АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ

 

 

Жылу энергетикалық қондырғылар кафедрасы

 

 

 

 

ЖЫЛУМЕН ҚАМДАУ ЖӘНЕ ЖЫЛУЛЫҚ ЖЕЛІЛЕР

 

 

Зерттеу жұмыстарын орындауға әдістемелік нұсқаулар

(барлық оқу түрі 220100- Жылу электр стансалар мамандығының студенттеріне арналған)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы 2006

 

 

ҚҰРАСТЫРҒАНДАР: М.И. Пак, Г.М. Тютебаева. Жылумен қамдау және жылулық желілер. Тәжірибелік жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқау ( 220140 – Жылу электр стансасы мамандығыңың барлық оқу түрлерінің студенттері үшін).-Алматы :АЭ ж БИ, 2004.-40 б.

 

 

 

 

 

       Ұсынылып отырған әдістемелік нұсқау тәжірибе жүргізуге дайындық жұмыстарынан тұрады. Әрбір тәжірибелік жұмыстың, тәжірибелік қондырғының сипаттамасы келтірілген, жұмысты орындау әдістемесі және берілгендерді өңдеу түрлері көрсетілген, ұсынылатын әдебиеттер тізімі және бақылау сұрақтары келтірілген.

       Әдістемелік нұсқау 220140 – Жылу электр стансасы мамандығының барлық оқу бөлімінде оқитын студенттеріне арналған.

       Без.9, кесте. 13,библиогр.-12 атау.

 

 

 

 

 

 

 

       Пікірші: тех. ғыл. канд., доц.А.А. Кибарин.

 

 

 

 

 

 

 

Алматы энергетика және байланыс институтының 2006 жылғы жоспары бойынша басылды.

 

 

© Алматы энергетика және байланыс институты, 2006ж.

Мазмұны

Кіріспе                                                                                                       4

1  Зертханалық жұмыс № 1                                                                       5

2  Зертханалық жұмыс № 2                                                                       8

3  Зертханалық жұмыс № 3                                                                       11

4  Зертханалық жұмыс № 4                                                                       15

5  Зертханалық жұмыс № 5                                                                       19

6  Зертханалық жұмыс № 6                                                                       23

7  Зертханалық жұмыс № 7                                                                       27

8  Зертханалық жұмыс № 8                                                                       31

А қосымшасы                                                                                            35

Б қосымшасы                                                                                             35

В қосымшасы                                                                                            36

Г қосымшасы                                                                                             37

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Орталықтанған жылумен қамтамасыз ету жүйесі (ОЖҚЕЖ) Қазақстан Республикасында ауқымды дамуға мүмкіндік алды. Мысал ретінде, 1985ж. Қазақстан Республикасы бойынша жалпы жылу тұтыну 163,36 млн Гкал болса, ал оның ішіндегі ОЖҚЕЖ жылдық жүктеме үлесі 114,77 млн. Гкал (70,26%) болды.

Тұрмыстық, басшы қоғамдық ғимараттардың жалпы аудандары мен халық санының 1998 жылғы есептігі бойынша, жылыту мен ыстық сумен қамтамасыз етудің біріншілік қайраттарының шығысы 32,32 млн.ш.о.т жылына болу керек, олардың ішінде ОЖҚЕЖ-ға 9,29 млн.ш.о.т жылына (28,7%).

ОЖҚЕЖ-ң ең әлсіз бөлігі жылулық тораптар болып келді, осыған орай жылу тораптары арқылы жылу шығындары болады. Осы шығындар 18-37%-ға дейін болады (өнеркәсіптік тәжірибе кезінде). Бірақ жылу тораптарында жаңа техногияларды қолдану (құбырларды пенополиуретаимен оқшаулау) тораптағы шығындарды 3-4%-ға дейін төмендетеді. ОЖҚЕЖ тиімділігін жүзеге асыру үшін, алдымен жылумен қамтамасыз ету жүйелерінде төменгі сапалы табиғи отындарды пайдалану және ОЖҚЕЖ-ны Қазақстанда одан әрі дамытуға мүмкіндік бар. «Жылуландыру және жылулық тораптар» курсы бойынша берілген зертханалық жұмыс айналымдары жылуландыру жүйесін проектілеу және пайдалану бөлімдерін қамтиды: ғимаратты жылытуға қажетті жылулық ағын тығыздығының іріленген шамасын анықтау, жергілікті кедергілердің еселеуіштерін зерттеу, сұйықағулық тәртіппен жылулық тораптар мен қондырғылардың абоненттік кірісі, жылуалмастырғыштардың жылулық тәртібін зерттеу, жылытудың қыздыру қондырғыларынан жылуалу, жылулық жүктемені сапалы реттейтін сызбақты анықтау, айналым сорғысы мен кіріс абоненттерінің жылжу еселеуіш. Бірақ та, берілген тәжірибелік зертханалық жұмысының ерекшелігі, жылылық жүйеде физикалық үлгілерде зерттеумен қатар өнеркәсіптік қондырғыларды қолдану және де сызықты үлгілерде электрлік үлгілердің әдістерін қолдану. Әмбебап стендте жасауды қазіргі заманғы жабдықты, реттегіштер мен қондырғылары қолданылады. Әр зертханалық жұмысты орындау алдында қажетті әдебиеттермен танысып, бақылау протоколын және тәжірибелік қондырғының сүлбесін дайындау. Барлық өлшемдері тұрақтанған сұйықағулық және жылулық тәртіпте орындау. Студент алынған мәліметтерді өндеуден кейін, алдынғы курстың мәліметтері бойынша алынған қорытындылардың қателігін зерделеу, соған қоса әдебиеттердегі мәліметтермен салыстыру қажет.

Жұмыстар 2-3 студенттен тұратын таптармен орындалады. Қорытынды баяндауын: зертханалық жұмыс бойынша кейіптемелерін, қондырғының тәжірибелік сүлбесін, протоколы мен өңделген мәліметтерін, қысқаша қорытындысын А4 форматты қағазда орындауы қажет. Оған қоса әдебиеттерден қысқаша теориялық мағлұмат болуы қажет.

Зертханалық жұмысты келесі сатылармен орындауға негізделген: жұмысқа рұқсат, мұғалімге жұмысты орындап тапсыру. Студент өз уақытында тапсырылмаған жұмысы болған жағдайда келесі жұмысқа жіберілмейді.

 

 

1          Зертханалық жұмыс №1

Жылуалмастырғыш аппараттың (ЖА) жылулық сипаттамасын анықтау

 

Жұмыс мақсаты - Беттік ЖА жылулық тәртіптің жұмысын зерттеу арқылы тәжірибелік дағды алу, ЖА жылулық есептеуін тереңірек түсіну, ЖА жылулық сипаттамасын анықтау кезінде тәжірибелік білім алу, сапалық реттеу кезінде жүктеменің өзгеруін анықтау болып табылады.

 

1.1 Теориялық кіріспе

Жылу беру арқылы беттік ЖА-да жылутасығыштан жылытылатын ортаға жылу беріледі. Жылу беру теңдеуі негізінде ЖА жылулық есептеу (қырылмалық және тексерулік) орындалады

                                                   (1.1)

және жылулық теңестік теңдеуі

,                                        (1.2)

мұнда Q – бірлік уақыт мерзімінде бір жылутасығыштан екінші бір жылутасығышқа берілетін жылу, кВт;

F – ЖА-ның ауданы, м²;

W₁, W₂ – жылутасығыштардың маңыздық жылусыйымдылығы;

мұндағы, g – ЖА арқылы өтетін жылутасығыштың маңыздық шығысы, кг/с;

δt₁, δt₂ – жылутасығыштың қозғалыс кезіндегі температурасының өзгеруі, ⁰С;

∆t_л – ЖА-ғы орташа температуралық тегеурін, ⁰С.

.                                           (1.3)

Осы кейіптемелерде қоршаған ортаға кеткен жылуды ескермейді.

(1.1), (1.2) жүйе теңдеулерінің шешімдерінің нақтылығы жылулық жүктеме тұтынушыларының сапалық реттеу шарттарына сай келмейді, өйткені осындағы Q бір мәнді реттеу көрсеткіштерінің функциясы болуы , негізінен бұл көрсеткішті ЖА-тың температуралық тегеуріні ретінде алу. Сондықтан, жылумен қамдау жүйелерінің ЖА есептеу кезінде ЖА-ң жылулық сипаттамасының теңдеуі алынады

,                                                 (1.4)

мұнда ε – өлшемсіз меншікті жылулық жүктеме;

W_м – ЖА-ы жылусыйымдылықтың кіші маңызы, кДж/(с⁰С);

Ñ - Максималды температуралық тегеурін, ⁰С.

Егер сызықты тәуелді ∆t_л Ñ-дан, δt_м (кішісі), δt_б (үлкені) қолдансақ (Е.А. Соколовпен ұсынылған)

                                        (1.5)

 

онда ε үшін келесіні аламыз

,                           (1.6)

мұнда W_б – ЖА-ы жылусыйымдылықтың үлкен маңызы, кДж/(с⁰С);

ω=kF/ W_м – тәртіптік еселеуіш;

а, в – ЖА еселеуіштері;

ε˚ - F→∞ кезіндегі ЖА-ның меншікті жылулық жүктемесі.

 

1.2 Жұмыстың тапсырмасы

 

Жұмыста α – Laval тақташалы ЖА зерттеу керек. Шығысты санауышты қолдана отырып жылытатын g₁ және жылытылатын g₂ суды, жылусанауышы арқылы Q жылуды, ЖА-да жылутасығышпен берілген, ЖА-ға кірердегі жылутасығыштың температурасын t’₁ пен t’₂ және ЖА-дан шығардағы t’’₁ пен t’’₂ анықтайды:

а) W₁=С_рg₁ , W₂=С_рg₂ ( үлкен мәнін, кіші мәнін  деп белгілейміз);

б) ;

в) ;

г) ;

д) (1.5) пен (1.6) шешімдерінен а, в анықтайды;

е) бес тәртіпте өлшеуді өткізу керек, Ñ, W₁, W_м осы мәндерімен ерекшеленентін және жылутасығыш қозғалысы тура немесе кері болғанда (жылутасығыш қозғалысының сүлбесін мұғалім өзі береді).

 

1.3 Тәжірибелік қондырғы және жұмысты орындау тәртібі

 

ТС-1 әмбебап стендінде тәжірибелік қондырғы орнатылады. Қондырғы сүлбесі үшін, 1.1 суретте көрсетілген, ТС-1 стендінде 1.4 п орындау қажет.

 

1.4 Жұмысты орындау тәртібі

 

1.4.1 ТС-1-02-3 жылуалмастырғышына суық су беру үшін 1-з36, 1-з20, 1-з19 ысырмаларын ашу және 1-з18 ысырмасын сәл ғана ашу, осында суық су шығысы реттеледі. ТС-1-09 қоректік күбісінін толып кетпеуін болдырмау үшін 1-з21 және 1-з6 ысырмаларын ашу қажет.

 

1.1 – сурет. 1– жылуесептегіш; 2 – желілік су шығысөлшегіші; 3, 4 – желілік суды өлшеуге арналған кедергілік термометр; 5 – «Альфа-Лаваль» жылуалмастырғышы; 6 – реттегіш ысырмасы; 7, 8 – жәй судың температурасын өлшеуге арналған кедергілік термометрлер; 9 – жәй су шығысөлшегіші;

 

        1.4.2 Бақылау кезіндегі ТС-1-03-7 «R₁» термометр кедергісін протоколға енгізу керек, осы арқылы суық жәй судың температурасы t’₂ анықталады.

        1.4.3 ТС-1-02-3 жылуалмастырғышына желілік суды беру үшін 1-з2, 1-з8, 1-з16, 1-з17, 1-з15, 1-з7, 1-з3 ысырмаларын ашу және 1-в1 мен 1-в2 реттегіштерін жабық 1-з1, 1-з4, 1-з5, 1-з9, 1-з23, 1-з26, 1-з32 ысырмалары кезінде орындалады. Осы кезде ТС-1-М1 мен ТС-1-М6 манометрлері төмендеп жатқан жылуторабының қысымын, ал ТС-1-М6 манометрі – кері жылуторабындағы қысымды көрсетеді.

        1.4.4 ТС-1-02-1 жылуесептегіш көрсетуі бойынша ыстық жылутасығыштың шығысын (G_с.в., л/ч) тұрақтандыруға болады, оған қанатты ТС-1-02-2 шығысөлшері қосылған, ал суық жәй судың шығысын (G_х.в., л/ч) – ТС-1-02-4 шығысөлшері арқылы алынады. Алынған мәліметтерді бақылау протоколына енгізу қажет.

        1.4.5 ТС-1-Т-1 термометрінің тұрақты көрсетуі арқылы қалыптасқан жылулық тәртіпті орнатуға болады.

        1.4.6 ТС-1-02-5 пен ТС-1-02-6 кедергілік термометрлері қосылған ТС-1-02-1 жылуесептегішінің мәліметтері бойынша желілік судың жылуалмастырғышқа дейінгі t’₁ және кейінгі t’’₁ температураларын өлшеп, ал ТС-1-03-7,8 кедергілік термометр арқылы жылуалмастырғышқа кірердегі t’₂ және шығардағы t’’₂ жәй судың температураларын өлшеп, бақылау протоколына енгізу қажет.

        1.4.7 ТС-1-02-1 жылуесептегішінің көрсетуі бойынша жылуалмастырғыштың жылулық жүктемесінің мәнін анықтап, бақылау протоколына енгізу қажет.

        1.4.8 Жылуалмастырғыштың 5-6 жұмыстық тәртібін анықтау үшін суық жәй судың шығысын өлшеу (G_х.в.) қажет, ол 1-з18 ысырмасы арқылы орындалады.

        1.4.9 Алынған мәліметтерді бақылау протоколына енгізіп, жұмыс бойынша қорытынды жасау.

 

 

 

Бақылау және өңдеу нәтижелерінің протоколы

1.1-кесте Бақылау протоколы

Желілік судың шығысы Gс.в., л/ч	Жәй судың шығысы Gх.в., л/ч	Жылуалмастырғыштың жылулық жүктемесі Q, кВт	Желілік судың ыстықтығы		Су құбырындағы судың ыстықтығы
			кірістегі t’1,0С	шығыстағы t’’1,0С	кірістегі R1, Ом t’2,0С	шығыстағы R2, Ом t’’2,0С

 

1.2-кесте Өңдеу нәтижелерінің протоколы

W1, Дж/сК	W2, Дж/сК	Q, Вт			а	в

 

1.5 Бақылау сұрақтары:

 

 - ЖА түлері мен жұмыс істеу тәртібін атаңыз;

 - температуралық тегеурін және оның өзгеретін ЖА ауданындағы өзгерісі;

 - орташа температуралық тегеурін, логарифмдік, арифметикалық;

 - жылу берудің теңдеуі және жылу беру еселеуіші қандай факторларға тәуелді;

 - жылулық теңестік теңдеуі, жылутасымалдағыштың маңыздық жылусыйымдылығы;

 - ЖА-ның жылу сипаттамасының теңдеуі, оның қолдану мақсаты;

 - ЖА-ның меншікті жылулық сипаттамасы, тәртіптік еселеуіш;

 - жеке компьютерде тәжірибелік мәліметті есептеудің бағдарламасын құрастыру.

 

1.6                 Ұсынылатын әдебиеттер

1.                      Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети: - М.: Изд. МЭИ, 2001. – 472с., С. 116-131.

2.                      Исаченко В.П. и др. Теплопередача. – М.: Энергия, 1975. – 488с., С. 441-454.

 

2 Зертханалық жұмыс №2

Ғимаратты жылытуға қажетті жылу ағын тығыздығының іріленген көрсеткішін анықтау

 

Жұмыс мақсаты - ғимаратта жылуаудитті (жылутексеруді) орындау ісіне дағды алу, жылыту кезіндегі жылулық жүктемені есептеудің әдістерін тереңірек оқып үйрену, библейских бөлменің жылулық теңестігінің құраушыларын анықтау, жүйелік жылумен қамдаудың проектілік (жобалық) және қолданулық қалыптық құжаттарымен танысу.

 

2.1       Теориялық кіріспе

 

Жүйелік жылумен қамдауды проектілегенде (жобалағанда) өнеркәсіптік аймақтағы жылулық жүктемені есептеу кезде ғимараттың 1 м² жалпы ауднына келетін q₀ жылытудың іріленген жылулық ағын тығыздығын анықтау қажет [2]*

,  кВт ,                                        (2.1)

 

мұнда F – ғимараттың жалпы ауданы, м².

Осында q₀ шамасына ғимарат шектейтін құрылмасынан жылу шығындары, инфильтрлеу ауасын қыздыру үшін қажетті жылу кіреді. [1]-де салыну жыылына, ғимарат қабатына және климатологиялық аумағына байланысты ғимараттың әр түріне сай q₀ мәнінің шамасы көрсетілген.

* - СНиП 41-02-2003 СНиП 2.04.07-86* істерін белгілейді.

Көбіне жылуаудитін қоршаған ортаның t_Н, ⁰С температура кезінде орындайды, ол есептелінетін t_Н^Р, ⁰С температурасынан өзгеше. Осы кезде q₀ келесі қатынаспен анықталады

,                                         (2.2)

 

мұнда Q_от, t_вн, t_н – жылулық жүктеменің, ғимарат ішіндегі ауа температурасының, тәжірибені өткізу уақытындағы қоршаған ортадағы ауа температурасының орташа мәндері;

t_ВН^Р, t_Н^Р – ауаның есептік температурасы. [3,4] бойынша t_ВН^Р=20⁰С және Алматы қаласы үшін t_Н^Р=-23⁰С.

 

2.2       Жұмыстың тапсырмасы

 

Бұл жұмыста ӨЖЭ кафедрасының қосымша салынған ғимараттың тәжірибелік q₀ анықталады. Жылытудың жылулық жүктемесін анықтау үшін «Взлет» ультрадыбыстық шығысөлшері, беруші және кері жылыту құбырында орнатылған платиналық кедергілік термометрлері қолданады. (2.2) кейіптемесі бойынша q₀ анықтау үшін t_ВН орташаесепті ғимарат ауасының ішкі температурасы етіліп анықталады, ол өз кезегінде әр бөлмеде өлшеніп, келесі кейіптеме арқылы анықталады

,                                          (2.3)

мұнда t_і, F_і – бір серия кезендегі бөлменің ауа температурасы мен жалпы ауданы,

F_і-ді ғимараттың 1 мен 2 қабатының жоспары бойынша анықталады, қосымшада көрсетілген. Сыртқы ауаның температурасы осы өлшеу сериясында өлшенген температуралардың орташа арифметикалық мәні болып алынады, ол өлшемдердің сериясы әр 15 мин. сайын орындалады. 3-4 зерттеу жүргізіп, олардың әр сериясының q₀ анықтау.

 

2.3 Қосымша салынған ғимаратты жылытудың шартты сүлбесі және жылулық жүктемесін өлшеу сүлбесі

 

Екі қабатты ӨЖЭ кафедрасының қосымша салынған ғимаратты мен АЭжБИ кітапханасының оқу залын жылытудың шартты сүлбесі және жылулық жүктемесін қазіргі өлшеу сүлбесі 2.1 - суретте көрсетілген.

 

 

2.1-сурет. Қосымша салынған ғимараттың жылулық жүктемесін өлшеу сүлбесі

1.2 – платиналық кедергілік термометр желілік суды өлшеуге арналған; 3 - «Взлет» ультрадыбыстық шығысөлшері; 4, 5 – шарды термометр бөлме ішіндегі ауа температурасын өлшеуге арналған; 6 – термометр қоршаған орта температурасын өлшеуге арналған; 7 – жылытудың қыздыру қондырғылары.

ГОСТ 30494-96 [5]-на сәйкес бөлме ішіндегі ауа температурасының сапасы ретінде бөлменің жұмыс аумағындағы нәтижелік температурасы алынады, ол өз кезегінде тәжірибелік шарлы диаметрі 150мм болатын термометр арқылы анықталады, шар ішіндегі температура 1,0 қаралық дәрежесі орнатылған ТМ-908 инфрақызыл термометрімен анықталады.

 

2.4 Жұмысты орындау тәртібі және нәтижелерді өңдеу

 

Бұл жұмыста тәжірибе арқылы ӨЖЭ кафедрасының қосымша салынған ғимараттың ортаесепті ауа температурасын, қоршаған орта ауасының температурасын және жылытудың жылулық ағының қуатын анықтау және есептік тәртіптегі жылытудағы іріленген жылу ағының тығыздығын анықтау қажет.

Жұмысты тобында 3-тен кем емес студент орындау қажет. 1.5 сағат ішінде бір студент А011 аудиториясында кафедрасының қосымша салынған ғимарат қуатының уақатқа байланысты тәуелділігін анықтаса, ал басқалары ауданы F_і әр бөлмедегі шарлы термомерт көмегімен ауаның нәтижелік температурасын t_і анықтаса, үшіншілері ғимараттың солтүстік жағынан қоршаған орта ауасының температурасын анықтау қажет. Есептеу үшін жұмыс істеу барысындағы орташа шамалар алынады. Нәтижелерді өңдеу (2.1-2.3) кейіптемелер арқылы орындады.

 

2.5 Бақылау сұрақтары:

 

 - жылумен қамдау жүйсінің бөлінуі және негізгі түзгілері;

 - жылуды тұтынудың түрлері, жылутұтынудың жылдық сызбағы;

 - бөлменің жылулық теңестігі, ғимараттың жылушығындарын есептеу әдістері;

 - жылыту жүйесінің бөлінуі;

 - қыздыру қондырғылары, қыздыру қондырғыларының жылуалу, қыздыру қондырғыларындағы жылутасығыш температурасының максималды шекті мәні;

 - жылытудағы жылу ағынының іріленген тығыздығын анықтау;

 - жұмыста қолданылатын өлшеу қондырғылырының жұмыс істеу қағидасы.

 

2.6 Ұсынылатын әдебиеттер

 

1. Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети: - М.: Изд. МЭИ, 2001. – 472с., С. 116-131.

2. СН и П 2.04.07 – 86*.Тепловые сети. – М.: ГП ЦПП, 1996. – 48с.

3. СНИП 2.04.05-91* Отопление, вентиляция и кондиционирование. – М.: ГУП ЦПП, 1998. – 72с.

4. МСН 2.04.01-98. Строительная климатология. – М., 2000. – 113с.

 

3 Зертханалық жұмыс №3

Абоненттік кірудегі айналма сорғысымен орын ауыстыру еселеуішін анықтау

 

Жұмыс мақсаты: - Абоненттік кірудегімен айналма сорғысы қондырғысының жылулық және сұйықағулық тәртіптерін тәжірибелік зерттеуін үрену, жылумен қамдау жүйесін реттеудегі  білімдерін тереңдету, соған қоса ғимарат жүйесін жылыту жобасына негізделу жөнінде білімін тереңдету.

 

3.1 Теориялық кіріспе

 

Тұрғын және жалпы админитративті ғимараттарда өмір сүру үшін тазалық-гигиена шарттарын қамтамасыз ету үшін жылыту жүйелерінде жылутасығыштың жылдамдығына және қыздыратын қондырғыларды жылутасығыш максималды температурасына шектер қойылады. Берілген сапалы реттеу сызбағындағы (150/70, 132/70) осы шарттар абонент кіруінің қондырғысын таңдау кезінде орындалады, ол өз кезегінде айналма жүйесінде және желілік пен кері судың орын ауыстыруының қажетті тегеурінін қамтамасыз етеді. Түйіннің орын ауыстыруын есептеу жылыту жүйесінің жұмыс тәртібін есептеу үшін орындалады.

Орын ауыстыру еселеуіші судың кері g₀ және g_с шығыстарының қатынастарымен анықталады

.

Судың жылусыйымдылығының температураға байланысты тәуелділігін ескермесек, өлшенген желілік су t₁, ⁰С, кері t₂, ⁰С және орын ауыстырудан кейінгі t₃, ⁰С температуралары арқылы u-ды анықтаса болады

                                             (3.1)

 

айналма судың шығысы (1+u) g_с тең болғандықтан.

Сапалық реттеу кезінде бар тегеурін абонент кіруінде өзгеріссіз қалады, және элеваторлар тұрақты орын ауыстыру еселеуішімен жұмыс істейді, ол өз кезегінде элеватордың геометриялық өлшемдеріне байланысты. Реттелетін қақпақшасы бар абонент кіруіндегі қондырғысы және айналма сорғысы айнымалы орын ауыстыруы бар еселеуішті қамтамасыз етеді, ол өз кезегінде қоршаған ортаның температурасы өзгерген кезде өзгереді немесе берілген ауа температурасын белгіленген ғимарат бөлмесінде қамтамасыз етеді.

 

3.2 Ж±мыстыњ тапсырмасы

 

Ж±мыс келесі ретпен орындалады:

- ауа райлыќ реттегішті ќолмен басќаруѓа аударыњыз (тєртіптер индикаторын ќолмен жөндеу ќалпына келтіріњіз):

а) сапалыќ басќару:

1) cорѓыда оќытушы тапсырмасы бойынша сорѓы айналѓысыныњ айналу санын орнатыњыз;

2) БОИ-2 жылу есептегіш (санаѓышты)-ті аѓынды тєртіпке келтіріњіз;

3) басќарылатын ќаќпаќшаныњ максималды ашылу дєрежесін ќамтамасыз етіњіз;

4) t₃ ыстыќтыѓын уаќыт бойынша өзгермеген моментін тосып, өлшеу ж‰ргізіњіз;

5) қаќпаќшаныњ ашылу дєрежесініњ жања мєнін аныќтап, жања тєртіпте өлшеулер ж‰ргізіњіз. Осылай өлшеулерді єр т‰рлі ќаќпаќшаныњ ашылу дєрежесімен 5 рет көрсетіњіз;

б) сандыќ басќару:

1) ќаќпаќшаныњ ашылу дєрежесін орташа тєртіпке ќойыњыз;

2) позиционерді электр тогынан ажыратыњыз;

3) 2 блогында ќолмен айналѓыныњ айналу айналымыныњ санын (1400-2800) ай/мин шегінде орнатыњыз;

4) тєртіптіњ орнауын к‰тіњіз де өлшеу ж‰ргізіњіз;

5) айналым саныныњ жања мєнін орнатып,сол жања мєнде өлшеулер ж‰ргізіњіз. Сонымен сорѓы айналѓысы айналымыныњ 5 єр т‰рлі айналым санында өлшеулер ж‰ргізіњіз. Өлшеу нєтижелері баќылау протоколына енгізіњіз (3.1 - кесте).

 

 

3.1 - кесте Баќылау протоколы

Клапан ашылу дәрежесі	Айналым саны n, об/мин	gс, т/ч	gгвс, т/ч	t1, 0С	t2, 0С	t3, 0С	Р1, кгс/см2	Р2, кгс/см2

 

        АЭжБИ-діњ А корпусыныњ абоненттік енгізу ќондырѓысы «Данфос» Ес1-9300 фирмасыныњ ауа райлыќ реттегішініњ ќорында жєне WILO-TOP-E 100/1-10 электрондыќ жиіліктік басќармасы бар циркуляциялыќ сорѓымен ќ±растырылѓан жєне де жылыту ж‰ктемесін сандыќ, сапалыќ реттеуге арналѓан.

        Ж±мыста міндетті т‰рде жылыту ж‰йесіндегі ыѓысу еселеуішініњ өзгеруін жылыту ж‰ктемесін реттеу кезінде сапалыќ  (сорѓы айналѓысыныњ айналу саны n=const) жєне сандыќ (n=var) аныќтау керек. Ж±мысты орындау кезінде ауа райлыќ реттегіш  Ес 1- 9300 ќолмен басќару тєртібіне ауысады. Сорѓыны айналѓысыныњ берілген айналу санын n реттеуде ыѓысу еселеуішін реттеуіш ќаќпаќшасыныњ ашылу дєрежесініњ тєуелділігімен аныќтайды.Ал сапалыќ реттеуде ќаќпаќшаныњ ашылу дєрежесін өзгермеген к‰йде ќалдырады да ыѓысу еселеуішініњ өзгеруін сорѓы айналѓысыныњ айналу саныныњ n өзгеруінен аныќтайды. Ыѓысу еселеуішін (3.1) ќатынасы бойынша аныќтайды.

 

3.3 Тєжірибелік ќондырѓы с‰лбесі жєне ж±мыс істеу тєртібі.

 

АЭжБИ-діњ А корпусыныњ абоненттік енгізуініњ ыѓысу т‰йін с‰лбесі 3.1-суретте көрсетілген.

 

 

_-          3.1-сурет АЭжБИ корпусыныњ абоненттік енгізуініњ ыѓысу т‰йін с‰лбесі

1-WILO TOP-E 100/1-10, циркуляциондыќ сорѓы., 2- сорѓы басќару блогы.

3- реттеуші ершіктік (седельный) ќаќпаќша, 4- ќаќпаќша штогы (шток), 5- ќаќпаќша сервожетек, 6- позиционер, t_1, t_2, t₃ – жылу тасыѓыш ыстыќтыѓын аныќтауыш нүктелер, М₁ М₂ – моменттер.

 

Ыѓысу түйіні VF 2 dy50 реттегіш ершіктік ќаќпаќшадан WILO TOP –E 100/1-10 сорѓы роторыныњ ротор айналымыныњ электронды реттегішінен т±рады. Ќаќпаќша AMV 423/230В реверсионды электр жетегі жабдыќталѓан. 5 электр реттегіш корпусындаѓы жылытулыќ ж‰ктемені сапалыќ сандыќ басќару ‰шін 6 позиционер орнатылѓан, олар ‰ш ќаќпаќшаныњ штогымен кинеметикалыќ байланыста. Штоктың ќай жаѓдайда т±рѓанына тєуелді позиционер 0-10В басќарымды сигнал береді, ол арќылы сорѓы роторыныњ айналым саныны өзгеруі байќалады. t_1, t_2, t₃  н‰ктелеріндегі ыстыќтыќтар ТМ-908 инфраќызыл дистанциондыќ термометрмен өлшенеді. Напор М₁ жєне М₂ манометрлерімен өлшеніп жатыр.

 

3.4 Ж±мыс бойынша нєтижелерді өњдеу жєне есеп беру.

 

Өлшемдердіњ берілгені бойынша (3.1) тењдеуі арќылы араластыру еселеуіші табылады, таратылѓан аѓын Н

Н= H₁-H₂.                                                                            (3.1)

М±ндаѓы Н₁ Н₂- кері ќайтару жєне беру магистралындаѓы пьезометриялыќ аѓын.

= (1+U)*(g_c-g_гвс)                                  (3.3)

жєне де жылыту ж‰йесініњ тиімді гидравликалыќ кедергісі

S_от=.                                                      (3.4)

М±ндаѓы V_ц - циркуляциялыќ судыњ көлемдік шыѓыны;

q_гвс - єрбір өлшенген тєртіп ‰шін ыстыќ сумен ќамдауѓа кеткен шыѓын

Берілгендерді өњдеу нєтижелері берілгендерді өњдеу протоколына енгізіледі (3.2-кесте).

 

3.2-кесте Берілгендерді өњдеу протоколы

qот=qc-qгвс,т/саѓ	и	Н, мм.вод.ст	Sц,	qц, т/саѓ

 

        Ж±мыс бойынша есеп беру нєтиже ќателіктеріне баѓа беруді жєне алынѓан нєтижелердіњ єдеби берілгендерімен салыстыру ж±мыстары бойынша анализдеу туралы ќысќаша ќорытынды ќамту керек.

 

        3.5 Баќылау с±раќтары:

 

         - жылумен ќамдау ж‰йесініњ ќосылу тєсілі бойынша ыстыќ сумен ќамдау жєне жылыту ж‰ктемесініњ классификациясы;

         - абоненттік енгізудіњ ыѓысу т‰йінініњ ж±мысы, ыѓысу еселеуіші;

         - циркуляциялыќ сорѓы арќылы  жылыту ж‰ктемесін жергілікті реттеу;

         - жылыту ж‰йесініњ гидравликалыќ кедергісі,оны есептеу єдістері;

         - ж‰ктемені сапалыќ реттеу кезіндегі циркуляциялыќ судыњ есептік шыѓыны.

        3.6 Ұсынылатын єдебиеттер тізімі

 

        1. Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети. – М.: Изд. МЭИ, 2001.-472с.,С. 85-107, 131-166, 278-286.

        2. Каталог автоматических регуляторв для систем теплоснабжения зданий.- Данфосс Т.О.В 04/2001. – 188с.

        3. СНиП РК 4.02-05-2001. Отопление, вентиляция и кондиционирование. Астана, 2002.-72с.

 

        4 Зертханалыќ ж±мыс № 4

        Электрлік моделдегі жылу желісініњ гидравликалыќ тєртібін зерттеу

        Ж±мыс маќсаты - ќ±бырµткізу (трубопровод) ж‰йесіндегі гидравликалыќ тєртіптерді моделдеу кезіндегі білім сапасын терењдету. Жылу желісініњ гидравликалыќ есептеу жєне т±тынушыларѓа байланыс тєсілін тањдау кезіндегі білім сапасын терењдету. Жылу желісініњ гидравликалыќ тєртібін реттеуді оќып ‰йрену.

 

        4.1 Теоретикалыќ кіріспе

 

        Жылу желісініњ гидравликалыќ тєртібініњ электрлік ‰лгілеуініњ ќолданылуы осы берілген ж±мыста т±раќты токтыњ тармаќталѓан электр тізбегінде токтарату ќ±былысыныњ аналогиясына жєне кµпсаќшылы (многокольцевых) трубоµткізгіштік желі аналогиясына негізделген. Электр тізбегінденгі ток тарату Кирхгоф тењдеуі бойынша аныќталады

 

,                                     (4.1)

 

        м±ндаѓы I_k – µлшемі, электр тізбегініњ к – ші т‰йініндегі (узел);

I_i, R_i, E_i, r_i – сєйкесінше ток к‰штері, кедергілері ЭЌК – і-ші т±йыќ контурдаѓы ЭЌК – њ кµздерініњ ішкі кедергілері.

        Таѓы да басќаша кµп (кольцевых) турбоµткізгіштік ж‰йелерде аѓынтаратуды да Кирхгоф ережесіне баѓынады. Оны келесі т‰рде кейіптеуге болады

 

,                            (4.2)

 

        м±нда V_k – аѓындар (с±йыќ шыѓыны), трубоµткізгіштік ж‰йеніњ к –ші т‰йініндегі келісімділік;

V_i, S_i, H_0i, S_0i – сєйкесінше гидравликалыќ кедергілер аѓындары, т±йыќ i –ші контурдаѓы сорѓыныњ шартты ќысымы жєне ішкі кедергілері.

        ‡лгілеуші электртізбегі зерттеліп жатќан турбоµткізгіш ж‰йесініњ топологиясына негізделіп ќ±рылады.

        Сызыќты элементтерде трубоµткізгіштік ж‰йені электрлік ‰лгілеу кезінде, (4.1), (4.2) – дегідей аналогиялыќ µлшем ретінде трубоµткізгіш желісіндегі ќысым ќ±ламасыныњ шыѓынынын (3.6) электржелісінде келесідей алуѓа (тањдауѓа) болады: кернеу, екі дєрежелі кернеу жєне тізбек аумаѓына жайылѓан куат. Сонымен ќатар барлыќ жаѓдайларѓа шартты ќ±ламаның аналогі ретінде ток кµзініњ ЭЌК –ін алѓанымыз (тањдаѓанымыз) жµн.

        (6) ж±мыста кµрсетілген ‰лгілеу ќателігін анализдеуінен, ењ кіші мєнді ‰лгілеу ќателігі аналогиялыќ ќысым ќ±ламасыныњ шыѓыныныњ мєніне сєйкес келеді - электртізбегініњ аумаѓында кернеу ќ±ламасы. Сондай – аќ аналогиялыќ µлшемдер келесі т‰рде алынады

 

_;  ; .                                (4.3)

        Сонда  тегеурін шығынына сәйкес

                                       (4.4)

(4.3) кейіптемесі арқылы (4.1) кейіптемесін аламыз

ол (4.1) кейіптемесінің 2-ші жүйесімен ұқсас.

        Ұқсастық еселеуіштерінің сандық мәндері электрлік және құбырлық жүйенің өлшем бірліктерін таңдауға байланысты.

 

        4.2 Жұмыстың тапсырмасы

 

        Жұмыста желілік сорғысы бар жылулық жүйе мен тәуелсіз сүлбе бойынша жылыту жүктемесімен қатарлас қосылған тұтынушылар берілген. Сорғы сипаттамасы желі аумағымен гидравликалық кедергісі, тұтынушылардың абоненттік енгізілуі белгілі. Осы мәліметтерге сүйене отырып, жылу жүйесінің топологиясы бойынша электр жүйесін үлгілеу стендінде тұрақты тоқ көзі бар жүйені тұрғызу керек, тоқ көзінің ЭҚК-ін таңдау керек, ұқсастық еселеуішін анықтау керек, тізбек аумағының кедергісімен желідегі қысым шығындарының ұқсастығы ретінде таңдалған тоқ көзінің ішкі кедергісі, электр тізбегінің аумағындағы кедергі құлауын анықтау керек.

        Үлгілеу қондырғысында тұтынушыларды жылытуға кететін су шығындарын, жүйенің пьезометрикалық графигін анықтау керек, сонымен бірге, бір тұтынушының кедергісінің екі есе ұлғайған кезіндегі аталған шамалардың өзгеруін анықтау керек.

 

        4.3 Эксперименталді қондырғы мен жұмыс тәртібі

 

Жылу жүйесінің сүлбесі 4.1 суретте келтірілген.

 

4.1- сурет. Жылу жүйесінің сүлбесі. СН-желілік сорғы, 1,2,3,4,5- тұтынушылар.

 

        Беретін және қайтарылатын желі бойынша жылу желісінің аумағының кедергісі: S_н-1 = S_1-2 = S_2-3 = S_3-4  = S_4-5 =30 мм*сағ²/м⁶. Тұтынушыларды абоненттік енгізу кедергісі S₁=S₂=S₃=S₄=S₅=800 мм *сағ²/м⁶. Н₀ =6115, S₀=60,79мм*сағ²/м⁶ сипаттамасы бар Wilo RJ-30/75 сорғыны желілік сорғы ретінде таңдаймыз.

        Желілік элементтерде электр тізбегін, берілген жылытулық үлгілеу желісін тұрғызу үшін (4.3) және (4.4) кейіптемесін қолданамыз. Электр тізбегінің үлгілеу көрсеткіштерін анықтау үшін келесі жұмысты орындаймыз:

         - бір тұтынушысы бар эквивалентті жылу желісінің көрсеткіштерін, Н-1 аумағындағы су шығынын анықтау керек. Қатарлас қосылған тұтынушылар мен желі аумақтарының соммалық кедергілері ретінде анықталатын тұтынушылардың және жылу желілерінің жалпы кедергісі S=189,79мм*сағ²/м⁶.

        Wilo RJ-30/75 [5] сорғысы жұмыс жылдамдығының 1-ші сатысында жуықталады (аппроксимация)

Н=6115-60,79V²,мм.су.бағ.

        Бұдан, Н-Н аумағындағы сорғымен жасалатын тегеурін: Н_н-н=4162,8мм,

Н-1 аумағындағы су шығыны V_н-1=5,676 м³/сағ;

         - а ұқсастығының еселеуішін таңдаймыз, ол 1 Ом*м⁶ /мм*сағ²;

         - берілген а еселеуішінде электр тізбегін есептейміз.

Электр тізбегінің баламалық сүлбесінің соммалық кедергісі 342,57 Ом- ға тең;

         - Е=4В, I=11,676 mА, I²=136,33 (mА)² кезінде. Бұл жағдайда в=2,057; в²=4,23;

         - с еселеуіші 0,000654 В/мм-ге тең болады;

         - с/а*в²=1,546*10^-4 еселеуіштер комплексі оның шамасы жылу желісіндегі және электр желісіндегі өлшем бірліктермен анықталады.

        4.2 – суретте келтірілген жылу желісінің топологиясы бойынша стендте үлгілеуші электр тізбегін жинаймыз.

 

4.2 – сурет. Берілген жылу желісін үлгілеуші электр тізбегінің сүлбесі.

R₁,R₂,... R₅ - абонеттік енгізу кедергілері

r₁,r₂,... r₅ - желі аумақтарының кедергілері

r₀ - тоқ көзінің ішкі кедергісін орнатуға арналған айнымалы резистор.

        Е=4В, R₁=R₂=...R₅=800 Ом, r₁=r₂=...=r₅=30 Ом таңдалынған ұқсастық еселеуіштерінде тоқ көзінің жалпы ішкі кедергісі  айнымалы резистор көмегімен қою керек болатын 60,79 Ом-ға тең болуы керек.

        Қондырғыдан кейін Омметр көмегімен керекті r_i, R_i кедергінің мәндері, адаптрде Е=4В мәні орнатылады (егер вольтметр көрсетуі 0-0 нүктесінде ажырату жүктемесінде 4В-тен айырмашылығы бар болса, онда ұқсастық еселеуішінің қайта есептеуін жүргізу қажет), желі қосылады, желі аумағында кернеу құлауы болады. ∆Н_i,i=1=ав²Н_i,i+1, абонетте су шығыны V_i=V_I/в, берілген өлшеулер бойынша желінің пьезометрикалық сызбасы тұрғызылады.

        Содан соң кедергі 3 2 есеге өседі, өлшеулер жүргізіледі және 3 тұтынушысындағы су шығынының кемуі кезіндегі пьезометрикалық сызбасын тұрғызады.

        Электрлік үлгілеудің берілген өлшеулерін бақылау протоколына енгізеді, ал ұқсастық еселеуіштерімен есептелген берілгендерді өңдеу нәтижелерін берілгендерді өңдеу протоколына енгіземіз.

 

        4.4 Жұмыс бойынша есеп беру мазмұны

 

        Жұмыс бойынша есеп беру пьезоматрикалық сызбаны және (4.2) кейіптеме бойынша есептелген және де қондырғыда да анықталған тұтынушылардың су шығының мәндері болуы керек. Олардың салыстырмалы есептеулері болуы керек.

 

        4.5 Бақылау сұрақтары:

 

         - құбырдың меншікті гидравликалық кедергісі, меншікті кедергі үлесі;

         - құбырдың қатарлас және тізбектей іске қосылуы, өткізгіштік;

         - жылу желісінің пьезометрикалық сызбасы, тегеурін шығынының меншікті оптималды мәні;

         - абонеттік енгізулердің сызбалары;

         - элеваторлардың құрылғысы және жұмысы;

         - жылу желісінің гидравликалық тәртіптерінің үлгілеу тәсілдері.

 

4.6 Ұсынылатын єдебиеттер тізімі

 

        1. Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети.- М.:Изд. МЭИ, 2001.-472с., С. 182-210, 278-286.

        2. СНиП 2.04.05-91*. Отопление , вентиляция и кондиционирование.- М.: ГУПЦПП, 1998.-72с.

        3. Пак М.И., Пак И.М. Пред. Патент KZ А12041.-2001.

        4. Зингер Н.М. Гидравлические и тепловые режимы теплофикационных систем. – М.:" Энергия ", 1976.-336с.

        5. Каталог насосного оборудования WiLO 2002/2003. - С.74.

        6. Пак И.М., Ем Т.М., Пак М.И. Электрическое моделирование гидравлического режима трубопроводных систем // Труды 4 Международной конференции "Энергетика, телекомуникации и высшее образование в современных условиях", 2004.

 

        5 Зертханалық жұмыс №5

        Құбыр ішіндегі сұйық ағынының гидравликалық кедергілерін зерттеу

 

        Жұмыстың мақсаты – құбыр ішіндегі сұйық ағынының гидравликалық тәртібін зерттеу кезінде тәжірибелік маңызды мәліметтер алу, тұтынушыларды жылумен қамтамасыз етудегі және жылу желілерінің гидравликалық тәртібінде білім сапасын тереңдету.

 

        5.1 Теориялық кіріспе

 ұзындығы бар құбырдың гидравликалық тұрақталған аумағында және ішкі диаметрі d, жылдамдығымен сұйық ағыны кезіндегі қысым құламасы H Дарси кейіптемесімен анықталады

 

,                                        (5.1)

        мұнда - өлшемсіз үйкеліс еселеуіші;

          g – еркін түсу үдеуі.

        Үйкеліс еселеуіші құбырдың баламалық бұдырлығынан және Рейнольдс санынан тәуелді. Сұйық ағынының аумағында  қателігі 3 %-дан аспайтын Re санына тәуелсіз  екі еселеуіштік ағын аумағы деп аталады.  ұзындығы бар құбыр аумағындағы қысым құлама шығынын мына қатынас арқылы анықтауға болады.

 

,                                            (5.2)

        мұнда  - құбырдың меншікті кедергісі, ;

V – сұйықтың көлемдік шығысы,.

        Бұл кейіптемеде қысым құламасы шығыны мм.сын.бағ-да өлшенеді. Бірнеше шартты қосөресі  бар құбырларға мәнін  мм кезінде 5.1 – кестесіне келтіреміз.

 

5.1-кесте Құбырлардың меншікті кедергілері

Шартты жүріс,мм	Сыртқы қосөре, мм	Ішкі қосөре,мм
15	18	14	567,6
20	25	21	67,5
25	32	27	18,1
32	38	33	6,3
50	57	51	0,64
65	76	70	0,121
100	108	101	1,77*10-2

 

        Қысым құламасының сызықты шығынына қосымша қысым құламасының шығыны жергілікті кедергілерде де (ысырмалар, бұрылмалар, үштіктер ж/е т.б.).

Жергілікті кедергілер жергілікті кедергілер еселеуішімен  және жергілікті кедергілердің баламалық ұзындығымен сипатталады.

 

,                                               (5.3)

,                                                  (5.4)

         кезінде өлшемі бойынша  үйкеліс еселеуіші келесі қатынаспен анықталады

.                                     (5.5)

 

ұзындығы бар және барлық жергілікті кедергілер қосындысы  бар құбыр аумағындағы қысым құламасының жалпы шығыны келесі кейіптемемен анықталады

.                                     (5.6)

 

        5.2 Жұмыс тапсырмасы

 

        Эксперименталдық қондырғыда қысым құламасының шығыны ұзындығы бар құбырда гидродинамикалық тұрақталу аумағында (теоретикалық ол ). Сондықтан анықтау қателігі жоғарыда келтірілген кейіптеме бойынша мағыналы болады және де (5.2) кейіптеме бойынша табылған меншікті кедергі мәнін шартты меншікті кедергі деп атауға болады . Жұмыста ң эксперименталді түрде табылған мәндері бойынша табу керек, болат құбыр қосөресі , пластикалық құбыр . Құбыр кедергісінің кедергіге қатынасын табу керек , 5.1 кестесі бойынша табылған қатынастармен салыстыру керек. Жергілікті кедергілер еселеуіштерін анықтау үшін (5.6 ) кейіптемесі арқылы  анықтаймыз

.                                                (5.7)

        Содан соң (5.4) бойынша жергілікті кедергі еселеуішін анықтаймыз.

 

        5.3 Эксперименталді қондырғы сүлбесі және жұмыс істеу тәртібі

 

        Эксперименталді қондырғы сүлбесі 5.1 - суретінде көрсетілген 2 коллекторге су беруде 1 және су қайтаруда 2 ауаалғыштармен 13 ысырмаларымен құбыр қосылған 3 пластикалық ішкі қосөресі d=12мм, ұзындығы  121см;4 болат ; 5 болат  екі бұрылысымен -қа, 6 болат ,7 болат кеңейген қосөресімен  тен ,8 болат құбырдың кеңейген тарылған қосөрелерімен, 9, 10 болат мойнақ.

        Су беру коллекторына су қалалық су желісінен келіп түседі. Іске қосуда интегралдық сұйық санағышы орналасқан ол Unimag11 қондырғысы.Су беру және су қайтару коллекторындағы қысым құламасы дифференциалдық манометр Yokogawa 12 арқылы өлшенеді. Бұл манометр қысымдар айырмасын  миллиамперметрмен 14 өлшенетін ток мәніне түрлендіреді.

        Болат құбыр ұзындығы түзу сызық бойынша 150 см-ге тең.

 

5.1-сурет. Эксперименталді қондырғы сүлбесі.

 

        Жұмыс келесідей тәртіпте орындалады. Су құбыры, арнама (канализация), құбыр желісіндегі ысырмалар ашылады, сонан соң дифманометр Yokogawa қондырғысында орналасқан ауа әкету 13 арқылы жүйеден ауаны жоямыз. Ауаның толық жойылғаны жөнінде және жабық ысырмада арнама жүйесінде дифманометр нөлді көрсетуі керек. Құбырда 6 ысырма жабылады, құбырда 4 ысырма ашылады, су шығынын  өлшеу кезінде кем дегенде 3-рет өлшеу жүргізу керек, қысым құламасы . Құбырда ысырманы жабамыз 4, құбырда ысырманы ашамыз содан соң өлшеуді құбырда жүргіземіз. Сол сияқты барлық басқа құбырларда да өлшеулер жүргізілуі керек.

        Нәтижелер бақылау протоколына енгізіледі (5.2-кесте).

 

5.2 -кесте

Құбыр нөмірі	Шығын өлшер көрсетуі м3	Уақыт,сағ	Дифманометр көрсетуі mА

 

        5.4 Берілгендерді өңдеу.

 

        Алынған нәтижелерді өңдеу келесідей тәртіппен орындалады. Әрбір құбыр үшін өлшеулер нәтижелері орташаландырылады, есептеу кезінде қысым құламасының сұйық шығынының орташа арифметикалық өлшемдері қолданылады. Есептеу (5.2), (5.6), (5.7), (5.4), (5.5) кейіптемелері бойынша жүргізіледі. Осы кейіптемелерден табылған мәндерді келесідей өлшем бірліктеріне қою керек: су шығыны – м³/сағ, құбыр қосөресі – м, тегеурін шығыны – мм*сағ²/м⁶*м. Есептеу нәтижелерін берілгендерді өңдеу протоколына енгізу керек. (5.3-кесте).

 

5.3-кесте Берілгендерді өңдеу протоколы.

Құбыр нөмірі	,Па	Ұзын дығы ,м	Шығын			м	D м

 

        Жұмыстың қорытындысында алынған мәндердің әдебиет мәндерімен салыстырылу жұмысы көрсетілуі керек.

 

        5.5. Бақылау сұрақтары:

 

         - қысым, тегеурін мен қысым шығыны, тегеурін шығыны қалай байланысқан;

         - толық тегеурінді, пьезометриялық және бар тегеурінді анықтаңыз;

         - сұйық ағынның төртбұрыштық аумағына сипаттама беріңіз;

         - трубоқондырғының аумағына параллель және тізбектей қосылу кезінде жалпы кедергі қалай есептеледі;

         - жергілікті кедергіде тегеурін шығыны қалай есептеледі, жергілікті кедергінің эквивалетті ұзындығы дегеніміз не?

         - әртүрлі қосөрелерімен және жалпы жергілікті кедергі бөлігі 0,4-ке тең болатын құбыр желісі аумағындағы толық тегеурін шығынын қалай анықтаймыз?

 

        5.6 Қолданылатын әдебиеттер тізімі:

 

        1. Соколов Е.Я.Теплофикация и тепловые сети. – М.:Изд. МЭИ, 2001. -472с.

        2. Зингер Н.М. Гидравлические и тепловые режимы теплофикационных систем.-М.:Энергия,1976.-336с.,С.12-2.

 

        6 Зертханалық жұмыс №6

        Орталық сапалық реттеу жылыту жүктемесінің ыстықтықтың сызбасын анықтау.

 

        Жұмыстың мақсаты - әуелік жылыту жүктемесін циркуляциялық су ыстықтығынан тәуелділігін, тәуелді орталықтандырылған жылумен қамтамасыз ету жүйесіндегі жылыту жүктемесін сапалық реттеудің ыстықтық сызбасын тұрғызу, ғимараттарды жылыту жүйесін және жылу жүйесінде жылулық есептеулер жүргізу аумағында білім сапасын тереңдету, жылумен қамтамасыз ету жүйесінде жылутасығыштардың ыстықтығы мен шығындарын, жылу ағынын эксперименталді түрде анықтауды үйрену.

 

        6.1 Теориялық бөлімі

 

        Орталықтандырылған жылумен қамтамасыз ету жүйесінде жүйені жылыту құрылғылары жылу желісіне элеваторлық сүлбеде немесе тікелей қосылу арқылы қосылуы мүмкін.

        Әуелік жылыту қондырғысының элеваторлық сүлбесі 6.1-суретте көрсетілген.

 

6.1 –сурет. Әуелік жылытудың калорифердің жылулық желісіне элеваторлық қосылу сүлбесі. Э-элеватор, К- калорифер,  , -магистралға беретін және қайтаратын желілік су ыстықтықтары.

        ОЖҚЖ-ң қосылған жүктеменің орталықтандырылған сапаны реттеу кезінде желілік су ыстықтығы  сыртқы ауа ыстықтығынан тәуелді немесе өлшемсіз жүктемеден тәуелді . Егер жылыту құрылғысы ретінде болат радиаторлар болатын болса, онда бұл тәуелділік мынандай түрде болады [1]

 

                       (6.1)

.                                  (6.2)

        Өзіндік айналымы бар ауа бойлай ішкі беттік жылыту құрылғысының жылу беру еселеуіші іс жүзінде ыстықтыққа тәуелді емес. Сол үшін әуелік жылыту калориферлері үшін 6.1 суретіндегі сүлбесі бойынша - түзу сызық түрінде болады

 

,                                          (6.3)

 

.                              (6.4)

 

        (1) - (4) қатынастарында келесідей белгілеулер енгізілген:  - сәйкесінше есепті (сыртқы ауаның есептік ыстықтығы кезінде), жылыту құрылғысының ыстықтық тегеуріні, жылу желісіне беру кезінде және қайтару кезіндегі судың ыстықтығының айырмалары, жылыту құрылғыларына дейінгі және кейінгі суының ыстықтық айырмалары;- ауаның есептік ыстықтықтары ғимарат ішінде және сыртқы ауа ыстықтығы.

 

        6.2 Жұмыс тапсырмасы

 

        ОЖҚЖ-ң қосылған жүктеменің орталықтандырылған сапалы реттеу ыстықтығының сүлбесін анықтауымыз қажет  кезінде  .

        Жылу желісіне әуелік жылыту жүктемесі қосылған , әуелік жылыту құрылғысы жылу желісіне элеваторлық сүлбесі арқылы қосылған (6.1- сурет). Зертханалық жұмыста әуелік жылытудың физикалық моделі зерттеледі. Жұмыстың жүргізілуі кезінде эксперименталды түрде анықталады және сәйкесінше калорифер жүктемесінің мәні .

        Осы берілгендер бойынша  сызбалары тұрғызылады. Орташаландырылған қисықтарды  экстрополяциялау арқылы  ыстықтық дәрежесіне жеткіземіз, ал -ны  жеткіземіз де -ні анықтймыз. Өлшемсіз өлшенген жүктемелерді анықтау арқылы , сызбаларды табамыз  бұл түзу сызық түрінде болу керек. Кез-келген мәндер беру арқылы  0-1 шегінде  есептеледі, (6.1) және (6.2) қатынастары арқылы және де   өлшенген мәндері үшін  кезінде есептеледі. Сондай-ақ ыстықтықтық сызбада 120/70 ығысу еселеуіші u=1, бірақ әрбір орнатылған тәртіпте -ге жүргізілген өлшеулерде мына теңдіктер орындалуы керек

,                              (6.5)

        мұнда  i опытында  кезінде;

                    (6.1), (6.2) бойынша есептелген желілік су кезіндегі .

        Сондай – ақ жылыту жүктемесі сызықты түрде сыртқы ауа ыстықтығынан тәуелді , онда ол мынандай теңдіктегі түрге ие болады

                                                  (6.6)

немесе біздің жағдайда ( ),

.                                            (6.6а)

          Соңғы қатынасты сызбаларды тұрғызу кезінде қолдану керек , .

 

        6.3 Эксперименталді қондырғының сүлбесі және жұмысты орындау тәртібі

 

        Эксперименталді қондырғының сүлбесі ТС-1 әмбебап (универсальный) стендінде іске асады. Ол үшін В1, В2, В3, В4 вентильдері толығымен ашылады, З8, З15, З23, З26, З30, З31, З7, З15. З21, З22. З24 ысырмалары жабылады.

        Нәтижесінде 6.2 – суретінде көрсетілген эксперименталді қондырғының сүлбесін аламыз.

 

6.2 сурет. Эксперименталді қондырғының сүлбесі 01-электр қазан,06-1,06-2- айналымдық сорғылар тобы, 03-5,03-6- терморезисторлық ыстықтық бергіштері (датчики), 04-1,04-2-үрлегіштер, 03-1- жылусанағыш Thermiflu, 03-3-импульстік шығынымен шығынөлшер, 04-әуелік жылытуы бар шығынөлшер. Электроқазан 01 қазаннан шығу және кіру кезіндегі су ыстықтығының автоматты реттелуімен қамтылған.

 

        Жұмыс келесідей тәртіппен орындалады. 06-1,06-2 сорғылары іске қосылады, жылуесептегіштің жұмысы тексеріледі. Содан кейін 04-1,04-2 үрлегіштері іске қосылады. Қазан реттегішінде 45⁰ С ыстықтық орналастырылады, қазанның электрмен қоректендіруі іске қосылады. Стационарлық тәртіпке қосылуы күтіледі (жылуесептегіштің барлық көрсеткіштері 10 минут аралығында тұрақты болып қалады). Орнатылған тәртіпте (03-5), (03-6), су шығыны (03-3), ағындық жүктеме (03-1)-лерге өлшеулер жүргізеді. Берілгендерін бақылау протоколына енгіземіз. Содан кейін басқа тәртіптерге көшеміз, қазаннан шығу ыстықтықтарын орната отырып 50⁰С, 55⁰ С, 60⁰ С, 65⁰ С.

 

6.1 - кесте Бақылау протоколы

Су шығыны л/мин	, 0С	, 0С	, Вт	, 0С

 

Алынған мәндерді есептеуге қолданамыз. Ал есептеу нәтижелерін мәндерді өңдеу протоколына енгіземіз (6.2).

 

6.2 кесте - Мәндерді өңдеу протоколы

,	, 0С	, 0С	, 0С	, 0С	(-2), 0 С

 

        Жұмыс бойынша баяндама мына сызбақтардан тұруы керек: ,  -ні анықтау үшін ,  сызбақтары. Қорытындысында алынған сызбаққа келтіру өңдеуі келтіріледі орталық сапа реттеуімен, әдеби берілгендермен.

 

        6.4 Бақылау сұрақтары:

 

         - ғимараттың жылу шығынына, жылыту белгіленуіне әсер ететін факторлар;

         - жылыту жүктемесінің есептік климаттық көрсеткіштері;

         - ЦСТС-тегі жылыту жүктемесінің түрлері және реттеу сатылары

         - шойыннан жасалған радиаторлы жылытудың жылужегіштігіне әсер ететін фактор;

         - жылуалмастырғыш қондырғының меншікті жылулық жүктемесін, тәртіптік еселеуішін, оның шексіз жылулық жүктемеден тәуелділігін анықтаңыз;

         - ЦСТС-тегі жылыту жүктемесінің орталық сапалық реттеуішінің кемшіліктері мен артықшылықтары;

         - жылыту жүйесіндегі циркуляциондық су шығынын таңдау;

         - абонеттік енгізудегі ығысу сеселеуіші түсінігі және жылыту жүйесіндегі жылутасығыштардың ыстықтығының есептік құламасы және есептік ыстықтық напор түсініктері.

 

        6.5 Ұсынылған әдебиеттер

 

        1. Соколов Е.Я. Теплофикация и тепловые сети.-М.:Изд.МЭИ,2001.-472с.,С.116-157.

 

        7 Зертханалық жұмыс №7

        Жылытылған жылыту құрылғысынан жылужегіш тығыздығын жылутасығыштың қозғалу сүлбесіне байланысты анықтау.

 

        Жұмыс мақсаты - жылытылған жылыту құрылғысынан жылужегіш тығыздығын жылутасығыштың судың қозғалу сүлбесіне байланысты экспериментальді түрде анықтау, меншікті жылыту сипаттамасының әдісі бойынша жылуалмастырғыш құрылғысын есептеу аймағындағы білімді тереңдету, жылыту жүйесінде жылулық есептеу жүргізу.

 

        7.1 Теориялық кіріспе

 

        Жылытулық құрылғылардың көп жағдайда әртүрлі қолданыста болуына қарамастан, олар сулықәуелік рекуперативтік жылуалмастырғыш құрылғылар болып келеді. Жылыту тапсырмасы болып жылытылған ғимараттың берілген ыстықтығын ұстап тұру болып келеді, яғни ауаның массалық жылусыимдылығы  деп алынады.

        Жылыту құрылғыларының жылужегіштігінің ауданын эквиваленттік квадраттық метрмен (экм) өлшеу деп орнатылған. 1 экм жылыту құрылғысының бөлігінің қалыпты жағдайдағы сынамадан өткенде жылужегіштік мөлшері 506 Вт –пен қамтамасыздандырылады. Қалыпты жағдайда қондырғыдағы жылутасығыштың орташа ыстықтығы 82,5⁰С-ге сәйкес келеді, ғимарат ішіндегі ыстықтық 18⁰ С және анықталатындар, берілген типтегі жылыту қондырғыларының жылутасығыштарының шығындары және қосу сүлбесіне байланысты. Егер жылужегіштікті 1 экм деп алсақ, жылужегіштік тығыздығы  эксплуатация шартына байланысты болады: ыстықтықтық напорға, жылутасығыш шығынына, жылыту құрылғыларындағы және т.б. құрылғылардағы жылутасығыштың ыстықтық құламасына. Мысалы, шойыннан жасалған радиаторлық жылыту қондырғылары М 140-АО, эксплуатациялық шарт бойынша келесі кейіптемемен сипатталады  тәуелділігі Вт/экм,

 

        Су қозғалысы                                                (7.1)    төменнен жоғарыға,                                                             (7.2)

        су қозғалысы

        төменнен жоғарыға,

Су қозғалысы                                                  (7.3)

        төменнен төменге,

        су қозғалысы                                                        (7.4)    төменнен төменге,

        Су қозғалысы

        жоғарыдан төменге,

        су қозғалысы                                                 (7.5)    жоғарыдан төменге,                                                                 (7.6)

 

   [1]-де басқа жылытулық құрылғыларға (конвекторлар, болаттан жасалған, тақташалы радиаторлар, тегіс болат құбырлар және т.б.) аналогтық қатынастар келтірілген. (7.1) және (7.2) кейіптемелерінде келесі белгіленулер қабылданған: - құрылғыдағы су ыстықтығының жылу құламасы, , -ыстықтықтық напор

,                                     (7.7)

        - ғимарат ішіндегі ауаның ыстықтығы;

        - радиатор арқылы жылытатын су шығыны т/сағ;

        - салыстырмалы су шығыны

 

,                                                          (7.8)

        радиаторда 4 секция болғандықтан, номиналдық жылуалу 0,302x2=0,604кВт=604Вт.

.

 

        17,4-кг/сағ- шойыннан жасалған радиаторлар үшін қалыптандырылған су шығыны;

        - жылыту құрылғысының ауданы,экм.

 

 

         ауданымен жылыту құрылғысынан жылуалу келесі қатынаспен анықталады

,                                   (7.9)

        мұнда -су шығынына әсер ететін еселеуіш;

-жылыту құрылғысының элементінің өзара әсер ету еселеуіші.

        Шойыннан жасалған радиаторларды экспериментальдық зерттеулер кезінде [2],  тәртіптік еселеуіш мынаған тең

,                                       (7.10)

 

        мұнда  - жылытулық жүктеме көрсеткіші;

-жылу жүйесіндегі су ыстықтығының есептік ыстықтық құламасы;

-есептік ыстықтықтық напор.

 

        7.2 жұмыс тапсырмасы

 

        Жұмыста судың берілген шығыны  кезіндегі жылутасығыштың қозғалу сызбағына байланысты М140-АО шойын жылыту радиаторларынан жылуалуды тәжірибиелік анықтауды жүргізу қажет. Жылутасығыш қозғалысының әрбір сүлбесі үшін өлшемі (7.1)-(7.6) кейіптемелері бойынша анықталады. Сонан соң (7.9) бойынша  жылыту құрылғысының эквивалеттік ауданы табылады, сонымен қатар радиатордың элементінің (секция) де эквиваленттік ауданын анықтаймыз , мұндағы n-радиатор секцияларының саны.  өлшемдері [1] анықтамалық әдебиет бойынша таңдалып алынады.

 

        7.3 Тәжірибелік қондырғының сүлбесі және жұмыстың орындалу тәртібі

 

        Жұмысты орындау үшін тәжірибелік қондырғы ТС-1 әмбебап стендінде жиналады. Осындай мақсаттар үшін ТС-1 стендінде толығымен 1-В1, 1-В2 вентильдері ашылады, 1-В4, 1-В3 вентильдері жабылады. 1-з17, 1-з15 ысырмалары ашылады, 1-з16, 1-з17, 1-з18, 1-з19, 1-з20, 2-з21 ысырмалары жабылады. Жылутасығыштың берілген тәртіптегі қозғалысы ысырмалардың орналасуының  келесі жағдайларында орындалады :

 

Жылутасығыш қозғалысының сүлбесі	Ашық ысырмалар	Жабық ысырмалар
Төменнен жоғары Төменнен төменге Жоғарыдан төменге	1-з11, 1-з12 1-з11, 1-з13 1-з10, 1-з13	1-з10, 1-з13 1-з10, 1-з12 10з11, 1-з12

 

        Су шығынының өлшемі шығынөлшегіш 02-2 арқылы іске асады, жылыту қондырғысынан шығудағы және кірудегі су ыстықтығы  және де жылыту қондырғысы арқылы берілген жылумөлшері , PІCOCAL 02-1 жылусанағыш қондырғысы арқылы өлшенеді.

        Жұмысты орындау тәртібі келесідей тізбекпен орындалады :

         - жүйені ашық 1 В3 вентиль, 1-з25, 1-з35 ысырма кезінде сумен толтыру керек, жүйеден ауаның толық жойылғанына көз жеткізу керек ;

         - радиаторда жылутасығыш қозғалысының керекті сүлбесін орнату қажет ;

         - 06-1, 06-2 сорғыларын қосу керек ;

         - термостат қоректенуін қосу қажет 01, реттеуіште 70⁰ С ыстықтық орнату керек;

         - уақыт бойынша   өзгермеу тәртібінің орнауын күту керек;

         - орнатылған тәртіпте тізбектей 3 өлшеу жүргізу қажет, нәтижелерінің орта мәнін табу керек;

         - жылутасығыштың қозғалысының келесі сүлбесіне өткеннен кейін алдыңғы екі операция қайталанады.

        Өлшеу нәтижелері бақылау протоколына енгізіледі (7.1 - кесте).

 

7.1 – кесте Бақылау протоколы

Жылутасығыш қозғалысының сүлбесі	G,м3/сағ	,кВт	0 С	,0 С

 

        7.4 Берілгендерді өңдеу және жұмыс бойынша баяндама

 

        3 өлшеудің орта мәні бойынша жылутасығыш қозғалысының әрбір сүлбесі (7.1)-(7.9) кейіптемесі бойынша ізделінетін өлшемдер анықталады. Берілгендерді өңдеу протоколға енгізіледі (7.2 - кесте).

 

7.2 - кесте Берілгендерді өңдеу протоколы

Жылутасығыш қозғалысының сүлбесі	0 С	0 С	, Вт/экм		, экм	экм

 

 

        Жұмыс бойынша баяндама жылу тасығыш қозғалысының сүлбелері кезіндегі жылыту қондырғысынан жылу алу салыстырмалы өңдеулерден тұруы қажет, өлшеудің қондырғылық қателігі.

 

        7.5 Бақылау сұрақтары:

 

         - жылыту қондырғыларының белгіленуі, жылыту қондырғыларының әртүрлілігі, ғимараттарда жылыту қондырғыларын орнату сүлбелері;

         - ғимараттың орналасуы бойынша жылыту қондырғыларының гидравликалық және жылулық тәртібі;

         - жылыту қондырғысының ауданы 1 экм түсінігі;

         - жылыту қондырғысынан жылу алу тығыздығының , Вт/экм эксплуатация көрсеткіштерінен тәуелділігі түсінігі;

         - жылытудың тұрып қалуының гидравлиткалық және жылулық тәртібі;

         - ғимараттың жылу шығындары, жылыту мезгіліндегі ғимаратқа жылу келу;

         - жылыту қондырғыларының жылулық сипаттамалары: меншікті жылулық сипаттама, тәртіптік еселеуіш.

 

        7.6 Ұсынылған әдебиеттер

 

        1.Отопление и вентиляция жилых и гражданских здании: Проектирование: Справочник / Русланов Г.В. и др.-Киев, Будівельник, 1983.-277с.,С.71-96.

        2.Соколов Е.Я Теплофикация и тепловые сети. - М.:Изд.МЭИ, 2001.-472с., С.120-131.

 

        8 Зертханалық жұмыс №8

 

        Абонеттік қондырғының жабық орталықтандырылған жылумен қамтамасыздандыру жүйесінің гидравликалық тәртібін зерттеу

 

        Жұмыс мақсаты - жылытуға кететін судың салыстырмалы шығынын және жылу жүйесіндегі шығынды реттеусіз және ыстық суды жылытуды бір сатылы параллелль сүлбемен қосуды абоненттік қондырғыда ыстық сумен қамтамасыздандыруды тәжірибе жүзінде анықтау, қондырғылардың гидравликалық тәртіптерін экспериментальді түрде зерттеуге, жылу желілерін және берілгендерді өңдеуге дағдылану, проектілеу аумағында білім сапасын тереңдету, жылумен қамтамасыздандырудың абоненттік енгізу қондырғысында орталықтандырылған жүйелерінде гидравликалық тәртіптерді жөндеу.

 

        8.1 Теориялық  кіріспе

 

        Ыстық суды жылытудың бір сатылы параллель сүлбесі кезінде жабық жылумен қамтамасыздандырудың орталықтандырылған жүйесі (ЖҚОЖ) (8.1-сурет) жылыту жүктемесі – жылыту радиаторлары (ЖР) және жылу желісі (п-беру, о-қайтарып алу) ыстық сумен қамтамасыздандырудың сулық жылытқышы параллелль жұмыс істейді. Біздің жағдайда жылыту жүктемесі (ЖР) желіге элеваторсыз Э, қосылған, ал ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесінде ыстықтықты реттеу (ЫР) қондырғысы жоқ.

 

        8.1 – сурет. Жабық ЖҚОЖ-не тәуелді абонеттік қондырғы.

 

        Келесі белгілеулерді енгіземіз :

        бар жылу тегеуріні, есептік және ағымдық, салыстырмалы тегеурін сәйкесінше.

        - сәйкесінше абонеттік қондырғы түзгілерінің кірудегі, шығудағы, жылу жүйесіндегі және ыстық сумен қамтамасыздандырудың ыстық су жылытқышы  жүйесіндегі гидравликалық кедергілері;

         ,  - ыстық сумен қамтамасыздандыру және жылумен қамтамасыздандыру жүйесінің өлшемсіз гидравликалық кедергілері (ГВС);

         - ГВС жүйесі ақылы ағымдық тәртіпте және жылыту қондырғысы арқылы есептік тәртіпте сәйкесінше су шығындары;

         ,  - судың салыстырмалы шығындары.

 

        Жылулық жүктеме мен ГВС жүйесінің гидравликалық кедергілері желіге параллелль қосылған. Жылыту үшін судың салыстырмалы шығыны  және ГВС  қазіргі жағдайда абоненттік қондырғыдағы тегеурін шығыны теңдеуінен алынған  мына қатынастар ақылы анықталады [1]

 

,                     (8.1)

 

,                         (8.2)

 

.                                         (8.3)

        (8.2) кейіптемеден көріп тұрғанымыздай абоненттік қондырғыдағы судың суммалық шығыны гидравликалық кедергілердің проектілік мәндерімен  және ағымдық бар тегеурінмен  анықталады. Жылыту үшін салыстырмалы су шығынын  -ді ГВС үшін салыстырмалы су шығынының функциясы ретінде қарастыруға болады : [2]. Осы тәуелділікті экспериментальді түрде анықтау берілген зертханалық жұмыстың тапсырмасы болып табылады.

 

        8.2 Экспериментальдық қондырғы және жұмысты орындау тәртібі

 

        Жұмыс ТС-1 әмбебап стендінде орындалады. Экспериментальдық қондырғының сүлбесі келесідей жиналады.

1-В1, 1-В2 вентильдері ашылады, 1-В4, 1-В3 жабылады.

1-з11, 1-з12,  1-з18, 1-з19, 1-з7 ысырмаларын жабу, ал 1-з18, 1-з19, 1-з10, 1-з13, 1-з16, 1-з17, 1-з14, 1-з15 ысырмаларын ашу. Ж‰йені сумен толтыру жєне ж‰йеден ауаныњ толыѓымен жойылѓанына көз жеткізу, 06-1, 06-2 сорѓыларын іске ќосу.

 

        Жүмысты істеу кезінде келесі тєртіпті орындауымыз ќажет:

 

         - ысырмалардыњ толыќ ашыќ тұрѓан кезінде 1-з8, 1-з9, 1-з10, 1-з16 абонеттік ќондырѓыда бар ќысымды манометрлердіњ көрсетулерініњ айырмасы 1-М2, 1-М6 деп аныќтау керек, барлыќ Өлшеулер кезінде вентиль көмегімен 1-В1 бар ќысымды  тұраќты ұстап тұру керек;

         - жылу санаѓыш көмегімен 02-1, шыѓынөлшер көмегімен 02-6 ГВС , жылытуѓа кеткен су шыѓынын аныќтау  ;

         - 1-з16 ысырмасыныњ жабу дєрежесін өзгерту арќылы , су шыѓынын 10 % - ѓа азайту, тєртіптіњ түраќтануын к‰ту жєне ,  өлшеулерін ж‰ргізу;

         - - ні  тізбектей өлшеу кезінде ол бастапќы мєнінен 10% - ѓа кемиді, сондыќтан 5-7 тєртіптерінде өлшеулер ж‰ргізіледі. Өлшеулер нєтижесі баќылау протоколына енгізіледі (8.1 - кесте).

 

8.1 - кесте – Баќылау протоколы

(1-М2) кгс/см2	(1-М6) кгс/см2	кгс/см2	м3/ч	м3/ч	м3/ч

 

        8.3 Берілгендерді өңдеу және жұмыс баяндама

 

        - ді анықтау үшін -ні есептік тәртіпте анықтауымыз қажет. 4-ші секциялық М-140-АО экм. Қалыпты жағдайда жылулану өлшемі Вт -қа тең болады. Бұдан

 м³/с.                                     (8.4)

 

        Есептік бар қысым құламасы келесі кейіптеме арқылы анықталады.

, м,                                                (8.5)

 

        -нің табылған мәндері арқылы әрбір тәртіпте  мәндері анықталалды. Нәтижелер берілгендерді өңдеу протоколына енгізіледі. (8.2-кесте).

 

8.2 - кесте Берілгендерді өңдеу протоколы

 

, кгс/см2	, м		, м3/ч		, м3/ч

 

        8.2 –кесте берілгендері арқылы  сызбағы тұрғызылады.

        Жұмыс бойынша анықтама қондырғының экспериментальді сүлбесінен тұруы қажет. Алынған нәтижелердің есебі әдебиеттер берілгендерімен салыстырған негізде болуы қажет.

 

        8.4. Бақылау сұрақтары:

 

         - ЦСТС - ң классификациясын жылыту үшін жүктемеге қосылу және ГВС - ң жылу желісіне қосылу тәсілі арқылы;

         - жылытудың есептік жүктемесі, жылытудың жылыту құрылғысы арқылы циркуляциялық судың есептік шығыны;

         - ГВС - ң орта тәуліктік және есептік жүктемесі ;

         - абонеттік енгізудегі ЦСТС – гі жүктемені реттеудің автоматты реттеу жүйесі;

         - жылыту жүйесінде екі сатылы аралас сүлбесі бар ыстық суды қыздыруға қосылған шығынды реттеусіз абоненттік енгізу қондырғыларының гидравликалық тәртібі;

         - ГВС жүктемесіне тікелей қосылған абоненттік енгізу қондырғысының гидравликалық тәртібі;

         - ыстық су аккумоляторларының желісіне қосу сүлбесі және есептеу негіздері;

         - абоненттік енгізу қондырғысын гидравликалық тәртіпте есептеудің теоретикалық негіздері.

 

        8.5 Ұсынылған әдебиеттер тізімі

 

        1. Пак М.И., Гидравлические режимы абонентских вводов зависимых систем теплоснабжения // Энергетика и топливные ресурсы Казахстана. –2001.- N 5-С. 67-72.

        2. Зингер Н.М. Гидравлические и тепловые режимы теплофикационных систем . –М.:"Энергия ", 1976.-336с.,С.18-54.

 

А қосымшасы

Құбыр суының ыстықтығын анықтайтын тарифтік сызбақ

t₂^/ и t₂^//

 

 

 

 Құбырда ∆Р қысым құламасын анықтау үшін тарифтік сызбақ

 

у=k(x-4), мұнда k=0,625

 

 

 

 

 

 

В қосымшасы

 

АЭжБИ –ң А корпусының 1-ші қабатының құрылыс жоспары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Г қосымшасы

АЭжБИ –ң А корпусының 2-ші қабатының құрылыс жоспары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2005ж. жиынтық жоспары реті 4

 

 

 

 

Пак Михаил Иванович

Төтебаева Ғалия Муафековна

 

 

 

ЖЫЛУМЕН КАМДАУ ЖӘНЕ ЖЫЛУЛЫҚ ЖЕЛІЛЕР

Зертханалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар

(220140 – Жылу электр стансасы мамандығының барлық оқу түрлерінің студенттері үшін)

 

 

 

 

 

Редакторы Байбураева Ж.А.

 

 

 

 

 

 

Басуға қол қойылды                                  Пішімі 60х84 1/16

Тиражы –50-дана.                                      N1 типография қағазы

Көлемі 2,5 әдеби. бас.                               Тапсырыс 438. Бағасы 80 теңге

 

 

 

 

 

Алматы энергетика және байланыс институтының

көшірмелі- көбейткіш бюросы.

050013 Алматы, Байтурсынов к., 126