын ескере отырып, өлшенген температуралар,  ; ; ; ;  кезінде жылытқыштың жылуалмастырғыш жиектігіндегі секундтық су шығынын табамыз,  . Аспап көрсеткіші , өлшем бірлігі м3. Су шығынын анықтау үшін мына өрнекті қолданамыз:

.

Әртүрлі екі әдістемемен алынған көрсеткіш мәндерін салыстыру. Температуралар айырмасы  UR1 аспабының көрсеткішімен немесе температураның жебе аспабының көрсеткішімен немесе І, ІІ «Метран» жүйесімен анықталады. Судың жылусыйымдылығы  тең.

2. Тәжірибе соңында жылытқыштағы су құрамында болатын жылу энергиясы келесі өрнекпен анықталады:

.

Біздің жағдайда жылытқыштағы су қолданылмайды және арнайы жылуалмастырғыш ТО2 арқылы жылу әкетілмейді Қазанның жұмыс істеу уақыт аралығында  [сек], жылытқыштағы су температурасын  - температура өлшегіш арқылы немесе V және VI термопаралар арналарының көрсеткіштері арқылы анықтаймыз. Қазан жұмысын бастамастан бұрын орнатылған тәртіпте жылытқыштағы су температурасы  болған. Судың жылумен қамдау мәндері , (КДж/кг) және , (КДж/кг), оларды  температуралары ,  мен атмосфералыққа жақын қысымда Р=0,102 МПа анықтама кестелерінен алынады. Жылытқыш жүйесіндегі қыздырылған су көлемін VВБ=0,145м3 немесе тең деп алуға болады.   - Қазанның жұмыс уақыты.

          3. ТО2 жылуалмастырғышта жұтылған жылулық қуатын келесі өрнекпен анықтауға болады:

 .

Мұнда: , мұндағы:  , - ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесіндегі лездік су шығыны. UR2 аспабы арқылы,  анықтаймыз. Лездік жылу қуаты , кВт арқылы алынған нәтижелерді UR2 көрсеткіштерімен салыстыру керек.

4.                  Жылытқыштың қыздырғыш беті арқылы өткен газ ағынынан жылытқыш суы арқылы алынған жылу энергия мөлшерін мына өрнек арқылы анықтаймыз:.

5. Тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесінде қолдануға мүмкін болатын жылу энергия мөлшері:   NкS = (Qнр × Gт - QII ),.

Мұнда, , . – қазанның жұмыс істеу уақыт аралығындағы  отын шығыны. Бұл нәтижені алынған  мәндермен салыстыру.  Қорытынды жасау.

Қосымша 1

 

                                                                                                                                                                 

 

 

 

                                      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Газдың жылусыйымдылығы мен 1 кг ауаға  шыққан отын шығынының ошақ немесе жану құтысына кірердегі  және шығардағы  температураларына тәуелділігі.

СР.Г

 
Қосымша 2

 

Газдың нақты жылусыйымдылығы , Ср,  .

Әдебиет тізімі

 

1. Теоретические основы теплотехники. Теплотехнический эксперимент. Справочник. Под общей редакцией  В.А. Григорьева и В.М. Зорина. Книга. 2-  - М: Энергоиздат, 1988.–560 с.

2. Паспорт. Счётчик тепла  PolluCom E.

3. Газодинамический расчёт авиационных газотурбинных двигателей. Под редакцией доц. С. С.  Русакова. – Киев:  КИИГА, 1975.

4. Ривкин С. Л. , Александров А. А. Термодинамические свойства воды и водяного пара. 2 изд. – М: Энергоиздат, 1984.

  

Мазмұны 

№1. Зертханалық жұмыс  ”Бөлек тұрған түзілістің көлемі 1000 м3, ыстық су шығыны 12 л/мин, жылытудың және ыстық сумен қамтамасыз етудің (ЫСҚ) дербес жүйесі” зертханалық қондырғысының жұмысын және құрылымын үйрену

 

 

 

 

3

№2. Зертханалық жұмыс  Жұмыс тәртібі тағайындалған қазанның ауагаз жолы арқылы кететін газ және ауа шығындарын анықтау

 

11

 

№3. Зертханалық жұмыс  Жылыту және тұрмыс қажеттіктеріне керекті ыстық су жүйелеріне баратын қазанның жылу энергиясын анықтау

 

 

15

№4. Зертханалық жұмыс  Қазанды қалыптасқан жұмыс тәртібінде жылыту және тұрмысқа қажетті ыстық су дайындау үшін  пайдалану

 

 

22

№5. Зертханалық жұмыс    Қазанды тек қана жылыту жүйесіне жұмыс жасауы кезінде пайдалану

 

 

27

№6. Зертханалық жұмыс  Қазанды тек қана тұрмысқа қажетті ыстық су жүйесіне жұмыс жасауы кезінде пайдалану

 

Қосымша 1

Қосымша 2

Әдебиет тізімі

 

 

34

 

40

41

42