Алматы энергетика және байланыс институты

 Өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасы

 

 

ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУ НЕГІЗДЕРІ 

Есептеу-сызба  жұмыстарын орындауға арналған әдістемелік нұсқау

5В0718 –Электрэнергетикасы мамандықтары бакалаврының студенттері үшін

 

 

 Алматы 2010

ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР: С.Қ.Абильдинова., Г.Р.Бергенжанова. Жылумен жабдықтау негіздері. Есептеу-сызба  жұмыстарын орындауға арналған әдістемелік нұсқаулықтар 5В0718 –Электрэнергетикасы мамандықтары бакалаврының студенттері үшін -  Алматы: АЭжБИ, 2010. -   21 б.

Осы әдістемеде оқу жоспары бойынша көзделген үш дана есептеу-сызба жұмыстарына тапсырмалар берілген. Есептеу-сызба жұмыстарында  Қазақстан Республикасындағы жылу электр стансасын әртүрлі климаттық аймақтарда жобалау мәселесі шешіледі. Есептеу-сызба жұмысында қолданушылардың жылулық жүктемелері есептеліп, жыл бойлық жылулық жүктемелер сұлбасы бейнеленеді және  жылу электр стансасының негізгі және қосалқы қондырғыларын іріктеліп есептеледі.   

 

Кіріспе 

Есептік-сызба жұмысы «Жылумен жабдықтау негіздері» курсынан алған білімді жетілдіру үшін, ЖЭО-ң негізгі жабдықтарын таңдағанда және жобалағанда есептеу жүргізуді игеру үшін, кәсіпорындарды жылумен жабдықтау жүйесін жобалау үшін, қандайда бір өндірістің технологиялық жылу шығындарын анықтай алу үшін алған білімдерін нығайтуға арналған. Осы әдістемелік нұсқауда «Жылумен жабдықтау негіздері» пәні көлемінде қарастырылатын № 1,2,3- ші есепттеу-сызба жұмыстары біріктіріліп, төменде көрсетілген тақырыптар бойынша тізбектей орындалады. Сондықтан үш жұмысты бір-бірінен ажыратпай біртұтас мағынада қарастырамыз.

 

1 Есептік – сызба жұмысының тапсырмасы

 

1.1 - кестеде есептік-сызба жұмысының тапсырмалары нұсқа бойынша берілген. Есептеуді жүргізу жолдары:  

1  Жылулық жүктемені анықтау.

2 Жылулық жүктеменің жылдық сызбасын тұрғызу.

3 ЖЭО-ның негізгі жабдықтарын таңдау.

4 Шығыр қондырғысының техника-экономикалық көрсеткіштерін анықтау.

5 А4 форматта ЖЭО-ның қағидалық жылулық сызбасын құрастыру және негізгі және қосалқы қондырғылардың жұмыс істеу принципінің сипаттамасын жазу.

 

2  Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар

 

2.1 Жылулық жүктемені анықтау

 

Жылулық жүктемені анықтау ЖЭО-ң төрт түрлі режімдегі жұмысы үшін жүргізіледі. 

I-режімде, қысқы максималды, жылыту жүйесін жобалау үшін сыртқы қоршаған ауаның tрн есептік температурасын қолданамыз.

QI- максимал жүктеме, ол  тапсырмада берілген жылыту және ыстық сумен жабдықтауға кеткен жылу шығындарының қосындысына тең

                            

                                 QQ+Q,    МВт                                              (1.1)

II-режімде, жылулық жүктеме қыстың ең суық айының tхмн орташа температурасы бойынша есептеледі   

                                  QQ,     МВт                                    (1.2)       

                                QQQ,     МВт,                                                                 (1.3)

 

мұндағы  tв- санитарлық нормаға сай, ғимараттың ішкі температурасы;

III-режімде, жылулық жүктеме жылуландыру кезеңіндегі tсрн сыртқы ауаның орташа температурасы бойынша есептелінеді

 

                                   QQ, МВт                                        (1.4)

                                                                                           (1.5)

 

IV-режімде жылулық жүктеме жазғы маусымдағы ЖЭО-ң жұмысын сипаттайды 

          QIV=QQQ,   МВт      1.6)

 Мұндағы -су шығынының жазғы маусымда азаюын ескеретін коэффициент (0,8÷1,0)

 

1.1 к е с т е. Есептік-сызба жұмысының тапсырмалары

 

Жылулық жүктеме Q, МВт

ЖЭО

жобаланатын аймақ

Өнеркәсіпке берілетін бу   шығыны Dп, т/сағ

ηoi

hуст,

сағ/жыл

Qот+в

Qгвс

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

250                     

130

Орал

-30

-6,5

-14,2

-18

160

0,85

5480

2

300

130

Барнаул

-30

-8,3

-17,7

-23

350

0,68

5650

3

125

80

Балқаш

-32

-6,9

-16,2

-20

300

0,66

5750

4

100

55

Қарағанды

-32

-7,5

-15,1

-20

500

0,74

5500

5

190

80

Алматы

-25

-2,1

-7,4

-10

380

0,64

5700

6

270

95

Қостанай

-35

-8,7

-17,7

-22

290

0,76

5850

7

210

110

Астана

-35

-8,7

-17,4

-22

165

0,71

5690

8

180

105

Семей

-38

-8,0

-16,2

-21

450

0,80

5800

9

90

50

Түркістан

-22

-1,9

-6,9

-8

164

0,86

5700

10

200

70

Павлодар

-37

-8,5

-18

-23

350

0,69

5690

11

160

60

Қызылорда

-24

-3,5

-7,8

-12

303

0,68

5700

12

250                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

130

Петропавловск

-36

-9,1

-17,3

-24

502

0,74

5690

13

300

130

Тараз

-26

-2,8

-6,7

-9

383

0,64

5700

14

125

80

Талдықорған

-30

-2,5

-7,8

-16

290

0,79

5700

15

101

56

Өскемен

-39

-7,6

-17,2

-18

165

0,70

5800

16

190

81

Ақтөбе

-31                                                        

-7,3

-15,6

-21

455

0,80

4872  

17

273

92

Көкшетау

-36

-8,4

-16,9

-21

160

0,89

5690

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

18

210

110

Ақтөбе

-31                                                        

-7,3

-15,6

-21

356

0,68

5480

19

180

105

Ақтау

-26

-7,1

-12,6

-12

300

0,66

5480

20

90

50

Атырау

-15

-6,9

-14,1

-7

502

0,79

5480

21

200

74

Петропавловск

-36

-9,1

-17,3

-24

380

0,64

5690

22

162

63

Барнаул

-39

-8,3

-17,7

-23

292

0,76

5256

23

252                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

131

Балқаш

-32

-6,9

-16,2

-20

165

0,71

5750

24

333

155

Қарағанды

-32

-7,5

-15,1

-20

456

0,81

5500

25

129

83

Алматы

-25

-2,1

-7,4

-10

161

0,85

5700

26

102

56

Қостанай

-35

-8,7

-17,7

-22

350

0,68

5850

27

192

86

Астана

-35

-8,7

-17,4

-22

313

0,67

5690

28

273

98

Семей

-38

-8,0

-16,2

-21

515

0,75

5800

29

214

116

Талдықорған

-25

-2,1

-7,4

-10

382

0,65

5700

30

181

107

Өскемен

-39

-8,0

-16,2

-21

290

0,78

5800

 

2.2                Жылулық жүктеменің жылдық сызбасын тұрғызу

 

Сызба А3 форматта миллиметрлік қағазға салынады. Ордината өсіне масштаб бойынша  Q , МВт, жылулық жүктеме салынады, ал абцисса өсінің: оң жағына , сағ, уақыт (уақыт масштабы: I мм-50 сағат); сол жағына   tрн -дан tв =200 С-қа дейін сыртқы ортаның температурасы салынады. 

Сол жақ бөлігіне Qот+в=f(tн) мен Qг.в.с, салып оларды  QТЭЦ=f(tн) табу үшін қосамыз (сурет 1.1). Ал оң жақ бөлігін тұрғызу үшін [2]-ші әдебиеттен нұсқада көрсетілген аймақтың климаттық мәліметтерін алып,  QТЭЦ=f() тәуелділігін тұрғызу керек.  Уақыттың масштабын : Iмм-50 сағат деп алу керек.

                       

2.3. ЖЭО-ң негізгі қондырғыларын таңдау

 

2.3.1 Бу шығырларын таңдау

 

ЖЭО-ң негізгі қондырғыларына бу шығырлары, энергетикалық қазандар, шың су қыздырғыш қазандары жатады.

ЖЭО-ң негізгі қондырғылары III-режімде есептелген  жылулық жүктеме бойынша таңдалынады. Кітаптарда жылуландыруға бу бөлетін шығырдан алынатын алымдардағы бу шығыны немесе жылу шығыны беріледі. Бұл жұмыста шығыр қондырғысын таңдау үшін жылу мөлшерін алымдардан алынған будың эквиваленттік мөлшеріне аударуымыз керек.

Есепті жүргізу үшін жылуландыруға арналған алымдардағы қысым мен температураның мөлшерін шамамен  PT=0,12 МПа және t=1050С деп аламыз. Содан кейін осы шамалар арқылы су және су буының сипаттамалары жазылған кестеден бу және конденсат энтальпиясын табамыз, олар iТ=2686 кДж/кг және iок= 439 кДж/кг тең. Содан кейін бу шығынын анықтаймыз:

 

                          n    , кг/с ,                                            (1.6)

 

мұндағы -жылулық жүктеме,  кВт;

n=0,98- қыздырғыш ПӘК-і.       

ЖЭО-ң жылуландыру жүйесіне жылу беруге арналған қондырғыларының түрлері мен жалпы қуатын, әрбір берілген ықшамаудандардың жылулық жүктемесіне байланысты анықтаймыз.  

Шығырды таңдағанда, берілген Dn, т/сағ, өндіріске жұмсалған бу шығынының мәнін қолданамыз. Бірінші  “ПТ” типті шығырды, содан кейін “Р” типті, содан кейін “Т” типті шығыр таңдалынады. ПТ типті шығыр, өндіріске беретін бір жыл бойғы бу жүктемесін қамтамасыз ету керек.  Р және Т типті шығырлар қалған жетпеген жүктеменің орнын толтыру үшін таңдалынады. Шығырды таңдау үшін қосымшаның бірінші кестесінің мәліметтерін қолданған жөн.

Шығырды таңдауға келесі  мысалды қарастырайық.   - жылулық жүктемесінің мәні есептеулерден 210 МВт-қа тең деп қабылданады. Осы жылулық жүктемені бу  шығырдың жылулық бу алымынан алынған бумен жабады. Яғни (1.6) формуласын қолданып өнеркәсіптік ауданды жылуландыруға қажет бу  шығыны   т/сағ. екені анықталады. Ал кәсіпорынға қажет бу шығынының мәні  1.1-ші кестеден анықталады, мысалы т/сағ болсын. Қосымшаның 1-ші кестесінен ПТ-- ЛМЗ бу шығырын таңдалық. Мұндай шығырдың өндірістік П және жылулық Т бу алымдары бар (себебі маркасы – ПТ). Номиналдық электрлік қуаты 60 МВт, максималдық қуаты 75 МВт,  қысымы 9 МПа, температурасы 5350С аса қызған бумен жұмыс жасайды. Шығырға берілетін бу мөлшері 390 т/сағ., шығырдың

Жоғарғы қысымды цилиндрінде – 3 бу алымы, төменгі қысымды цилиндрінде 4 бу алымы бар.

Кестеден жылулық алымынан бу берген жағдайда, оның өндірістік бу алымынан 165 т/сағ буды кәсіпорынға алу мүмкін екенін көреміз. Тапсырма бойынша 160 т/сағ бу қажет болса, ол сол мөлшерде буды алуға мүмкіндік береді. Турбинаның жылулық бу алымынан кестедегі мәлімет бойынша  т/сағ бу алуға  болады. Ал біздің тапсырмада өнеркәсіптік аудан үшін қажет бу мөлшері т/сағ. Осы бу шығыры  бере алмайтын  т/сағ буды басқа шығырдан алуға әрекеттенеміз. Қосымшаның 1-ші кестесінен  ондай бу шығыры  Т-25-90 ТМЗ екенін анықтаймыз. Шығырдың номиналдық электрлік қуаты 25 МВт,   қысымы 9 МПа, температурасы 5350С аса қызған бумен жұмыс жасайды. Шығырға берілетін бу мөлшері 130 т/сағ.  Жылулық бу алымынан 92 т/сағ бу алуға болады. Егер осындай үш дана 3 Т-25-90 ТМЗ бірдей шығырлар таңдалса, олардың беретін қосынды бу мөлшері  т/сағ болады.

Сонымен бізге ауданды жылуландыруға қажет бу мөлшері т/сағ осы  Т-25-90 шығырлар есебінен толық теңгеріледі. Осындай екі әртүрлі маркалы шығырларды таңдағанда, олардың бірдей параметрлердегі бумен жұмыс жасайтынын ескердік.

Егер шығырдың маркасында екі түрлі қуат берілсе, онда максималды қуатты қолданамыз, мысалы Т-250/300-240, ЖЭО-ң келтірілген қуатының орнына максималды қуат жазылады. Осындай қондырғылардың жұмыстық қуаты және ЖЭО жобалаудағы электр энергиясын өндіру жылулық жүктеменің сызбағы бойынша анықталады.  Қысқы мерзімдерде максималды электр қуатын қолдана алмаймыз, өйткені соның салдарынан қондырғы істен шығуы мүмкін.

 

 

Сурет 1.1 – Жылулық жүктеменің жылдық сызбағы

 

2.3.2 Энергетикалық қазандық қондырғыларды таңдау

 

Орнатылатын қазандардың қуаты мен саны қалалық аудандарда және кәсіпорындарда қолданылатын жылу жүктемесіне байланысты таңдалынады. Таңдап алынған шығыр сипаттамасына байланысты таза будың қосынды шығыны мен бу сипаттамалары анықталады. Будың сипаттамалары мен шығынына байланысты қазандардың саны мен бу өндірулігін анықтаймыз. 

Қазандық қондырғыларды таңдағанда, оның қуатын асыра алу керек, себебі қуаты ең үлкен қазан істен шыққан жағдайда қалған таңдалынып алынған қазандар жылытуға, желдетуге, ыстық сумен жабдықтауға қажетті жылу шығындарының орнын толтыруы қажет.

Блокқа шығырмен қоса орналастырылатын қазанның бу өндірулігі шығыр арқылы алынатын өткір будың мөлшеріне байланысты таңдалынады және де ЖЭО-ң өзіндік қажеттіліктері мен 15% қорды қамтамасыз ете алуы керек. 1.2-ші кестеде әртүрлі қазан агрегаттарының маркалары және олар өндіретін будың параметрлері сипатталған. Бұл жұмыста қазандардың санын турбина санымен тең етіп таңдауға болады. 

Қазандық қондырғыны таңдау үшін жоғарыда қарастырылған мысалды еске түсірейік. Жылу электр орталығына төрт шығыр тағайындадық. Олар: ПТ-- ЛМЗ – 1 дана; Т-25-90 – 3 дана. Шығырларға қажет қосынды бу мөлшерін анықтаймыз: т/сағ. ЖЭО-ның өз қажеттіліктеріне тиісті 15% қорды қамтамасыз ете үшін  т/сағ бу керек. Мұндай мөлшердегі аса қызған будың параметрлері, яғни қысымы МПа, температурасы  5350С  болуы қажет. Қосымшаның 5-ші кестесінен осы мысалда көрсетілген талаптарға жауап беретін,  Е-220-100 бу қазанының 4- данасын таңдаймыз. Сонда төрт Е-220-100 бу қазандары бір мезгілде                          т/сағ., қосынды бу мөлшерін өндіреді. Сонымен шығырларға қажет бу мөлшерін осы қазандар толық қамтамасыз етеді.

 

2.3.3    Шыңдық су қыздырғыш қазандарын (ШСҚҚ) таңдау

 

ЖЭО-ң негізгі қондырғылары III режімдегі жылулық жүктеме бойынша таңдалған. Сондықтан да  ЖЭО  (I, II) екінші және бірінші режимдегі жылулық жүктеменің орнын толтыра алуы қажет.

 ЖЭО-ғы I және II режімдегі жылулық жүктеме шың су  ысытушы қазандардан алынады (ШCҚҚ).

ШCҚҚ-ның жылу өндірулігі мен саны негізгі қазандықтардың жылытуға, желдетуге, ыстық сумен жабдықтауға беретін жылулық жүктемесінің  40-45% қамтамасыз етуі керек.

ШCҚҚ-ның жылулық қуаты:

                                ,   МВт.                                                 (1.7)

Жылулық қуаттың шамасы бойынша  осы қазандардың арнайы типтері таңдалынады. Мысалы есептеулерден ШCҚҚ-ның қуаты = 89 МВт болсын. Қосымшаның 3-ші кестесінен төрт дана  бірдей  КВ-ТС-20 қазандарын таңдаймыз. Олардың қосынды жылулық қуаты МВт –қа тең болады және бізге қажет жылулық қуатты қамтамасыз етеді.

 

   2.4 Энергетикалық қазанда   жағылатын табиғи отын шығынын есептеу

 

Қазан қондырғысында пайдалы қолданылған жылудың ошақтан берілген барлық жылу мөлшеріне қатынасы қондырғының жылулық тиімділігін анықтайды және оның пайдалы әсер коэффициенті деп аталады.

Қазан қондырғының брутто және нетто пайдалы әсер коэффициенттерін анықтауға болады. Брутто пайдалы әсер коэффициенті қазан қондырғысының өз басының мұқтаждарына кеткен энергия шығындарын ескермейді (қоректік су сорғысының, үрлегіш – түтін сорғыштың, отынды ұсатуға, қызу беттерін үрлеуге және т.б.), сондықтан келесі түрде анықталады

                                                                          (1.8)

мұндағы  - табиғи отын шығыны, кг/с;

қазан қондырғысында пайдалы шығындалған жылу, ;

- 1 кг қатты немесе сұйық отынды жаққанда бөлінетін толық жылу, .            

Пайдалы жылу   бу өндіруші қазанда тікелей бу өндіруге, қазанды үрлеуге жұмсалады.

Толық жылу жылулық баланстың кіріс бөлігімен анықталады

                                        

                                                               (1.9)

 

мұндағы       - қатты немесе сұйық отынның жұмыс массасының  төменгі меншікті жану жылуы, кДж/кг;

-  қондырғыдан тыс жерде қыздырылған ауаның ошаққа  әкелген меншікті жылуы, кДж/кг;

- отынның физикалық меншікті жылуы, кДж/кг;

- мазутты шашыратуға арналған ыстық бумен келетін жылу, кДж/кг;

- тақтатасты жағу кезінде, оның құрамындағы карбонаттардың ыдырауына жұмсалатын жылу, кДж/кг.

Есептік-сызба жұмысы үшін =  деп қабылданады.

Енді осы теңдеуден қазан қондырғысында жағылатын сағаттық отын шығынын да анықтауға болады

                                                                              (1.10)

мұндағы - қазанда пайдалы қолданылған жылу мөлшері. Бу өндіруші қазандарда пайдалы жылуды келесі формула бойынша анықтайды

                           ,                             (1.11)

мұндағы қазанның  бу өндірулігі немесе қазан  өндіретін аса                                       қызған будың массалық шығыны, кг/с;

- аса қызған будың, қоректік және  қазандық судың                                          қажырлары, кДж/кг, [3]-ші әдебиеттің арнайы                                           кестелерінен анықтайды;

- қазанды үздіксіз үрлеу үшін шығындалған бу мөлшері, ол 35% - ды құрайды.

Механикалық кем жану салдарынан қондырғыға берілген отынның барлығы толығымен жанып кетеді деп айтуға болмайды. Сондықтан бір сағат бойы отын жанғанда бөлінетін газдар көлемі толық жанумен салыстырғанда біраз кем болады. Жану өнімдері көлемі мен қажырын отынның 1 кг(1 м3) үшін есептегендіктен, механикалық кем жануды ескеру үшін ошаққа берілген отын мөлшері сәл азырақ деп саналады және жылулық есептеулерде сағаттық есептелген отын шығынын қолданады

 

                                                                                (1.12)

   

Табиғи отын шығынын анықтау үшін қосымшаның  4-ші кестесінде берілген отын түрі мен сипаттамалары және қазан қондырғысының параметрлері қолданылады.

 

2.5  Бу   шығыр қондырғысының техника-экономикалық көрсеткіштерін  және шартты отын шығынын есептеу

 

ЖЭО жылумен жабдықтауды,  – жылу өндіру мен электр энергиясын өндіруді қиыстыру негізінде қамтамасыз етеді. Техника-экономикалық көрсеткіштер электр қуатының номинал мәнінде есептеледі.

Шығыр қондырғысының жылу шығыны келесі формуламен анықталады

                                  

                                      , МВт,                                      (1.13)

 

мұндағы  – өткір будың шығыны, кг/с,

 – өткір бу мен қоректік судың қажыры, МДж/кг.

Шығыр қондырғысының өнеркәсіптік аймақты жылумен жабдықтау үшін жұмсайтын жылу шығыны мына формуладан анықталады:

                  

       , МВт,                 (1.14)

 

мұндағы  – өндіріске және жылуландыруға алынған бу                          шығындары,  кг/с;

– өндірістен қайтарылған шықтың үлесі, %, оның мәні 1-ші                              тапсырмалар кестесінен анықталады;

  – МДж/кг-мен алынған, өндірістік будың,                         қоректік судың, жылуландыруға алынған будың, өндірістен                         қайтарылған шықтың қажырлары.

Электр энергия  өндірудің пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) мынаған тең

         

                                                                                                    (1.15)

Қондырғының шартты отын шығыны мынаған тең

 

                                               = ,                                                 (1.16)

 

мұндағы Q – шартты отынның ең төменгі жану жылулығы, оның шамасы – 29,330 МДж/кг.

 

Қосымша

К е с т е Қ1. Қуаты N≥25000кВт стационарлы жылуфизикалық турбиналардың маркалары мен негізгі параметрлері

Турбина-лардың типі

Белгіленуі

Шығарған зауыт

Электр қуаты, кВт

Бастапқы параметрлері:

Қысымы, МПа;

Температу-расы,0С

өткір будың номинал шығыны, т/сағ

Реттелетін алымдардың қысымы, МПа

Алымдардағы бу шығыны, т/сағ

Қорек су температурасы, 0С

Регенеративті қыздырғыштар саны

Салқындатқыш су температурасы,   0С

Цилиндрлер

саны

Жылулан-дырулық алымы бар шықтық

Т-25-90

ТМЗ

9; 535

130

0,07-0,25

92

225

 

20

1

Т--130

ТМЗ

13; 565

256

0,05-0,20

0,06-0,25

180

230

20

2

Т--130-2

ТМЗ

13; 565

460

0,05-0,20

0,06-0,25

310

230

20

3

Т--130

ТМЗ

13; 565

745

0,05-0,20

0,06-0,30

520

232

20

3

Т--130

ЛМЗ

13; 560/565

628

0,05-0,15

0,06-0,20

465

232

20

3

Т--240

ТМЗ

24; 560/565

905

0,05-0,20

0,06-0,20

645

265

20

4

Жылулан-дырулық және өндірістік алымдары бар шықтық

ПТ-25-

КТЗ

9; 535

157

0,8-1,3-жоғарғы

0,07-0,25-төменгі

-жоғарғы

-төменгі

215

-

1

ПТ--

ЛМЗ

9; 535

390

1,0-1,6-жоғарғы

0,07-0,25-төменгі

-жоғарғы

-төменгі

230

-

2

ПТ--

ЛМЗ

13; 565

350

1,0-1,6-жоғарғы

0,07-0,25-төменгі

-жоғарғы

-төменгі

230

-

2

 

К е с т е Қ1 жалғасы.

Турбина-лардың типі

Белгіленуі

Шығарған зауыт

Электр қуаты,*1 кВт

Бастапқы параметрлері:

Қысымы, МПа;

Температу-расы,0С

өткір будың номинал шығыны, т/сағ

Реттелетін алымдардың қысымы, МПа

Алымдардағы бу шығыны,*2 т/сағ

Қорек су температурасы, 0С

Регенеративті қыздырғыштар саны*3

Салқындатқыш су температурасы,   0С

Цилиндрлер

саны

Жылулан-дырулық және өндірістік алымдары бар шықтық

ПТ--

ТМЗ

13; 565

274

0,5-1,0-жоғарғы

0,05-0,20-төменгі

-жоғарғы

-төменгі

230

-

2

ПТ--

ЛМЗ

13; 555

450

1,0-1,8-жоғарғы

0,035-0,25-төменгі

-жоғарғы

-төменгі

230

-

2

ПТ--

ТМЗ

13; 565

738

1,2-1,8-жоғарғы

0,04-0,12;

0,09-0,25-төменгі

 

230

-

2

Қарсы қысымды

ПР-25-90/10/0,9

ТМЗ

25000

9; 535

160

0,8-1,3-алым

0,05-0,25-қарсы қысым

65-алым

65-карсы қысым

-

-

1

Р-40-

ТМЗ

40000

13; 565

456

2,9-3,3

92

-

-

-

1

Р-50-

ТМЗ

13; 565

0,7-2,1

92

225-250

-

1

Р-100-

ТМЗ

13; 565

760

1,2-1,5

92

225

-

1

Ескерту! 1. Алымы-номинал, бөлімі-максимал электр қуаты.

                2. Алымы-номинал режим, бөлімі-екінші алым жабық болғанда берілген алым бойынша өтетін будың максимал шығыны.

                3. Алымы-ТҚҚ саны, бөлімі-ЖҚҚ саны

 

К е с т е Қ2 Қоршаған ортаның орташа тәуліктік температурасы бойынша жылуландыру кезеңіндегі сағаттар саны

 

Қалалар

Қоршаған орта температурасы, 0С

-45

-40

-35

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

+8

Ақтау

-

-

-

2

35

285

516

1120

2550

3760

4575

Ақтөбе

-

-

1

22

154

480

1060

1760

2610

3800

4900

Атырау

-

-

1

5

148

396

978

1550

2500

3779

4635

Алматы

-

-

12

31

122

300

622

1102

1810

2820

4000

Астана

-

5

42

114

320

602

1100

2013

3102

4220

5500

Балқаш

-

-

39

125

236

540

854

2006

2469

3286

4500

Барнаул

1

12

52

170

415

792

1430

2260

3120

4130

5250

Көкшетау

2

6

45

154

228

598

1086

1995

3084

4256

4200

Қарағанды

-

3

35

109

276

584

1070

1870

2820

4020

5080

Қостанай

-

3

8

75

320

776

1430

2220

3080

4050

5110

Қызылорда

-

-

-

8

115

544

946

1875

2402

3550

4210

Орал

-

-

2

17

98

362

855

1570

2380

3620

4770

Өскемен

-

2

36

159

300

647

1299

2056

2860

3990

5690

Павлодар

-

1

19

112

298

654

1346

2230

2984

4002

5100

Петропавловск

-

2

11

99

418

867

1560

2415

3300

4258

5770

Семей

-

6

49

130

320

692

1280

2000

2860

3860

4850

Талдықорған

-

-

15

48

156

322

698

1310

1942

2996

4200

Тараз

-

-

-

5

76

214

849

1496

2554

3621

4000

Түркістан

-

-

-

-

-

8

58

179

456

1208

3120

  

К е с т е Қ3. Болаттан жасалған су қыздырғыш қазандардың сипаттамалары

 

Типі

Есептік жылуөндірулігі, МДж/с

Қыз-дыру беті, м2

Судың есептік шығыны,кг/с

Судың есептік температурасы, 0С

Су қысы-мының құлауы, МПа

Отын түрі

Брутто ПӘК-і, %

Кірген-де

Шық-қанда

ТНГ-4

5,0

160

15,0

70

150

-

Газ

90

КВ-ГМ-4

4,65

127

13,8

70

150

0,12

Газ немесе мазут

90,5 немесе 86

КВ-ТС-4

4,65

127

13,8

70

150

0,10

Қоңыр немесе тас көмір

82 немесе 81

КВ-7М-6,5

7,55

199

22,2

70

150

0,12

Газ немесе мазут

91 немесе 87

КВ-ТС-6,5

7,55

199

22,2

70

150

0,11

Қоңыр немесе тас көмір

82

ТВГ-8М

9,65

292

29

70

150

0,14

Газ

90

КВ-ГМ-10

11,6

295

34,3

70

150

0,15

Газ немесе мазут

90 немесе 89

КВ-ТС-10

11,6

277

34,3

70

150

0,11

Қоңыр немесе тас көмір

83 немесе 81

КВ-ГМ-20

23,3

513

68,7

70

150

0,23

Газ немесе мазут

90 немесе 88

КВ-ТС-20

23,3

489

68,7

70

150

0,15

Қоңыр немесе тас көмір

81 немесе 79

КВ-ГМ-30

35

720

103

70

150

0,19

Газ немесе мазут

90 немесе 88

ПТВМ-30М

46,5 немесе 40,7

822

139 немесе 122

70

150

0,17

Газ немесе мазут

91 немесе 88

КВГМ-50

58

1468

172 немесе 342

70

110

150

150

0,138

0,075

Газ немесе мазут

Газ немесе мазут

92,5 немесе 91

ЗЧМ-60ШМ

70

1491

213

70

150

0,17

Қоңыр немесе тас көмір

89 немесе 87

КВГМ-100

116

2710

343 немесе 684

70

110

150

150

0,165

0,079

Газ немесе мазут

92,5 немесе 91

ПТВМ-180

210

5979

1022

101

150

0,109

Газ

89

  


К е с т е Қ4 Табиғи отынның төменгі жану жылуы

 

Нұсқа

Табиғи отын

Отынның есептелген

жұмыстық жану жылуы,

1

Карагандинский бассейн К

39053                                          

2

Экибастузское СС

36407

3

Куу-Чекинское СС

37191

4

Ленгеровское Б3

33026

5

Донецкий бассейн А

38857

6

Донецкий Д

35770

7

Ангренское Б2

32977

8

Таш-Кумыр Д /Киргизская Респуб/

35329

9

Кузнецкий бассейн, Д

36211

10

Кузнецкий бассейн, Г

38514

11

Кузнецкий бассейн,СС

38710

12

Кизеловский Г,  Пермская обл

36946

14

Сучанскок Г, Приморский край

37926

15

Канско-Ачинский бассейн, Назаровское Б2

30520

16

Канско-Ачинский бассейн, Ирша –

Бородинское Б2

31605

17

Канско-Ачинский бас., Норильское СС

38514

16

Воркутинское Ж, Коми АР

39249

17

Ново-Волынское,Г

Украина, Львовская обл

37093

18

Челябинский бассейн, Б3

31703

19

Бабаевское Б1, Башкирская АР

32585

20

Подмосковный бассейн, БГ

30772

21

Егоршинское, ПА,  Свердловская обл

38857

22

Черемховское, Д,  Иркутская обл

36162

23

Донецкий бассейн, ПА

40180                                                                                      

24

Черепетьуголь, Б2, Подмосковный бассейн

29498

25

Глубоковское Б2Р, Тулауголь

33271

26

Гусино-Озерское, Б3, Бурятская АР

33271

27

Подгородненское Т, Приморский край

38808

28

Райчихинское Б, Хабаровский край

30086

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

К е с т е Қ5 Бу қазандарының сипаттамалары

 

Бу қазанының түрі және үлгісі

,

т/сағ

 

,

бар

,

0C

,

0C

,бр %

1

2

3

4

5

6

Пп-950-255-2(П-39-2)

950

255

545

265

91,8

Пп-1650-255(П-57-1)

 

1650

255

545

277

92

Пп-1650-255(П-57-1)

 

1650

255

545

277

92

Е-420/140Ж(ТП-87-1)

420

140

560

230

86

Пп-660-140(П-60)

660

140

550

240

87

Пп-660-140(П-60)

660

140

550

240

87

Еп-320-140Ж(БКЗ-320-140/25)

320

140

545

230

86,5

Пп-660-140-2К(П-55-1)

660

140

550

240

90,3

Е-420-140(БКЗ-420-140-5)

420

140

560

230

92

Е-420-140(БКЗ-420-140-5)

420

140

560

230

92

Пп-1650-255(П-57-1)

 

1650

255

545

277

92

Пп-1000/255Ж(ТПП-312)

1000

255

545

260

92,4

Е-420-140(БКЗ-420-140-5)

420

140

560

230

92

Е-320-140Ж(БКЗ-320-140ПТ-5)

320

140

560

230

90,5

Е-320-140Ж(БКЗ-320-140ПТ-1)

320

140

560

230

91,2

Пп-950-255-2(П-39-2)

950

255

545

265

91,8

Е-420-140Ж(БКЗ-420-140ПТ-1)

420

140

560

230

91,2

Е-420-140(БКЗ-420-140-5)

420

140

560

230

92

Еп-670-140(П-62)

670

140

545

242

83,5

 

Пп-1650-255(П-57-1)

1650

255

545

277

92

Еп-640-140Ж(БКЗ-640-140ПТ-1)

640

140

545

230

92,5

Пп-990-255(П-59)

990

255

545

268

91

Е-320-140(БКЗ-320-140-3)

320

140

560

230

91,6

Е-420/140Ж(ТП-87-1)

420

140

560

230

86

Е-420-140(БКЗ-420-140-5)

420

140

560

230

92

Е-120-100

120

90

540

215

92

Е-160-100

160

90

540

215

92

Е-220-100

220

90

540

215

92

 


Сурет Қ1. Органикалық отынмен жұмыс істейтін ЖЭО-ның жылу дайындаушы қондырғыларының қағидалық жылулық сұлбасы

а-ПТ типті турбиналы; б)-Т типті турбиналы; 1-турбина; 2-электр қозғалтқыш; 3-қазан; 4-шықтағыш; 5,6-төмен және жоғары сатылы жылулық қыздырғыштар; 7- желілік сорғы; 8-жылулық қыздырғыштардың шықтық сорғылары; 9-деаратор; 10- қосымша су сорғы; 11-шықтық сорғы; 12-эжекторлық қыздырғыш; 13-16-регенеративті төмен қысымды қыздырғыштар; 17-стансалық деаратор; 18-20- регенеративті жоғары қысымды қыздырғыштар; 21-қоректік сорғы; 22-регенеративті қыздырғыштардың шықтық сорғысы; 23-буландырғыш қондырғы; 24-химиялық су тазалау сорғылары; 25-стансаның қосымша су сорғысы;  26,27-жылу желісінің әкелінетін және әкетілетін сулық коллекторлары; 28,29-булық және шықтық коллекторлар; 30-шықтық сорғы; 31-реттегіш-салқындатушы қондырғы; 32-фильтр-тазартқыш; 33- қосымша суды реттегіш; 34-шың су ысытушы қазандар; 35-бустерлік сорғы; 36-химиялық су тазалау; 37-шықтағыштағышқа орнатылған құбырлар шоғыры.   


Әдебиеттер тізімі

1.   Рыжкин В.Я. Тепловые электрические станции. –М.: Энергоатомиздат. - 1987.

2.   Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети: Учебник для вузов. – М.: Энергоиздат. - 1982. –360 с.

3.   Ривкин С.Л., Александров А.А. Термодинамические свойства воды и водяного пара: Справочник. –М.: Энергоатомиздат.- 1987. –30 с.

4.   Тепловые и атомные электрические станции. Справочник / Под ред. В.А. Григорьева, В.М.Зорина. –М.: Энергия.- 1982.

5.   Промышленные тепловые электростанции / Под ред. Е.Я.Соколова. –М.: Энергия. - 1979.

6.   Нормы технологического проектирования тепловых электростанций. –М.: 1981.

7.   Рыжкин В.Я. Тепловые электрические станции. –М.: Энергоатомиздат. - 1987.

8.   Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети: Учебник для вузов. – М.: Энергоиздат. - 1982. –360 с.

9.   Ривкин С.Л., Александров А.А. Термодинамические свойства воды и водяного пара: Справочник. –М.: Энергоатомиздат. - 1987. –30 с.

10.            Тепловые и атомные электрические станции. Справочник / Под ред. В.А. Григорьева, В.М.Зорина. –М.: Энергия. - 1982.

11.            Промышленные тепловые электростанции / Под ред. Е.Я.Соколова. –М.: Энергия. - 1979.

12.            Нормы технологического проектирования тепловых электростанций. –М.: 1981.

 

Мазмұны

 

Кіріспе

3

1 Есептік – сызба жұмысының тапсырмасы

3

2  Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар

3

2.1 Жылулық жүктемені анықтау

3

2.2 Жылулық жүктеменің жылдық сызбасын тұрғызу

5

2.3 ЖЭО-ң негізгі қондырғыларын таңдау

5

2.3.1 Бу шығырларын таңдау

 

2.3.2 Энергетикалық қазандық қондырғыларды таңдау

9

2.3.3  Шыңдық су қыздырғыш қазандарын таңдау

9

2.4 Энергетикалық қазанда жағылатын табиғи отын шығынын есептеу

10

2.5 Бу шығыр қондырғысының техника-экономикалық көрсеткіштерін және шартты отын шығынын есептеу                                                                

11

Қосымша

13

Әдебиеттер тізімі

21